Отбасы - баланың азамат болып өсуінің негізі

Презентация қосу

Отбасындағы бала тәрбиесі

Орындаған:Марат Айкүміс
Тапсырған:Жиенғали Толғанай
«Отан – отбасынан басталады» дегендей
отанды сүю- отбасынан басталатыны рас!
Отбасы – бала тәрбиесінің ең алғашқы
ұжымы.Адамның жеке басының
қалыптасуы отбасынан
басталады.Оның ер жетіп өсуі,
бойындағы алғашқы адамгершілік
белгілер отбасында қалыптасады,
сондықтан да туған үйдің жылуы – оның
көкірегінде көп жылдар бойы сақталып,
мәңгі есінде жүреді.

Отбасы – табиғат сыйлаған
кереметтердің бірі. Жеке адамның
бойындағы ар-ұятын , ақыл-
ойын ,адамгершілігін , мәдениеттілігін
тәрбиелеуде отбасы – алғашқы
қадам.Отбасы – өте қажетті, басқадай
еш нәрсемен өзгертуге болмайтын
баспалдақ.
Отбасы – адам үшін ең жақын
әлеуметтік орта. Отбасы белгілі
дәстүрлердің, жағымды
өнегелердің мұралар мен салт-
дәстүрлердің сақтаушысы.
Отбасында бала алғаш рет
өмірмен, қоршаған ортамен
танысып, мінез-құлық нормаларын
игереді. Отбасы – баланың азамат
болып өсуінің негізі.

Адамның жеке басының алғашқы қалыптасуы отбасынан басталады. Оның
ержетіп өсуі, бойындағы алғашқы адамгершілік белгілер отбасында қалыптасады,
сондықтан да туған үйдің жылуы – оның көкірегінде көп жылдар бойы сақталып,
мәңгі есінде жүреді. Жеке адамның бойындағы ар-ұяты, ақыл-ойы, адамгершілігі,
басқа адамдармен қарымқатынаста, мәдениеттілікті тәрбиелеуде отбасы
алғашқы қадам. Сондықтан отбасы –өте қажетті, басқадай ешнәрсемен
өзгертуге болмайтын баспалдақ. Отбасы – сыйластық, жарастық орнаған орта.
Отбасы – бала тәрбиесінің ең алғашқы ұжымы
Отбасы тәрбиесі – бұл қоғамдық тәрбиенің бір бөлігі, мемлекет алдындағы ата –
аналардың борышы. Оған дәлел: балалар мекемелері жөнінде халықтың
қажеттілігін толық қанағаттандыру, балалардың еңбек, спорт лагерлерінің, жас
натуралистер станцияларының, ғылыми- техникалық және көркемдік
шығармашылық үйірмелерінің жүйесін кеңейту; ананы, балалық шақты қорғауға
ерекше көңіл бөлу; отбасы мүшелерінің демалуы үшін санаторийлердің, демалыс
үйлерінің жүйесін кеңейту; аналар жағдайын еске алып, әйелдердің халық
шаруашылығына қатысуын үйлестіру
Бала өмірін және іс-әрекетін ұйымдастыруда негізгі жағдайлардың
бірі – ұтымды ырғақ жасау. Күн ырғағы өмір тәртібі, еңбек пен
демалыстың парасаттылықпен, кезектесіп өтуі, талаптарды
орындау, жақсы әдеттерді қалыптастыру.
Балалардың күн ырғағы И. П. Павловтың іліміне негізделеді. Ол жұмыс қабілетін
толық сақтау үшін еңбек пен демалыстың кезектесіп өтуінің қажет екендігін
көрсетті. Күн ырғағы баланы жинақтылыққа, тіл алғыштыққа, дәлдікке,
мұқияттылыққа үйретеді, денсаулығын нығайтады, еңбек қабілетін
жақсартады. Күн ырғағын жасауда ата-ана баланың жасын, үй жағдайын,
денсаулығын, мұғалімдер мен сынып жетекшілерінің кеңесін, отбасы мен мектеп
ырғағының бірлігін еске алуы тиіс.

Отбасында күн ырғағының негізгі элементтері – еңбек
демалыс, ойын, сабаққа дайындалу, тамақтану, ұйқы т.б.
дұрыс алмасып отыруы қажет. Күн ырғағын сақтау негізінде
мидың үлкен жарты шарының қабында рефлекстер жүйесі
(динамикалық стереотил) пайда болады.

Мысалы: бала белгілі бір уақытта ұйықтауға үйренсе,
оның ми қабатында тежелу процесі басым болады да
тез ұйықтауға кіріседі. Сондықтан ата-аналар
балалардың белгілі бір уақытта сабаққа дайындалуға,
тұруға үйретулері, яғни ырғақ элементтері берік
орындалуы тиіс
Отбасы жағдайын және баланың жас ерекшелігін ескере
отырып, оны ата-аналар түрлі еңбек іс-әрекеттеріне
үйретулері қажет. Бала – отбасы мүшесі, оның өз
міндетін адал ниетпен орындауы – зор қуаныш.
Отбасының бала еңбегіне артық салмақ түсірмей,
парасатты ұйымдастырғаны жөн. Үйге берілген оқу
тапсырмаларын үнемі орындап отыруға бақылау жасау,
көмектесу, балаларды өз бетімен жұмыс жасай білуге
үйрету.
Балалардың бос уақыты – бұл шығармашылыққа
еліктеу, қызығу дүниесі. Бала бос уақытында
қоғамдық пайдалы істерге, спорт ойындарына,
кинофильмдерге, спектакльдерге қатысады.
Көптеген отбасыларында ата-аналардың балаларымен бірігіп серуендеуі
ізгі дәстүрге айналған. Егер ата-аналар қоршаған табиғат пен өз өлкесінің
көз тартарлық көрнекі орындары жөнінде әңгіме өткізсе, мұндай
серуендердің танымдық маңызы зор болар еді.
Отбасылық тәрбиенің
басты жағдайларының бірі
– бұл ерлі- зайыптының
өзара махаббатына,
көзқарасының,
мүдделерінің,
сенімділіктерінің және
ұжымдық іс-әрекеттерінің
бірлігіне негізделген
татулық. Мұндай ортада
қиыншылықты жеңе
білетін қабілетті,
байсалды, ақжарқын
адамдар өседі. Олар
ұжымды, жеке басының
қамын ойлайды, басқа
адамдар үшін де өмір сүре
алады.
Отбасында балалардың тәрбие процесіне табысты ықпал жасауда басқа да
жағдайларды сипаттайтын белгілерді атауға болады. Ж.Б.Қоянбаев, Р.М.Қоянбаевтың
пікірлерінше, оларға мына мәселелер жатады:

1.Отбасының этикалық құрамы және құрамы: толық емес отбасы, бір балалы, көп
балалы отбасы,
бір ұлттық, көп ұлттық отбасы;

2.Тіршілік әрекетінің және орталық
жағдайлары: отбасы мүшелерінің білім
3.Отбасының мәдени потенцияллы: күнделікті
дәрежесі, еңбектану, кәсіптік құрамы,
тұрмыстың жалпы мәдениеті; күн ырғағы, демалыс,
бюджеті, жалпы материалдық әл-ауқаты,
оның формалары, кітапхананы, теледидарды, музыка
селолық және қалалық отбасы;
аспаптарын пайдалана білуі, спортпен айналысу,
үйелмендік дәстүрлік мерекелер;

4.Ішкі отбасылық қатынастар отбасы микроклиматтарының сипаттамасы,
үйелменде көзқарастың бірлігі және айырмашылығы, отбасы мүшелерінің өз
міндеттеріне көзқарасы;

5.Қоғамға көзқарасы: еңбек және 6.Отбасының тәрбиелік потенциялы: отбасылық
қоғамдық міндеттерге, қоғамдық тәрбие, қолданылатын әдістер, ата-аналардың және
тәрбие институттарына қатысы; басқа мүшелердің педагогикалық мәдени дәрежесі
Отбасының осы көрсетіліп отырған ерекше
белгілерінің тәрбиелік ықпалы өте күшті, оларды
тәрбие барысында ескеру қажет.
күнделікті ертемен маңдайынан иіскемеген,
әже бауырының ыстығын сезбей өскен
бөбектің рухани жан дүниесіне нұқсан келе
береді.

Өскелең жас ұрпақ – қазақ шаңырағының берік
болғандығын өмірінің арқауы еткені, аға ұрпақ
дәстүрінен аттамағаны жөн.

Баланың дұрыс өсуіне қажетті жағдайлар жасау, оның
орта білім алуына, мамандық, кәсіп таңдауына көмектесу,
еңбекке дағдыландыру, қоғам мен өз мүлкіне ұқыпты
қарауға үйрету ата-ананың басты борышы.

Ұқсас жұмыстар

Тұлға өміріндегі отбасы және туыстық қатынастардың рөлі

Тәрбие сағатының толық нұсқасын даярлау

Анасын сағынған бала

ОТБАСЫ - ТӘРБИЕ КӨЗІ САБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ

Адам өмірінде отбасы және туыстық қатынастардың рөлі

МЕКТЕП ДИРЕКТОРЫ АЛҒЫСӨЗ

Баланың табиғатына сәйкестендіріп, кәсіп таңдауға бағыт - бағдар беру

Қазақ ұғымында отбасы - өмірдің тұтқасы, оттың маңайына таратқан жан балқытар жылуына жиналған жақындары

Әлемнің жарығын

Ана тәрбиесі

Пәндер