Фармогенетика және экогенетика

Астана Медицина Университеті КеАқ

Тақырыбы Фармогенетика және экогенетика

Орындаған Ордабай Абдрахмет

Қабылдаған Тулепбергенова Салтанат Амантайкызы

Тобы 117ОМ

Жоспар :

1) Кіріспе

2) Негізгі бөлім

2. 1) Экогенетика негіздері

2. 2) Фармогенетика

3) Қорытынды

4) Пайдаланған әдебиеттер

Кіріспе

Негізгі қарастыратын тақырыптар мұндағы Экогенетика мен Фармогенетика болып табылады.

Негізінен Экогенетика генетикалық үдерістер мен экологиялық қарым қатынастардың өзара әсерін зерттейді. Яғни Экогенетиксыртқы орта факторларының тұқымқуалаушылыққа әсерін зерттеумен ерекшеленеді десек ие болады. Экогенетика медицина үшін өте маңызды болып табылады. Медицина үшін экогенетиканың ең маңызды аспектісі ретінде қоршаған ортаның мутагендік, тетрогендік, канцерогендік қасиеттері бар физикалық және де химиялық факторлармен ластанудың генетикалық салдарын зерттеу болып табылады.

Ал Фармогенетикаға келетін болсақ Фармогенетика адам ағзасының дәрі дірмектерге фармокологиялық реакция түрінде жауап қайтаруындағы генетикалық факторлардың рөлін зерттеумен ерекшеленетін ғылым саласы болып табылады. Негізінен Фармогенетика жеке адамдардың және популяциядағы адамдардың жеке топтарының арасындағы дәрі -дәрмектерге түрліше фармокологиялық жауап қайтарудың тұқымқуалайтын айырмашылықтарын зерттейді. Яғни фармогенетика мен экогенетика медицинаның негізі болып табылады десек ие болады.

Экологиялық генетика - мекен ортафакторларының тұқым қуалаушылыққа тигізетінәсерлерін зерттейді. 1971 жылы Брюэром адамағзасының дәріге сезімталдығы мен дәріқабылдағандағы ағзадағы реакцияның әртүрлігігенотиптегі өзгешелікке байланысты екенінесүйене отырып, қоршаған ортаның адам ағзасынаәсерін де осы жолмен түсіндіруге тырысты. Міне, осындай жолмен экология мен тұқымқуалаушылықтың өзара байланысы “экогенетика”терминінде белгіленген болатын. Брюэромэкогенетиканың концепциясын ұсынған ғалым

Экогенетика негіздері

Орта факторларының генотипке әсері

1) Арнайы фактордың ағзаға әсер етуі салдарынан белгілі бір аллельдер әрекетінің байқауының өзгеруі

2) Даралардың және популяциялардың генетикалық материалдарының өзгеруі

Әсерлер түрлері

Бірінші типті әсерлерге - жеке адамдардеңгейіндегі патологиялық реакциялардың(аурулардың), ал популяциялық деңгейде ортаға жақсыне нашар бейімделуі (адаптация) күйінде байқалады. Екінші типті әсерлерге - қоршаған ортафакторлары индукцияланған мутациялық құбылыс пенсұрыптауды жатқызады. Бұл екі құбылыс адамдардыңтұқым қуалайтын өзгергіштігінің қарқынының жекедара және популяциялық деңгейлерде алып келеді.

Адамның экогенетикасының негізі -эволюция құбылысының жалпы . Генотиптердің өзгеруі ағзалардың өзгеруіне алыпкеледі, ал популяциядағы сұрыптау генофондын қалыптастырады

Адам экогенетикасының негізі

Адам эволюциясы барысындаоның мекен ортасы үнемі өзгеріпотырған. Бұл өзгерістер адамағзасы бір жағынан кең көлемдіреакция нормасы арқасында, екінші жағынан өзгеруінәтижесінде бірте-бірте жайлапбейімделіп келеді. Мұның бәрі жүзмыңдаған жылдар бойына адамныңбиологиялық болмысынқалыптастырып. Адамныңқоршаған ортаға жеткіліктідәрежеде бейімделуіне алып келді.

Орта факторлары әсерлерінен патологиялық аллельдердің фенотиптік байқалуы.

Адамдардың мезгілсіз қайтыс болусебептері ең алдымен қолайсыз табиғижәне әлеуметтік факторлар болыптабылады. Ауру мен өлімнің қоршағанорта жағдайларына тәуелділігі жекелегенмемлекеттер мен аймақтар мысалынанкөрінеді.

Фармакогенетика - адам ағзасының дәрідәрмектерге фармакологиялық реакция түрінде жауапқайтаруындағы генетикалық факторлардың рөлінзерттейтін ғылым саласы. “Фармакогенетика” терминіналғаш ғылымға 1959 ж. Фогель енгізген. Дәлірек айтқанда фармакогенетика жеке адамдардыңнемесе популяциядағы адамдардың жеке топтарыныңарасындағы дәрі-дәрмектерге түрліше фармакологиялықжауап қайтарудың тұқым зерттейді.

Фармогенетика

Клиникалық медицинаның негізі болатын принциптердің бірі - әр ауру адамның жеке өзіне дәрілердің нақты түрін белгілеу болғандықтан, олдәрілердің ағзадағы әрекетімен оған қайтарылатын жауап та түрліше сипатта болады. Осы ғылымының қалыптасуымен дамуы заңды құбылыс болып табылады.

Фармакогенетикаға назар аудару әрадам ағзасының нақты дәрілердің түрінеөзгеше реакция көрсететіні жайлы баспабетінде жариялағаннан кейін соңғы 20жылда қарқынды жүргізілген бірқатаргендердің жеке рөлін ашып көрсетті. Олар: Р-450 цитохромдар,

Ауру адамдардың қабылдаған дәрілеріемдік әсер етуге дейін ағзада күрделі алмасупроцестеріне ұшырайды. Бұл немесе деп аталып сипатталады. Дәрілер қанға сіңіріліп бүкіл денелергетаралады, күрделі соң түзілген ыдырау өнімдерісыртқа шығарылады. Гендердің кезкелгенінің полиморфизмі түрліші әсер етуімүмкін.

Сонымен қатар дәрілік препараттардың фармакогенетикасына генетикалықемес факторлар да әсер етеді, денсаулығы жасы, жынысы, аурудыңпайда болу себебі мен көріну дәрежесі, тұрмыс жағдайы, тамақтануы, жағымсыз әрекеттері.

Мәліметтер бойынша ауруадамдардың 10-40%-да қабылданған дәрілердің айтар-лықтайтиімділігі болмайды. АҚШ-тажылына 1-ға жуық адамқабылдаған дәрілер-ге жағымсызреакция байқалуы себепті қайтысболса, 2 млн -нан артығы ауыржағдайларда ауруханаларғажетеді. Адам ағзасыныңдәрілерге жағымсызреакциялармен жауапқайтаруының 20-95 % -ның себебігенетикалық факторлар екенітолық дәлелденді.

Формогенетикалық зерттеу бағыттары

Фармакогенетикалық зерттеудегі негізгі бағыттардың бірі түрлі адам ағзаларында дәрілер әсерінің тиімділігі менметаболизмдік ерекшеліктерінің арасындағы байланыстар болады. Дәрілерді қабылдауға ағза реакциясының генетикалық бақылануы:Біржұп гендер арқылы бақылануы мүмкін; Көптеген гендер арқылы бақылануы мүмкін.

Ұқсас жұмыстар

Экогенетика және фармогенетика негіздері

Экогенетика және фармакогентика негіздері

Факторлардың экогенетикалық әсері

Экогенетикалық ауруларға себеп болатын факторлар және туындайтын аурулар

Қазақстанның экологиялық қолайыз аймақтрындағы тұрғындарының денсаулығы

Жоғары мектеп тарихы және жоғары мектептің қалыптасу мәселелері мен оны шешу жолдары

Қазақстанның экологиялық қолайcыз аймақтарындағы тұрғындардың денсаулығы

Бақылау және қадағалау органдарын басқару қызметтері мен міндеттері

ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯ БАКАЛАВРИАТ

Анестезиологиялық көмек және қарқынды терапия меншік нысаны мен ведомстволық тиістілігіне қарамастан мынадай денсаулық сақтау ұйымдарында

Пәндер