Канада ғарыш спутниктері




Презентация қосу
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
География және табиғатты пайдалану факультеті
Картография және геоинформатика кафедрасы

Канада ғарыш
спутниктері

Тексерген: Көшім Ә. Ғ.
Орындаған: Абуова Н.
Абылқасымова Ж.
Ахмет Н.
Еликбаева Ш.
Жоспар:

1 Кіріспе

2 Давид Сен-Жак

3 Канадалық спутниктер

4 Қорытынды

5 Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Канадалық ғарыш агенттігі (КҒА, англ. Canadian
Space Agency, CSA, фр. Agence spatiale canadienne,
ASC) - канадалық үкіметтік ғарыш агенттігі.
Агенттік 1989 жылы наурызда Канаданың ғарыш
агенттігі туралы тиісті актімен (Canadian Space
Agency Act) құрылды және 1990 жылдың
желтоқсанында бекітілді. Кәсіпорын басшысы-
президент, ол тікелей өнеркәсіп министріне есеп
береді. 2008 жылдың 2 қыркүйегінен бастап 2013
жылға дейін ККА-ны Стивен МакЛейн басқарды.
2013 жылы ККА басқарды Волт Натижьяк. Қазіргі
2016 жылға президент — Сильвен Лапорт.
КҒА-ның бас кеңсесі Лонгей (Квебек)
қаласындағы Джон Чапман ғарыш
орталығында орналасқан. Агенттіктің
Оттавада кеңсесі (Дэвид Флорида зертханасы)
және Вашингтон, Париж, Кейп Канаверал және
Хьюстондағы бірнеше байланыс бөлімдері бар.
Канадалық ғарыш агенттігінің
астронавттар тобында 4 адам бар:

Дженни Сайди

Давид Сен-Жак

Джереми Хансен

Джошуа Кутрик
Давид Сен-Жак
• 2018 жылдың 3 желтоқсанында сағат 14:31-де (мск) Давид Сен-Жак "Союз
МС-11" КҰБ экипажының құрамында Байқоңыр ғарыш айлағының
"Гагарин стартынан" ХҒС-қа қарай басталды. Кеме ХҒС-қа 20:33-те (мск)
бекітілді, ұшу қысқа төрт бұрылыс схемасы бойынша 6 сағат өтті.
• 2019 жылдың 8 сәуірінде Давид Сен-Жак пен астронавт Энн Макклейн
ХҒС-да энергия жүйесін жетілдіру бойынша жұмыстарды жалғастыру
үшін ашық ғарышқа шықты. Олар жаңа литий-ионды батареялардың бірі
істен шыққан батарея бөлімдеріне адаптер орнатты, сонымен қатар
батареяларды қайта зарядтау үшін құрылғыны жалғады. Сонымен қатар,
олар 17 метрлік канадалық қашықтан басқару құралы үшін резервтік қуат
кабелін салды2 және сымсыз байланысты кеңейту үшін американдық
модуль корпусына аппаратура орнатты. Сен-Жак сондай-ақ техникалық
платформаны бекіту үшін бекіткіштер Орнатылатын Еуропалық
Columbus модулі корпусының учаскелерін суретке түсірді. Ашық ғарышқа
шығу 6 сағаттан астам уақытқа созылды.
• 2019 жылдың 25 маусымында Мәскеу уақытымен 05:48-де Роскосмостың
ғарышкері Олег Кононенко, астронавттар Энн Макклейн (НАСА) және
Дэвид Сен-Жак (КҒА) бірге түсірілетін аппарат Қазақстанға Жезқазған
қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 148 км жерде қонды. Жерге оралған
экипаж мүшелерінің әл-ауқаты жақсы. ХҒС-58/59 ұзақ экспедициясы
экипажының ғарыштық ұшуда болу ұзақтығы 203 тәуліктен асты.
Тоғыз канадалықтар NASA-
ның 14 ұшуына және ресейлік
"одақтарда« 2 ұшуға қатысты.
Имя Средство запуска Программа Дата запуска Примечания

Марк Гарно Челленджер STS-41-G 5 октября Первый канадец
1984 года в космосе

22 января Первая канадская
Роберта Бондар Дискавери STS-42 женщина в
1992 года
космосе
22 октября 1992
Стивен МакЛейн Колумбия STS-52
года
Единственный
Кристофер 12 ноября канадец,
Атлантис STS-74
Хэдфилд 1995 года посетивший
станцию «Мир»
Марк Гарно Индевор STS-77 19 мая 1996 года
20 июня 1996
Роберт Тёрск Колумбия STS-78
года
7 августа
Валдимар Триггве Дискавери STS-85
йзон 1997 года
17 апреля
Давид Уильямс Колумбия STS-90 1998 года
Первый канадец,
Жюли Пайетт Дискавери STS-96 27 мая 1999 года
посетивший МКС
30 ноября
Марк Гарно Индевор STS-97 Полёт на МКС
2000 года
Первый выход
Кристофер Хэдфи Индевор STS-100 19 апреля канадца в
лд 2001 года открытый
космос

Второй выход
9 сентября канадца в
Стивен МакЛейн Атлантис STS-115
2006 года открытый
космос

Третий выход
27 августа канадца в
Давид Уильямс Индевор STS-118
2007 года открытый
космос

Первый канадец
— член экипажа
«Союза», первый
Роберт Тёрск Союз-ФГ Союз ТМА-15 27 мая 2009 года
канадец в
составе
долговременного
экипажа МКС
Наибольшее
количество
15 июля 2009 представителей
Жюли Пайетт Индевор STS-127 разных стран
года
(США, Россия,
Япония, Канада,
Бельгия) на МКС

Первый
30 сентября 2009
Ги Лалиберте Союз Союз ТМА-16 канадский
года
космический тур
ист

Первый канадец
19 декабря
Кристофер Хэдфи Союз-ФГ Союз ТМА-07М 2012 года — командир МКС
лд [6][7]

3 декабря
Давид Сен-Жак Союз-ФГ Союз МС-11
2018 года
Канадалық спутниктер
Атауы Іске қосылды Жұмысын тоқтатты Мақсаты
Alouette 1 29 сентября 1962 года 1972 Ионосфераны зерттеу
Alouette 2 29 ноября 1965 года 1975 жылғы 1 тамыз Ионосфераны зерттеу
ISIS-I[en] 30 января 1969 года 1990 Ионосфераны зерттеу
ISIS-II 1 апреля 1971 года 1990 Ионосфераны зерттеу
Communications Techn Эксперименттік
ology Satellite 17 января 1976 года Қараша 1979
[en]
байланыс спутнигі
ЖҚЗ коммерциялық
RADARSAT-1 4 ноября 1995 года Пайдалануда спутнигі
MOST 30 июня 2003 года Пайдалануда Ғарыштық телескоп
Жер атмосферасын
SCISAT-1 12 августа 2003 года Пайдалануда бақылау
ЖҚЗ коммерциялық
RADARSAT-2 14 декабря 2007 года Пайдалануда
спутнигі
NEOSSat 25 февраля 2013 года Пайдалануда Ғарыштық телескоп
Alouette 1

Alouette 1 (орыс. Алуэтт-1 сондай-ақ, Алуэт-1)
— бірінші канадалық Жердің жасанды серігі.
Бұл сонымен қатар КСРО-да немесе АҚШ-та
емес алғашқы ғарыш кемесі. Осы спутниктің
ұшырылуымен сыртқы ионосфераны зондтау
басталды. Alouette 1-ге берілген мәліметтер өте
сапалы екендігі дәлелденді, оның жұмысын
Alouette 2, ISIS-1 және ISIS-2 аппараттары
жалғастырды.
Іске қосылды
Үш жарым жылға созылған аппараттың
дизайны мен құрылысы аяқталғаннан кейін,
ол Калифорнияға жеткізіліп, 1962 жылы 29
қыркүйекте "Тор-Аджена в" зымыран
тасығышымен ұшырылды, ол оны биіктігі
1000 шақырым болатын дөңгелек орбитаға
шығарды.
Жетістіктер
• Alouette 1 ионосфералық зондпен, ОНЧ қабылдағышпен, жоғары
энергиялы бөлшектердің детекторымен және ғарыштық шуды
зерттеуге арналған құрылғылармен жабдықталған. Бортта
деректерді сақтайтын құрылғы болған жоқ, яғни ғалымдар тек
жер үсті станциялары ұстап алған өлшеу нәтижелерін алды.
• Alouette 1-нің міндеті сыртқы ионосферадағы электронды
концентрацияның Ғаламдық вариацияларын зерттеу болды, бұл
оның орбитасының биіктігіне байланысты болды. Спутник
сонымен қатар ионосфералық плазманың резонанстық
қасиеттерін ашатын мәліметтер алды. Спутниктен алынған
деректерді шамамен 70 адамнан тұратын команда өңдеді, бұл
шамамен төрт жыл ішінде алынған ақпаратты талдауға және
оны мақалалар мен деректер атластары түрінде жариялауға
мүмкіндік берді.
• Alouette 1 ғарыш кемесі бір жыл өмір сүруге арналған, бірақ
орбитада 10 жыл жұмыс істеп, миллионға жуық ионосфераны
өлшеді, содан кейін 1972 жылы өшірілді. Теориялық
есептеулерге сәйкес, Alouette 1 өз орбитасында мың жылға жуық
тұра алад.
MOST
MOST (ағылш. Microvariability and Oscillations
of STars, "жұлдызды микровариациялар және
осцилляциялар") - алғашқы канадалық
ғарыштық телескоп. Ол сонымен қатар
әлемдегі ең кішкентай ғарыштық
телескоптардың бірі және
астросейсмологиялық зерттеулерге арналған
алғашқы ғарыш кемесі.
RADARSAT-2
• Radarsat-2-канадалық Жерді қашықтықтан зондтау спутнигі,
өзінің ресурсын пайдаланған radarsat-1 спутнигін ауыстыруға
арналған. Спутник Союз-ФГ зымыран тасығышының
көмегімен Байқоңыр ғарыш айлағынан 2007 жылғы 14
желтоқсанда ұшырылды.
• Radarsat-2 Alenia Spazio компаниясының PRIMA платформасы
негізінде жасалған және 3 метрге дейінгі детальдылықпен
суреттерді алуға мүмкіндік беретін көпфункционалды
апертурасы бар радарлары бар.
• Спутник Арктикалық аймақты бақылауға арналған және келесі
салаларда қолданылады: мұзды барлау, теңіз навигациясы,
гидрология, картография, геология, табиғи ресурстарды барлау.
• 2015 жылдың ақпан айынан бастап Канада Донбастағы атысты
тоқтату шарттарының орындалуын бақылау үшін Radarsat-2-
мен Украина Қарулы Күштеріне суреттер ұсынды. 2016 жылдың
наурызында Премьер-Министр Трюдо Үкіметі Канада бұл
қымбат бағдарламаға 9,5 миллион доллар жұмсады және оны
жауып тастады деп есептеді [көзі көрсетілмеген 511 күн].
NEOSSat
NEOSSat (ағылш. Near Earth Object
Surveillance Satellite) - канадалық ғарыштық
телескоп. Ықтимал қауіпті астероидтарды
(ұқсас 2012 DA14) және ғарыш қоқыстарын
бақылауға арналған алғашқы
мамандандырылған ғарыш кемесі .
Іске қосылды
2013 жылдың 25 ақпанында 12:31 UTC (Мәскеу уақытымен 16:31)
Үндістанның Сатиш Дхаван ғарыш орталығынан PSLV C-20 зымыран
тасығышымен ұшырылды. Іске қосылуды Үндістан Президенті
Пранаб Мукерджи байқады. Баспасөздің спутникке деген ерекше
қызығушылығы 15 жылдың 2013 ақпанында Челябі метеоритінің
құлауынан туындады.
NEOSSat - пен бірге тағы 6 спутник ұшырылды:
SARAL — Мұхит деңгейін өлшеуге арналған франко-үнді
океанологиялық спутнигі;
Sapphire — канадалық әскери спутник;
UniBRITE-1 және TUGSAT-1 — алғашқы австриялық
наноспутниктер;
STRaND - 1 — смартфон борттық компьютердің рөлін атқаратын
кішкентай Британдық спутник;
AAUSAT3 — Даниядан келген студенттер жасаған CubeSat
стандартының спутнигі.
Жалпы массасы жеті серіктес құрайды 668,5 килограмм.
Қорытынды
Қорытындылай келе, Канада елінде басқа Ғарыш
жабдықтарыда кездеседі. Олар: Black Brant, Канадарм,
Канадарм2, Декстр. Black Brant-канадалық метеорологиялық
зымыран.Bristol Aerospace компаниясы жасаған. Алғашқы
ұшыру 1959 жылдың қыркүйегінде жүзеге асырылды.
Canadarm-1 - Канадалық ғарыш агенттігі жасаған роботты
бірінші буын манипуляторлары. Жүктерді ғарышта жылжыту
үшін шаттлдарда қолданылды. Барлығы 5 осындай
манипуляторлар салынды. Канадарм2 - Халықаралық ғарыш
станциясында орналасқан жылжымалы қызмет көрсету жүйесі
(робототехникалық кешен және онымен байланысты жабдық).
Декстр - Халықаралық ғарыш станциясындағы" Канадарм2 "
мобильді қызмет көрсету жүйесінің бір бөлігі болып табылатын
екі қарулы манипулятор. Оның мақсаты ашық ғарышқа шығу
қажеттілігінсіз станция бортынан тыс әрекеттерді орындауға
мүмкіндік беретін осы жүйенің функционалдығын кеңейту
болып табылады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. https://ru.wikipedia.org/wiki/%
D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0
%B0%D1%80%D0%BC
2. https://ru.wikipedia.org/wiki/Black_Brant
3. https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D
0%BD%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0
%BE%D0%B5_%D0%BA%D0%BE%D1%81%D0
%BC%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%B
A%D0%BE%D0%B5_%
D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1
%81%D1%82%D0%B2%D0%BE
4. https://ru.wikipedia.org/wiki/%
D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0
%B0%D1%80%D0%BC2
5. https://ru.wikipedia.org/wiki/Alouette_1
Назарларыңызға
рақмет!!!

Ұқсас жұмыстар
Ғарыш аппараттарының жіктелуі
Ғарыш инфрақұрылымы
Адамзаттың Ғарышты игеру жетістіктері
Республикасының байланыс және телетаратудың ұлттық ғарыштық жүйесін құру жөнінджегі жобаны іске асырудың кезекті сатысы
GPS пен лимбті өлшеу кезінде су қоймаларындағы су деңгейінің ортометриялық биіктігінің қателіктерін зерттеу
Тапсырыс беруші КАНАДА
Қазақстанның жерді қашықтықтан зондттау спутниктері
Gps аспаптарының жұмыс істеу принципі, қолданылу аясы
Қазақстан - Ресей байланысы
Темір өнеркәсібі
Пәндер