ООФОРИТТІ ЕМДЕУДІҢ НЕГІЗГІ ПРИНЦИПТЕРІ

Презентация қосу

БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
Қазақ Ұлттық Аграрлық Зерттеу Университеті
Ветеринариялық акушерлік, гинекологиялық және көбею биотехникасы кафедрасы

ООФОРИТТІ ЕМДЕУДІҢ НЕГІЗГІ
ПРИНЦИПТЕРІ

Орындаған: Орынтай А. М
ВМ 408
Қабылдаған: Акимжан Н. А
ООФОРИТ
• Аналық бездің қабынуы;
• Жануарларда бұл өткір және созылмалы болуы мүмкін;
• Оофорит асептикалық та, іріңді де болуы мүмкін;
• Экссудат табиғаты бойынша аналық бездің асептикалық қабынуы серозды, серозды-
фибринозды және фибринозды болуы мүмкін;
• Серозды экссудатта эритроциттердің көп мөлшері байқалған жағдайда, мамандар бұл
аналық бездің қабынуын геморрагиялық деп атайды.
ЭТИОЛОГИЯСЫ

• Жануарлардағы аналық бездің асептикалық қабынуы, аналық бездің кистасын ұсақтаған
кезде, аналық бездің тұрақты сары денесін энуклеялау операциясы кезінде, сондай-ақ
аналық бездің гипофункциясы бар аналық безді өрескел уқалау кезінде ветеринардың
жарақатауы нәтижесінде пайда болады.
• Жануардағы іріңді оофорит көбінесе жатырдың пролапсасынан, плацентаның
ұсталуынан, эндометриттен, жатырдың субинволюциясынан, сальпингиттен,
перитониттен, ауыр босану кезінде байқалады, олар акушерлік араласумен жүреді.
• Жануарлардағы созылмалы оофорит әдетте өткірден дамиды, көбінесе жедел
оофориттің біліксіз және уақтылы емделуімен жүреді.
• Сарапшылар эндометритпен, қуықта циститпен, тік ішекпен, сондай-ақ перитонийдің
қабынуымен ауру жатырдан жануардың аналық безіне енетін әртүрлі микроорганизмдер
үшін оофориттің дамуы шешуші маңызға ие деп санайды.
• Оофориттің дамуы, әдетте, жануарды азықтандыру мен күтіп ұстау кезінде белгілі бір
қателіктер нәтижесінде жануарлар денесінің қарсыласуының төмендеуімен алдын-ала
анықталады.
ПАТОГЕНЕЗІ

• Аналық безге сол немесе басқа патогендік фактор • Жануарларда аналық бездің қабынуының алғашқы
әсер еткеннен кейін 6-14 күн өткен соң байқалады. белгілері 8-72 сағаттан кейін,

• Тұрақты сары денелерді энуклеуден және кистаны • Дөрекі массаждан кейін аналық без қабыну белгілері
ұсақтағаннан кейін - 12-18 сағатта. 10-15 сағаттан кейін анықталды.

• Ал егер жануарда эндометрит болса, аналық без
• Микробтық культураны аналық без ұлпасына
қабынуының алғашқы белгілері кейінірек - 6-14-
енгізгенде, 54-72 сағаттан кейін,
ші күндері пайда болады.
Зерттеушілер эндоскопия мен ректалды зерттеуді қолданып, аналық бездің қабынуының дамуын байқады. Қан
тамырлары кеңейіп, интенсивті қанмен толтырылған және аналық бездің үстіңгі жағында шығып тұрған;
нәтижесінде оның тамырларының пульсациясының жоғарылауы сезілді. Пальпация кезінде аналық безі
ауырып, сиыр оның пальпациясына реакция жасады. 2-3 күннен кейін қан тамырларының гиперемиясы мен
пульсациясы одан сайын айқындала түсті. Аналық без ісінуі пайда болды, аналық без мөлшері ұлғайды.
Аналық бездің беті ашық қызыл түсті, жылтыр түсті, көбінесе қан кетулер мен фибриндер гүлдейді. Мұның
бәрі, сайып келгенде, аналық бездің жатырдың шеттерімен, байламдарымен және мүйіздерімен адгезиясының
пайда болуына әкелді.
КЛИНИКАЛЫҚ КӨРІНІСІ

• Жіті іріңді оварианит кезінде аналық безде абсцесс пайда болады, олар ашылады немесе қапталады.
• Аналық бездің ұлғаюы мен ауыруы тік ішекке орнатылады. Бұл кезде жатырда және аналық безге іргелес
басқа органдарда өзгерістер анықталады.
• Дене темпетарурасы жоғарылаған, жыныстық циклдардың ырғағы бұзылған.

Жедел • Сары дене мен фолликулалар анықталмайды.
• Іріңді оварианит, әдетте, дененің қысым жасау, тамақтанудан бас тарту түріндегі айқын жалпы
реакциясымен бірге жүреді.
• Аналық бездің өзгеруімен бірге жатырдың, түтікшелердің немесе аналық безге іргелес басқа органдардың
зақымдануы әрдайым дерлік мүмкін.

•• Анафродия
Созылмалыбайқалады.
паренхималық оварианитте аналық без тығыз, түйнек тәрізді;
• бір жақты зақымдану кезінде жыныстық циклдардың ырғағы бұзылмауы мүмкін, екі жақты -
жануар көбеюге жарамсыз.
• Созылмалы интерстициальды оварит аналық без паренхимасының атрофиясымен
Созылмалы сипатталады. Аналық безі тығыз, бұдырлы, сиырларда бұршақ мөлшеріне дейін кішірейген.
• Бір жақты зақымдану кезінде, әйелдер шартты түрде көбеюге жарамды; екі жақты - асыл
тұқымды табыннан шығарылады.
• Периофорит (аналық бездің үстіңгі тіндерінің қабынуы) паренхималық және
интерстициальды оварианиттің асқынуы ретінде дамиды. Оған аналық бездегі виллозды
өсінділер және қоршаған тіндермен дәнекер тіндердің жабысуы тән.
• Созылмалы паренхималық оофорит қайтымсыз өзгерістер тудырады. Периофорит кезінде
жануар көбеюге жарамсыз.
ПАТОЛОГОАНАТОМИЯЛЫҚ
ӨЗГЕРІСТЕР

• Аналық безі ашылған кезде үлкейеді, әдетте дөңгелек немесе шексіз
формада болады.
• Аналық бездің тығыз аймақтары жұмсарған және ісінумен ауысады.
• Аналық бездің беті фолликулалардың (серозды оофоритпен) немесе
іріңді ошақтардың болуына байланысты тегіс немесе кедір-бұдырлы
болады.
• Кесілген беті шырынды және бұлыңғыр серозды сұйықтық (серозды
оофорит) немесе қанды, көбіне ірің қосылады, одан лайланған экссудат
(геморрагиялық және іріңді оофорит) ағып кетеді.
• Тіліктің бетіндегі қабыну түріне байланысты біз желатинді-эдемозды
дәнекер тіндерді, әр түрлі мөлшердегі фолликулаларды көреміз,
олардың құрамында бұлыңғыр сұйықтық немесе іріңнің қоспасы бар.
• Аналық безі сұр-қызғылт немесе қою қызыл түсті. Аналық без
ұлпасында қан кету аймақтары және әр түрлі көлемдегі іріңді ошақтар
Сары денені энуклеациялағаннан кейін 10 күннен кейін периофоритпен аналық без (Л.Г.
Субботина бойынша): 1 - аналық без; 2 - аналық бурса; 3 - энуклеуден кейін қалпына
келтірілген сары дене; 4 - қан ұюы; 5 - аналық бездің бурсамен жабысуы
ДИАГНОЗ

• Ректалды зерттеу негізінде қойылады;
• Ал ректалды бір реттік тексеру ветеринарға жануардағы оофориттің сол
немесе басқа түрін диагностикалау үшін сенімді мәліметтер бере бермейді;
• Диагноз қою кезінде ветеринар дәрігер ауру малдың жалпы күйін және
репродуктивті аппараттың басқа бөліктерінің жағдайын ескеруі керек;
• Аналық без пункциясы ветеринарға аурудың дәл диагнозын қоюға мүмкіндік
береді;
• Ветеринар дәрігер аурудың нысанын, организмнің жалпы жағдайын,
сонымен қатар жұмыртқа жолдары мен жатырды ескере отырып, болжам
жасайды;
• Созылмалы оофорит кезінде болжам онша қолайлы емес.
ЕМДЕУ

• Иелері ауру сиырға демалыс беріп, қажетсіз қимылдардан, ал мамандар қажет емес манипуляциялардан аулақ
болулары керек;
• Жеке үй телімдері мен шаруа қожалықтарының иелері азықтандыруды жақсартады, рационға минералды
тыңайтқыштар енгізеді, витаминді пішен береді;
• Жедел оофорит кезінде терапияның тиімді әдістері патогенетикалық әдістер болып саналады - новокаинді
блокадаларды қолдану;
• Оофоритті емдеуде әртүрлі терапиялық әсері бар ветеринарлар В.В. Мозин, И.Г. бойынша периренальды новокаинді
блокада. Мороз, Д.Д.Логвиновтың айтуы бойынша аорта ішіне новокаин ерітіндісін құю және пенициллинмен
новокаинді ішкі және орта жатыр артериясына И.П. Липовцев бойынша жүргізіледіі;
• Ветеринария мамандары ауру жануарларға антибиотиктерді, оның ішінде қазіргі цефалоспориндерді қолданады.
Көктамыр ішіне және ішке - сульфа препараттары (норсульфазол, стрептоцид және басқалары).;
• Оофоритті емдеу кезінде жылу ыстық вагинальды душинг, озокеритотерапия және балшықпен емдеу түрінде де
қолданылады. Оофоритке арналған озокеритотерапия вагинальды тампонада және кювет түрінде қолданылады -
төменгі арқа жағу әдісі;
• А.Ю. Тарасевич, оофоритті емдеу кезінде тік ішекке ихтиолдың 5% ерітіндісіне ыстық түймедақ тұнбасын құюды
ұсынды. Ол диатермия мен балшық-ионтофорезді қолданды;
• Ауру жануарға массаж жасауға тыйым салынады, бастапқы кезеңде ректалды тексеру де қарсы. Бір аналық бездің
қатты зақымдануымен, әсіресе оофориттің созылмалы ағымы болған кезде, бір жақты кастрация жасау ұсынылады.
Егер біз дәнекер тіннің көбеюіне және қоршаған тіндермен адгезияның пайда болуына тап болған жағдайда, мұндай
АЛДЫН АЛУ ШАРАЛАРЫ

• Алдын алудың сапалы әдістері мыналарға
негізделген:
• жыныстық жолмен берілетін ауруларды
уақтылы анықтау және емдеу;
• ауру анықталған жағдайда серіктесті
емдеу;
• жылына бір рет гинекологқа бару;
• кездейсоқ жыныстық қатынасты
болдырмау;
• салауатты өмір салты.
ҚОРЫТЫНДЫ

• Сонымен, оофорит, аналық бездердің қабынуы,
көбінесе қатар жүретін ауру ретінде пайда
болады және уақтылы, жеке және сапалы
емдеуді қажет етеді.
• Қатты ауырсыну синдромы арқылы диагноз
қою қиын, оны аппендицит және
гинекологиялық патологиямен ажырата алады.
• Терапия кешенді түрде жүзеге асырылады, ол
дереу аурудың белгілері мен аналық бездің
қабыну себептеріне бағытталған.
• Кейбір жағдайларда хирургиялық емдеу
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ТІЗІМІ

1. Аятханұлы М. Мал акушерлігі және көбею биотехнологиясы.
Павлодар: «Политрон», 2006.
2. Студенцов А.П. и др. Акушерство, гинекология и биотехника
размножения
животных. М: «Колос», 2000 г.
3. Никитин и др. Практикум по акушерству, гинекологии и
биотехнике размножения животных. М.: «Колос», 2004г.
4. Полянцев Н.И. и др. Ветеринарное акушерство, и биотехника
Репродукции животных. « Феникс», Ростов на Дону, 2001 г.
5. ШипиловВ.С и др. Практикум по акушерству гинекологии и
искусственномуосеменению сельскохозяйственных животных.М.:
«Колос»,1986 г.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Ортодонтиядағы балалардың бет жақ аймағының аномалиялары мен деформацияларын емдеудің негізгі принциптері мен әдістері

Тұқымқуалайтын ауруларды емдеудің негізгі принциптері

Семіру кезіндегі фармакотерапия принциптері

Медициналық этика

Тұқым қуалайтын ауруларды емдеудің негізгі принциптері

Дәрілермен жедел улануды емдеудің негізгі ұстанымдары

Клиникалық микробиология

Онкологиялық науқастарға арналған мейірбикелік күтім мен паллиативті көмектің ерекшеліктері

Гомеопатиялық препараттарды әртүрлі дәрілік түрлерде дайындау

Эссенция дайындау технологиясы

Пәндер