БЛУМ ТАКСОНОМИЯСЫ КЕСТЕСІ

Презентация қосу

БЛУМ ТАКСАНОМИЯСЫ
ТУРАЛЫ
Жоспары
1. Қазіргі таңдағы еліміздегі білім беру жүйесі
2. Таксономия
3. Бенджамин Блум
4. Блум таксономиясы
5. Блум таксономиясының 6 деңгейі
6. Репродуктивтік әдіс
7. Оқу үрдісінде оқушылардың шығармашылық қабілеттерін
қалыптастыру
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Қазіргі таңдағы еліміздегі білім беру жүйесінің ең басты міндеті –
білім берудің ұлттық моделіне өту арқылы жас ұрпақтың білім
деңгейін халықаралық дәрежеге жеткізу. Мұғалімдер алдында
оқыту мен тәрбиелеудің жаңа технологияларын қолдана отырып,
жеке тұлғаның дамуына жағдай туғызу қажеттілігі тұр.
Таксономия деп - белгілі бір критериялар мен ұстанымдар бойынша
объектіні жүйелеу, топтастыру немесе жіктеуді айтады.
Бенджамин Блум – америкалық оқыту әдістемесінің психологі, Блум
таксономиясының авторы. Пенсильванияда Ленсфорд қаласында
туылған, 1935 жылы Пенсильван университетін бакалавр және
магистр деңгейлерімен бітірген, 1942жылы Чикаго университетінде
докторлық деңгейін қорғады. «Блум таксономиясы» атты кітабында
өз теориясын дамытқан.
Блум таксономиясы бойынша ұйымдастыру оқушылардың дайын
ақпаратты қабылдауынан гөрі, ондағы қойылған мәселені
зерттеуіне, талдауына және салыстыруына, ой толғауына және
бағалауына қолдау ететінін айта кеткен жөн.
Блум таксономиясы адамның ақыл- ой қабілеттерінің құрылымы
танымдық үдерісінің ең қарапайымнан бастап күрделіге біртіндеп
өту барысында белсенді әрекетке жетелейтін 6 деңгейге сәйкес
тапсырмаларды құруды қажет етеді. Тапсырмалар құруда оқытудың
белсенді әдістердің мәні -оқушыларды кәсіби іс-әрекетті меңгеруге
бағытталады.
БЛУМ ТАКСОНОМИЯСЫ БОЙЫНША ОҚУ
МАҚСАТТАРЫНЫҢ НЕГІЗГІ КАТЕГОРИЯЛАРЫ:

1) білу

6) бағалау 2) түсіну

5) жинақтау 3) қолдану

4) талдау
терминдерді

Білім. Бұл
категория нақты
фактілерден
негізгі толық теорияға нақты
түсінікті дейін еске сақтау фактілерді
мен оқыған
материалды еске
түсіру.

әдісі мен
орындау
түрін еске
түсіру
ТҮСІНУ
Түсінудің көрсеткіші - материалды бір формадан екінші формаға
өзгертіп көрсету, материалды түсіндіру, қысқаша баяндау
(интерпретациясы), құбылыс пен оқиғаның әрі қарай барысы
туралы ой болуы мүмкін.

- бар
- фактіні, - мәтінмен берілген мәліметтен
ережені, материалды келешекте
ұстанымды математикалық шартты туындайтын
түсіндіру белгіге өзгерту; болжамды
ойды сипаттау.
- заңды, теорияны
нақты тәжірибе
жағдайында қолдану.
Қолдану
- жаңа жағдайда
түсінік пен принципті
қолдану.

Бұл категория оқыған материалдың жаңа ситуация мен нақты
жағдайда қолдану іскерлігін көрсетеді.
• - мәліметтің мәнділігін бағалау.
• факті мен салдар не нәтиже арасындағы
айырмашылықты анықтау;
• пікір айтқанда кемшілік пен қателікті көру;
• бүтіннің түзілу принципін анықтау;
• олардың арасындағы өзара байланысты анықтау;
• бүтінді бөліктерге бөлу;
құрамды бөліктерге бөлу іскерлігі.
Бұл категория материалдың құрылымы анық байқалатындай, оны
ТАЛДАУ
Синтез
Бұл категория жаңалықтың
нышаны сезілетін
элементтерді қиыстырып-
құрастыру арқылы бүтінді
алу іскерлігі.

- баяндама, шығарма, сөйлейтін сөз, мақала, реферат жазу;
- эксперимент жүргізу жоспарын немесе басқа іс-әрекетті ұсыну;
- міндеттің кестесін құру.
БАҒАЛАУ
Бұл категория қандай да бір материалдың мәнін бағалау іскерлігі.

- жазбаша түрдегі мәтіннің құрылу
логикасын бағалау;

- бар мәліметке қорытындының
сәйкестігін бағалау;

- іс-әрекет нәтижесінің мәнділігін
бағалау.
Блум таксономиясы бір ізбен реттелген мақсаттар жүйесі
арқылы оқушылардың білім деңгейлерін анықтап,
шығармашылық деңгейге жетуді ұсынады. Блум танымдық
салада алты деңгейді бөлді, атап айтқанда ол ең төменгі деңгей
ретінде фактілерді қарапайым қабылдау мен танудан бастап
анағұрлым күрделі және абстрактілі психикалық деңгейлерге
қарай жылжып отырып, ең күрделісі бағалау деп жіктеді.
Репродуктивтік әдіс - бұл әдіс арқылымұғалім оқушының
іскерлігін және дағдыларын қалыптастырып, тапсырмалар
беріп, өзі меңгерткен білімді, үйреткен іскерлік дағдыларын
оқушыларға қайталатады. Оқушылар мұғалімнің үлгісі
бойынша жіктейді, септейді, жоспар құрып, мұғалімнің
нұсқауы мен тәжірибе жасайды. Репродуктивтік әдіс
мұғалімнен ұйымдастырушылық қабілетті талап етеді. Мұғалім
сөздік, көрнекілік, тәжірибелік әдістер арқылы жаңа оқу
материалын түсіндіреді, ал оқушылар оларды тапсырмаларды
орындау үшін қолданады. Білімнің көлемі көп болғанда
репродуктивтік әдіс түсіндірмелі -иллюстративтік әдіспен бірге
қолданылады.
Репродуктивтік әдіс арқылы оқушы «дайын» білімдерді есінде
сақтап, кейін қатесіз айтып бергенмен, оның ақыл-ой белсенділігі
төмен болады.
Қазіргі Қазақстан бастауыш мектебіндегі жаңа өзгерістер әлемдік
білім беру тәжірибелерін пайдалана отырып, баланың жеке дара
күшін дамуын қамтамасыз ететін жаңа бағытты, жобаны іздестіру
және оны қолдануға бағытталған Республиканың «Білім туралы»
Заңында «әр баланың жеке қабілетіне қарай интелектуалдық
дамуы, жеке адамның дарындылығын дамыту» білім саясатының
басты ұстанымы екендігі атап көрсетілген.
Мектептегі оқу үрдісінің негізгі мақсаттары – баланың білім игеру
кезінде ойлау қабілетін қалыптастыру, сол арқылы таным әрекетін
белсендіріп, шығармашылық қабілеттерін дамыту болып табылады.
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚАБІЛЕТТЕРІН ТӘРБИЕЛЕУДІҢ
АЛҒЫ ШАРТТАРЫНА МЫНА НӘРСЕЛЕРДІ ЖАТҚЫЗУҒА
БОЛАДЫ:
- Шығармашылық қабілет деңгейін анықтау (топтау,бақылау,
қалыптастыру).
- Қызығушылық пен таным белсенділігін арттыру.
- Оқушы потенциалына сай шығармашылық тапсырмаларды
әдістемелік тұрғыда жүйелі түрде орындату.
- Мұғалім өз ісіне ізденімпаздықпен қарап, сабақты
шығармашылықпен өткізу қажет.
Оқу үрдісінде оқушылардың шығармашылық қабілеттерін
қалыптастыру – іс-әрекеттер барысында оқушының
ізденімпаздығы, бейімділігі, жаңа нәрсені жасауда
қажеттілікттердің пайда болуы арқылы дамиды.
Осы шығармашылық деңгейге жету үшін американдық ғалым
Б.Блумның бір ізбен реттелген мақсаттар жүйесін пайдалану
өте тиімді әдіс.
«БЛУМ ТАКСОНОМИЯСЫ» КЕСТЕСІ
Блумның бұл таксономиясы танымдық үрдісті ең қарапайым
деңгейден бастап бірте-бірте күрделенетін 6 деңгейге
жіктейтіндігін ескере отырып, қарапайым деңгейге есте
сақтау, түсініп білу, еске түсіру, ал одан кейінгі түсіну
деңгейінде сол ақпаратты басқаша, өз сөзімен жеткізе алумен
жалғасады. Жаңа ақпаратты бөліктерге бөліп зерттеуден
кейін оны өз тәжірибесінде тасымалдай алу сияқты
алдыңғыға қарағанда күрделі әрекетке ұласады. Қарама –
қарсылық туғызу, шешім қабылдау, баға беру оқушының
білімін дамытудағы ойлаудың жоғары деңгейінде жүретін
жұмыстар. Сөз етіліп отырған деңгейлерге сәйкес танымдық
үрдістің мақсаттары бірте-бірте күрделенетіндігі заңдылық.
Әр қадам сайын сол деңгейде орындалған әрекетке баға
беруді жүзеге асыру арқылы оқушының білім деңгейі артып,
шығармашылығы шыңдалады.
Жаңа буын «Әдебиеттік оқу» оқулықтарындағы көркем
шығармалардың оқушы шығармашылығын арттыруда мүмкіндігі
мол. Негізінен, әдебиет сабақтары – қызығушылық пен
қажеттіліктерді дамытудың қайнар көзі.
Қорытынды:

Жалпы қорытындылай келе, 1956 жылы Бенджамин Блумның
төрағалық етуімен білім беру комитеті әзірлеген Блум
таксономиясы сын тұрғысынан ойлауды қарастыруға болатын
ойлау дағдыларының кеңінен қолданылатын иерархиялық
моделі болып табылады. Блум таксономиясының мақсаты –
оқытудың неғұрлым тұтас нысанын құру. Қазіргі таңда біз
балаларды осы әдіс бойынша оқыту арқылы көптеген
жетістіктерге жетеміз және бұл оқушы үшін де, мұғалім үшін де
оқытудың ең тиімді түрі.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:

1. https://ziatker.kz/docx/blym_taksonomiyasy_11213.html
2. https://uchitelya.com/literatura/81088-prezentaciya-blum-takso
nomiyasy-oytu-ntizhellgn-baalau-dstemes-retnde.html
3. https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%
2F%2Fziatker%2Ekz%3
4. https://www.cpm.kz/ru/portal/blogs/?page=post&blog=Alimov
_Ashat&post_id=140350
5. https://uchitelya.kz/blum-taksonomiyasy/

Ұқсас жұмыстар

Тақырып бойынша педагогикалық тәжірибеге сараптама жасау және оны меңгерумен қатар, оқушылардың оқу белсендігін арттыру жолдарын қарастыру

Блум таксономиясының танымдық деңгейлері

Ғылымда білімді

Оқушы әрекеті

Блум таксономиясы бойынша сабақта оқушылардың ойлау әрекеттерін дамыту жұмыстарын ұйымдастыру

Бағалау таксономиясы (Б.Блум)белгілері, сатылары

Ойлау деңгейі Сұрақтар үлгілері

Критериалды бағалау моделі Ішкі жиынтық бағалау

Блум таксономиясы оқыту нәтижелілігін бағалау әдістемесі ретінде

«Сын тұрғысынан ойлау» модулінің әдіс-тәсілдерін практикада қолдана білуге үйрету

Пәндер