КЕУДЕ ЖАРАҚАТТАРЫ

Презентация қосу

КЕУДЕ ЖАРАҚАТТАРЫ
Кеуде жарақаты
Кеуденің зақымдануы ашық және жабық болып бөлінеді. Бұл екі жағдайда да
олар ішкі мүшелер (өкпе, жүрек және тамырлар) қоса зақымдануы мүмкін.
Жабық зақымданулар ауырлықтары алуан түрлі болады. Егер жұмсақ
ұлпалар ғана зақымданатын болса онда мұндай зақымданулар жеңіл деп
есептеледі. Кеуде ішіндегі мүшелердің қоса жарақаттанатының
есептемегеннің өзінде сүйектердің, қабырғалардың, төстің, жауырындардың
және тағы сол сияқты зақымдануларының өзі ауыр жарақаттанулар қатарына
жатқызылады.
Ашық яғни тесілген жарақаттар
барысының ауырлығы да көп
жағдайларға, соның ішінде
жарақатқа ұшыратқан снарядтың,
оқтың, снаряд жарықшағының,
екінші снарядтар-тастардың,
қираған үй бөлшектерінің,
айналадағы заттардың сипатына
байланысты. Өкпенің шет
жақтарынан гөрі ортанғы тұсының
жарақаты ауыр өтеді. Ірі тамырлар
мен бронх жарақаты
жарақаттанушылардың қаза табуына
әкеп соғуы мүмкін.
Кеуде зақымдануы үш түрге бөлінеді: жабық пневмоторакс, ашық
пневмоторакс, клапанды пневмоторакс. Плевралық қуысқа ауа немесе қан
құйылады. Плевралық қуысқа құйылатын қанның мөлшеріне қарай кіші,
орташа және үлкен гемоторакс деп айырылады. Үлкен гемоторакс кезінде
бүкіл кеуде клеткасының үстінгі жартысынан ашық немесе күңгірт дыбыс
естіледі, көкірек бір жаққа ығысады, орташа гемоторакс кезінде қанның
денгейі жауырынның ортасына, ал кіші гемоторакста - жауырынның
ортасынан төмен болады. Ашық пневмоторакс кезінде атмосфера ауасы
жарақат тұсындағы плевра қуысына еркін кіреді, бұл ауа жұтқан кезінде
кеуденің әлсіреуіне және ауа шығару кезінде оның шамалы жиырылуына алып
келеді. Ашық пневмоторакстың белгісі: дем алғанда қиналып дем алу, ентігу,
жөтелу, қанды қақырық тастау байқалады. Кеуде жарақаттанған кездегі шок
пен қан кету өмірге қауіп туғызады. Жабық зақымданулар: ішкі мүшелеріне
зақым келтірілмей кеуде клеткасына тиген соққылар елеулі түрде жеңіл, ал
ішкі мүшелеріне зақым келтіріп кеуде клеткасын қозғаған, жаншылған
соққылар өте ауыр өтеді.
Кеуде клеткасы соғылған кезде жаншылады, ол өкпе паренхимасын үзіп,
өмірге түрлі қауіп төндіреді. Кеуде жарақаты кезінде көбіне 6-10 қабырғаға
дейін сынады. Қабырғалар сынуының белгілері зақымданған жердің қатты
ауыруы, дем алу ауырсынуы, жиілеуі және қабырғаны басып байқағанда
қабырға сынықтарының сықырлауы (крепитация) байқалады. Қабырғалар
сынуының ең ауыр түрі - көп қабырғаның сынуы. Бұл жағдайда екі жақтағы-
зақымдалған қабырғалар саны 10-12-ге дейін жетуі мүмкін. Қабырғалардың
опырыла немесе қосарлана сынуы өте ауыр өтеді

Саггитальді компресся кезігдегі қабырға сынықтарының локализациясы
(штрихтелген)
а-жалпақ б-цилиндрлік в-коникалық
Кеуде жарақатының жіктелуі (Комаров Көкіректің ішіне енген жарақат түрлері:
Б.Д; 2002): 1. Түйреліп-кесілген:
1. Біржақты. - тұйық, тесіп өткен;
2. Екіжақты. - біржақты, екіжақты;
Кеуденің зақымдануының жіктемесі: - жалғыз, көптеген;
1. Кеуденің жабық зақымдануы. -пневмоторакспен,гемоторакспен,
2. Кеуденің ашық зақымдануы гемопневмоторакспен.
(жаралануы). 2. Оқжарақаттар:
Кеуденің жарақатық зақымдану түрлері: - тұйық, тесіп өткен;
1. Көкіректің жəне оның ағзаларының - біржақты, екіжақты;
шектелген зақымдануы. - жалғыз, көптеген;
2. Көкіректің жəне оның ағзаларының -пневмоторакспен,гемоторакспен,
көптеген жарақаттары. гемопневмоторакспен.
3. Көкіректің жəне оның ағзаларының Кеуденің жабық жарақаты тізіміне кіреді:
қосарланған зақымдануы. - қабыртқа сынуы;
Кеуде жарақаты бөлінеді: - кернеулі пневмоторакс жəне гемоторакс
1. Париетальдық плевра тесіп өткен дамыған өкпе зақымдануы;
зақым. - өкпенің соғылуы;
2. Париетальдық плевра тесіп өтпеген - көкірекорта эмфиземасы;
зақым. - жүректің соғылуы.
Көкіректің ашық жарақаты Қабыртқа, төс сынуы
Кеуде жарақаты бөлінеді: Төс сынуы
1. Париетальдық плевра тесіп өткен 1. Жабық:
- ығысусыз;
зақым.
- ығысумен (фрагменттерінің көлденең ені
2. Париетальдық плевра тесіп өтпеген
бойымен, ұзына бойымен жəне алға –
зақым. артқа ығысуы).
Кеудені тесіп өткен жарақат түрлері: 2. Ашық:
1. Түйреліп-кесілген: - ығысусыз;
- тұйық, тесіп өткен; - ығысумен (фрагменттерінің көлденең ені
- біржақты, екіжақты; бойымен, ұзына бойымен жəне алға –
- жалғыз, көптеген; артқа ығысуы).
- пневмоторакспен, гемоторакспен, Қабыртқалар сынуы
1. Оқшауланған:
гемопневмоторакспен.
- кеудеішілік ағзалардың зақымдануысыз;
2. Оқжарақаттар: - кеудеішілік ағзалардың зақымдануымен
- тұйық, тесіп өткен; (пневматоракс, гемоторакс, гемопневмоторакс).
- біржақты, екіжақты; 2. Көптеген:
- жалғыз, көптеген; - кеудеішілік ағзалардың зақымдануысыз;
- пневмоторакспен, гемоторакспен, - кеудеішілік ағзалардың зақымдануымен
гемопневмоторакспен. (пневматоракс, гемоторакс, гемопневмоторакс);
- қабыртқалық қақпақшалар пайда болуымен.
Қабырға сынуы

а - локальді;
б-конструкциялық;
1,3 — сыртқы
пластинканың
зақымдануы;
2, 4 — ішкі
пластинканың
зақымдануы
Алғашқы медициналық жәрдем
Алғашқы медициналық жәрдем
көрсететін шараларға шок, қан кету
және гипоксия құбылыстарының алдын
алу жатады. Ашық зақымданып, кеуде
қабырғаларынан қан кетіп жатқан кезде
қысатын таңғыш, ашық пнемоторакс
кезінде герметикалық окклюзивті
таңғыш салу, ауырғанды басатын
(промедол, анальгин) және жүрек
дәрілерін (кордиамин, корглюкон)
жіберу аса маңызды. Зардап шегушіні
кеудесін жоғары жатқызып ауруханаға
тасымалдайды
Жедел жəрдем көрсету тактикасы:
1. Асептикалы таңғыш салу.
2. Аашық пневмоторакста герметизациялайтын таңғыш салу.
3. Кеуде қабырғасында көлемді ақау анықталса жарақатты стерильді орамалмен жауып, циркулярлы таңғышпен
фиксациялау.
4. Қақпақшалы кернеулі пневмоторакс болған жағдайда бұғананың ортаңғы сызығы тұсынан 2-3-ші қабыртқа
аралыққа Дюфо тəсілімен 3-4 ине немесе троакар енгізу арқылы плевра қуысын дренаждау; түтіктің немесе
иненің бос ұшына резеңке қақпақша бекітіледі.
5.Үлкен гемоторакс анықталғанда артқы қолтықасты сызығы бойымен 7-8-ші қабыртқааралықтан плевра
қуысын дренаждау.
6. АҚК толтыру мақсатында кристаллойдты коллойдты ерітіндіні тамыр ішіне құяды, егер АҚ анықталмаса
инфузия жылдамдығы 300-500 мл/мин құрауы керек; шоктың І-ІІ дəрежесінде 800-1000 дейін полиионды
ерітіндіні тамыр ішіне құяды; қанайналымның айқын бұзылысы кезінде декстран немесе
гидроксоэтилкрахмалды 5-10 мл/кг мөлшерде АҚ 90/100 мл с.б. тұрақтанғанша тамыр ішіне құю керек.
7. Гемодинамиканың төмен көрсеткішінде регидратацияға қарамастан уақыт ұту үшін жəне стационарға жету
жолында жүрегі тоқтап қалуының алдын алу үшін вазопрессорлық жəне глюкокортикоидтық препараттарды
құяды: допамин 200 мг 400 мл плазмаалмастырғы ерітіндіге қосып венаға құяды, мол тамшымен преднизон
300 мг венаға құяды.
8. Психомоторлы қозу кезінде седативті препраттар енгізу.
9. Ауырсыну реакциясын басу үшін жəне қақырықтың шығуын жақсарту үшін: 2 мл 0,005% фентанил ерітдісін
1 мл 0,1% атропин ерітіндімен бірге.
10. Жіті тыныстық жеткіліксіздік дамыса оттекпен дем алдыру.
11. Көкірекорта эмфизема өрістеуінде алдынғы көкірекортаны дренаждау.
12. Шокпен күресуде жəне тыныс бұзылысында Вишневский əдісімен зақымданған жаққа вагосимпатикалық
блокада жасау.
13. Жіті тыныстық жеткіліксіздік үдегенде ӨЖЖ жəне кеңірдек интубациясы.
14. Қанайналымның тиімділігі тоқтағанда − ресусситациялық шаралар.
15. Зардап шегушіні 30°-қа бас жағы көтеріңкі жағдайда немесе жартылай отырған қалыпта жеткізу.
Кеуде қуысының парадоксальді қимылын болдыртпау
үшін қабырға сынықтарын фиксациялау түрлері
(қабырғалық клапан)
Гоязнухин бойынша кеуде арқылы тарту
Митюнин бойынша қабырға және кеуде арқылы
демпферленген тарту
а – бір тартымды
спиральді таңу;
б - екі тартымды
спиральді таңу;
в, г – кеуде торының
біржақты зақымдану
кезінде қойылатын
таңу

Ұқсас жұмыстар

Кеуде жарақаттары кезіндегі алғашқы көмек

Ветеринариялық хирургия

Омыртқа жарасы

ПЛЕВРАНЫҢ ҚАБЫНУЫ

КУРСАК КУЫСЫНЫН ХИРУРГИЯЛЫК АУРУЛАРЫМЕН ЗАКЫМДАРЫ

Плевра синусы

Өкпе туберкулезі

СӨЖ КЕУДЕ ЖАРАҚАТТАРЫ

ПЛЕВРИТ ЖӘНЕ КЕУДЕ АУРУЛАРЫ

Бас жарақаттары

Пәндер