Ғарыш инфрақұрылымы




Презентация қосу
Ғарыштық бақылау
аппараттарының
жіктелуі
Жоспа
р
1.Ғарыш инфрақұрылым сипаттамасы

2.Ғарыш аппараттарының түрлері және олардың жіктелуі

3.Қазақстандағы ғарыш инфрақұрылымының жағдайы
Ғарыштық бақылау аппараттарының
жіктелуі

Ғарыш аппараты (ҒА) - пайдаланылатын техникалық құрылғы ғарыш
кеңістігінде әртүрлі ғылыми-зерттеу, өнеркәсіптік-шаруашылық, әскери-
қолданбалы міндеттерді орындау үшін. ҒА шешетін міндеттер: орбитаны
таңдауды, борт құрамын анықтайды, аппаратуралар, бағдарлау тәсілі, жердегі
пункттермен байланысты ұйымдастыру принциптері және т. б.

Қазіргі уақытта ҒА-ның ең көп таралған түрлері:
• ҒА Жерді қашықтықтан зондтау (ЖҚЗ);
• навигациялық ҒА;
• байланыс спутниктері, телехабарлар, телекоммуникациялық;
• ғылыми-зерттеу спутниктері;
• барлау және әскери спутниктер.
Ғарыш инфрақұрылымы

Ғарыш инфрақұрылымына ұшу
аппараттары мен орбиталық
спутниктік жүйелер ғана емес,
сонымен қатар жерде орналасқан
құрылыстар да жатады.

Жерүсті ғарыш инфрақұрылымы-
бұл ұшыру кешендерінің, жерасты
және жерүсті ангарларының,
обсерваториялардың, оптикалық
телескоптардың, ғарыштық
байланыстың антенна
кешендерінің, радио-
телескоптардың және басқалардың
Жерүсті ғарыш инфрақұрылымының
негізгі ерекшеліктері
01
үлкен
өлшемдер 02
құрылымдард
ың күрделілігі

03
Құрылымдард
ың бірегейлігі
Ғарыш инфрақұрылымы объектілері

ұшыру кешендері мен
іске қосу
ғарыш айлақтары; қондырғылары; командалық-өлшеу
кешендері;

ғарыш объектілерінің ғарыш техникасын
ақпаратты қабылдау, сақтау
ұшуларын басқару сақтау базалары;
және өңдеу пункттері;
орталықтары мен
пункттері;

ғарыш объектілерін қону ғарыш техникасын пысықтауға
ғарыш объектілерінің полигондары мен ұшу-қону арналған эксперименттік
бөлінетін бөліктерінің жолақтары; базаның объектілері;
құлау аудандары;
Мониторингтің заманауи
автоматтандырылған
жүйелерінде қолданылатын
технологиялар кез келген
күрделі объектілердің
физикалық параметрлерін
бақылауға мүмкіндік береді.
Олар жер үсті
инфрақұрылымы, ұшу және
ғарыштық ұшу аппараттары
үшін қолданылуы мүмкін.
Мониторинг
объектілері
Антенналар

Бастапқы кешендер

Қосалқы құрылыстар

Композициялық материалдардан жасалған
элементтер

Ангарлар

Ұшу аппараттары
Жерүсті ғарыш инфрақұрылымы объектілері -
жерүсті ғарыш инфрақұрылымы
объектілеріне жатады:

ғылыми-технологиялық ғарыш қызметін қамтамасыз
және тәжірибелік- етуге арналған ғарыш
эксперименталды техникасы мен ғарыш
ғарыштық зерттеулер зымыран кешендері
базасы; өндірісінің құралдары;

ғарыш объектілерін ғарыш айлақтары;
жерүсті басқару
кешендері; ғарыштық объектілерден
ақпаратты қабылдау үшін
нысаналы жерүсті кешендері,
оны өңдеу және тарату.
Ғарыш аппараты (ағылш. Spacecraft) —
жартылай болсада, ғарыш кеңістігінде, яғни
тығыз атмосфераның сыртымен ұшатын ұшу
аппараттары (100 километрден жоғары).

енжар
Ғарыш аппараттарының
(тарткышсыз)
ұшуы екіге бөлінеді
белсенді
(қозғалтқыштарымен
жұмыс жасайтын)
Жұмыс режиміне сәйкес
ғарыш аппараттарының
келесі түрлері ажыратылады
жасанды жер серіктері - геоцентрлік орбитадағы
барлық көлік құралдарының жалпы атауы, яғни
планета айналасында;

орбиталық станциялар - Жер орбитасында
адамдардың ұзақ уақыт тұруы мен жұмыс істеуі
үшін арналған көлік құралдары

автоматты немесе басқарылатын ғарыш
кемелері;

зондтар, шаттлдар - қысқа қашықтыққа
ғарыштық ұшуды жүзеге асыратын көлік
құралдары;

түсетін көлік құралдары - адамдар мен
материалдарды ғаламшар айналасындағы
орбитадан немесе планетааралық траекториядан
планетаның бетіне жеткізу үшін қолданылады
Ғарыштық аппараттар - бұл ғарыш кеңістігінде әр түрлі тапсырмаларды орындау үшін, сондай-ақ
әртүрлі аспан денелерінің беткі қабаттарында зерттеулер мен басқа да жұмыстар жүргізу үшін
қолданылатын техникалық құрылғылардың жалпы атауы.

Ғарыш аппараттарын пайдалану салалары
олардың келесі топтарға бөлінуін анықтайды:

жұлдызаралы планетаға
қ жақын
орбиталық

планетааралы планетада
қ
Орындалған функцияларға сәйкес
келесі сыныптар ажыратылады

қашықтық әскери көлік, навигац байланыс зертте геолог астрон астроп барлау
тан оның ия спутникт және
зондтау у иялық омиялы атикал әскери
ішінде ерітелеко
қ ық жерсерікте
жолауш ммуникац р
ылар ия
спутникт
ері

Көптеген ғарыштық аппараттар бірден бірнеше функцияны орындайды.
Ұшу кезеңдері
Жалпы жағдайда, ғарыш кемесінің ұшуында мыналар ажыратылады: ұшыру алаңы,
орбиталық ұшу, круиздік ұшу, өтпелі аймақ, бұрылыс ұшуы және қону алаңы.

► Ұшу алаңы - ғарыш кемесі ► Өтпелі бөлім - тек
шешіледі / ұшып шығады және жұлдызаралық ауысу
берілген бағытта қажетті ғарыштық технологиясымен жабдықталған
жылдамдыққа ие болады. кемелер үшін: қиғаштыққа,
гравитациялық ұңғымаға немесе
► Орбиталық бөлім - аспан кеңістіктің қисаюы арқылы ауысу.
механикасының заңдарына сәйкес
құрылғының инерциялы ► Ұшудың ұшу бөлімі -
қозғалысымен сипатталады (мысалы: қылшықтағы ұшу.
ғарыш станциясының орбитада
айналуы) ► Қону бөлімі - көлік құралының
жылдамдығын рұқсат етілген қону
► Круиздік ұшудың бөлімі - аймағына дейін түсіру, қондыру /
бұл ұшудың өзі. қону
Борттық жүйелер

қозғалтқыш жүйесі; қуат панелін құру жүйесі;

қару жүйесі; өмірді қолдау жүйесі;

қону жүйесі; навигация жүйесі;

байланыс жүйесі қондыру жүйесі;

ұшуды басқарудың автоматты жүйесі; қоректендіру жүйесі;
Барлық ғарыш аппараттарының ұшуы олардың
бірінші ғарыштық жылдамдыққа тең немесе одан асатын
жылдамдықтарға үдеуіне негізделген, бұл кезде ғарыш
кемесінің кинетикалық энергиясы оның Жердің тартылыс
өрісі арқылы тартылуын теңестіреді. Ғарыш кемесі
орбитада ұшып жүр, оның формасы үдеу жылдамдығына
және тартымды орталыққа дейінгі қашықтыққа
байланысты. Ғарыштық аппараттар зымыран
тасығыштарды (LV) және басқа жеделдететін, соның
ішінде қайта пайдалануға болатын машиналарды қолдана
отырып жеделдетіледі.
Ғарыш кемелері ұшу жылдамдығына қарай екі топқа
бөлінеді:.

жылдамдығы екінші ғарыштық жылдамдықтан аз,
геоцентрлік орбита бойынша қозғалатын және
Жердің тартылыс өрісі шеңберінен шықпайтын жерге
жақын;

планетааралық, оның ұшуы екінші ғарыштан жоғары
жылдамдықта жүреді
Олардың тағайындалуы
бойынша ғарыш
аппараттары Айдың жасанды
серіктері (ISL),

Марс (ISM), Венера басқарылатын
жасанды жер (ISV), Күн (ISS) ғарыш орбиталық
серіктері (AES); және т.б.;- аппараттары станциялар
автоматты
(ҒА); (ОС).
планетааралық
станциялар (АБЖ)
Ғарыш кемесі – адамның
ғарышта ұшуына арналған
ғарыштық аппарат. Оның
негізгі ерекшелігі –
ғарышкердің өмірін сақтауға
арналған тұмшаланған
кабинасының болуы.
Геоцентрлік орбитамен ұшуға
арналған ғарыш кемесі Жер
төңірегіндегі ғарыш кемесі
деп, ал басқа аспан денесіне
ұшуға арналған ғарыш кемесі
планетааралық
(экспедициялық) ғарыш
кемесі деп аталады.
Әскери мақсаттағы ғарыш қызметі саласындағы жоба –
қорғаныс пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында ғана
іске асырылатын, ғарыш қызметі саласындағы жоба;

ғарыш айлағы
ғарыш жүйесі

ғарыш жүйесін
техникалық ғарыш аппараты
пайдалану

ғарыш жүйелерінің
ғарыш зымыран ұлттық
кешені операторлары

ғарыш кеңістігі
ғарыш қызметi
Фриман Дайсон ғарышты терең
игерудің басты мақсатын, оның
пікірінше, әрқашан прогрестің
қозғаушысы болған адамдардың
тәуелсіз шағын топтарының қайта
тірілуінен көреді . Алайда, оның
қарсыластарының айтуы бойынша (Ари
Штернфельд және басқалары) барлық
ғылыми жаңалықтар ірі елдерде
жасалған . Джерард О'Нил адамзаттың
үш даму жолы бар деп санайды: өзін-
өзі жою, тоқырау немесе кеңістікті
Қазақстандағы ғарыш инфрақұрылымының жағдайы
Ғарыштық
зерттеулер біздің
елімізде Ғарыш техникасының
жүргізіліп, отандық үлгілерін жасау
. Соңғы ондаған жыл.
пайдаланушыларға Шындығында- бойынша жұмыстардың
ғарыш жүйелерінің қазірдің өзінде тұтас кешені орындалды.
өнімдері мен 70-тен астам.
қызметтеріне қол 2018 жылы
жеткізу үшін қажет БҰҰДБ
ғарыш аппараттарына тапсырысы
бес жинақтаушының бойынша
және 14 арнайы жайылымдық
аппараттық- ресурстар мен
бағдарламалық климаттың
құралдардың (АСЖ) электронды
эксперименттік және атласын жасады.
тәжірибелік үлгілері ҚР аумағындағы
әзірленді өсімдік жамылғысы
жай-күйінің Біздің ғалымдар мен мамандар
ғарыштық ғарыштық технологиялар
мониторингінің базасында аспаптар мен
web-геоақпараттық жабдықтарды әзірледі
жүйесі құрылды
Қазақстандық ғарышкердің ХҒС ұшу және жаңа ғылыми бағдарламаны іске асыру перспективалары

Қазақстанда біздің батыр- Қазір ҚР цифрлық даму, Арнайы құрылған жұмыс тобы
ғарышкер Т.Абакиров, Т. инновациялар және аэроғарыш Қазақстанның ғылыми
Мұсабаев және А. өнеркәсібі министрінің ұйымдары мен жоғары оқу
Айымбетовтың қатысуымен тапсырмасы бойынша Қазғарыш орындарының ғалымдары
"Мир" станциясында және пен "ҰҒЗТО" АҚ қазақстандық ұсынған ХҒС бортында
халықаралық ғарыш ғарышкердің ХҒС-қа ұшуының эксперименттер жүргізу үшін
станциясында бес ғылыми алтыншы ғылыми жобаларды мұқият іріктеп алды.
бағдарлама іске асырылғаны бағдарламасын қалыптастыру Бағдарлама Қазғарышта
бойынша үлкен жұмыс келісуден өтеді және әрі қарай
жүргізуде. Роскосмода сараптамадан өтеді.
Қазақстандық ғарыш ғылымының одан әрі дамуы

Жаңа бағыт —
коммерцияландыру
Бірінші кезекте бұл ұйымдастыру іс- кеңсесі құрылды,
шаралары, құрылымын халықаралық деңгейге
оңтайландыру, бизнес-процестерді шығу үшін патенттік
оңтайландыру және цифрландыру сенім білдірілген
өкілдермен жұмыс
жүргізуде.

Ғарыш қызметі саласындағы 2021-2023
жылдарға арналған қолданбалы
ҒЗТКЖ-ны қаржыландырудағы ғылыми зерттеулер, МСМ бортында
бизнестің белсенділігі әлі де ғылыми эксперименттердің
жеткіліксіз, сондықтан мемлекеттің қазақстандық бағдарламасын дайындау,
ғылымды қолдауының рөлін асыра сондай-ақ ҚР БҒМ гранттық және
бағалау қиын. бағдарламалық-нысаналы
қаржыландыру жобаларын
қалыптастыру.
Келесі бағыт — инвестициялық жобаларды әзірлеу, ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту
және дамыту
Олардың бірнешеуі ғана: табиғи
және техногендік апаттарды Ariane Groupe (Франция)
болжаудың және жерүсті- компаниясымен Жер маңы ғарыш
ғарыштық мониторингінің кеңістігінің объектілері туралы
халықаралық орталығы және ақпаратты жинау
геодинамикалық полигонды құру,

Ассы-Түрген обсерваториясындағы талдау үшін цифрлық
эксперименттік астрономиялық платформаны орналастыру
кешенді жаңғырту, Тянь-Шань
астрономиялық обсерваториясының бойынша инвестициялық
базасында Ғылыми-білім беру ұсынысты дайындау бойынша іс-
орталығын және астротуризмді құру. қимыл жоспары пысықталуда.

Кадрларды даярлау мәселесі өте Келесі қадам ҰҒЗТО базасында ғарыштық
маңызды. Еліміздің жетекші технологияларды енгізу саласындағы
жоғары оқу орындарымен құзыреттер орталығын құру болады. Біз
көптеген жетекші шетелдік ғылыми
бірлесіп, Біз магистрлер мен PhD
орталықтармен ынтымақтасамыз және
докторларды дайындау үшін бүгінде ағылшын тілін жақсы білу, IT-
бейінді кафедралардың технологияларды меңгеру қажет. Ғалым
филиалдарын құруға кірістік. мамандығы қайтадан сәнді және беделді
болуы керек.
Қазақстан Республикасының ғарыш инфрақұрылымы объектілері.
1. Қазақстан Республикасының ғарыш инфрақұрылымы объектілері оның ғарыш саласының негiзiн
құрайды және:

1) жерүстi ғарыш
инфрақұрылымының
объектiлерiн;
2) ғарыш
объектiлерiн
қамтиды.
2. Ғарыш
инфрақұрылымы
объектілері
стратегиялық
объектілер болып
табылады.

Ұқсас жұмыстар
Ғарыш аппараттарының жіктелуі
Кәсіпорын экономикасына қатысты класстар және анықтамалар
Адамзаттың Ғарышты игеру жетістіктері
ХИМИЯЛЫҚ ЛАСТАНУЫ
ҒАРЫШ ӘЛЕМІНЕ САЯХАТ
Тақырыптық композициялық сурет
Жас табиғаттанушылар сайысы
Канада ғарыш спутниктері
12-СӘУІР-ҒАРЫШКЕРЛЕР КҮНІ
Халықаралық қатынастардағы Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі
Пәндер