Психо - педагогикалық коррекцияның негізгі бағытттары

Презентация қосу

Психо-педагогикалық коррекцияның негізгі бағытттары

• Психо-педагогикалық коррекция - клиенттің
психологиясына мақсатты түрде әсер ететін,
жастық нормамен бағытталған өңдеу
жұмысын жүргізу. Психологиялық коррекция
адамның психологиялық тұрғыда толықтай
жетілуі мен тұлғалық қалыптасуын
функциялауға арналған психологиялық
құрылым болып табылады.
Психокоррекцияның әдіс тәсілдерін психологиялық
теориялар тұрғысында ғана емес, сонымен қатар
психокоррекцияның мақсаты ретінде де қарастыру керек.
Индивидуалды психокоррекцияны екі бағытын қарастыруға
болады.
1. Психикалық әдістің реттеуші
функциясы эмоцияналдық түрде
өзін-өзі ұстау және өзін-өзі бақылау;
жұмыс талқылау мақстаныда 2. Нормативті – құндылықты
клиенттің психологиялық тұрғыда коррекция әдістері,обьектісі-
өзін-өзі реттеуін қамтамасыз ету нормаларға, регламенттерге,
барысында, клиенттің нақты мақсаттарға, протесттерге қарсы
мәселелері, өзін-өзі ұстауы мен шығужәне жалпы принциптерге
эмоционалдық күйлері
бағынбау. Жаман әдеттерге
қарастырылып, өзіне деген
сенімділікке қол жеткізеді; әріптесі үйрену мен зиянды заттарға
немесе басшысы тарапынан, отбасы бағыну бостандықты шектеуден
мүшесі мен таныстары жақтан олады.
конфликтті жағдайда клиенттің өзін
– өзі ұстайтын эмоцияларын
қалыптастырады.
• Бұл әдіске
өзін-өзі
бейімдеуге жататындар:
• Арнайы жасалған
психотехникалар;
Топтық • Жаттығулар;
психокоррек рольдік ойындар;
цияда топ
арасында • топтық
әр бір
негізгі дисскусиялар;
жағдайға көзделетін жеке өзіне
және әр мәселе тән мінездің
топқа топ мінез-
икемді құлқына
сіңісуге сіңдіру,
үйрену
Кеңес берудің әдістері психоаналитикалық
бихевиористтік
қазіргі экзистенциалды-гуманисттік
психологиялық
әдістердің бірі болып
келеді

Психоаналитикалық бағыт өзінің «ішкі мені» мен «бұл» арасында жүретін ішкі конфликтті
және неадекватты психологиялық қорғанысты жеңуге арналған бағыт болып табылады.

Бихевиористтік бағытта психокоррекцияны қажет ететін нормадан ауытқу. Клиенттің өмір
сүру нормасына сәйкес келмейтін форманы өзгерту; қоррекциялық жұмыс клиент қажет
ететін форманы қалыптастыру.

Экзистенциальді-гуманисттік бағыт клиент өміріне позитивті жағдайды алып келу (өзін-өзі
жетілдіру, өзін-өзі тану, кеңістігін үлкейту ). Психологтың негізгі жұмыс-клиентпен
индивидуалды түрде жұмыс жасап, психикалық нормаларға сәйкес, оның жеке қасиеттерін
және өз мүмкіншіліктеріне, потенциалының қалыптасуына көмек көрсету
Психоконсультант психоаналитикалық теорияға сүйене
отырып клиенттің ішкі өмірін 3 бағытта қарастырады

динамикалық (түрлі психикалық
күштердің қарым –қатынасы
нәтижесі)

экономикалық(энергетикалық
мінездеме негізінде)

өзекті (психиканың құрылымына
қарай).

• Соған қарай консултант-психологтың басты міндеті
клиенттің ішкі конфликтінің шешімін тауып, «мен» және
«жоғарғы мен» арасындағы байланысты тәуелсіз ету.
Гуманистті бағытталған консультант 2 маңызды бағытқа сүйенеді:

1. Адамдар өздерін-өздері
бақылайды. Олардың алдында
таңдау болады: таңдау, қалай 2. Әр бір адамның өзін-өзі
ойлау керектігін, қалай жасау жетілдіру тәсілі мен потенциалы
керектігі болады, бірақ қоршаған орта ол
потенциалдың жүзеге асуына кедергі
болады.

• Осыдан келе әр бір консультанттың басты міндеті клиентке жеке
өзін өзгертуге және шешім қабылдауға көмектесу болып
табылады.
Психокоррекциялық бағдарламаларды құрастыру мен олардың
негізгі түрлері

Әртүрлі коррекциялық бағдарламаларды
құрастыруда келесідей ұстанымдарға сүйенген
қажет
•Коррекция, алдын алу және дамыту міндеттерінің жүйелік ұстанымы;
•Диагностика мен коррекция бірлігі ұстанымы;
•Каузальды тип түзетудің артықшылық ұстанымы;
•Коррекцияның іс әрекеттік ұстанымы;
•Клиенттің жас кезеңі, психологиялық және дара еркшеліктерін есепке алу ұстанымы;
•Психологиялық әсер етудің кешенді әдістер ұстанымы;
•Коррекциялық бағдарламада таяудағы әлеуметтік ортаны белсенді қатыстыру
ұстнанымы;
•Психикалық процестерді түрлі деңгейде ұйымдастыру тірегі ұстанымы ;
•Бағдарланған оқыту ұстанымы;
•Күрделендіруді ұлғайту ұстанымы;
•Материал түрлілігінің дәрежесі мен көлемін есепке алу ұстанымы;
• Материалдың эмоционалды күрделілігін есепке алу ұстанымы;
Коррекция, алдын алу және дамыту міндеттерінің жүйелік ұстанымы.

• Онтогенезде психиканың даму сипатымен оның күрделілігін жүйелі есепке алудан
тұрады. Кез келген дамыту түзету бағдарламас осы негезде құрастырылады
• Мақсаты мен міндеттері үш деңгейлі мақсат жүйесінде қалыптасуы қажет:

1. Коррекция арқылы дамудағы ауытқу мен
бұзылысты, ескеру қиындықтарды жою

2. Профилактикалық (ағарту) дамудағы ауыт
қу мен қиындықтарды ескерту.

3. Дамыту даму маңызын қолайлы ету жіне
жағдай жасау.
Коррекцияның іс Іс әрекеттің қалыптасу негізі А.Н Леонтев, Д.Б Эльконин
әрекеттік ұстанымы еңбектеріндегі баланың психикалық дамуы теориясы болып
табылады. Коррекциялық жұмыстың жүргізілуі әдістердің
қолданылу жолдары мен қойыоған мақсаты анықтайды.
Коррекциялық дамыту әсерінің басты тәсілі клиентте белсенді
іс әрекетін ұйымдастиыру оның жүзеге асыру барысында ауыр,
әрі даулы жағдайларды бағдарлау үшін түрлі жағдайлар
жасалады, негіз етіп тұлғаның жағымды дамуы
қарастырылады.

Клиенттің жас Клиенттің жеке ерекшелігін нақты есепке алу, әрбір дамудың
кезеңі, қолайлы бағдарламасын жасауға мүмкіндік береді.
психологиялық және
дара еркшеліктерін
есепке алу
ұстанымы

Психологиялық әсер Тәжірибелі психологияның әдістерінің барлық деңгейде,
етудің кешенді тәсілдері мен техниканы қолдану қажеттілігін білдіреді. Бірде
әдістер ұстанымы: бір техника немесе әдістеме бір ғана теорияның меншігі емес.
Бұл әдістер әр түрлі мәселелері бар тапсырыс берушіге тиімді
психологиялық көмек көрсетуге мүмкіндік береді.
Коррекциялық Бала әлеуметтік ортадан тыс, өзге адамдармен қарым
бағдарламада қатынасқа түспей өз алдына бөлек дамуда тежелу
таяудағы әлеуметтік байқалады. Ол әлеуметтік қатынаста, тұтас жүйеде,
ортаны белсенді бөлінбейтін бірлікте дамиды.
қатыстыру
ұстнанымы
Психикалық Нақты дамыған психикалық процестерге сүйену, оларды
процестерді түрлі белсенді ететін әдістерді қолдану. Тапсырыс берушінің ішкі
деңгейде күшін ( ресурсын) анықтауға негіз болады.
ұйымдастыру тірегі
ұстанымы

Бағдарланған оқыту Кез келген операция бірізділі іс-әрекеттерден
ұстанымы құралады.Алғашында психологпен жасалынған жұмысты
кейіннен бірте бірте жүзеге асыру .

Күрделендіруді Әр бір топ ең төменгі қарапайымнан, ең жоғарғы күрделіге
ұлғайту ұстанымы келесі кезеңдерден өту керек. Материялды қағаз жүзіндегі
күрделілік, оның психоголиялық қиындығына әркез сәйкес
келе бермейді. Материялдық эмоционалды күрделілігін
есепке алу. Коррекция жұмысына ұсынылатын материал
немесе ой жаттығулар жағымды эмоционалды әсер қалдыру
қажет.
Баланың психикалық дамуындағы коррекция
ұтымдылығы тұлға түсінігі мен оның қабілеттері
мен бар қасиеттерінің жиынтықтарына
байланысты. С. Л. Рубинштейн тұлғаның
бүтінділік құрылымына енгізді:
• -Бағыттылығы(қажеттіліктері,мотивтері,
қызығушылықтары,өмірлік көзқарастары және
т.б);
• -қабілеттері(жалпы, арнайы, талант,
дарындылық);
• - мінез-құлығы (өзіне ,қоршаған ортаға қарым-
қатынасы ,еріктілік қатынастары).
•Коррекциялық
бағдарламалардың
Коррекциялы
қ ықпал мақсаттармен
тиімділігі міндеттерінің
келесідей нақтылануы
міндеттермен
бағаланады • дамуындағы реалды
қиындықтар
шешімін шешу

Коррекцияның жалпы моделі сабақ жүктемесін
құрастыруда баланың жеке бас дамуы жағдайы,
қоршаған орта мен адамдар арасындағы жүйелі
қатынастары ескеріле отырып, ықшамдап күнге,
аптаға және айға бөліп қарастырады
• Коррекциялық сабақтар кемінде аптасына 1 рет
1-1,5 сағат уақыт көлемінде өткізілуі
қажет ,сонымен қатар тек уақыты мен саны
емес бағдарламаның мазмұны,ондағы
жаттығулар мен ойындар әдістер мен
техникалар сапасына да қатысты.
• Коррекциялық бағдарламалар тиімділігі әсер
етуші ықпалдың мерзіміне байланысты.
Қаншалықты ауытқушылықтың ерте анықталуы
мен коррекциялық жұмыстың уақытылы
орындалғаны дамудағы қиыншылықты шешуде
ықпалы сол яғни тікелей әсер етеді.
Психокоррекцияның тиімділігін анықтайтын факторлар

• 1. Клиенттің үміті .
• 2. Қиындықтардың шешімін табудың клиент үшін
мән-мағынасы.
• 3. Клиент проблемасының сипаты.
• 4. Клиенттің бірігіп жұмыс жасауға дайындығы.
• 5. Коррекциялық іс-шараларды іске асырудағы
психолог күтетін нәтижелері мен оның үміті
• 6. Психологтың кәсіби және тұлғалық тәжірибиесі
• 7. Психокоррекцияның нақты әдістеріне
спецификалық әсер ету
Психокоррекциялық бағдарламалар тиімділігін бағалау қазіргі
таңда өзекті құбылыс. Бұл бағдарлама нәтижесін талқыламас
бұрын естен шығармауымыз қажет

• - Корекциялық әсер ету тиімділігі нақтылы анықталған әдісті талап
етеді.Тәжірибиеде негізінен жалғыз ғана бір әдісті атай
алмайсың,коррекциялық мақсатта психологтар олардың түрлі әдістер
жиынтығын пайдаланады ;
• - тіптен бір әдіс әр түрлі маман қолында түрліше жүргізіліп,түрліше
нәтиже береді.
• - бағалауды тәуелсәз мамандар беру қажет,сонымен қатар олар
қолданылған әдіс түрін білмегені де абзал. .Себебі бағалау кезінде
әдіске байланысты өзіндік көзқарасы кедергі жасауы мүмкін;
• - психолог тұлғасының қасиеттерін ескеру,олардың ықпал ету жетістігін
болжауда қолдануын;
• - топпен жүргізілетін коррекциялық жұмыс кезінде психологтың кәсіби
маман ретіндегі мүмкіншіліктерін есепке алу қажет.
2. Психологиялық – педагогикалық корррекцияда
тәжірибелік ұсыныстардың құрылуы
Психодиагностикалық ақпараттар сараптамасынан соң, келесі кезең –
ұсыныстарды талдау,балалармен жүргізілетін психокоррекциялық жұмыс
бағдарламасы, қабілеттердің дамуы немесе басқа да психологиялық
білімдердің ұзақ мерзімді жоспарын құру.
Коррекция бағдарламасы мен даму психологиялық және педагогикалық
бөлімдерді өзіне қосады.
Психологиялық бөлім даму мен коррекцияны жоспарлайды, және психолог
арқылы жүзеге асырылады.
Педагогикалық бөлім психологиялық ұсыныстар негізінде құрылған,
психолог пен тәрбиешімен ,мұғаліммен, сынып жетекшісімен, білім беру
мекемесінің директорымен бірге атқарылатын, ата –ана мен баламен (ата –
ананың қайсысы көбірек жұмыс жасайтындығына байланысты) және
педагог пен ата – ана арасындағы қарым – қатынас тәжірибелі психологтың
көмегімен және әрдайым бақылау жүргізіліп отырады.
Выготский әділетті және қатаң түрде ескертеді : «Жеке тұлғалық
тұғыр немесе ұжымды қызықтыру сияқты белгілі формулалар
бойынша жазылған педагогикалық ұсыныстар педагогқа ештеңе
айтпайды,біріншіден, олар қандай тәсілдер арқылы мұны
жандандыруға болатындығын айтпайды, екіншіден, қандай нақты
мазмұны жеке тұлғалық тұғыр немесе ұжымды қызықтыруға
салынуы тиіс.Педагогикалық ұсыныстарда маңызды бөлігін
тәжірибелік бөлігі алады,оны өзі құруы және өзі ғана толықтай
зерттеудің нақты құрылымының қандай болатындығын, іс –
шараларға байланысты нақты және айқын көрсетілімдер беруі тиіс ».
Баланың психологиялық және тұлғалық дамуындағы психолог
жұмысы әр түрлі формада жүзеге асырылады: психологиялық кеңес
беру, әңгімелесу(жеке және топтық), психологиялық зерттеу.
Жалпылама жұмыстардың мақсаты – алынған факт негізінде нақты
ұсыныстар беру.

Г.И.Челпанов заманауи тұлғалық психологиядағы ең басты қателік
жан дұниедегі атомистикалық мінез – құлық деп көрсетеді.

Ұқсас жұмыстар

Коррекциялық бағдарламаның түрлері

Оқушының мектепке қалыптасуы

Әлеуметтікпедагогтарға арналған көмекшіқұрал

Әлеуметтік педагогтың қызметі

Класс жетекші

Психологиялық-педагогикалық коррекцияның этикалық және кәсіби сұрақтары

Басқа сөзбен айтқанда, менеджмент - ғылым мен адамдарды және әлеуметтік процестерді басқару өнерін біріктіру

Дефектология - ғылым ретінде

МҰҒАЛІМНІҢ ЖЕКЕ ТҰЛҒАСЫ

Дефектология ғылымының, саласы

Пәндер