Жібек жолы бағдарламасы

Презентация қосу

Ұлы Жібек Жолы кешегісі,
бүгіні, ертеңі
Мазмұны
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Ұлы Жібек жолының даму тарихы
2. Ұлы Жібек Жолының жолдары мен бағыттары
3. Жаңа Жібек жолы
4. Жаңа Жібек жолы жобалары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Ұлы Жібек жолы - әлемдік өркениет тарихындағы неғұрлым елеулі
жетістіктердің бірі. Керуен жолдарының тарамдалған жүйесі Жерорта
теңізінен Қытайға дейін Еуропа мен Азияны кесіп өтіп, ерте дүние мен
орта ғасыр дәуірінде сауда байланыстары мен Батыс пен Шығыс
мәдениеттері арасындағы тілдесуінің маңызды құралы қызметін
атқарды. Жолдың неғұрлым ұзақ үзігі Қазақстан мен Орта Азия арқылы
өтті.
Ежелгі заманнан бері адамдар саяхаттап, тауарлармен, дағдылармен
және идеялармен көршілес елді мекендермен алмасады. Тарих бойында
кең Еуразия қазіргі кезде белгілі Жібек жолының қалыптасуына
біртіндеп ықпал еткен сауда жолдарымен байланыс торабы болды.
Жібек және басқа тауарлар мұнда әлемнің әр түкпіріндегі халықтармен
саудаланды. Сонымен бірге Шығыс пен Батысты сумен
байланыстыратын теңіз жолдары құрылды және олар негізінен
«Дәмдеуіштер маршрутына» негіз болған дәмдеуіштер саудасына
пайдаланылды.
Ұлы Жібек Жолының
даму тарихы

Ұлы Жібек Жолы - Батыс пен
Шығыстың арасындағы ежелгі
және ортағасырлық жол. Б.з.д. ІІ ғ.
ортасынан ХІҮ ғасырға дейін,
яғни Теңіз жолының ашылуына
дейін өмір сүрген.
1877ж неміс географы В.Рихтгофен
Батыс пен Шығыс арасындағы
байланысты түсіндіру үшін “Жібек
жолы” терминін ұсынды.
Еуразияның тарихында маңызды орын
алғандықтан, кейін оған “Ұлы” сөзі
қосылды.
«Жібек Жолы»
(Ұлы «Жібек Жолы»)

Қытайдың Ши-ан деген жерінен басталып, Шыңжаң,
Орталық Азия арқылы Таяу Шығысқа баратын керуендік
жол бағыты. Атауды алманиялық ғалымдары Ф. фон
Рихтһофен (F. von Richthofen) бен А. Һерман (А Hеrman) 19
ғасырда ұсынған.[1] Ұлы Жібек жолы - адамзат өркениеті
жасағын тарихи ескерткіштердің бірі. Біздің дәуірімізден
бұрынғы II ғасырдан басталған бұл жол, Еуропа мен
Азияның-Батыс пен Шығыстың арасын жалғастырған
көпір болған. Оның Қазақстан жерін кесіп өтетін тұсында,
VI ғасырдан бастап екі бағыт: Сырдария және Тянь-Шань
жолдары бағыттары кең өрістелген. Бірінші жол Қытайдан
басталып, Шығыс Түркістан Қашқар арқылы Жетісуға,
содан Сырдарияны жағалап, Арал маңынан әрі қарай Батыс
елдеріне өткен.
Ұлы Жібек Жолының даму тарихы

Қытай 13 жылдық
01 императоры
02 саяхат
У-Ди

Жібек саудасы Мемлекеттер
03 04 арасындағы
дипломатиялық
қарым-
қатынастар
Ерте кездегі «Жібек жолы» Шыңжаңнан 3 айрыққа
бөлінген, Тянь-Шань тауының солтүстігіндегі ежелден бар
дала жолы: Жемсары, Іле өңірін басып, Балқаш өңіріне
барады, онан ары батыс солтүстікке жүргенде Қара
теңіздің шығыс жағалауына жетеді. Оңтүстік
айрығы Крораннан (Лулан) шығып Күнлүн тауының батысын
қапталдап Жаркентке барады, онан ары жүргенде адырлардан
асып, Орта Азияға, Батыс Азияға, Еуропаға дейін

45% созылады. Кроранның батыс солтүстігіндегі Көншы өзенінің
батысын
бойлап, Иіңпанды, Күшарды басып Қашқар Жаңашар ауданын
а баратын жол солтүстік айрығы саналады, бұл жол да
«Жібек жолы» іс жүзінде өзгермейтін адырлардан асып, Еуропаға дейін барады.
тұрақты жол емес, қайта ол уақыт
ізімен өзгеріп отырған, бірақ
тарихтағы дәстүрлі сорабы
өзгермеген ： жол шығыста Чаң-
аннан (қазіргі Ши-ан) басталып,
Тарым ойпатынан өтіп, Памир
үстіртінен асып, Орталық Азияны,
Батыс Азияны кесіп өтіп, Жерорта
теңізінің шығыс жағалауына дейін
барады, жалпы ұзындығы 7000 км
асады.
Орхон ескерткіштері - бұл түрік қағанатының Орхон,
Селенга, Тоғыл дарияларының бойында қалдырған жазу
үлгілерінің тарихи-мәдени мұралары болып табылады.
Байырғы түріктер бұдан 1200-1500 жыл бұрын түріктік
дүниетанымының алтын бағанасы - Бөгү (Тәңірлік) дінін
ұстанып, елдік құрып, төр (үкімет) орнатып, тілі мен
дінінің, тарихы мен әдебиетінің алтын сандығы - байырғы
Орхон түрік әліпбиін (БТА) жетілдіріп, далалық өмір мен қалалық
салтты ұштастыра қалалар тұрғызып, сәулет өнерін

ескерткіштері шыңдап, өткен аруақтарына арнап мүсін қашап, ұрпағына
мол тарихи-мәдени мұралар қалдырды. Байырғы түрік
жазба ескерткіштері ұзақ ғасырлар бізге беймәлім болып
келген. Бүгінгі күні бұл ғылымда жаңаша сипат алып біздің
тарихымыздың мұраларының тереңде жатқанын байырғы
түрік ескерткіштері, моңғол елінің аймағында табылған.
Орталық Азия аймағында орналасқан байырғы түріктердің
тарихи-мәдени мұралары ежелгі дәуірден түрік тектес
тайпалар мен әр замандағы түрік қағанаттарының
автохтонды (тұрғылықты) мекені болған Қазақстан,
Моңғолия, Шығыс Түркістан, Қытай, Сібір (Алтай, Хакас,
Тува), Қырғыз жерінде мол сақталған. Оларды зерттеу XVII
ғасырдың 20 жылдарынан басталды. Біздің өткен
тарихымызға, Орхон ескерткіштеріне ұшан-теңіз еңбек
сіңірген ғалымдар Н. М. Ядринцев, В. В. Радлов, A. О.
Гейкель және т.б.
Егер Жібек жолымен батыстан шығысқа қарай
жүрсек, оның Қазақстандағы учаскесі Шаштан
(Ташкент) шығып, Тұрбат асуы арқылы
Исфиджабқа, Сайрам (Сарьямға) келеді. Ежелгі
қаланың осы күнге дейін сақталған. Шымкент
түбіндегі бір қыстақ тап осылай аталады, оның
дәл кіндік тұсында Жібек жолындағы бір кездегі
ең ірі орталықтардың бірі болған орта ғасырлық
қала жұртының қалдығы сақталған. Исфиджабтан
құлдарды, бөз маталарды, қару-жарақты,
семсерлерді, мыс пен темірді әкетіп жатқан.
Испиджабтан шыққан керуендер шығысқа қарай
бет алып, Шараб және Будухкент қалалары
арқылы Таразға барады екен.
Қазақстанның аса ірі қалаларының бірі Тараз VI
ғ. бұрын белгілі болған. 568 ж. түрік қағаны
Дизабұл Византия императоры ІІ Юстинианның
стратгі Земарх бастап келген елшілігін тап осы
қалада қабылдаған. Бастаухаттар оны көпестер
қаласы деп атаған.Осымен қатар ол түргештердің,
содан кейін қарлықтар мен қарахандардың тарихи
орталығы болған.

Ұлы Жібек Жолының
жолдары мен бағыттары
Ұлы Жібек Жолы
Саудагерлердің жолға дайындығы
Your Picture Here Your Picture Here

Сауда да маңызды рөлді
қытайлықтар атқарды: өз елінен
алынған тауарларды көрші елдерге
тасу арқылы. Қытай жібегі, фарфор,
нефриттен жасалған заттар мен
әшекейлер Қазақстан қалаларынан
табылған.

Your Picture Here Your Picture Here
Көрші елдерге саудаға саудагерге жалғыз
өзі шығу қиынға соғатын, өйткені жолда
қарақшылар кездесуі мүмкін жәнежол
шығыны көбейе түседі. Алыс жолға,
негізінен, көктемде шығатын. Қытайға
сапар шегу 3 жылдай уақытты талап
ететін.
Көшпелі және отырықшы мәдениеттердің өзара байланысы

Мәдениеттердің өзара шаруашылық, мәдени және саяси байланыс
Көшпелілер мен отырықшылар арасындағы байланыс

қарым қатынасы мәселесі тарих ғылымында әр түрлі пікірлер туғызып отыр.
Біраз зерттеушілер көшпелілер мен отырықшылар
қарым-қатынасын олардың арасындағы қырғи қабақ
қақтығыстар, соғыстар, жаулап алу әрекеттерімен
байланыстырады. Бұл ретте көшпелілер белсенді рөл
атқарды деп есептейді. Енді бір топ зерттеушілер
бұл қарым-қатынастағы көшпелілердің орнын төмендетіп
көрсетуге тарысады. «Көшпелілер отырықшылардың
мәдени жетістіктерін қиратушылар, не болмаса өздеріне
Қабылдап алушылар болды» деген пікірлер де жиі
кездеседі. Көшпелі және отырықшы жұрттардың
Арасындағы қатынас әр заманда, әр түрлі аймақта
әрқалай болды. Олардың карым-қатынасында қақтығыс,
соғыстармен қатар бейбіт сабақтастық, шаруашылық,
сауда, мәдени өзара әсерлер аз болған жоқ. Мал өнімдеріне
мамандандырылған көшпелі экономика егіншілік өнімдерін,
қолөнер бұйымдарын отырықшылардан алса, отырықшылар
мал өнімдерін, кейбір қолөнер заттарын, қолөнерге қажетті
шикізаттарды көшпелілерден алып отырды.
Мұндай сауда, айырбас қатынастары, әсіресе отырықшы
халықтар мен көшпелі елдер көршілес орналасқан
шекаралық, аймақтарда пәрменді түрде іске асып отырды.
Ұлы Жібек Жолының
жеке бөліктері
Көктасты (лазурит) жол - Орталық Add Text
Азия мен Орталық Шығысты Simple
Үрдістан және Жерорта теңізімен PowerPoint
байланыстырды. Presentation

Нефритті жол – Шығыс Түркістан
Қытаймен байланыстырды.

Дала жолы – Қара теңіз
жағалауынан Дон жағалауына
дейін, одан Сарматтар жеріне, одан
Ертіс пен Зайсан жағалауына дейін.
Жаңа Жібек Жолы
Жаңа Жібек Жолы (Еуразиялық құрлық көпірі) - бұл
Қытай, Қазақстанмен, Ресеймен және басқа елдермен
ынтымақтастықта тауарлар мен жолаушыларды Қытайдан
құрлыққа апару үшін Қытай алға тартқан жаңа
жалпыевразиялық (болашақта құрлықаралық) көлік
жүйесінің тұжырымдамасы. Еуропа елдері. Көлік
маршрутына трансқұрлықтық теміржол - Ресей арқылы
өтетін Транссібір теміржолы және Қазақстан арқылы
өтетін екінші еуразиялық континенталды көпір [ен]
кіреді . Қытайдан Германияға дейінгі әлемдегі ең ұзын
теміржол жүк пойызы пойыздары 15 күнді алады, бұл
Суэц каналы арқылы өтетін теңіз жолына қарағанда 2 есе
Ресей арқылы өтетін Жаңа Жібек жолы жылдам
Жаңа Жібек жолы: заманауи жобалар
2008 жылдан бастап Батыс Еуропа - Батыс Қытай
трансқұрлықтық магистралінің құрылысы Жаңа Жібек Жолы
идеясын нақты жүзеге асырудың алғашқы мысалдарының бірі
ретінде басталды. Біртұтас жүйеге салынған жоғары
жылдамдықтағы және жоғары класты автомобиль жолдарының
тізбегі Қытай, Қазақстан және Ресей аумағынан өтеді. Қытай
мен Қазақстанда құрылыс аяқталуға жақын. Ресейде бұл
бағытқа қазіргі уақытта салынып жатқан Мәскеу - Петербург
тас жолы (М11), қолданыстағы Мәскеу - Қазан тас жолы,
сондай-ақ Татарстан мен Башқұртстан аумағында жақында
салынып жатқан және салынып жатқан жаңа автомобиль
жолдарының учаскелері кіреді. 2009 жылы Өзбекстан мен
Қазақстан арқылы транзиттік жолмен Түркіменстан-Қытай газ Мәскеу мен Қытай арасындағы Сібір магистралінің
құбырының сынақ тармағы іске қосылды. Жоба өзінің толық Кяхта арқылы картасы, XVIII-XIX ғғ
түрінде Қытай мен Иран арасындағы кеңістікте, яғни іс жүзінде
ежелгі Жібек жолының бүкіл бойында газ тасымалдау
инфрақұрылымын салумен «Жібек жолы» деп аталады.
v raznykh stran
ердің
біріктіру Жаңа Жібек жолы жобалары
2015 жылдың 2 сәуірінде Қытайдың
Сыртқы істер министрі Ван И
Қытай-Моңғолия-Ресей бірлескен
экономикалық дәлізінде үш елде
бар көлік мегажобалары
тұжырымдамаларын біріктіруді
ұсынды. Ван Идің айтуынша,
«экономикалық дәліз салу - бұл
Қытайдың« бір белдеу - бір жол
»экономикалық белдеуін құру
идеясын,« дала жолы »моңғол
идеясын және құру идеясын
біріктіруді білдіреді Ресей алға
тартқан транеуразиялық дәліз ».

«Жаңа Жібек жолының» құрлық бөлігінде үш теміржол дәлізін салу жоспарланған.
Солтүстік дәліз Ресей аумағымен, ал орталық және оңтүстік дәліз - Орталық және
Орта Азия аумағы арқылы, оның ішінде Ресеймен бірге Еуразиялық экономикалық
одаққа мүше Қазақстан арқылы өтеді. Кейіннен теміржол дәліздері автомобильмен
толықтырылады.
«Бір белдеу, бір жол» бағдарламасы
Бірлесе даму арқылы тұрақтылыққа қол жеткізу»
ұстанымы бүгінде ондаған елдің экономикалық мүддесіне
сай келетін халықаралық ынтымақтастықтың тартымды
формасы болып саналады. Осыған орай, Жібек жолының
– Жібек жолы экономикалық
нақты сұлбасы көріне бастаған қазіргі кезде бұл
белдеуінің транзиттік әлеуетін тиімді
макроөңірлік кооперацияның бірлескен стратегиялық
игеру үшін қызмет көрсету деңгейін
үйлесімі қажет. Сондай-ақ, Жібек жолы бастамасын іске
жақсартып, әкімшілік кедергілерді
асыру тұтас бір өңірлерді, соның ішінде Орталық Азияны
жою арқылы тауар ағынын өткізуді
жаһандық контексте жаңа тұрпатта танытуға мүмкіндік
бірте-бірте жеңілдету қажет.
береді, – деді Елбасы.
Қазақстан бұл мәселе бойынша
нақты шаралар қабылдауда. Ол
сараптама мен тиісті
қаржыландыруды талап етеді. Азия
инфрақұрылымдық инвестициялар
банкі осындай бағдарламаларды
белсенді түрде қаржыландыру керек
деп есептеймін. Бұл – болашаққа
арналған инвестиция, – деді
Елбасы.
2017 жыл 17 мамыр
«Жібек жолы» бағдарламасы

Ұлы Жібек жолына тармақтары өткен Қытай Халық Республикасы, Қазақстан,
Қырғызстан, Өзбекстан Республикалары Ұлы Жібек жолын әлемдік мұра тізіміне
енгізуге ЮНЕСКО-ға ұсыныс енгізді. Ұлы Жібек жолының өркениет тарихындағы
орасан зор рөлін ескере келіп, ЮНЕСКО халықаралық ұйымы «Жібек жолы»
бағдарламасын қабылдады.
Бағдарламаның негізгі мақсаты — Ұлы Жібек жолы бағыттарымен жүзжылдықтар
бойы елдер мен халықтар арасында байланыстың, сауда қатынастары мен өзара
мәдени ықпалдастықтың болғанын ашып көрсету. Бағдарламаның іске асырылуын
түрлі мамандардан құралған халықаралық ұйымдар қадағалап отырады.
Ұлы Жібек жолының маңызды бөліктерінде бірқатар ғылыми семинарлар өткізілді.
Бағдарламаның «Ұлы Жібек жолы» атты қорытынды конференциясы Парижде
ұйымдастырылды. Онда үлкен көрме ашылды. Көрмеде Орталық Азия халықтарының
бірегей мәдени жетістіктері көрсетілді.
ЮНЕСКО ежелгі халықтар қалдырған құнды мұраны зерттеумен қатар, сақтауға да
ерекше көңіл бөледі. Қазақстан ЮНЕСКО-ның Әлемдік мұра тізіміне «Ұлы Жібек
жолының» 30-дан астам тарихи және археологиялық ескерткіштерін енгізді.
Қазақстан Президенті Н.Ә. Назарбаевтың бастамасымен жүзеге асқан Батыс Еуропа
— Батыс Қытай жолының Қазақстан жері арқылы өтетін бөлігі мыңдаған шақырымды
құрайды. Ұлы Жібек жолы XXI ғасырда да бүкіл адамзат назарын өзіне аударуда.
«Батыс Еуропа және Батыс Қытай» көлік дәліздері
Қорытынды
Қорытындылай келе, бұл әйгілі жол ежелден қалыптасып Еуропа
мен Азияны байланыстырған маңызды бір бағыт болды десек
қателеспейміз. Расымен де, осы жолдың бойында орналасқан көптеген
елдердің мәдениеті мен дәстүрлеріне бұл жолдың тигізген әсері өте мол.
Одан бөлек көптеген халықтардың қажеттіліктері де осы бір бағыттың
арқасында қамтамасыз етіліп отырды. Соңғы жылдары Ұлы Жібек
жолын қайта жаңғырту мәселелері туындап бірнеше жобалар іске асты.
Мысал ретінде айтатын болсақ, өзіміздің елімізден өтетін жолдың едәуір
бөлігінде жолды қайта жөндеу арқылы өзге мемлекеттердің біздің
елімізден жылдам әрі ыңғайлы өтуін атап өтсек болады. Сонымен қатар,
Жібек жолының арқасында біздің мемлекетіміздің біраз аймағы
жанданып келе жатқанын да тілге тие кетуіміз керек. Ұлы Жібек
жолының басты мақсаты екі құрлық арасындағы байланысты жақсарту.
Пайдаланылған
әдебиет
1. Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007.91-3↑
Қазақстанньң физикалық географиясы, Алматы: Атамұра,
2008. ISBN 9965-34-809-Х
2. ↑ Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005
ISBN 9965-17-272-2
3. ↑ "Оңтүстік Қазақстан облысының энциклопедиясы«
4. https://ru.unesco.org/silkroad/o-velikom-shelkovom-puti
5. https://abai.kz/post/
6. https://stan.kz/uly-zhibek-zholy-turaly-10-malimet/
7. https://ikaz.info/aza-stan-auma-ynda-y-ly-zhibek-zholy/
Назарларыңызға
РАҚМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Жібек жолымен араб

БАҒДАРЛАМАНЫҢ БОЛАШАҒЫ

Жібек мәдени жолы еті

Ұлы жібек жолы бойында сауданың дамуының арқасында

Ұлы Жібек жолындағы көшпелі және отырықшы мәдениеттің қалыптасуы

Ұлы жібек жолы

Қазақстан қала мәдениетінің дамуындағы Ұлы жібек жолының рөлі

Рафаэль Ниязбек лирикасындағы Қазақ концепциясы

Көне түріктердің рухани мәдениеті және Ұлы Жібек жолы

Атамекен бағдарламасының бағыттары

Пәндер