Жүктілік әйел

«Жүктілік патологиясы. Ерте кезеңіндегі токсикоз. Гипертензиялық жағдайлар. . »

ЖОСПАР:

1. Кіріспе. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

2. Негізгі бөлім. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

2. 1 Жүктілік патологиясы гестоз және оның белгілері. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

2. 2 Преэклампсия және оның түрлері, зерттеулер, емдеу тактикасы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

2. 3 Эклампсия кезеңдері, дәрігерге дейінгі көмек, диагностикалық шаралар, асқынуы. 2

2. 4 Ерте кезеңдегі таксикоз этиологиясы, классификация, клиникасы, диагностикасы, емі. . 3

2. 5 Жүктілік кезіндегі гипертензия патогенезі. . 4

2. 6 Жүктілік кезіндегі гипертензивті жағдайдың жіктелуі. . 4

2. 7 Гипертензивті жағдайлар диагностика шаралары. . 4

2. 8 Гипертензивті жағдайлар емі, алдын алу4

3. Қорытынды бөлім5

4. Пайдаланылған әдебиеттер. 6

Ең сұлу әйел - жүкті әйел деп жатамыз. Иә, дүниеге ұрпақ әкелу - Алланың әйел затына берген ең керемет нығметтерінің бірі. Жауапкершілікті талап ететін кезең. Әйел адамның денсаулығына, әсіресе, аяғы ауыр кезеңде көп көңіл бөлетіні де сондықтар қуынышты жаңалықты естіген ененің де құрсақ тойын жасап, аяғы ауыр келінінің тамақтануына, тынығуына, тіпті киім киюіне мән беруінде де бір сыр жатса керек. .

Кіріспе

Жүктілердің кеш гестозы (gestosis gravidarum tarda) - негізінен жүктіліктің екінші жартысында туындайтын жүктілер шемені, нефропатия, преэклампсия және эклампсия түріндегі жүктілер гестозы.

Гестоз

жүкті әйелдің денесі ісінеді

бас ауырады

жүрек айнып

көзге ұсақ жылтыраулар көрінеді

әлсіздік басым болып

асқазан аймағы ауырады

Гестоздың белгілер:

Бұл белгілер, әдетте, тырысқақ ұстамасы басталардан бірнеше сағат немесе минуттар бұрын басталады. Кеш гестоз жағдайында уақытылы көмек көрсетілмесе, ана мен бала өлімімен аяқталуы мүмкін. Мұндайды преэклампсия деп, ал ұстаманың өзін эклампсия деп атайды. Ұстаманың соңы - инфаркт, инсульт, өкпенің домбығуы, шарана мен көздің мөлдір қабатының қабаттануы. Бауыр мен бүйрек жетіспеушілігімен аяқталуы да мүмкін. Мұндай өзгерістер өзін дені сау әрі жас санайтын әйелдерде де кездеседі.

Преэклампсия

Преэклампсия (praeeclampsia) - жүктілердің бас ауруымен, көру қызметінің бұзылуымен, ішінің ауруымен сипатталатын жүктілердің кеш токсикозы, эклампсияның пайда болуының алғы шарты. Бұл кезде, ең алдымен бүйрек, бауыр, қан ұйыту жүйесі және ми, сонымен қатар бала жолдасы зақымданады. Жүктіліктің жеңіл формадағы бұл асқынулары әйелдердің 3% кездеседі, және көбіне анасы мен нәрестенің денсаулығына айтарлықтай әсер етпейді. Преэклампсияның ауыр формасы жүкті әйелдердің 1-2% кездеседі.

Шағымдар мен анамнез

Шағымдар спецификалық емес және гестоздың көрінісінен және ауырлық сатысына байланысты. Бас ауруына, жүрек айнуына, эпигастрия кезіндегі ауыру сезіміне, кенеттен пайда болған ісікке, зәр шығуыдың азаюына, іштегі нәрестенің қимылдау сипаты өзгеруіне, теріде себебсіз қан құйылу пайда болуына немесе мұрыннан қан жиі кетуіне жасалған шағымдарға ерекше көңіл бөлу керек.

Лабораторлық зерттеулер

Қабылдау бөлімінде (CITO) : - зәрдің жалпы анализі (белок) ; - қанның клиникалық анализі (гемоглобин, тромбоциттер, қоюлану уақыты) . Стационар бөлімінде: - зәрдің жалпы анализі (зәрдің жеке өлшеміндегі (порция) және тәуліктік мөлшердегі белокты анықтау үшін, 4 сағаттан кейін белоктың барлығын тексеретін зәрдің анализі қайта алынуы мүмкін) ; - қанның биохимиялық анализі (жалпы билирубин, қалдық азот, креатинин, АЛТ, АСТ, плазманың жалпы белогі) ; - коагулограмма; - қан тобына және резус-факторға.

ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ

1. Магнезиальдық терапия преэклампсия/эклампсияны реттеу үшін таңдалынатын ең зерттелген, нәтижелі және қауіпсіз саналатын әдіс болып табылады. 2. Бастапқы мөлшері - 5-10 мин арасында 20 мл дейін араластырылған 4 г құрғақ затты в/і енгізу (салу) . 3. Демеуші мөлшер сағатына 1-2 г (инфузоматтың көмегімен болса жақсы) . Салу ұзақтығы хал-жағдайының ауырлығына байланысты. 4. Магний сульфатының мөлшерден тыс болуының белгілері: -ТЖ - минутына 12 аз; -олигоурия (30 мл /сағ. аз ) ; -колендық рефлекстердің жоқтығы; -магний сульфаты мөлшерден тыс болғанда - препарат салуды тоқтатып, в/і 10 мин. ішінде Са глюконаты 10% ертіндісіннің 10 мл енгізу керек. Қосалқы тиімділігі үшін седативтік заттарды (диазепама) (неонатальдық тыныс алу жабырқанушылығы) тағайындау - қажетсіз.

Эклампсия

Эклампсия - гестоздың ең жоғарғы сатысы, жүкті әйелдің полиорганды жетіспеушілігінің салдарынан пайда болатын эпилепсияға ешқандай қатысы жоқ құрысу-тырысу ұстамаларымен сипатталатын синдром.

Қауіп қатер факторлары:

Жүрек қантамыр аурулары;

Қантты диабет;

Семіру;

Антифосфолипидті синдром;

Алдыңғы жүктіліктерде ауыр преэклампсия/эклампсия болуы.

Отбасылық анамнезде ауыр преэклампсия/эклампсия болуы.

Көп ұрықты жүктілік

Артериалды гипертензия

Бүйрек аурулары

Жасы 40 тан асқан

Жүктіліктер арасы 10 жылдан артық.

Диагностикалық шаралар:

Қан тобы және резус - фактор;

АҚҚ, пульс өлшеу (тәулік бойы кардиомониторлық бақылау) ;

ЭКГ;

зәрдің жалпы анализі - күнделікті, тәуліктік зәрде протеинурия;

Қанның клиникалық анализі (гемоглобин, гематокрит, тромбоциты, қан ұю уақыты) ;

Қанның биохимиялық анализі (жалпы белок, альбумин, креатинин, АЛаТ, АСаТ, мочевина, билирубин) ;

коагулограмма;

Көз түбін;

Ұрықтың КТГ ;

Ұрықтың УДЗ;

Окулист, терапевт.

Эклампсия кезеңдері:

І кезең. Талма алдындағы кезең

ІІ кезең. Тоникалық талма кезеңі

ІІІ кезең. Клоникалық талма кезеңі

ІV кезең. Талмадан айығу кезеңі

І кезең. Талма алдындағы кезең. Әйел мазасыз, тыныс алуы жиілеп, жүрегі қатты соғып, көзі тартылады. Бұл кезең 20-30 сек созылады.

ІІ кезең. Тоникалық талма кезеңі. Әйел есінен айырылып, тыныс алу тоқтап, беті көгеріп, қарашығы үлкейіп, жағы тартады. Жүкті әйел тілін тістеп алуы ықтимал. Барлық бұлшық еттері сіресіп қалады. Ана мен нәрестеге қауіпті кезең. Бұл кезеннің ұзақтығы 30 сек.

ІІІ кезең. Клоникалық талма кезеңі. Қатып сіресіп тартылған бұлшықеттер, бірінің артынан бірі, беттен кеудеге, саннан балтырға қарай тартылып тарай бастайды. Әйелдің тыныс алуы ауырлайды, жақтары ашылып, аузынан қан, сілекей аға бастайды. Бұл кезең 40 секунттан-1, 5 минутқа дейін созылады. Талма біткеннен кейін әйел қатты ұйықтап қалады.

ІV кезең. Талмадан айығу кезеңі. Жүкті әйел есін жиып, өз - өзіне біртіндеп келе бастайды, тыныс алуы, жүрек соғысы дұрысталады. Бірақ әйел талма туралы ешнәрсе білмейді. Талманың саны 1-2 рет, 10- ға дейін болуы мүмкін.

Дәрігерге дейінгі көмек көрсету алгоритмі

Пациентті сол бүйірге жатқызу.

Зақымдалудан қорғау, бірақ белсенді ұстамау КЕРЕК.

Оттекті беру тәртібі:

Ауыз қуысын кенейткішпен ауызды ашу

Тілдің жабылып қалмас үшін, тіл ұстағышпен ұстау және астынғы жақты ұстау.

Ауыз қуысын секреттен босату және ауаның түсуіне жағдай жасау. Тыныс жолдарына ауа өткізгіш енгізу

Өздігінен тыныс алудың қиындауы кезінде ӨЖЖ маска арқылы және Амбу қабымен қамтамасыз ету

Магнезиальды терапияны бастау:

Старттық доза доза: магний сульфатының 5 г құрғақ затын (25%-20 мл ) 10-15 минут ішінде көктамыр ішілік баяу енгізу.

Сүйемелдеуші доза: 80 мл 25% магний сульфатын - 320 мл физ. ерітіндіде. к/т мына жылдамдықпен: 11 там/мин - 1г құргақ зат/сағ; 22 там/мин - 2 г құрғақ зат/сағ; Магний сульфатын үздіксіз енгізу ұзақтығы 12-24 сагат бойы.

Асқынулары:

Жүрек жетіспеушілігі;

Миға қан құйылу, тромбоз, мидың ісінуі, кома;

Бауыр жетіспеушілігі;

Бүйрек жетіспеушілігі;

Қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауы;

Уақытынан бұрын босану

Ерте кезеңдегі токсикоз

Токсикоз - ағзаның жүктілікке бейімделуінің(адаптация) бұзылуы.

Этиология:

Жатырдың патологиялық өзгерістері;

жүйке жүйесінің бұзылуы;

Классификация:

1. Ерте кезеңдегі токсикоз.

2. Кеш кезеңдегі токсикоз.

1. Ерте кезеңдегі токсикоз - жүктіліктің алғашқы кезеңінде (алғашқы 1-3 айда) жүреді.

- жүкті әйелдердің 50-60% да кездеседі.

Клиника:

құсу;

лоқсу;

асқа тәбеттің төмендеуі.

Құсу

Құсу - ағзадағы патологиялық өзгерістерге байланысты асқазан-ішек жолдарынан ауыз арқылы шығатын сұйықтық.

Этиология:

Орталық жүйке жүйесінің қызметінің бұзылуы;

Клиника:

Құсу мерзімі:- күнде емес;

таңертең;

тамақтан кейін;

күніне 5-6 рет.

Құсу ауырлығына байланысты: 1. Жеңіл; 2. Орташа; 3. Ауыр.

1. Жеңіл дәрежелі құсу:

- жүйке жүйесінің вегетативті бөлімінің функциясының бұзылуының себебінен.

- құсу, лоқсу, тәбеттік ауытқулар(ащыға құмарлығы) ;

- күніне 2-4 рет;

- ас қабылдағаннан кейін;

- салмағы сақталады;

- жалпы жағдайы қанағаттанарлық;

- пульс 90рет/мин;

- 10-15% жүкті әйелдер орта дәрежелі құсуға өтеді.

- бірнеше күнде өзі кетеді.

2. Орта дәрежелі құсу:

- жүйке жүйесінің вегетативті бөлімінің функциясының бұзылуы күшейеді;

- кетоацидоз (көмірсу алмасуының бұзылуы) туындайды;

- ағзада жалпы зат алмасудың бұзылуы;

- тәулігіне 10 рет көп;

- ас қабылдауына байланыссыз;

- сусыздану;

- салмақ жоғалту;

- субфебрильді температура;

- тахикардия 90-100р/мин

- терісі құрғақ;

- әлсіздік;

- диурез төмендеген(ацетоурия) ;

- тілі құрғақ, қабыршақтар пайда болған;

- ҚЖА: эритроцит, гемоглобин аздап төмен;

- уақыты стационарда емделсе жоғалады;

- кейбір жағдайда Ауыр дәрежеге өтеді.

3. Ауыр дәрежелі құсу:

- уақытылы ем жүргізілгенде бұл дәреже сирек кездеседі;

- ішкі ағзалар мен жүйке жүйесінің ауыр дәрежелі бұзылуымен сипатталады;

- гиповитаминоз дамиды;

- зат алмасудың бұзылуы;

- метаболиялық ацидоз пайда болады;

- жалпы жағдайы ауыр;

- адинамия;

- қатты бас ауру;

- астан бас тарту;

- тәулігіне 20 дан көп;

- салмақ тастау;

- ішкен тамағын, суын құсу;

- емделмесе азып, терісі құрғақ, тері асты май қабаты жоғалады;

- тілі құрғақ, қабыршықталған;

- аузынан ацетон иісі;

- температура жоғарылауы мүмкін;

- ЗЖА: ацетон, белок, цилиндр;

-ҚЖА: билирубин жоғары;

- уақыты емделмесе кома дамиды.

Диагностика жасаудың қажеттілігі жоқ, себебі дәрежесін симптомдарға қарап анықтауға болады.

Емі:

стационарда емделеді;

систематикалық ем;

жүйке жүйесінің вегетативті бөлімінің функциясын қалыпқа келтіретін ем:

Ми сыңарларының қыртысын қалыптастыруға:

Бромид натрий 30-50мл 4% ерітінді 1р/тәул. Микроклизма арқ.

кофеин 1мл 10% ерітінді 2р/тәул. т/а егер науқас тамақты ұстай алса 0, 1г 1-2р/тәул. Таб. Ішке.

ОЖЖ/ШЖЖ қалыпқа келтіру:

Аминазин 0, 025г 1-2таб. 1-2р/тәул. Ауыр дәрежеде 1мл 2, 5% еріт. + новокаин 5мл 0, 25% еріт. 1-2р/тәул. б/е. (к/т 1-2мл 2, 5% аминазин + 500мл 5% тамшылатып 1р/тәул. ) ем жүрген уақытта АҚҚ тексеріп тұру қажет.

психотерапия;

құсуға: дроперидол, пропазин, новокаин к/т, витаминдер

зат алмасуды қалпына келтіру;

ашығумен күрес;

емнен кейін жүкті әйелдерге арналған санаторийға жіберген дұрыс.

Гипертензия дегеніміз бір рет өлшегенде диастолалық қан қысымы 110 мм. с. б. б және одан жоғары болса немесе арасына 4 сағат салып екі рет өлшеу кезінде 90 мм. с. б. б және одан жоғары болса.

Гипертензиялық жағдайлар

Жүктілікпен байланысты артериалдық гипертензияның қауіп факторлары:

- алдыңғы жүктілікте преэклампсия \ эклампсияның болуы

- отбасы анамнезінде преэкламсия болуы

- көп ұрықты жүктілік

- созылмалы соматикалық аурулар

- жүрек қан тамыр жүйесі

- қант диабеті

- семіздік ( дси 35 )

- жас алғаш босанушы

- антифосфолипидті синдром

- жасы қырықтан жоғары

- интергенетикалык кезең он жылдан жоғары

Патогенезі:

Жүктілік кезіндегі артериалдық қысымның даму механизмін зерттеуге соншалықты қызығушылық танытқан күннің өзінде, осы асқынудың патогенезіндегі кейбір түсініксіз сәттердің саны төмендемей отыр. Теориялар санының көптігі преэклампсияның пайда болу факторлары мен оны өршіту жолдарының қайсысы бірінші пайда болғанын анықтауға қиындығын туғызуда. Зерттеушілердің көпшілігі, осы патологияның дамуына әртүрлі жүргізуші сәттер алып келеді, ал преэклампсияны көп мөлшерде патогенетикалық звеноларды өзіне енгізетін, жиі жағдайда полиорганды жеткіліксіздікпен көрінетін, әлі де бірдемені дәлелдеуді керек ететін дәлме-дәл сипаттау ретінде санайды.

Бүгінгі таңда ең өзекті деген төрт теорияны атауға болады.

иммундық бейімделудің бұзылу теориясы

плаценталық ишемия теориясы

-тығыздығы өте төмен липопротеидтердің улы әсер етуі теориясы

-генетикалық бейімделу теориясы

Патогенезінің жетекші звенолары:

Тамырлардың жайылмалы спазмы, тамыр қабырғасының өткізгіштігінің жоғарылауы

Гиповолемия, қанның стазы, реологиясының бұзылуы

ТІШҚҰ-синдромы, өмірлік маңызды мүшелердің микроциркуляциясының бұзылуы

Клеткалық деңгейде метаболизмнің бұзылысы, гипоксия, эндотоксинемия

Полиорганды жетіспеушілік

Нейро - рефлекторлық теория

Жүктілік әйел организміне елеулі өзгрістер енгізеді, осыған байланысты организмге жоғары талаптар қойылады. Осы жаңа талаптарға сәйкес әйел организмінің бейімделуі физиологиялық және патологиялық салада болуы мүмкін.

Иммунологиялық теория

Жүктілік кезінде ана, бала жолдасы, ұрық өзара қалыпты иммунологиялық қарым - қатынаста болады. Ана мен ұрықтың арасында, олардың антигендік құрылыстарының әртүрлі болуынан иммунобиологиялық сәйкессіздік пайда болады. Қан тамырларында аутоиммундық комплекстің түзілуі қанның ұю қабілетін өзгертеді, фибриннің бөлінуіне, соның себебін плацентаның, бүйректің қан айналысының төмендеуіне, кининдердің белсенділігінің жоғарылауына, гипертензия және басқа да симптомдардың пайда болуына алып келеді.

Плацентарлық теория

Гестоздың пайда болу себебі плацентаның қанмен қамтамасыз етуінің шамасыздығы салдарынан плацентадағы газ, зат алмасуының бұзылысы деп табылады. Гипоксияның нәтижесінде плацентада ферментативтік процестер бұзылып биологиялық белсенді заттардың (адреналин, норадреналин, серотонин, дофамин және т. б) шығуы көбейеді, ол жағдай перифериялық қан тамырларының түйілуіне (вазоспазм) соқтырып қан қысымының жоғарылауына, ішкі мүшелердің ишемиясына ұшыратады.

Жіктелісі :

1. Созылмалы гипертензия

2. Гестациондық гипертензия

3. Преэкламсия

а) жеңіл дәрежелі преэклампсия

ә) ауыр дәрежелі преэклампсия

4. Эклампсия

Созылмалы артериалдық гипертензия -жүктілікке дейін болған немесе жүктіліктің 20 аптасына дейін анықталған және босанғаннан кейін 6 аптадан соң сақталатын гипертензия.

Гестациондық гипертензия - жүктіліктің 20 аптасынан кейін анықталып, босанғаннан кейін 6 апта ішінде жойылатын гипертензия.

Гестациондық гипертензия преэкламсияға ауысуы мүмкін, сондықтан қатаң бақылауды талап етеді.

Стационарлық деңгейде:

АҚҚ өлшеу ( әрбір 15 минут сайын әйел жағдайы жақсарғанша, сосын әр 30 минут сайын) . Әйел жағдайы тұрақталса және патологиялық симптомдар жойылғанда АҚҚ әрбір 4төрт сағат сайын; босануда әр 1 бір сағат сайын өлшенеді. - ЭКГ, ұрық КТГ, доплерометрия - Жалпы зәр анализі (протеинурия әр 4 сағат сайын) протеинурия, тәуліктік және бір литр зәрде. - Қанның клиникалық анализі (гемоглобин, гематокрит, тробоцит, қан ұю уақыты) - Қанның биохимиялық анализі (жалпы белок, креатинин, АЛаТ, АСаТ, мочевина, билирубин, К, Mg, Na) көрсеткіш бойынша. - Коагулограмма - көрсеткіш бойынша - Егер басқада ауытқулар болса клиникалық ситуацияға байланысты зерттеулер жүргізіледі!

АҚ өлшеу ережелері:

(ол бойынша барлыққолданатын аспаптар калибрленуі қажет) неғұрлым дәл көрсеткіштер береді.

Науқастың босаңсып отыруы, демалыстан кейін (10 минуттан кем емес) өлшеген жөн.

Дене қалпы - жантайып отыру немесе отыру (манжет науқастың жүрек тұсында орналасуы керек), жату-қырымен жату.

Қан қысымын өлшейтін құрылғының манжеті науқас әйелдің иық шеңберіне сәйкес келуі қажет (кіші болғанша, үлкендеу болғаны дұрыс) .

Бір қолында өлшеу жеткілікті.

Систолалыққысым деңгейін Коротковтың I тонымен (басталуы) бағалайды, ал диастолалыққысымды V тонымен (тоқтауы) бағалайды. Көрсеткіштер 2 мм с. б. б. дейінгі дәлдікпен белгіленуі тиіс.

Диагностикалық іс-шаралар:

Поликлиникалық деңгейде:

Артериальді қан қысымды өлшеу

Жалпы зәр анализі ( ақуызды анықтау)

Жалпы қан анализі ( гемоглобин, тромбоцит)

Симптоматикалық емі

Қазіргі кезде симптоматикалық емнің тек екі түрін ұсынуға негіз бар: тырысуға қарсы және гипотензивті терапия.

Тырысулардың алдын алу

Магнезиалді терапия тырысу ұстамасын алдын алу үшін таңдалатын ең танымал, эффективті және қауіпсіз әдіс болып табылады. Магний сульфаты седативті, спазмолитикалық, тырысуға қарсы, басішілік қысымды төмендететін және диуретикалық қасиеттерге ие. Преэклампсияны емдеуде ұсынылатын мөлшері токолитикалық әсер көрсетпейді, сондықтан атониялық жатырлық қан кен кету қаупі жоғарыламайды.

Жүктеме доза: 5г құрғақ магний сулфаты (20мл 25% ерітінді) 5-10 мин ішінде көктамырға тамшылатып.

Сүемелдеуші доза: 320 мл физ. ерітіндіге 80 мл 25% магний сульфатын қосып көктамырға

-11 тамшы/минутына - 1гр құрғақ зат/сағатына

- 22 тамшы/минутына -2гр құрғақ зат/сағатына

Магний сульфаты дозасының шамадан асқан белгілері болып табылады:

ТАЖ минутына 16-дан аз

Сіңір рефлексінің болмауы немесе төмендеуі.

Олигоурия (сағатына 30 мл аз) магний сульфаты дозасының шамадан асуының пайда болу қаупін жоғарылатады. Олигоурия болған жағдайда тиянақты түрде бақылау қажет етіледі.

Ұқсас жұмыстар

Жүктілік кезіндегі әйел ағзаларындағы физиологиялық құбылыстар

Гипотония және жүктілік

Жүкті әйелдерге арналған стоматологиялық ауруларға профилактикалық бағдарлама

Көпұрықты жүктілік әрқашан қауіпті жүктілік

Шылым шегу, есірткі мен ішімдіктің адам ұрығының дамуына тигізетін әсері

Контрацепция әдістері

Жүктілік кезіндегі гипертензивті жағдайлар

Хламидиялы инфекция

Ұрықтың даму сатылары

Акушерлік және гинекологиялық көмекті ұйымдастыру

Пәндер