Жануарлар ағзасына удың түсуін тоқтату




Презентация қосу
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Аграрлық факультеті

Улануды емдеу және
алдын алу жалпы
принциптері.
Орындаған: Қонысбекова.Д.Б
Тобы: ВМ-801
Тексерген: Билялов.Е.Е

Семей 2021 жыл
Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлім
•Алғашқы көмек дәрігер келгенге
дейінгі
•Улануды емдеу
•Уды жою әдістері
•Уланудың алдын алу
•Зооцидтер
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
У дегеніміз – тірі ағзалармен өзара әсерлесуге түскен кезде,
соңғысында әртүрлі патологиялық құбылысты тудыратын
немесе өлімге душар ететін кез келген химиялық зат.
Улы заттар ағзаға ас қорыту, тыныс алу жолдары, тері бет,
кілегей қабықтар арқылы түседі.
Улану жануарлар ағзасына әртүрлі заттардың әсері
нәтижесінде пайда болатын патологиялық жағдай.
Улану, басқа жұқпалы аурулардан айтарлықтай
ерекшеленетін категорияға жататын ауру жіті улану
күтпеген жерден болады. Сондықтанда улануды емдеу
шешуші ролб атқарады. Алғашқы көмек уланған жануарға
дер кезінде көрсетілуі керек.
Алғашқы көмек дәрігер келгенге дейінгі:
Жануарлар ағзасына удың түсуін
тоқтату
Ағзаға еніп кеткен удың әсерін төмендету
Уланған жануар өмірін сақтайтын
шаралар
Сақтық шаралар жүргізу
Жануарға көп мөлшерде су беру
Жануарды қорадан таза ауаға алып
шығу
Дәрігер келуін тездету керек
Улануды емдеу
Жануарлардың ағзасындағы уды әртүрлі әдістермен
бейтараптандыруға болады.
Құсу актісіне тән жануарлардың ағзасын улы заттардан
босату мақсатында құстыратын заттар беру, зондпен
жуу, румнаторлық заттар арқылы босатуға болады.
Асқазанда улы заттардан тазалағанымен онда удың аз
мөлшерде қалып қалатындығын естен шығармау керек.
Ағзада улы заттардың әсерін жою үшін асқазан ішек
жолдарындағы сорылуын азайтып, құрамында кілегейлі,
крахмал, ақ затт және сүті бар препарат қолдану керек.
Бұндай препараттар асқазан ішек жолдарын жұқа
кілегейлі қабықпен қаптап удың сіңуін төмендетіп,
әртүрлі тітіркенулерден және күйдіретін әсерінен
қорғайды.
Уды жою әдістері
Уды жоюдың 2 –
әдістері бар:

Химиялық – улы
Физикалық – улы
заттардың
заттардың
құрамының
адсорбциясы,
бұзылуы.
Улы заттардың адсорбциясы
Адсорбция – асқорыту жүйесіне улы заттардың сіңуін
айтарлықтай немесе толғымен тоқтатып тастайтын
физикалық әдіс. Адсорбентті заттар удың құрылысын
бұза алмасада, қолданғанда, олардың ағзаға әсерін
тежейді.
Уланғанда қолданылатын негізгі адсорбенттің бірі-
белсендірілген көмір. Қарындағы уға қарағанда оның
ішектегі уға әсері әлсіз. Сондықтан мал уланғаннан
кейін біршама уақыт өтіп кетсе, адсорбенттермен
қатар іш өткізгіш дәрі берсе ем нәтижелі болары
сөзсіз.
Улы заттардың құрамының бұзылуы
Улы заттардың құрамының бұзып, ыдыратып, уытты
әсерін тоқтату үшін уға қарсы заттар қабылдайды.
Қазіргі кезде уға қарс заттар антидоттар деген жалпы
атпен кең тараған.
Фосфорорганаикалық және карбанатты пестицидтерден
уланғанда: атропин сульфаты, тропацин, фосфолитин,
дипироксин, диэтиксим, дипраксим антидоттар
көмегімен уланудың бетін қайтаруға болады.
Хлорорганикалық қосылыстардан уланғанда:
токоферол, ацетатының антидоттық әсері өте жоғары.
Ауыр металдан уланғанда: унитио, пеницилламин әсері
у қайтарғыш.
Уланудың алдын алу
Ауыл шаруашылығын жаппай химияландыру жағдайында
малдардың, балықтардың, құстардың және бал араларының
улануын алдын алу – мал дәрігерінің және басқада мамандардың
біліктілігін көрсететін міндет. Мамандар тыңайтқыштың қолдану
уақытын, ағзаға әсерін және қауіптілік деңгейін білген жөн.
Пестицидтермен өңделген жайылымдрда малдарды жаю 25 күннен
кейін жүргізілуі керек. Пестициттер сақталатын қоймалар,
тыңайтқыштарды себетін құрал-жабдықтарды машиналарды балық
шаруашылығы орналасқан жердегі су көздерінен 2000 м
қашықтықта, елді мекендерден суаттардан 2000 м қашықтықта
орналасқан дұрыс.
Улы химикаттарды далада, егіс алқабында және басқа орындарда
қараусыз қалдыру тиым салынады. Қолданылмаған химикатты
қалдықтарды қоймаларға қайтару керек немесе оларды
инструкцияға сай жою керек. Ондай улы заттарды жоятын жер, ағын
су, мал жайылатын жерлерден алыс болуы шарт.
Зооцидтер
Зооцидтер – қора жайылымдарда,
қамбаларда және егістіктерде
тышқан тәрізді кеміргіштерге
қарсы қолданылатын препараттар.
Зооцидтер химиялық құрамына байланысты 2-
ге бөлінеді:
Органикалық зооцидтерге – зоокумарин,
ратиндан, бактокумарин, крисыд, глифтор
және т.б жатады.
Бейорганикалық зооцидтерге – барий
карбанаты, мырыш фосфиті және т.б.
Олардың ішінде зоокумарин, бактокумарин,
ратиндан, мырыш фосфиті кеңінен таралған.
Олардан улану көбінесе шошқалар мен
құстарда жиі кездеседі, сонымен қатар уланған
кеміргіш өлекселерді жеген ит – мысықтар
кездеседі.
Зоокумарин
Зоокумарин – ақ түсті, иіссіз, дәмсіз, суда нашар ериді,
спиртте, ацетонда жақсы ериді, ұзақ сақталатын ұнтақ.
Өте уытты. Зоокумарин – кумулятивті антикоагулянт,
өсімдіктерге ұқсас, қанның ұюын төмендетеді. Патогенезі,
клиникалық белгілері, патологиялық – анатомиялық
өзгерістері, емі түйежоңышқамен уланғанға ұқсас.
Бактокумарин
Бактокумарин – құрамында зоокумариннің натрилі тұзы
және сүзек ауруының бактериалды культураларымен
өңделген дәндерден тұратын кешенді препарат, зооцид
ретінде жиі қолданылады, ауыл шаруашылық малдары
үшін қауіптілігі онша емес. Қанның ұюын нашарлатады,
ақ түсті, иіссіз, кристальды ұнтақ, уытты әсері бар. Күшті
әсер ететін кумулятивті зооцит. Әсер етуі мен емі
зоокумаринге ұқсас.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1.Е.М.Қорабаев, Н.А.Заманбеков,
Токсикология, Алматы 2011
2.Интернет желісі.

Ұқсас жұмыстар
лануды емдеу және алдын алу жалпы принциптері. Зооцидтер
Токсикологияның қысқаша тарихы
Улануды емдеудің жалпы принциптері
Тітіркендіргіш - өкпе немесе демалу жолдарының сілемейлі қабықшасының тітіркенуі
Нитраттармен уланғанда - полиурия, гематурия
Негізгі өндірістік улардың сипаттамасы
Өндірістік улардың қабаттасып әсері етуі
Дәрілермен жедел улануды емдеудің негізгі ұстанымдары
Соттық ветеринариялық токсикология
Химиялық зиянды заттар
Пәндер