Баскетбол тарихы

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫННЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ

ТАҚЫРЫБЫ:
“Командалық,жеке
әрекеттермен айла тәсілдер
құру”
ЖОСПАР
1.Кіріспе бөлім
2.Негізгі бөлім
2.1. Баскетбол тарихы
2.2. Басткеболдағы әдіс-тәсілдер
3. Қортыныды бөлім
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Баскетбол ағылшын тілінен аударганда «basket» себет жане «ball» доп деген сөзді
білдіреді. Баскетбол камандалық спорттық ойын, оның мақсаты қарсыластың торын
қолмен доп түсіру, сонымен қатар қарсылас команда допты салдырмау әрекетін
жасайды.
Қазіргі заман техникасы-ол күрестің формасымен әдісінің тарихи даму
қортындысы.Уақыт өте келе,тәсілдердің саны да өзгерді. Ойынның белсенді түрде
дамуы қазіргі заман техникасының алуан түрлілігіне алып келеді. Ол ашық
көрсетілген динамикалық шабуылын сипаты жай және рационалды,ауыспалы
жылдамдық пен шапшаңдық,тиімділік пен дәлдікпен үйлестіреді. Қазіргі уақытта
белгілі бір шарадағы тактика әдістердің дұрыс орындалуы сипатын анықтайды,соның
арқасында қозғалыста түрлі жағыдайдағы ойыншылардың өзіндік бір ерекшеліктері
пайда болып тұруы керек.
Жіктеу-ол белгідегі барлық әдістер мен тәсілдер бөлім мен топ бойынша
танықталған белгі негізінде топтастыру.
Техника-ол ойынның тәсілі,ойыншылардыңқорғаны мен шабуылда нәтижені
әрекеттерін қамтамассыздандырып,команда ішінде ойыншылардың бірігіп
әрекеттесуі мен қарсылық көрсетіп ұйымдастырады.
БАСКЕТБОЛДЫҢ ШЫҒУ ТАРИХЫ

Орталық Американың ежелгі халықтарының доп ойынының
көрінісі салынған сурет тапқаннан кейін белгілі болды.Бұл суретті
көрінісінің қазіргі кездегі баскетболға ұқсастығы болған және
Юкатан түбегінен төр бұрышты алаң табылған алаңды қоршаған
тастан соғылған қабырғаның ортасында қарама-қарсы тро ілінген.
Майя және кейінірек ацтек құдайшыларды бұл ойынды өз
тілінде»Пок-то-пок»деп атаған.Бұл ойын ұнемі құдайдың құрметіне
арнаған мейрамдарда өткізілген.Доп резеңкеден жасалған,ішіне
шөппен толтырылған допты қарсыласының торына түсіру қажет
болған.
Сонымен қатар1603жылы Дитрих Брусьтың салған суретінде де
қазіргі баскетболға ұқсастығы болған.1818жылы Фата
энциклопедиясында Флорияда тұрғындарының ойыны
жазылған,онда бағанаға ілінген торға допты көздегені туралы
жазылған.
1891ж Джеймс Нейсмит 1-ші рет ойынның негізгі
принціптерін құрастырды,олар осы күнге дейін
маңызын сақтады.
Екі команданың
Қолмен доп ойнауға
барлық ойыншылары
болады,бірақ допты
қай уақытта,қандай
ұстап жүгіруге
қалыпта болсын
болмайды:
допты ұстай алады.

Екі команда да
алаңның бір бөлігінде
бола алады:

Ойыншылар бір-бірінің Допты тастайтын
денесіне қай жері орын көлденең жерде
болмасын тиісуге және белгілі бір
болмайды. биіктікте орналасқан.
1919 ж
АҚШ,Италия,Франция елдедер армиясының командаларының турнирінде болды.

1923 ж
Франция,Италия,Чехословияның әйелдер командасының турнирі өтті.

1932 ж
Халықаралық баскетбол федерациясы құрылды.

Женевада 1-ші Европа чемпионаты өтті,Ливия құрама командасы жеңінпаз атанды.
1935 ж
1938 жылынан бастап.
әйелдер 1-шілігі өте бастады.Италия командасы 1-ші чемпион атанды.Қазір Европа чемпионаты 2 жылда 1 рет
өткізіліп тұр

1950 жылы ерлер арасында әлем 1-шілігі өткен.

1953 жылынан бері әйелдер арасында өткізіліп келеді.Ерлер арасында әлем біріншілігінің 1-ші жеңінпаздары Аргентина
ал әйелдер арасында АҚШ құрамалары болды.Қазіргі кезде әлем 1-шілікгі 4 жылда 1рет өткізілді.

Берлинде өткізілген олимпиадалық ойындарда ерлер арасында АҚШ құрамасы чемпион атанды.
1936 ж

1976 ж
Монреонда әйелдер арасында КСРО құрама командасы чемпион атанды.
БАСКЕТБОЛШЫЛАРДЫҢ ТӘСІЛДІК ДАЙЫНДЫҒЫНСАТЫҒА БӨЛУГЕ
БОЛДЫ ЖӘНЕ ОҒАН СӘЙКЕС МІНДЕТТЕР ШЕШІЛЕДІ.

Бұрын үйретілген
Негізгі қолданыстармен қолданыстар кешені
оларды орындау, негізгі жетілдіріледі,
амалдары сонымен қатар кеңейтілдіреді және
бұл қозғалыстардың қайталанады, сонымен
негізгі бірліктері бірге әр ойыншы мен
қоданылады.
Қолданыстардың
қозғалыста жасалуына
Екінші жеке-жеке дайындық
жүргізіледі. Тәсілдік
қолданыстардың әртүрлі
және оларды бағытты
өзгерте отырып
орындауға оң жаққа, сол
сатыда бірлігін үйретуде оларды
орындаудағы реттіліктік
болуын қадағалаған жөн,
Бұрын үйретілген
жаққа, оң сол қолмен қолданыстардың басқаша бұл үшін әдетте негізгі
жасауға баса назар жаңа амалдар мен тәсілдің қолданыстары
аударған жөн. біріктіре отырып қолдану бірлігі жататын кешенді

Бірінші тәсілдері жетілдіріледі. жатығулар қолданылады.

Үшінші
сатыда сатыда
Жеңістің ең басты шарты – қарсылас
Қорғау
●

шабуылшымен сәтті жасалған күрес. Өз
кәрзеңкесіне еш доп жолатпай жеңуге болады.
тактикасы. Қорғаныстағы команда әрекеті шабуылға жауап
болып табылады.

●
Допты дұрыс ұстап қалу,тоқтатуды үйрену үшін
келесі жаттығуларды қолдануға болады:
●
3)Алдағыларды қайталап,допты қолдан түсіреді, ол
қайта көтерілгенде білезікті дұрыс ұстап оны
тосып алады.
● 1)Ойыншы қолын сзып тұрып білезігін доптың
үстінде деп елестету
●
2)Дәл солай,бірақ отырып,қолды доптың үстіне
қойады.Осы жерден көтеріп қолға ұстап тік
тұрады
ОЙЫН ТЕХНИКАСЫ.

Ауысу. Жүгіру.

●
Жүгірудің табиғи
дағдыларды қолдана отырып
жүгіру техникасына алаңдап
●
Ауысуды үйретуге әр тоқтауды енгізеді жүгірудегі
тәсілдер.Бірінші тоқтап- жаттығуларды,төмендегі
тоқтап жүгіру,содан кейін тапсырмаларының
секіру мен дұрыс орындалулары
үйретіледі.Әр әрекетке шешілмейтіндей кезек-кезек
уақыт бөлінбеуі керек,бір жасу керек:Дағдылы
тәсіл үйретіліп бола сала жұгіру,тіке және жылдам
екіншісіне көңіл бөлу қажет. жүгіру,бағытты
өзгертуге(айқастыра,доғал,б
ұрылыстар) жылдамдықты
үдете жүгіру т.б.
Шабуылдау техникасы.
Доппен орындалатын әрекеттерді үйретуден бұрын оның серпінді қасиеті
мен формасы мен танысып алу керек,себебі сондай техника тәсілдері тез
игеріледі.Бұл мақсат үшін доп снаряд ретінде қолданылатын ортақ дамыған
жаттығуларды қолдануға болады.
Үлгі жаттығулары:

2)Доп арқада,екі қолда орындалады.Допты
1)Допты қолдан-қолға ауыстыра отырып,оған бастан асырып,алға лақтырып,сонда тосып
тимей,денені айналдыра жүру алу.Егер допты алдын-артқа лақтырып тосып
алу.Осы жаттығуды бір қолмен орындау.

4)Допты өкшелерінің арасында қысып
3)Еңкейіп,допты қолға ұстап,аяқтардың ұстап,доппен бірге секіріп,оны аяқпен
арасынан өткізіп алға қарай лақтырып жоғарыға лақтырып,тосып алу.Осы жүйеге
алдынан тосып алу. сай көптегекн жаттығулар ойлап табуға
болады.
Тосып алу.
Допты дұрыс ұстап қалу,тоқтатуды үйрену үшін
келесі жаттығуларды қолдануға болады:

1)Ойыншы қолын сзып тұрып
білезігін доптың үстінде деп
елестету

2)Дәл солай,бірақ отырып,қолды
доптың үстіне қойады.Осы
жерден көтеріп қолға ұстап тік
тұрады

3)Алдағыларды қайталап,допты
қолдан түсіреді, ол қайта
көтерілгенде білезікті дұрыс
ұстап оны тосып алады.
Қолдан-қолға беру.
Алғаш болып кеуде тұстан екі қолымен беу мен иық тұсынан бір қолмен беру
үйретіледі.Басқа тәсілдер киін сол жаттығулар арқылы үйретіледі,тек әдіске үйрену
керек.Техника негізгі орында тұрып бергенде менгеріледі.Бұл жерде көңіл тоқтататын
жер бастапқы қалып және жұмыс фазасы(қолмен жасалатын әрекеттердің орындалуы
мен аяқтың бір уақытта созылады).Аялдау,жүргізу,бұр-ылысынан кейін жасалатын
әрекеттерге көңіл бөлу керек.Төмендегі жаттығулар мен сап түзуеулеріне осы мақсатта
қолданылуы мүмкін.
Допты бір саптан 2-ші
Сапқа тұру.Допты жұп-
сапқа иректеп кезекпен
жұп болып бір-біріне беру.
беру.

Дәл солай, тек допты
берген соң оқушы қарсы
алдындағының орнына
барып тұрады.

Ортаға біреуді қойып,
барлығы дөңгеленіп
тұрады.1-ші доп
Екі сап қарама-қарсы
ортадағы ойыншыға
түрады: доп әр саптан
беріледі, ол допты басқаға
кезекпен беріледі.
береді, алдағы
ойыншымен орын
Допты беруді үйрету кезінде алаңнан ұшып көтерілген допты
ойыншының тосу кезінде көңіл бөлу керек. Егер қадам
ырғағына байланысты қате жасалса, оны келесі
жаттығуларды жасау арқылы түзеуге болады:
Допты алаңға ұрып, сол мезетте сол аяқпен алға қадам жасау керек. Аяқтың
Дәл солай, тек аялдамай,2-ші қадам жасау керек.
жерге тиюі доптың алаңға тиюі бір мезетте болуы керек.
Әрбір амал допты әперу және басқа қолданыстар үшін қолайлы жағдай
туғызу мақсатында лайықты жағайларға қолдануы. Көбінесе қозғалыс
жылдамдылығын шапшаң ауыстыру бір қолданыстан екіншісіне күрт ауысулар
қолданылады сондықтанда шұғылданушылар үнемі жағдай талап ететін
қандайда болса тәсілдерді орындауға дайын болатындай күйде болулары керек.
Жүгіруді жетілдіре отырып баскеболшы алдымен де артымен де бағытты,
жылдамдықты өзгерте отырып , сонымен бірге шапшаң жүгіре алуы керек
екендігін есте сақтау қажет, осы мақсатта төмендегідей жаттығуларды үнемі
қолданған жөн.

Қосалқа қадамдап
Кәдімгі жүріс Жүгіру айналулар мен
бұрылулар

Баскетболшы қолданыстың мынадай түрлерін
қолданады
Допты торға тастау әдістері.
Допты бір орында тұрып екі қолмен лақтыру.Бастапқы жағдайда
доп кеуде деңгейінде болады.Бір аяқ біршама ілгері келуі
мүмкін.Аяқпен кеуденің бір мезгілде жазылуы арқылы қол допты торға
доға бойынша бағыттап лақтырылады.
Бір орныда тұрып және қозғалыс кезінде допты бір қолмен иықтан
лақтыру.Доп иықта ұсталады.Бұл жағдайда қолдың басымен алақан
алға қаратылып,қолдың сыртқы иыққа тірелген қалыпта болады.
Лақтыру үшін аяқты тізеден бүгіп және бір мезгілде допты дененің
үстіне көтеру керек.Аяқты жаза қолды жоғары көтере созып қолдың
басымен саусақтардың үйлесімді қимылымен доп ілгері әрі жоғары
бағытталып лақтырылады.
Қозғалыс кезіндегі лақтыру бір аяқпенен серпілген серпіліс үстінде
орындалады.Оны орындау реті:орын ауыстыра жүріп допты екі қолмен
алып,бірінші адым содан соң екінші адымды жасап,аяқпенен серпіле
секіріп лақтырады.
ҚОРЫТЫНДЫ
Баскетбол, спорт ойындарының бір түрі ретінде барлық оқу орындарының
бағдарламасына кіреді. Арнаулы оқу орындарының студенттері бұл кезеңде
баскетбол ойынын ойнап, белгілі деңгейде дайындықпен келді деп есептеледі.
Сондықтан бұл оқушылар оқу процесінде ойынның негізгі айла-тәсілдері,
тыныс алу және ойын жүйесін біледі, жарысқа да қатыса алады.Әр түрлі
қимылдарды түрлі қарқында, бағытта, түрлі жылдамдықпен орындай
отырып, адамағза жүйесінде және ішкі қүрылыстарына жақсы әсер алады.
Адам ойын түрдісі кезінде жоғары эмоциялды жүктеме және үлкен
қуанышқа болініп, қанағат алады. Дене тәрбиесі жүйесінде баскетбол
ойынының маңызы зор. Балалар және үлкендер қажетті дағдыларды имене
отырып, өз бетінше үнемі дене шынықтыруды жктілдіруге, ден саулықты
сақтауға, көңіл күйін көтеруге және ұзақ өмір сүруге мүмкіндік бар. Баскетбол
ойынымен балалар 9-10 жасынан бастап айналысуына болады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ТІЗІМІ ЖӘНЕ СІЛТЕМЕ

1. Тілеуғалиев О. Алматы “Жазушы” Дене тәрбиесі
2. Тойжанов С. Құлназаров А. Алмати “Жазушы” Дене
тәрбиесі
3. Баскетбол. Спорт для начинающих 2004
4. Гомельський А. Я. Тактикий баскетбола. М. , Фис 66
5. Зинин А. Детский баскетбол. М. , Фис-1969
6. https://infourok.ru/doklad-na-temu-basketbol-oyinini-dis-tsilderi
n-yretu-949722.html

Ұқсас жұмыстар

Ойынның мақсаты - допты қарсыласының сақинасына түсіріп, ұпай жинау

ДОПТЫ ТОРҒА ТАСТАУ ӘДІСТЕРІ

Допты ұстап жүру

Баскетболдағы жеңімпаз - ойын уақытының соңында көп ұпай жинаған команда

Балалар баскетбол клубын ашу

Допты кеудесінен екі қолмен, иығынан бір қолмен беруді және допты айып алаңынан лақтыруды дамыту

Баскетбол ойыны

БАСКЕТБОЛ ТАРИХЫНАН

5-10 сандарының құрамы

Универсиада — дүниежүзілік студенттік спорт ойындары

Пәндер