Сандық әдістермен математикалық әдістердің арақатынасы

Орындаған: Рашева А. С.

Қабылдаған: Калимурзина А. М.

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

География және табиғатты пайдалану факультеті

География, кадастр және жерге орналастыру кафедрасы

СӨЖ

Сандық ақпаратты алу және деректерді топтастыру

Мазмұны

Кіріспе

Негізгі бөлім

География ғылымындағы сандық зерттеу әдістері

Картометрия әдісі

Балл әдісі

Баланс әдісі

Статистикалық әдіс

Ⅲ. Қорытынды

Ⅳ. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Зерттеу - жеке зерттеушілермен жаңа ғылыми білім алу іс-әрекеті немесе субъективтік үрдіс.

Әдіс, метод (гр. 'μέθοδος', methodes зерттеу не тану жолы, бір нәрсеге жетудің жолы) - көздеген мақсатқа жетудің тәсілі, тәртіпке келтірген қызмет жүйесі. Әдіс - зерттеу барысында белгілі бір қорытынды алуға бағытталған, бір немесе бірнеше метематикалық, немесе логикалық операциялардың теорияға немесе практикаға негізделген түрі.

Ғылыми негізделген әдістерді саналы түрде қолдану жаңа мағлұматтар алудың аса маңызды шарты болып табылады. Танымның даму процесінде ғылыми ойлау жүйесінің индукция, дедукция, талдау және жинақтау, аналогия, салыстыру, эксперимент, бақылау және басқа да әдістері жасалып, қалыптасты.

Ғылыми әдістің негізгі мақсаттары - объективтік ақиқатты ашу. Зерттеудің нәтижесі де, оған апаратын жол да, әдіс те ақиқат болуы қажет. Әдістің негізінде белгілі бір білімдер (ұғымдар мен заңдар) жүйесі жатады. Мысалы, әрбір элементтің өзіндік спектрі барлығын физика ғылымы ашқаны мәлім. Мұның өзі физикада бұдан бұрын қалыптасқан, спектрольдық анализ әдісі негізінде ғана мүмкін болды. Демек, әдістің ақиқаттылығы оның негізінде жатқан теорияның ақиқатына байланысты.

Негізгі бөлім

Жалпы ғылыми әдіске төмендегілер жатады:

Географиялық әдістер:

Сандық деректерге:

статистикалық,

математикалық деректер (графиктер мен диаграммалар)

Сапалық деректерге:

мәтіндер,

графикалар (кез келген суреттер мен диаграммалар),

Карталар жатады.

Географиядағы сандық әдістер - географиялық обьектілер мен құбылыстар туралы сандық/мөлшерлік кеңістіктік-уақыттық ақпаратты алуға, талдауға, түрлендіруге және картографиялауға бағытталған амалдар мен рәсімдердің жиынтығы.

Картометрия

әдісі

ауданын, ұзындығын, көлемін және басқа да сандық сипаттамаларын алу үшін әртүрлі географиялық нысан карталары бойынша өлшеу тәсілі. Картометрия әдісі - ауданын, ұзындығын, көлемін және басқа да сандық сипаттамаларын алу үшін әртүрлі географиялық нысан карталары бойынша өлшеу тәсілі.

Картографиялық материалда, әдетте, жазық тікбұрышты координаталар жүйесінің аймақтық координаталық торы көрсетіледі. Бұл тордың квадраттарының жақтары әдетте километрлердің бүтін санымен көрсетіледі, сондықтан оны километрлік тор деп атайды. Солтүстіктен оңтүстікке қарай жүргізілген километрлік тор сызықтары аймақтың осьтік меридианына (X осі) параллель, ал батыстан шығысқа қарай жүргізілген сызықтар экваторға (Y осі) параллель орналасқан.

Баланс әдісі

актив пен пассив арасындағы;

кірістер мен шығыстар арасындағы;

қолда бар қажетті ресурстар мен ресурстар арасындағы;

қарыздар мен оларды жабу көздері арасындағы;

жеке факторлардың әсері мен жалпы көрсеткіштің өзгеруі арасындағы байланысты жатқызуға болады.

Бұл негізінде түрткіжайтты талдау әдісі пропорционалды бөлу немесе үлестік қатысу құрастырылған. Баланстық әдіс кейбір құбылыстар арасындағы тепе-теңдікті білдіретін тепе-теңдік сөзіне негізделген. Баланстық әдіс ағымдағы жағдайды түсіну үшін өзара байланысты кейбір көрсеткіштерді салыстыруды білдіреді. Ол әрдайым теңдестірілуі керек құбылыстар арасындағы тығыз байланысқа негізделген.

Балл әдісі

тұтынушылық қасиеттердің белгілі бір таралу диапазонымен бірдей қажеттілікті (параметрлік қатар) қанағаттандыруға арналған біртекті бұйымдардың белгілі бір тобының;

өнімнің тұтынушылық қасиеттерін бағалаудың бірыңғай жүйесін жасау үшін осы өнімдер бойынша сарапшылар тобы;

осы параметрлік қатарға кіретін тауарлардың тұтынушылық қасиеттерін бағалау әдістері.

географиялық нысандар мен процестердің сандық бағасы. Баллдық әдістің мәні ұқсас немесе өзара алмастырылатын өнімдердің белгілі бір параметрлік қатарына кіретін өнімдердің техникалық, экономикалық және тұтынушылық параметрлерінің маңыздылығын сараптамалық бағалауды қолдану болып табылады. Бағаларға әсер ететін тауарлар сапасының кейбір техникалық-экономикалық көрсеткіштерін сандық өлшеу мүмкін емес немесе олар параметрлік бағаның басқа әдістерін қолдануға ыңғайсыз. Баллдық әдісті қолдану мыналардың болуымен байланысты:

әдіс

Бұл сандық әдістің негізі, сандық әдістерде бастапқы көрсеткіштерді жинақтау, өңдеу және талдау. Статикалық әдістер сыныптың статикалық объектісіне байланысты және тек статикалық айнымалыларға және/немесе сыныптың басқа статикалық әдістеріне жүгіне алады. Сыныпта әдеттегі әдісті шақыру үшін алдымен осы сыныптың объектісін құру керек, содан кейін ғана объектіні шақыру керек.

Статистикалық