Сансызбай Сарғасқаевтың Тәмпіш қара повесі: сюжеттің құрамдас бөліктері мен композициялық құрылысының талдауы

Сабақтың тақырыбы: Сансызбай Сарғасқаев «Тәмпіш қара» повесті

Оқу мақсаты:

7. Т/Ж1. Әдеби шығарма сюжетінің

құрамдас бөлшектерін талдау

Оқушылардың көбісі: шығарманың композициялық құрылымын анықтай алады

Оқушылардың кейбірі: шығарма сюжетіне талдау жүргізеді, өзіндік көзқарас танытады

Барлық оқушылар

шығарманың мазмұнын біледі

Бағалау критерийі: Шығарманың мазмұнымен танысады; Бөлімдердің ретін біледі; Әдеби шығарманың жанрын анықтайды; Композициялық құрылысына қарай талдай алады

Сабақ бойтұмары:

Балаңды өз тәрбиеңмен

тәрбиелеме, өз ұлтыңның

тәрбиесімен тәрбиеле.

(Халық даналығы)

«Зымыран сұрақтар» үй тапсырмасы 1. Қасым Қайсенов туралы не білдіңдер? 2. Шығармадағы оқиға қай кезеңді суреттейді? 3. Екінші дүниежүзілік соғыс туралы не білесіңдер? 4. Қазақ баласы Серіктің тағдыры қандай күйге ұшырады? 5. Анна Ивановна деген кім, Серікке оның қандай көмегі тиді?

«Болжау» әдісі

1925 жылы Жамбыл обылысы, Қордай ауданы, Сұлутөр ауылында туған. 1943-48 жылдарында армия қатарында болған. Армиядан қайтқан соң, «Қазақстан пионері», «Жұлдыз» журналында қызметте болды. Ол жастық шағын бірде былай деп жазған еді. «Біз кішкентай үгітшілер едік, бригадалар мен фирмаларды аралайтынбыз. Газеттен мен журналдарды оқып беретінбіз. Жауынгерлік листок тар шығаратынбыз, концерттер көрсететінбіз. Біз сауатсыздыққа күреске қарсы күректік. Аул шаруашылығының зиянды жәндіктерін құртыстық, масақ терістік. Жорыққа шығатынбыз. Жас бөбектер мен қарттарға жәрдемдесетінбіз. Мұны ешқашанда ұмыта алмайсың!».

Шығармалары

«Достар», «Бір отрядта», «Сәуленің жаңа достары». «Ақиқат», «Көңілді балалар» «Бір көшен ің балалары», «Биіктен биікке», «Алғашқы асулар», «Сулутөр», «Шындық», «Сынған тіс», «Тәмпіш қара»

ТӘМПІШ сөзінің мағынасы. 1) Кiшкене келген, қысқа, келте (мұpын) . ~мұpын (танау) .

Сюжет - өзара жалғасқан оқиғалар тізбесі, оқиғаның тұтас желісі. Бүгінгі сабақта біз сюжеттің құрамдас бөліктері, композициялық құрылысына талдау жасаймыз.

Шығарма бөлімдері

Әңгіменің

композициялық

Құрылысына талдау жасаңыз

Шешімі.

Басталуы

Дамуы

Шиеленісуі

Шарықтау шегі

Әңгіменің

композициялық

Құрылысына талдау жасаңыз

Шешімі.

Басталуы

Шаншатай Ертайдың суретші екенін білуі, екеуінің айырылмастай дос болуы.

Мектеп оқушыларының қырман даласына көмекке баруы, түрлі ойын - сауық ұйымдастырулары, Шаншатайдың ауыл балаларының газетке деген қызығушылықтарын оятуы.

Оқушылардың өз мақалаларын оқу үшін Теке қарттың үйіне іздеп баруы,

Шаншатайдың ауылға келуі, ауыл балаларымен танысуы

Дамуы

Шарықтау шегі

Ертайдың салған суретінің «Октябрь балалары»газетіне шығуы.

Шиеленісуі

1. Кім?

3. Не себепті?

2. Не үшін?

4. Неліктен ?

5. Менің түсінуімше …

«Блум түймежапырағы» әдісі Жеке жұмыс

SWOT талдау

Шаншатайдың ауылға келгені дұрыс па?

Үйге тапсырма беру: Кейіпкерлерге мінездеме бере отырып, «Біздің арамызда Шаншатай сияқты бала бар ма?», «Біз бос уақытымызды қалай өткізіп жүрміз?» сұрақтарына жауап іздеп көріңдер.