Фрикциялық берілістердің артықшылықтары




Презентация қосу
Қазақстан Республикасы білім және ғылым минстрлігі
Е. А. Бөкетов атындағы Қарағанды Мемлекеттік
Университеті

БЕРІЛІСТЕР

Орындаған: Сарыбай Сандуғаш Талғатқызы
Тобы: ТФП—219
Тексерген: Асетова Лаура Серікқызы
Жоспар:
1. Берілістер дегеніміз не?
2. Берілістердің негізгі көрсеткіштері.
3. Фрикциялық берілістер және
вариаторлар.
4. Фриқциялық берілістердің түрлері
5. Фрикциялық берілістердің
артықшылықтары мен кемшіліктері
6. Фрикция берілісінің тиімділігі
7. Мүшелер кіндік сызықтары айқасатын
Беріліс - қозғалысты (әдетте айналмалы
қозғалысты) жетекші элементтен
(мысалы, автомобиль қозғалтқышы)
жетектелуші элементке (мысалы,
автомобиль доңғалағы) жеткізуге
арналған механизм. Беріліс арқылы: әр
түрлі жетектерде жылдамдықтарды
арттыруға (немесе азайтуға);
жылдамдықтарды сатылы немесе
сатысыз реттеуге; қозғалыс бағыттарын
өзгертуге; бір қозғалтқышпен бірнеше
механизмдерді қозғалысқа келтіруге;
күш пен айналдыру моментін өзгертуге;
Гипоидтық
қозғалыс түрлерін өзара түрлендіруге беріліс
болады.
Берілістің негізгі
сипаттамалары: берілетін
күштер мен бұраушы
моменттер, бұрыштық
жылдамдық, жетектелуші
буын (қозғалыстағы) мен
жетектегі буынның
жылдамдықтарының
қатынасы (беріліс саны),
пайдалы әсер
коэфициенті.
Шынжырлы беріліс
Беріліс механикалық, гидравликалық, пневматикалық
және электрлік болып ажыратылады.
Механикалық беріліс іліністі (тісті беріліс, шынжырлы
беріліс, бұралаңды беріліс т.б.) және үйкелісті (белбеулі
беріліс, фрикциялы беріліс, т.б.) пайдалануға
негізделген. Олар беріліс қатынасы тұрақты немесе
өзгермелі, қуаты шағын және орташа жетектерде,
сондай-ақ, станоктардың, автомобильдердің,
тракторлардың, беріліс қораптары мен вариаторларында
қолданылады.
Гидравликалық беріліс пен электрлік беріліс үлкен қуатты
жеткізуге мүмкіндік береді. Мұндай берілістер техниканың
әр түрлі саласында, әсіресе, ауыр көлік машиналарының
жетектерінде қолданылады. Пневматикалық беріліс шығар
жердегі буынның айналу жиілігі үлкен болған жағдайда
(мысалы, ішкі бетті ажарлауыш станоктарда 30000
айн./мин-қа дейін жетеді) пайдаланылады. Техника мен
өндірісте, көбінесе, электромеханикалық,
гидропневматикалық сияқты аралас беріліс қолданылады.
Негізгі түсініктер. Фрикциялық
берілістердің жіктелуі.
Айналатын
біліктердің
(дискілердің) жұмыс
беттері арасындағы
үйкеліске байланысты
бір біліктен
екіншісіне қозғалу
берілетін берілістер
фрикциялық деп
аталады.
Фрикциялық берілістер екі білікшеден тұрады: жетекші 1 және
жетекші 2, олар бір-біріне қарсы күшпен басылады (суретте –
көрсетілген), осылайша роликтердің жанасу нүктесіндегі Ff үйкеліс
күші берілген перифериялық айналу күші үшін жеткілікті болады.
Ff ≥Ft

Бұл жағдай фрикция берілісінің
жұмыс қабілеттілігінің шарты болып
табылады.
Бұл жағдайдың бұзылуы роликтердің
сырғуына және тез тозуына әкеледі.
Бір мүшеден екінші мүшеге қозғалысты беру әдістері
бойынша беріліс механизмдер бөлінеді:
- фрикционды (таспа беріліс, үйкеліс муфтасы);
Цилиндрлі Конустық Шоқша түрлі катоктармен

Мүшелер кіндік сызықтары (ось) өзара орналасқан мүмкін болу:

- параллельді, - қиылысып, - айқасатын.
- ілініс (шынжырлы, тісті).

Қарапайым механизм екі қозғалмалы және бір қозғалмайтын мүшелерден тұрады,
оны саты деп атайды.
Фрикциялық тісті доңғалақтың артықшылықтары
мен кемшіліктері.
Фрикциялық берілістердің артықшылықтары:
1. Дизайндың қарапайымдылығы.
2. Жұмыс органдарының қарапайым формасы (білікшелер).
3. Салыстырмалы түрде арзан.
4. Жұмыстың тегістігі және шуылсыздығы, оның ішінде жоғары
жылдамдықта.
5. Тісті берілістер коэффициентін және қозғалыс кезінде беріліс
қорабын тоқтаусыз қадамсыз реттеу мүмкіндігі.
6. Шамадан тыс жүктеме кезінде тайып кету мүмкіндігі, яғни үйкелісті
беріліс қорабы, қымбат қондырғылар мен машина бөлшектерін
күтпеген шамадан тыс жүктемелер кезінде істен шығудан сақтайтын
механикалық қауіпсіздік құрылғысының функциясын орындай алады.
Фрикциялық берілістердің кемшіліктері:

1. Дизайнды қиындататын арнайы қысқыш құрылғыларды қолдану қажеттілігі.
2. Біліктер мен мойынтіректерге ауыр жүктеме, күштің әсерінен, бұл біліктер мен
осьтердің көлемін ұлғайтуды, сондай-ақ күшейтілген мойынтіректер мен
мойынтіректерді қолдануды талап етеді. Фрикциялық тісті доңғалақтың бұл
кемшілігі көбінесе көп қуат беру мүмкіндігін шектейді және беріліс қорабын ауыр
етеді.
3. Роликтің сырғуына байланысты беріліс коэффициенті сәйкес келмейді.Фрикция
берілісіндегі сырғанау біліктердің беткі қабаттарының серпімді
деформацияларымен, беттердің тозуымен, қысым құрылғыларының әлсіреуімен
және роликтердің жұмыс бетіндегі үйкеліс коэффициентінің өзгергіштігімен
байланысты.
4. Сырғанауға байланысты шығыршықтардың жұмыс беттерінің тозуы, сырғанау
кезінде олардың бұзылу мүмкіндігі (таз дақтардың пайда болуы).
5. Берілмеген қуат (ашық беріліс – 10-20 кВт дейін; жабық – 200-300 кВт дейін);
6. Ашық берілістер үшін салыстырмалы түрде төмен тиімділік;
7. Қуатты ашық беріліс үшін перифериялық жылдамдық аз (7 – 10 м / с);
8. Үйкелістің үлкен шығындары.
Беріліс механизмдегі негізгі кинематикалық қатынастар

– беріліс қатынасы, U ij
n1 1
U12
n2 2
мұндағы: w1, n1 - сәйкес өлшенетін
мүшелердің айналу жиілігі, айн./мин. және
с-1.
Кіндік сызықтары параллельді механизмдер

1 r 2 3 r 4
U12 U 34
2 r 1 V p 1 V p 2 , 1 r 1 2 r 2 4 r 3
Мүше кіндік сызықтары қиылысып орналасқан механизмдер

o
1 2 90

1 Sin 2
U12
2 Sin 1
мұндағы: және -
конусты құраушы бұрыштар
Фрикция берілісінің тиімділігі

Фрикциялық тісті доңғалақтардың ПӘК-і (қуат жоғалту
коэффициенті) біліктердің домалау және сырғанау шығындарына,
сондай-ақ мойынтіректер мойынтіректеріндегі шығындарға
байланысты. Беріліс құрылымының әр түрі үшін тиімділік жетекші
және жетекші біліктердегі қуатты салыстыру арқылы
эксперименталды түрде анықталады. Әдетте жабық үйкелісті тісті
доңғалақтарға арналған η = 0,88 ... 0,95, ашық үшін - η = 0,70 ... 0,85
(мойынтіректер шығындарын есепке алмағанда).
Роликтердің түйісу нүктесіндегі үйкеліс күші.
Үйкеліс жетек біліктерінің жанасу аймағындағы үйкеліс күші
формула бойынша анықталады:
Rt = f Fr
Қайда:
f – үйкеліс коэффициенті, Ft
Fr – біліктердің басу күші. Fr k
f
Роликтер арасындағы үйкеліс коэффициентінің мәні f орта есеппен
келесі мәндерге тең:
терідегі болат немесе шойын немесе ферродо құрғақ – 0,3;
мұнайда сол – 0,1;
болат немесе шойын болатқа немесе құрғақ шойынға – 0,15;
- мұнайда – 0,07.
Мүшелер кіндік сызықтары айқасатын
механизмдер
Назарларыңызға рақмет!

Ұқсас жұмыстар
ТІСТІ БІЛІК
Жұмыссыздық
КАРДАНДЫ БЕРІЛІС БАСТЫ БЕРІЛІС ДИФФЕРЕНЦИАЛ
Құрылымдық жұмыссыздық
Жұмыссыздық және халықты жұмыспен қамту
Өзін-өзі тану туралы ақпарат
Бөлшектеу-құрастыру және жөндеу жұмыстарына арналған жабдықтар, аспаптар және құралдар
Беріліс қорабының сұлбасы
Цилиндрлік тісті доңғалақ жасау
Тежеу жүйесі
Пәндер