Ақпараттық технологиялардың пайдасы

СӨЖ
«Білім беруде
ақпараттық
технологиялардың
рөлі мен техникалық
оқыту құралдарын
пайдалану тиімділігі»
ЖОСПАР

Мектептегі ақпараттық
Білім берудегі ақпараттық Білім беруде ақпараттық технологияны оқу
технологияландырудың Электрондық
технологияларды қолдану үдерісіне тиімді оқулық
өзектілігі қолданудың пайдасы

Кіріспе

Қазіргі уақытта ақпараттық технологиялардың адам өміріндегі рөлі едәуір артты.
Қазіргі қоғам ақпараттандыру деп аталатын жалпы тарихи процеске қосылды. Бұл
процесс кез келген азаматтың ақпарат көздеріне қолжетімділігін, ақпараттық
технологиялардың ғылыми, өндірістік, қоғамдық салаларға енуін, ақпараттық
қызмет көрсетудің жоғары деңгейін қамтиды. Қоғамның ақпараттандырылуына
байланысты болып жатқан процестер ғылыми-техникалық прогресті жеделдетуге,
адам қызметінің барлық түрлерін зияткерлендіруге ғана емес, сонымен бірге
адамның шығармашылық әлеуетін дамытуды қамтамасыз ететін қоғамның сапалы
жаңа ақпараттық ортасын құруға ықпал етеді. Қазіргі қоғамды ақпараттандыру
процесінің басым бағыттарының бірі-ақпаратты тұтынушылардың мүдделері үшін
жинау, өңдеу, сақтау, тарату және пайдалану мақсатында интеграцияланған әдістер,
процестер мен бағдарламалық-техникалық құралдар жүйесі болып табылатын
білім беруді ақпараттандыру. Ақпараттандырудың мақсаты жаңа ақпараттық
технологияларды: компьютерлік және телекоммуникацияны қолдану арқылы
зияткерлік қызметті жаһандық қарқындату болып табылады.
Білім берудегі ақпараттық технологияландырудың өзектілігі

Бүгінгі күні оқу процесінде заманауи IT-технологияларды қолдану оқу материалының сапасын
арттыруға және білім берудің тиімділігін күшейтуге мүмкіндік береді. Білім алушылардың әр
түрлі қабілеттері мен мүмкіндіктеріне қарай, бір мезгілде оқу үрдісін ұйымдастырып оқуға
деген ынталарын арттыруға әр түрлі техникалық жабдықтарын жасауға мүмкіндік.

IT-технологияларды сабақта пайдалану сабақ уақытын үнемдеуге мүмкіндік береді, білім
алушылардың дербестікке, өзін-өзі ұйымдастыруға, өзіндік тәртіп пен тапсырманы
орындаудың дәлдігіне үйретеді, өзін-өзі тексеруді немесе өзара тексеруді жүзеге асыру үшін
уақытты қысқартады.

Оқытушыға әрбір білім алушының жұмысын ұйымдастырып, оны сабақта бағалау мүмкіндігі
пайда болады, бұл білім алушының уәждемесін қолдау үшін өте маңызды. Оқу үрдісінде
ақпараттық технологияларды енгізу, оқытудың білім беру, дамыту және тәрбиелік
функцияларының бірлігін қамтамасыз етеді.
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңының 11 – бабының 9 тармағында оқытудың
жаңа технологияларын, оның ішінде кәсіптік білім беру бағдарламаларының қоғам мен еңбек
нарығының өзгеріп отыратын қажеттеріне тез бейімделуіне ықпал ететін кредиттік, қашықтан
оқыту, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды енгізу және тиімді пайдалану міндеті
қойылған.Ақпараттық технологиялардың бірі-интерактивтік тақта, мультимедиялық және он-
лайн сабақтары.

Білім беруде ақпараттық технологияларды қолдану

Жаңа ақпараттық технологияларды сабақта қолдану келесі нәтижелерге жеткізеді:

1. Білімгерлерге еркін ойлауға мүмкіндік береді;
4. 5.Өз
Шығармашылық
бетімен білімбелсенділігін
алатын, ақпараттық
арттырып,
технологияларды
ұжымда бірігіпжақсы
жұмыс
3. Өз ойын жеткізуге,
2. Тіл байлығын
жан-жақты
дамытады;
ізденуге үйретеді;
меңгерген, білімді
істеуге
жекетәрбиелейді.
тұлғаны қалыптастырады.
Ақпараттық-коммуникативтік технология
жағдайындағы жалпы оқыту үрдісінің
функциялары: оқыту, тәрбиелеу, дамыту,
ақпараттық болжамдау және
шығармашылық қабілеттерін дамытумен
анықталады.

Оқытудың ақпараттық-коммуникативтік және интерактивтік технологиялары
бағыттары:
а) электронды оқулықтар;
ә) телекоммуникациялық технологиялар;
б) мультимедиалық жән египер мәтіндік технологиялар;
в) қашықтықтан оқыту (басқару) Интернет.

Ақпараттық-коммуникативтік технологияны оқу-тәрбие үрдісіне енгізуде мұғалім алдына
жаңа бағыттағы мақсаттар қойылады:
• Өз пәні бойынша оқу-әдістемелік электронды кешендер құру, әдістемелік пәндік Web –
сайттар ашу;
• Жалпы компьютерлік желілерді пайдалану;
• Бағдарламалау ортасында инновациялық әдістерді пайдаланып, бағдарламалық сайттар,
құралдар жасау. (мультимедиалық және гипермәтіндік технологиялар).
• Қашықтықтан оқыту (Internet желісі) барысында өздігінен қосымша білім алуды
қамтамасыз ету. 9
Жаңа ақпараттық-коммуникативтік технологияның бағыттары және мақсаттары

Білім беру үрдісінде жаңа ақпараттық технологияларды
қолданудың тиімділігі:
Білім-білік
дағдыларын Қажетті
тест ақпаратты
Оқушының өз тапсырмалар жедел түрде
бетімен ы арқылы алу
жұмыс істеуі; тексеру; мүмкіндігі;

Жаңа Қашықтықтан Оқушының
ақпаратты білім алу ой-өрісін,
іздеуде мүмкіндігінің дүниетанымы
уақытын туындауы; н кеңейтуге де
үнемдеуі; ықпалы зор.

Ең бастысы, оқу материалын түсінбеушіліктен туындайтын
білімдегі кемшіліктерді, атап айтқанда үлгермеушілікті жоюға
мүмкіндік береді. Заманауи ақпараттық технология құралдары
арқылы оқушыларға көмектің белгілі бір түрін ұсынып, оқу
пәндерінің материалдарын, тапсырмаларын иллюстрациямен,
графикамен және т.б. қамтамасыз етіп, оқушыларға белгілі бір ойын
жағдайына жұмылдыра отырып, оқу әрекетін басқаруды
айтарлықтай өзгертуге жағдай жасайды.
12
Электрондық оқулық
Электронды оқулықтарды пайдалану білім
Электронды оқулықты қолдану арқылы сабақта алушының өз бетінше шығармашылық жұмыс
техникалық құралдарды, дидактикалық жасауына, теориялық білімін практикамен
материалдарды қолдану тиімділігі, білім алушының ұштастыруына мүмкіндік береді. Электронды
пәнге қызығушылығы, білім, білік, дағды деңгейін оқулық арқылы білім алушы көптеген қосымша
қалыптастыруы, білімнің тереңдігі, тексеру түрлері, материал ала алады, осы алған мәліметтерін
бағалауы, практикалық дағдыларды игеруі артады. компьютерден көргендіктен есінде жақсы сақтайды,
Білім алушылардың өздері де алынған ақпаратты өз бетінше жұмыс жасау қабілеті қалыптасады.
көшіріп алып, онымен өз ыңғайына қарай жұмыс Осылайша жас ұрпақты оқытуда инновацияны
істей алады. пайдаланудың – шығармашылық жетістіктің негізгі
көзі.

Оқыту құралдарының біріне тоқталсақ–
электрондық оқулық. Ол білім алушыларды
даралай оқытуда жаңа информацияларды
Электрондық оқулықпен оқытудың негізгі жеткізуге, сондай-ақ игерілген білім мен біліктерді
мақсаты-оқыту үрдісін үздіксіз және толық деңгейін тесттік бақылауға арналған программалық құрал.
бақылау, сонымен қатар ақпараттық-ізденіс Білім беру жүйесінде электронды оқулықтарды
қабілетін, шығармашылық қабілетін дамыту. пайдаланып, үлкен табыстарға жетуге болады.
Мұның тиімді жағы: электронды оқулықта әр Электронды оқулықтарды пайдалану барысында
сабаққа арналған бейне көрініс, анықтама сөздік, оқушы екі жақты білім алады: біріншісі-пәндік
диктант, тест тапсырмаларын, қайталау білім, екіншісі- компьютерлік білім.
сұрақтарын пайдалана аламыз.
14
Мектептік білім беру жүйесіндегі компьютерлік телекоммуникациялар

Телебаяндамалар, телеконференциялар, қашықтықтан
оқыту жүйесі соңғы жылдары кеңінен қолданыс тапқан
компьютерлік телекоммуникациялардың түрлері болып
табылады.
Телекоммуникация (грек тілінен аударғанда tele –
шалғай, алыс, communicatio - қарым-қатынас) –
өндірілген мәліметтің ұзақ қашықтыққа техникалық
құралдар арқылы берілуі (телефон, телеграф, радио,
теледидар, компьютер т.б.).

Компьютерлік коммуникациялар қазіргі таңда білім
беру жүйесіне де енуде. Жоғарғы оқу орындарында
оларды ғылыми зерттеулердің координациясына,
ғылыми жобаның қатысыушылары арасында мәлімет
алмасуға, қашықтықтан оқытуға, кеңес ұйымдастыруға
қолданады. Мектептік білім беру жүйесінде
оқушылардың жеке жұмыстарын ұйымдастыруға,
оларды шығармашылық еңбектерге баулуға, ғылыми
зерттеу әдістерін кеңінен қолдана отырып, ел ішінде
сонымен қатар шет елдермен де мәлімет алмасуға жол
ашады. 15
Ақпараттық технологиялардың пайдасы

Ақпараттық қоғам құру кезеңіндей адамның жеке тұлғасын өмірге дайындау мына сатылардан
тұрады:
— ойлау қабілетін жетілдіру;
— эстетикалық тәрбие;
— қатынасу-сөйлесу қасиеттерін дамыту;
— тиімді шешім қабылдауды немесе күрделі жағдайларда қабылданатын бірнеше шешімдер
нұсқасын ұсынуды қалыптастыру;
— ғылыми-тәжірбиелік қызмет жүргізе білуге үйрету, оны дамыту;
Қоғамды ақпараттандыруға байланысты туындайтын әлеуметтік тапсырысты жүзеге асыру
процесі:
— информатика және есептеу техникасы саласында мамандарды дайындау;
— жаңа информациялық технологиялар құралдарын тұтына білушілерді дайындау;
Оқу-тәрбие процесінің барлық деңгейлерін екпінді ету:
— жаңа информациялық технолгиялар құралдары мүмкіндіктерін жүзеге асыру арқылы оқыту
процесінің тиімділігі мен сапасын көтеру;
— оқушылар мен студенттердің танымдық қасиеттерін жетілдіру қажет ынталан-дыру істерін
жүргізуді қамтамасыз ету;
Педагогикалық практиканы жетілдірудегі жаңа жетістіктер педагогикалық мамандықтар
студенттерін оқытуда жаңа технологияларының пайда болуына әкелуде. Ақпараттық
төңкерісқоғамның,білім берудің ақпараттандырылуы өмірлік маңызды мәселелерді өздігінен
шешуді,білімдегі бос кеңістіктерді жылдам жою қабілеттілігін белсендіруді талап етеді.

IT маманы: «Қазіргі уақытта мен есесптеу техникасы
және бағдарламалық қамтамасыз ету мамандығының
арнай пән оқытушысымын, мен осы мамандық
бойынша әр түрлі оқыту, имитациялық, моделдеу,
бақылау материалдарын қолданамын. Әрбір сабаққа
күнтізбелік-тақырыптық жоспарлауға сәйкес
тақырыптар бойынша дәрістер, бақылау сұрақтары
мен тапсырмалар, электрондық презентациялар,
электрондық тесттер, электрондық оқулықтар
дайындалды. IT-технологиялар пәнді өз бетінше оқуға
мүмкіндік береді. Кейде білім алушылар аурып
қалады, спорттық жарыстар мен сайыстарға барған
кезде сабақтарын босатады. Мұндай жағдайларда
көрнекі материалдар мен тестілерге қол жеткізу
керек, олардың көмегімен оқушы немесе студент
пәнді өз бетінше оқып, тестілеуден өз бетінше өтіп,
өткен тақырыптар бойынша сынақ тапсыра алады.
Сондықтан да электрондық материал осы мақсаттар
үшін өте тиімді».
Ақпараттық технологиялар мүмкіндік береді:

2. Мультимедиялық
контекстке оқушының
5. Оқу процесін
сенсорлық 4. Белсенді оқыту
1. Оқу процесі жекелендіруге және
қабылдауының барлық 3. Әр адамның өзіндік процесіне оқытудың
барысында түбегейлі жаңа 6. Оқу-тәрбие
түрлерін тарту және оқу траекториясын қабілеттері мен
оқушылардың танымдық құралдарға процесінің барлық
зияткерлікті жаңа қамтамасыз ететін стилімен
танымдық іс-әрекетін жүгінуге мүмкіндік деңгейлерін
тұжырымдамалық ашық білім беру ерекшеленетін балалар
ұтымды беретін компьютердің жеделдетуге.
құралдармен жүйесін құруға; санатын тартуға
ұйымдастыруға; ерекше қасиеттерін
қаруландыру арқылы мүмкіндік береді;
пайдалану;
оқытуды тиімдірек
етуге;
Ақпараттық технологиялардың негізгі білім беру
құндылығы - бұл мұғалімнің де, оқушының да қолында
болатын шексіз мүмкіндіктері бар шексіз жарқын көп
сенсорлы интерактивті оқыту ортасын құруға мүмкіндік
береді. Оқытудың әдеттегі техникалық құралдарынан
айырмашылығы, ақпараттық технологиялар білім
алушыны көп біліммен қанықтырып қана қоймай,
оқушылардың зияткерлік, шығармашылық қабілеттерін,
олардың жаңа білім алу, әртүрлі ақпарат көздерімен
жұмыс істеу қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді.

Білім беру үдерісін дамытудың қазіргі кезеңінде бірінші
кезекте оқыту сапасын күрт арттыру, оқытуды ынталандыру,
жинақталған деструктивті құбылыстарды еңсеру міндеттері
тұр. Бізге бұл дәстүрлі құралдарды ғылым мен техниканың
жаңа жетістіктерімен үйлестіру арқылы мүмкін болатын
сияқты. Білім беруді жаңғырту жағдайында оқушылардың
дербес шығармашылық ойлауын, олардың жеке
бағдарлануын күшейту, білім берудегі іс-әрекет компонентін
күшейту идеясы барған сайын артып келеді. Білім беру
процесінің тиімділігін қамтамасыз етуде жаңа педагогикалық
технологияларды, соның ішінде ақпараттық технологияларды
қолдануға негізделген оны жандандыру маңызды рөл
атқарады.
Компьютердің оқыту құралы ретіндегі функциялары фактілерді дәл тіркеу, ақпараттың үлкен
көлемін сақтау және беру, деректерді топтау және статистикалық өңдеу мүмкіндіктеріне
негізделген. Бұл оны оқытуды басқаруды оңтайландыру, оқу процесінің тиімділігі мен
объективтілігін арттыру, мұғалімнің уақытын едәуір үнемдеу үшін келесі бағыттар бойынша
қолдануға мүмкіндік береді:

2. Оқыту
параметрлерін
1. Ақпараттық
диагностикала
қолдау алу;
у, тіркеу және
жүйелеу;

3. Оқу 4. Ұжымдық
материалдары жұмысты
мен жұмыс ұйымдастыру
істеу (іздеу, ;
талдау, іріктеу, қашықтықтан
ресімдеу, оқытуды
құру); жүзеге асыру.
Оқу материалдарымен жұмыс істеу кезінде дербес компьютер оқытушыға әр түрлі көмек түрлерін ұсынады, ол
анықтамалық-ақпараттық қамтамасыз ету жүйелерін пайдалану есебінен жаңа оқу материалдарын жасау кезінде қажетті
мәліметтерді іздеуді жеңілдетуден ғана емес, сонымен қатар оқытуға арналған материалдарды (мәтіндер, суреттер,
графиктер) ресімдеуден, сондай-ақ бар әзірлемелерді талдаудан тұрады. Оқу материалдарының тиімділігін Автоматты
талдау, іріктеу және болжау компьютерді білім алушының қызметін ақпараттық қолдау құралы ретінде пайдаланудың
маңызды бағыттары болып табылады. Мұғалім тек оқу материалдарын таңдап қана қоймай (лексикалық және
грамматикалық минимумдарды құрастырып, мәтіндер мен жаттығуларды таңдап), сонымен қатар мәтіндер мен барлық
оқулықтарды талдай алады.
"Мұғалімнің" компьютері Әрине, бұл мұғалімнің біліктілігіне
мұғалімнің белсенді көмекшісіне қойылатын талаптарды едәуір
айналады деп айта аламыз. арттырады. Ол компьютерлік
Мұғалімнің функцияларын іске техниканы білудің қажетті деңгейіне
Ақпараттық-танымдық мазмұнмен
асыру мүмкіндіктерінің арқасында және бағдарламалық жасақтамамен
қатар, интерактивті дәріс оны ұсыну
компьютер көбінесе студенттердің жұмыс істеу дағдыларына ие болуы
барысында компьютерлік
өзіндік және Үй тапсырмасы керек. Интерактивті дәрісті өткізудің
слайдтарды қолданудың арқасында
процесінде, тілді автономды оқыту маңызды шарты компьютерлік
эмоционалды бояуға ие. Дәріске
кезінде, артта қалған студенттердің техникамен және визуалды және
алдын-ала дайындала отырып, дыбыстық оқу материалдарын
білім кемшіліктерін толтыру үшін
мұғалім компьютерде "Office" көпшілік алдында көрсетудің заманауи
қолданылады. Бұл жағдайда оқу
бағдарламаларын "Power Point" құралдарымен жабдықталған
мақсатында арнайы жасалған оқу
бағдарламасында слайдтардың мамандандырылған аудиторияның
және оқыту компьютерлік
қажетті санын жасайды, олардағы болуы болып табылады. Дәрісті ұсыну
бағдарламалары қолданылады.
бейне ақпараттарды дыбыстық барысында мұғалім слайдтағы
сүйемелдеу және анимация ақпаратты кейде иллюстрация ретінде
элементтерімен толықтырады. ұсынады.
Осылайша, мұғалім мен компьютерді оқыту
процесіне қатысу білім беру сапасын едәуір
жақсартады. Ұсынылған әдістемені қолдану оқыту
процесін белсендіреді, студенттердің оқытылатын
пәнге деген қызығушылығын және оқу процесінің
тиімділігін арттырады, оқу материалын түсінудің
үлкен тереңдігіне қол жеткізуге мүмкіндік береді. Бір
жағынан, мұғалім мен компьютердің ынтымақтастығы
оқу пәнін студенттердің әртүрлі санаттары үшін
түсінуге қол жетімді етеді, оны игеру сапасын
жақсартады. Екінші жағынан, ол оқытушының
дайындық деңгейіне және оның біліктілігіне жоғары
талаптар қояды, ол дәстүрлі оқыту әдістерін игеріп
қана қоймай, сонымен қатар ғылым мен техниканың
заманауи жетістіктерін қолдана отырып, оларды
студенттердің ерекшеліктеріне сәйкес жаңарта білуі
керек.
Қорытынды

Қорыта келгенде, оқытушы үшін нәтижеге жету білім
алушысының білімді болуы ғана емес, білімді өздігінен
алуы және алған білімдерін қажетіне қолдану болып
табылады. Бүгінгі бала- ертеңгі жаңа әлем. Бүгінгі күні
ақпараттар ағымы өте көп. Ақпараттық ортада жұмыс
жасау үшін кез келген педагог өз ойын жүйелі түрде
жеткізе алатындай, коммуникативті және ақпараттық
мәдениеті дамыған, интерактивтік тақтаны пайдалана
алатын, Онлайн режимінде жұмыс жасау әдістерін
меңгерген мұғалім болуы тиіс. Заман талабына сай жаңа
технология әдістерін үйрету, бағыт-бағдар беруші –
мұғалімдерміз. Білім алушылардың жаңа тұрмысқа,
жаңа оқуға, жаңа қатынастарға бейімделуі тиіс. Осы
үрдіспен бәсекеге сай дамыған елдердің қатарына ену
ұстаздар қауымына зор міндеттер жүктелетінін
ұмытпауымыз керек.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Максимовская М. А. Информационное управление школой // Информатика и образования —
2003. — № 11
2. Машбис Е. И. Психолого–педагогические проблемы компьютеризации обучения. — М.,
Просвещение, 2006.
3. Полат Е. С., Бухаркина М. Ю., Моисеева М. В.. Петров А. Е. Новые педагогические и
информационные технологии в системе образования: Учеб. пособие. — М., Академия, 2000.
4. http://edunews.kz/sciense/1542-blm-berudeg-aparatty-tehnologiyalandyrudy-zektlg.html
5. https://articlekz.com/kk/article/22284
6. https://ikaz.info/a-paratty-tehnologiyalar-zh-ne-olardy-t-rleri
7. https://www.top-technologies.ru/ru/article/view?id=25948
8. https://polarize.ru/kk/istoriya/informacionnye-tehnologii-i-svyaz-mozhno-li-sdelat-kareru-v-it-vve
denie-v/
9. https://bilimainasy.kz/11-08-05/
10. http://engime.org/delphi-de-jmis-isteu.html?page=3

Ұқсас жұмыстар

Ата - анамен

Бұлттық сервистегі сақтаудың пайдасы

АКТ пәнін оқытудың мүмкіндіктері мен ерекшеліктері

ҚАЗІРГІ ХХІ ҒАСЫР БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ҒАСЫРЫ

Ақпараттық технология құралдары

Жаратылыстану ғылымдарының философиялық проблемалары

НАУҚАСТЫҢ ЖӘНЕ МЕДИЦИНАНЫҢ МӘЛІМЕТТЕРІН САҚТАУ

Кәсіби саладағы ақпараттық технологиялар

Бұлтты деректерді сақтау

Ақпараттық процестер

Пәндер