Тыныс алу жолдарының микрофлорасы

Презентация қосу

№3 Дәріс.
Микроорганизмдердің
физиологиясы және экологиясы

Құрастырған: Медицина
ғылымдарының магистранты
Калыкова М.К.
Дәріс жоспары

Микроорганизмдердің физиологиясы
(қоректену,тыныс алу, өсу, көбею);

Бактериялардың химиялық құрамы;

Адам ағзасының микрофлорасы(ауыз қуысы, асқазан
— ішек трактысы, тыныс алу);

Топырақ, су және ауаның микрофлорасы.
Бастапқы білімді анықтауға арналған сұрақтар

Сіз «микроб» туралы не білесіз (көлемі, көбеюі,
тыныс алуы, қоректенуі)?

Микроорганизмдердің қандай түрлерін білесіз?

Микроорганизмдердің қандай пайдасы бар адам
ағзасына?

Қандай зияны бар?

Қандай ғылымдармен байланысты?
Микроорганизмдер барлық жерде кездеседі: топырақта, суда,
ауада, соның ішінде адам ағзасында. Біздің әрқайсысымыз
көптеген микрорганизмдермен қоршалғанбыз.
Біздің теріміздің әр сантиметрінде кем дегенде 2000 бактерия бар.
Олардың әрқайсысы кеңістікте тыныс алады, қоректенеді, кейде тіпті
қозғалады.
Микроорганизмдердің физиологиясы

Микроорганизмдер
физиологиясы
микроорганизмдердің тіршілік
қызметтерін зерттейді:

Қоректенуі

Тыныс алуы

Өсуі

Көбеюі
Химиялық құрамы
Химиялық құрамы (су, ақуыз, көмірсу, липидтер,

Химиялық құрамы минералды заттар)
бойынша бактериялар басқа организмдердің
Химиялық құрамы
жасушаларынан бойынша
айырмашылығы бактериялар
жоқ. Бактерия басқа
жасушасында
80% су және 20% жасушаларынан
организмдердің құрғақ қалдық бар. Бактериялардың
айырмашылығы құрғақ
жоқ.
қалдықтарының шамамен 90% -ы жоғары молекулалық
Бактерия жасушасында 80% су және 20% құрғақ
қосылыстардан тұрады: нуклеин қышқылдары (10%), белоктар
қалдық бар. Бактериялардың
(40%), полисахаридтер құрғақ қалдықтарының
(15%}, пептидогликон (10%) және
шамамен 90%
липидтер (15%); -ы моносахаридтер,
қалған 10% жоғары молекулалық
амин
қосылыстардан тұрады:
қышқылдары, азотты нуклеин
негіздер, қышқылдары
бейорганикалық (10%),
тұздар және
басқа төмен молекулалы
белоктар (40%), қосылыстар.
полисахаридтер (15%},
пептидогликон (10%) және липидтер (15%); қалған
10% моносахаридтер, амин қышқылдары, азотты
Су

Су бактерия жасушасының
негізгі компоненті болып
табылады. Спора кезінде су
мөлшері 18-20% дейін азаяды.
Судың жасушадан азаюы, кебуі,
метаболизм процестерін
тоқтатады.Судың
жетіспеушілігінен
микроорганизмдер
көбеймейді.Судың ең көп
мөлшері капсулалы
бактерияларда болады
Ақуыз (50-80%)

Ең маңызды биологиялық қасиеттерін
анықтайды. Олар жай
ақуыздар(протеиндер), күрделі
ақуыздар(протеидтер) болып бөлінеді. 20
аминқышқылдардың бірігуінен тұрады.
Жасуша тіршілігінде маңызды рөлді
нуклеопротеидтер — ақуыздың ДНҚ,РНҚ
нуклеинқышқылдарымен байланыс
атқарады. ДНҚ ядрода орналасады,
микроорганизмнің генетикалық
қасиеттерін анықтайды. РНҚ ядрода және
цитоплазмада болады, ол биосинтезге
қатысады.
Көмірсу(12-18%)

Мироорганизм жасушасы
көмірсуды энергия мен
көміртегі ретінде
қолданады. Олардан
жасушаның мына
құрылымдық бөліктері
құрылады(жасуша
қабығы, капсула және
т.б.)
Липидтер және Минералды заттар

Липидтер көбінесе
Бактериялардың минералды
цитоплазмалық мембрана заттары жасушаны жаққаннан
мен оның туындыларының кейінгі күйде пайда болады. Көп
мөлшерде фосфор, калий,
құрамына кіреді, сонымен
натрий, күкірт, темір, кальций,
қатар бактерия жасуша магний, сондай — ақ
қабырғасында болады. микроэлементтер цинк, мырыш,
Фосфолипидтерден, май кобальт, барий, марганец
қышқылдарынан және анықталады. Олар осмостық
глицеридтерден тұрады. қысымды, ортаның рН-ын,
тотығу-тотықсыздану
процесстерін реттеуге қатысады.
Бактериялардың қоректенуі

Барлық мирорганизмдер үшін тіршілік ету,
тыныс алу, көбею үшін қоректік заттар
қажет.

Көміртегі көзіне байланысты олар екіге
бөлінеді: Аутотрофты және Гетеротрофты
Автотрофтар(грекше
autos — өзі, trophe —
тағам) — күрделі
органикалық заттарды
қарапайым
Гетеротрофтар(грекше
беорганикалық heteros — басқа, trophe —
қосылыстардан қорек) — органикалық
синтездейді. Көптеген қосылыстарды қажет етеді.
топырақ бактериялары Олар көмірсутектен,
жатады көпатомды спирттен,
органикалық
қышқылдардан,
аминқышқылдарынан және
т.б. көміртер сіңіреді. Олар
өз ішінде (сапрофиттер
және паразиттерді)
ажыратады.
Гетеротрофтылар 3 топқа
бөлінеді:

САПРОФИТТЕР
Өлген
ПАРАЗИТЫ
органимдермен
Тірі организмнің СИМБИОНТТАР
қоректенеді. Ол
органикалық Бір бірімен тығыз
өлген органикалық
заттары есебінен байланыста және
қалдықтардың
тіршілік етіп, бір біріне пайдасы
ыдырауына
көбейеді. бар бактерия мен
маңызды рөл
(риккетсия, вирус ағзаның тіршілік
атқарады
және бірқатар етуі.
(сүт — қышқыл
қарапайымдылар
бактериялар,
жатады).
Шіріткіш
бактериялар)
Тыныс алуы

Аэробты — тек

Анаэробты(ботулизм,
Факультативті
газды гангрена,сіреспе
оттегінің клостридиялары,
анаэробтар —
болуында ғана бактероидтар т.б.). оттегнің бар және
өседі. Бос оттегінің жоқ жағдайында
қатысуынсыз жүретін да өсуі мүмкін.
тіршілік қызметі, яғни
оттегісіз ортада өсетін
микрорганизмдер.
Микроорганизмдердің көбеюі және өсуі

Көбею — бұл өзін өзі
құрастыру,
популяциядағы жасуша
санының артуы.
Бактериялар бинарлы
екіге бөлінумен және
сирек бүршіктену
жолымен көбеюі мүмкін.
Микроорганизмнің көбеюі мен өсуі

Грам оң бактериялар
жасушаның ішінде түзілген
қалқаның ішке ену жолымен
бөлінеді,ал грам теріс
бактериялар тартылу
жолымен көбейеді, нәтижесінд
гантел тәрізді мүсіндер пайда
бола отырып, екі бірдей
жасушалар түзіледі.
Адам ағзасының микрофлорасы

Ауыз қуысы

Асқорыту

Тыныс алу

Тері

Зәр/жыныс жолдарының
микрофлорасы
Адам микрофлорасы — бұл адамның сыртқы
жамылғылары — тері және шырышты қабықтарда, сыртқы
ортамен байланысы болған қуыстар — ауыз, мұрын,
асқазан — ішек жолдарында көп мөлшерде
микроорганизмдер жиынтығы.
Микрофлораның қалыпты жағдайы эубиоз деп
аталады.Микрофлораның басты функциясы ағзаның түрлі
ауруларға төзе алушылық қабілетін қалыптастыру болып
табылады.
Ауыз қуысы микрофлорасы

Тұрақты температура, ылғалдылық, қоректік заттардың
болуы, сілекейдің сілтілі реакциясы микроағзалардың
дамуы үшін қолайлы жағдай туындатады. Кокктардың,
сүт-қышқыл бактериялардың, дифтероидтардың,
спирохеттердің әртүрлі өкілдері басым болады:
сонымен қатар ұршық тәрізді таяқшалар,
актиномицеттер және ашытқы тәрізді саңырауқұлақтар
да кездеседі.

Ауыз қуысының микроағзалары тіс жегісінің,
стоматиттің, жұмсақ тіндердің қабынуына себеп
болады. Қабынудың бастапқы кезендерінде
стрептококктар, бактероидтар, актиномицеттер басым

Для добавления
болады. Тіс жегісінің дамуына қарай, олардың
қатарына шіріткі бактериялары: протей, клостридиялар текста щёлкните
және т.б. қосылады. Осы аурулардың алдын алу үшін
ауыз қуысының тазылығы маңызды рөл атқарады мышью
Асқазан — ішек жолдарының микрофлорасы

Қышқыл асқазан сөлінің кері әсерінен
әдетте асқазан микрофлорасы аз болады.
Ащы ішекте де сілтілі реакцияға
қарамастан, микроағзалардың саны
ферменттердің әсерінен төмен. Тоқ ішекте
микроағзалардың көбеюіне жағдай
қолайлы. Адамның өмірінде тоқ ішектің
микрофлорасы өзгеріп тұрады: емізулі
балаларда сүт-қышқыл бактериялар саны
басым болады, ал ересек адамдарда
әдетте бактероидтар, бифидобактериялар,
ішек таяқшалары, нәжіс стрептококктар
және басқа микроағзалар кездеседі.
Тыныс алу жолдарының микрофлорасы

Адам ағзасына тыныс алу барысында ауамен
бірге микроағзалардың үлкен мөлшері түседі.
Бірақ олардың көпшілігі мұрын қуысында
ұсталып қалады немесе эпителий көмегімен
сыртқа шығарылады. Мұрын — жұтқыншақта
және аңқада әдетте стафилококктар,
стрептококктар, дифтероидтар және басқа
микроағзалар кездеседі. Ағза әлсірегенде
(жауырағанда, ашыққанда, жарақаттанғанда)
жоғарғы тыныс алу жолдарында тұрақты
тіршілік ететін микроағзалар тыныс алу
жолының төменгі бөліктерін зақымдап, түрлі
ауруларды туындатуы мүмкін (бронхит, өкпе
қабынуы).
Тері микрофлорасы

Тері микрофлорасы тұрақты. Оның
құрамында стафилококктар, стрептококктар,
дифтероидтар, споратүзгіш бактериялар,
ашытқы тәрізді саңыраукұлактар болады.
Олардың қоректік субстраттары май бездері
мен тері бездерінің шығындалары, өлген
жасушалар мен ыдырау өнімдері болады.
Дені сау, таза теріге түскен микроағзалар
әдетте тері бетінде тұракты тіршілік ететін
микроағзалардың, түрлі бездердің
шығындылары мен бактериялар әрекеті
салдарынан өледі. Терінің ластануы патогенді
микроағзалардың дамуына ықпалын тигізеді,
сол себептен теріні таза ұстау өте маңызды.
Көз микрофлорасы

Көздің шырышты
қабатының микрофлорасы
көз жасының қүрамына
кіретін лизоцимнің теріс
әсерінен өте аз болады.
Соған қарамастан
конъюнктивті
стафилококктар және
дифтерокдтар кездеседі.
Зәр — жыныс жолдарының микрофлорасы

Қынап микрофлорасы әйелдің өмірі
бойында өзгеріп отырады. Қыздарда
коккты флора, ересек әйелдерде —
Дедерлейн таяқшасы басым болады.
Адамның қалыпты микрофлорасы —
оның денсаулығын сақтауда маңызды
рөл атқарады. Түрлі мүшелерде және
ағзаның жүейлеріндегі микробты
биоценоздардың бұзьшуы
патологиялық үрдістердің дамуын,
ағзаның қорғаныс күштерінің әлсіреуін,
дисбактериозды туындатады.
Микроорганизмдердің экологиясы

Биосфера –
Биотоп –
Жер шарындағы биосферадағы
тірі микроорганизм
организмдердің
дердің тіршілік
тіршілік ететін
кеңістігі.
ету аймағы.

Популяция –
Микробиоценоз –
белгілі бір белгілі бір биотопты
биотоптағы бір мекендейтін әр түрлі
микроорганизм
түрге жататын
популяцияларының
даралар жиынтығы.
жиынтығы.
1. Топырақ микроорганизмдері

Бұл бактериялар өсімдік
және жануарлармен бірлесіп
күрделі әрі алуантүрлі
биогеоценоздарды құрайды.

Қызметі:

биомассаның синтезі;

энергия аккумуляциясы;

шіріту (аммонификация);

нитрификация, т.б.

Топырақ мына жұқпалы
аурулардың мекені:

сіреспе;

газды гангрена;

ботулизм;

актиномикоз, т.б.
2. Су микроорганизмдері

Су – бактериялар мен
саңырауқұлақтардың екінші
тіршілік ету ортасы. Суда
бактериялар тек органикалық
және минералды заттарды
өзгеріске түсіріп қана
қоймады, сондай-ақ
балықтарға қажетті қоректік
заттар қорының аралық
буыны болып есептеледі.
Су микрофлорасы иудыратын аурулар

лептоспироз;

туляремия;

гепатит А;

тырысқақ(холера);

іш сүзегі;
3. Ауа микроорганизмдері

Ауада бактериялар едәуір
Ауа — тамшылы жолмен
мөлшерде кездеседі, бірақ жұғатын аурулар:
өсіп- өнуіне мүмкіндік жоқ.
көк жөтел;
Сондықтан ауа уақытша
қызамық (скарлатина);
мекен ету ортасы болып
дифтерия;
есептеледі.
туберкулез;

Микроорганизмдерге
қызылша;
күннің ультракүлгін сәулесі
тұмау (грипп);
күшті әсер етеді.
парагрипп, т.б.
Қоршаған ортаның санитарлық жағдайын
бағалау критерийлері:

Патогенді
микроорганизмдердің
болуы;

Микробтардың саны;

Санитарлы-көрсеткіш
микрорганизмдері.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Организмнің әрбір ағзаларының қалыпты микрофлорасы. Олардың маңызы. Дисбактериоз

Организмнің әрбір ағзаларының қалыпты микрофлорасы. Олардың маңыздылығы. Дисбактериоз

Организмнің әрбір ағзаларының қалыпты микрофлоралары. Олардың маңыздылығы.Дисбактериоз

Тері микрофлорасы

Организмнің әрбір ағзаларының қалыпты микрофлорасы. Олардың маңыздылығы. Дисбактериоз туралы

Организмнің әрбір ағзаларының қалыпты микрофлоралары.Дисбактериоз

Жергілікті иммунитет. Сілемейлі қабықпен, өкпемен ,терімен ассоциацияланған лимфоидты тіндер

Клиникалық микробиология

Микробиология негіздері

Асқазан микрофлорасы

Пәндер