Экономика және экономикалық жүйелердің типтері

Презентация қосу

ДҮНИЕЖҮЗІ ТАРИХЫ
11-СЫНЫП

Бөлім тақырыбы:
Экономикалық жүйелердің тарихи типтері:
өзгеріс пен сабақтастық

Сабақ тақырыбы:
Экономика және экономикалық жүйелердің типтері
Оқу мақсаты:
11.1.1.1 мемлекеттердің экономикалық даму ерекшеліктерін талдау
үшін “экономика” және “экономикалық жүйе” ұғымдарын қолдану;
11.1.1.2 экономикалық жүйелердің тарихи типтерінің белгілерін
түсіндіре отырып оларды жіктеу

Бағалау критерийлері
•Мемлекеттердің экономикалық даму ерекшеліктерін
талдау үшін “экономика” және “экономикалық жүйе”
ұғымдарын қолданады;
•Экономикалық жүйелердің тарихи типтерінің
белгілерін түсіндіре отырып оларды жіктеуді түсінеді
Бүгінгі таңда экономика сөзі
• Бағаның даму тенденциялары, өндіріс, жұмыссыздық және т.б.;
• Шектелген өндірістік ресурстарды (жер, еңбек құралдары, білім)
пайдалану, өнімді өндіру және оны қоғам мүшелері арасында
бөлу;
• Өнім өндіруді ұйымдастыру және тұтыну;
• Қаржы, ақша, капитал сияқты бірнеше мағына береді.

Экономиканың даму теориясы
• Ежелгі Грекия ойшылдары экономика жайлы берген алғашқы
мәліметтері
• Адам Смит және Давид Рикардоның еңбектерінде орын алған
экономика ілімі
• К.Маркс капитализмнің даму формациясы
Ежелгі Грекия ойшылдары экономика жайлы берген
алғашқы мәліметтері
Ежелгі Грекия ойшылы Ксенофонт ( б.з.б. 430-354 (356) және Аристотель (б.з.б.
384-322) шаруашылық жүргізу өнері дегенді білдіретін экономика терминің
алғаш болып ғылымға енгізді. Аристотель экономика сөзін екі терминге, яғни
“экономика” (өнім өндірумен байланысты табиғи шаруашылық қызметі) және
“хремантистика” (байлық жинау өнері, ақша жасау) деп бөліп көрсетті.

Аристотель Ксенофонт
Адам Смит және Давид Рикардоның еңбектерінде
орын алған экономика ілімі
А.Смит “Халықтардың баю себептері мен табиғаты туралы
зерттеу” кітабында сол кезге дейінгі жинақталған экономика ілімін
бір жүйеге келтіріп, қоғамдық еңбек бөлінісі туралы ілім жасады.
Давид Рикардо “Саяси экономия мен салық салу бастаулары”
атты еңбегінде тауардың құны (жалақы, кіріс, пайыз, рента)
негізінде жұмысшының еңбегі бар екенің көрсетті.
К.Маркс капитализмнің даму
формациясы
А.Смит пен Д.Рикардоның еңбектеріне сүйене
отырып, К.Маркс (1818-1883) капитализмнің даму
заңдарын, тауарға салынған еңбектің сипаты және
қосалқы құн туралы ілімді, капитализмнің формация
ретінде тарихқа келу сипатын көрсетті.
• Дәстүрлі жүйе – ұрпақтан ұрпаққа жалғасып
отырған дәстүр мен салт бойынша
қатынастар қалыптасады.
• 2.Жоспарлы экономика- орталықтанған
жоспарлау арқылы барлық ресурстар мен
өндіріс факторлары мемлекеттің қолында
болып, мемлекеттік меншіктің үстемділігі
жүргізіледі.
• 3.Нарықтық экономика - меншікке, бәсекеге
негізделеді.
• 4.Аралас экономика – мемлекет пен нарық
механизмдерінің араласуы арқылы
экономиканы реттеу жүзеге асады.
1-тапсырма. Тест
1.Жалпы, әдебиеттерде, сөздіктерде экономика терминінің алғашқы
мағынасы?
А)ақша айналымы
В)дала шаруашылығын жүргізу
С)бостандық
Д)үй шаруашылығын жүргізу
2.Қай ілімде байлықтың өзі ақшамен бағаланады?
А)Марксизм
В)Меркантилизм
С)Орентализм
Д)Плебейцизм
3.Қандай да бір экономикалық жүйеде тұтынумен, айырбаспен, бөлініспен
бірге басты рөл атқарады?
А)әскер
В)өндіріс
С)сот
Д)қызмет
Жауабы:
1.Жалпы, әдебиеттерде, сөздіктерде экономика терминінің алғашқы мағынасы?
А)ақша айналымы
В)дала шаруашылығын жүргізу
С)бостандық
Д)үй шаруашылығын жүргізу
2.Қай ілімде байлықтың өзі ақшамен бағаланады?
А)Марксизм
В)Меркантилизм
С)Орентализм
Д)Плебейцизм
3.Қандай да бір экономикалық жүйеде тұтынумен, айырбаспен, бөлініспен
бірге басты рөл атқарады?
А)әскер
В)өндіріс
С)сот
Д)қызмет
2- тапсырма. Тірек сызбаны орынымен қойып, құрастыр.

қ
қты

с
ла
ры

а
Ар
На

рі
е
йе түрл
лық жү
ика

Жоспарлы
Эконом

Дәстүрлі
Дұрыс жауабы

Экономикалық жүйе түрлері

Дәстүрлі Нарықтық Жоспарлы

Аралас
ҚОРЫТЫНДЫ:

Ежелгі Грекия ойшылы Ксенофонт ( б.з.б. 430-354
(356) және Аристотель (б.з.б. 384-322)
шаруашылық жүргізу өнері дегенді білдіретін
экономика терминің алғаш болып ғылымға
енгізді. Аристотель экономика сөзін екі терминге,
яғни “экономика” (өнім өндірумен байланысты
табиғи шаруашылық қызметі) және
“хремантистика” (байлық жинау өнері, ақша
жасау) деп бөліп көрсетті.
Үйге тапсырма

Экономикалық жүйе түрлері арасындағы
айырмашылықтарды түсіндіріңдер.
Экономикалық мектеп өкілдерін жазбаша
атап беріңдер.

Ұқсас жұмыстар

Меншік құқықтары

Экономикалық әлеуметтанудың пәні

Экономикалық жүйелердің типтері

Экономикалық жүйелердің үлгілері

Экономикалық жүйе. Оның типтері және модульдері. Экономикалық жүйенің дамуы

Экономикалық жүйенің жіктелуі

ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕР

Швецияның аралас экономикасы

ЭКОНОМИКАЛЫҚ АЛУМЕТТАНУ

Ғаламдық экономикалық – экологиялық проблемаларды шешу жолдары

Пәндер