Еңбек ресурстарын талдаудың мақсаты, бағыттары және оны ақпараттық қамсыздандыру




Презентация қосу
ЕҢБЕК
РЕСУРСТАРЫН
ТАЛДАУ
Дәріс 21
1.Еңбек ресурстарын талдаудың мақсаты, бағыттары және оны
ақпараттық қамсыздандыру.
2.Кәсіпорынның еңбек ресурстарымен қамтамасыз етілуін талдау.
3. Жұмыс уақытын пайдалануды талдау.
Дәріс 22
3. Жұмыс уақытын пайдалануды талдау.
4.Еңбек өнімділігін талдау.
5.Еңбекақы қорының қалыптасуын және пайдалануын талдау.
Еңбек ресурстарын талдаудың мақсаттары, бағыттары және ақпараттық қамтамасыз ету

Еңбек
Еңбек ресурстарын
ресурстарын талдау
талдау үдерісінде
үдерісінде келесіні
келесіні білу
білу қажет:
қажет:

•• кәсіпорынның
кәсіпорынның өндірістік
өндірістік бөлімдерінде
бөлімдерінде жұмыс
жұмыс орнын
орнын өндіріске
өндіріске қажетті
қажетті кәсіби
кәсіби және
және білікті
білікті персоналмен
персоналмен қамтамасыз
қамтамасыз ету
ету
(өндірісті еңбек ресурстарымен қамтамасыз ету).
(өндірісті еңбек ресурстарымен қамтамасыз ету).

•• өндіріс
өндіріс үдерісінде
үдерісінде еңбек
еңбек ресурстарын
ресурстарын пайдалану
пайдалану (жұмыс
(жұмыс уақытын);
уақытын);

•• еңбек
еңбек ресурстарын
ресурстарын тиімді
тиімді пайдалану
пайдалану (бір
(бір адамға
адамға шаққанда
шаққанда өнім
өнім өндірудің
өндірудің өзгеруіне
өзгеруіне байланысты
байланысты еңбек
еңбек өнімділігінің
өнімділігінің өзгеруі);
өзгеруі);

•• еңбекақыға
еңбекақыға деген
деген қаражаттарды
қаражаттарды тиімді
тиімді пайдалану;
пайдалану;

•• орташа
орташа еңбекақы
еңбекақы және
және еңбек
еңбек өнімділігінің
өнімділігінің өсу
өсу қарқынының
қарқынының ара
ара қатынасы.
қатынасы.
Еңбекті пайдалануын сипаттайтын негізгі көрсеткіштер: жұмыс уақытын және
жұмыс күшін пайдалану, еңбек өнімділігі, еңбекақыға деген шығындардың
салыстырмалы көрсеткіштері.

Еңбек ресурстарын талдау келесі бағыттар бойынша жүргізіледі:

• еңбек күшінің қозғалысы және кәсіпорынның еңбек ресурстарымен
қамтамасыз етілуін бағалау;

• жұмыс уақытының тиімді пайдалануын зерттеу;

• еңбек өнімділігін бағалау;

• еңбекақыға деген шығындарды бағалау;

• еңбекақы мен еңбек өнімділігі қарқының ара қатынасын зерттеу.
Кәсіпорынның еңбек ресурстарымен қамтамасызетілуін талдау

Өнеркәсіп-өндірістік персоналды (ӨӨП)
ұтымды пайдалану – бұл өндірістік жоспарды
ойдағыдай орындау мен өндірістік үдерістің
үзіліссіздігінің міндетті шарты.

Кәсіпорынның негізгі іс әрекеттегі өнеркәсіп-
өндірістік персоналына (ӨӨП) кәсіпорынның
негізгі жұмысын (өнеркәсіп өнімін шығару,
өнеркәсіптік сипаттағы жұмыстарды атқару,
өндірісті ұйымдастыру, ұйымды басқару
және т.б.) атқаратын тұлғалар жатады. Олар
жұмысшыларға және қызметшілерге бөлінеді.
Жұмысшылардың
Жұмысшылардың кәсіби кәсіби және
және Қажетті
Қажетті жұмысшылыр
жұмысшылыр саны саны әр
әр
мамандық
мамандық деңгейын талдау.
деңгейын талдау. жұмыстың көлемінің, өнімділік
жұмыстың көлемінің, өнімділік
Бұл
Бұл талдау
талдау телім,
телім, бригада
бригада және
және мөлшерін
мөлшерін ескере
ескере отырып,
отырып, бір
бір
жалпы
жалпы кәсіпорын бойынша
кәсіпорын бойынша жұмысшының жұмыс уақытының
жұмысшының жұмыс уақытының
жұмыстардың
жұмыстардың әр әр түрін
түрін орындау
орындау жоспарлы
жоспарлы қорына
қорына қатынасымен
қатынасымен
үшін
үшін қажетті жұмысшылар санын
қажетті жұмысшылар санын анықталады. Орындалатын
анықталады. Орындалатын
мамандығы мен разряды
мамандығы мен разряды жұмысқа
жұмысқа жұмысшының
жұмысшының
бойынша
бойынша бар
бар адам
адам санын
санын біліктілігінің
біліктілігінің сәйкестігін талдау
сәйкестігін талдау
салыстыру арқылы жүргізіледі.
салыстыру арқылы жүргізіледі. жұмысты
жұмысты орындауға
орындауға қажетті
қажетті
Сонымен
Сонымен қатар
қатар әрбір
әрбір кәсіп
кәсіп орташа
орташа разрядты
разрядты сол
сол жұмысты
жұмысты
бойынша жұмысшылардың
бойынша жұмысшылардың атқаратын
атқаратын жұмысшының
жұмысшының орташаорташа
жетіспеуі
жетіспеуі мен
мен артығы
артығы разрядымен салыстрады
разрядымен салыстрады
айқындалады..
айқындалады..
Бүйым
Бүйым бойынша
бойынша жұмыстың
жұмыстың орташа
орташа разряді
разряді γγ келесі
келесі формуламен
формуламен анықталады:
анықталады:
Р
Рср.γ = Рм +
ср.γ = Рм + (К
(Кср.γ – Км)) // (К
ср.γ – Км (Кбб –
–ККмм),
),
мұнда
мұнда Р
Рмм -- ортасында
ортасында орташа
орташа тарифтік
тарифтік коэффициент
коэффициент болтын
болтын бір-бірімен
бір-бірімен
шектес
шектес екі
екі разрядтың
разрядтың төмені;
төмені;
Кмм – бір-бірімен шектес екі разрядтың төменінің тарифтік

коэффициенті;
коэффициенті;
К
Кбб -- бір-бірімен
бір-бірімен шектес
шектес екі
екі разрядтың
разрядтың жоғарысының
жоғарысының тарифтік
тарифтік
коэффициенті;
коэффициенті;
К
Кср.γ – γ-бұйымы бойынша орташа тарифтік коэффициенті, ол болса
ср.γ – γ-бұйымы бойынша орташа тарифтік коэффициенті, ол болса

тиісті
тиісті разрядты
разрядты жұмыстардың
жұмыстардың орташа
орташа өлшенген
өлшенген еңбексыйымдылығы
еңбексыйымдылығы
ретінде
ретінде анықталады:
анықталады:
К
Кср.γ = ΣК × Tjγ // ΣT
ср.γ = ΣКjj × Tjγ ΣTjγjγ
мұнда
мұнда jj -- тиісті
тиісті разрядтың
разрядтың индексі
индексі (j
(j =
= 1+m,
1+m, m
m болса
болса -- разрядтік
разрядтік
тарифтік
тарифтік кесте
кесте бойынша);
бойынша);
К
Кjj -- j-
j- разряды
разряды бойынша
бойынша жұмыстың
жұмыстың тарифтік
тарифтік коэффициенті;
коэффициенті;
T
Tjγjγ -- γ-бүйым
γ-бүйым бойынша
бойынша jj -- разрядты
разрядты жұмыстардың
жұмыстардың
еңбексыймдылығы.
еңбексыймдылығы.
Жұмысшының
ордаша рязряды Рорт.р
орт.р
= Рмм + (Корт.тк
орт.тк

келесі формуламен Кмм) / (Кбб – Кмм),
аныталады:

мұнда Корт.т.к
орт.т.к

жұмысшылардың
орташа тарифтік Корт.тк
орт.тк
= ΣКjj × Сjj / ΣСjj
коэффициенті, оның мұнда Сjj - тиісті
мәні жұмысшылар разрядтарға сәйкес
санының орташа жұмысшылар саны.
шамасымен
анықталады.
Жұмыс уақытын
пайдалануды талдау

Жұмыс уақытын үнемді және
тиімді пайдалану - бұл өндіріс
жоспарын орындауға, әрбір
еңбек ұжымының мүшесіне
келетін өнім көлемін
арттыруына, еңбек ресурстарын
ұтымды пайдалануына әсер
ететін маңызды жағдайлардың
бірі. Бұдан жұмыстың
тиімділігі, барлық техника-
экономикалық көрсеткіштердің
орындалуы байланысты
болады.

Жұмыс уақытын пайдалануды
талдау – кәсіпорындағы
талдамалық жұмыстың
маңызды құрамдас бөлігі, ол
жұмыс уақытының теңгерімін
құрудан басталады.
Еңбек
Еңбек өнімділігін
өнімділігін талдау
талдау

Өндіріс
Өндіріс үдерісінің
үдерісінің бірдей
бірдей нәтижесі
нәтижесі еңбек
еңбек тиімділігінің
тиімділігінің әр
әр түрлі
түрлі дәрежесі
дәрежесі арқылы
арқылы
қол жеткізуге болады. Өндіріс үдерісіндегі еңбек тиімділігінің өлшемі
қол жеткізуге болады. Өндіріс үдерісіндегі еңбек тиімділігінің өлшемі еңбекеңбек
өнімділігі
өнімділігі деп
деп аталады.
аталады. Басқа
Басқа сөзбен
сөзбен айтқанда,
айтқанда, еңбек
еңбек өнімділігі
өнімділігі -- бұл
бұл оның
оның
нәтижелілігі немесе жұмыс уақытының бірлігінде белгілі көлемде
нәтижелілігі немесе жұмыс уақытының бірлігінде белгілі көлемде өнім өнім
шығаратын
шығаратын адам
адам қаблеттілігі.
қаблеттілігі.

Құндылық
Құндылық өлшеуде
өлшеуде орташа
орташа тізімдік
тізімдік бір
бір қызметкерге
қызметкерге келетін
келетін өнім
өнім өндірімі
өндірімі еңбек
еңбек
өнімділігінің көрсеткіші ретінде өндірістің техникалық деңгейінің жоғарылауы
өнімділігінің көрсеткіші ретінде өндірістің техникалық деңгейінің жоғарылауы
арқасында
арқасында өнім
өнім бірлігін
бірлігін жасауға
жасауға кететін
кететін уақыттың
уақыттың азаю
азаю себебінен
себебінен өндіріс
өндіріс
деңгейінің өсуіне байланысты болады (еңбек өнімділігінің өзі), ол құндылық
деңгейінің өсуіне байланысты болады (еңбек өнімділігінің өзі), ол құндылық
өлшеудегі
өлшеудегі өнім
өнім көлемін
көлемін өзгертетін
өзгертетін және
және еңбек
еңбек өнімділігіне
өнімділігіне ешқандай
ешқандай қатынасы
қатынасы
жоқ, яғни бағалы сипаты бар факторлармен анықталады.
жоқ, яғни бағалы сипаты бар факторлармен анықталады.
Еңбек өнімділігін талдау үдерісінде келесіне анықтау қажет:

еңбек өнімділігінің
өсуімен байланысты
тапсырманың
орындалу

мүмкіншіліктері. дәрежесі;

- еңбек
- еңбек
өнімділігінің
өнімділігінің өсу
өсуімен байланысты
резевтері және
тапсырманың
оларды пайдалану
қауырттығы

- еңбек өнімділігі
көрсеткіштерінің
өзгеруіне әсер ететін және осы фактор
факторлар; арқылы өнім
көлемінің өсімі;

Ұқсас жұмыстар
Ақпараттық қамсыздандыру
Ақпараттық жүйе
Кәсіпкерліктегі кадр саясаты
Нарықтық құрылымның жіктелуі
Зейнетақы төлеу жөнінде мемлекеттік орталық
Медиабілім беруді дамытудың негізгі бағыттары
Ақпараттық - аналитикалық жүйенің компоненттері және құрылымы
ЖОҒАРЫ МЕКТЕПТЕГІ БІЛІМ САПАСЫНЫҢ МЕНЕДЖМЕНТІ
Қаржы саясаты және қаржы механизмі
Банктің депозиттік операциялары
Пәндер