Басқарудағы іскерлік қарым қатынастар және басқару жұмысындағы шиеленістер

Қарым -қатынас үнемі диалогтық түрде

Басқалардың қатысуымен сыртқы комуникация

Адамның ішкі субъективті к дүниесіндегі өз ойы, образ, еске түсіру

Қарым қатынас тиімділігі басқа адамға айтатын хабарды түсінікті етіп айтуға тырысу деп поляк психологы Е. Мелибурда айтқан.

Тиімді қарым қатынас серіктестер арасындағы түсінікті болуына, барынша өтіріктен таза деп талдайды.

Дұрыс түсіну деген хабарлап тұрған адамның не айтайын дегенін сезіну

Қарым қатынас тиімділігі

Психологияда Джогарри тезесі деп аталатын әр адамның жеке басының төрт кеңістігін көрсететін жеке тұлғананың ашық және жабық кеңістіктерін көрсетеді.

1. Ашық зона

2. Соқыр зона

3. Жасырын зона

4. Белгісіз зона

Шиеленіс дегеніміз - екі немесе одан да көп жақтардың арасындағы келіспеушілік. Екі жақта немесе әр топ өздерінің көзқарасын немесе мақсатын орындауға тырысады, сол мақсаты үшін қарсыласына кедергі жасайды.

Шиеленісті басқарудың мақсаты- оның кең жайылып өршіп кетуіне жол бермеу. Шиеленісті басқарудың субъектісі ретінде үшінші тұлға болуы мүмкін, яғни араласпай оның реттелуінде қызығушылық білдіре алады.

Басқару теориясында көптеген түсініктердегі шиеленістердің, өзгерістердің, стресстердің де өз алдында анықтамалары мен талқылаулары бар.

Шиеленіс . . .

Жеке тұлғамен топ арасындағы шиеленістер;

ішкі жеке шиеленістер;

Жеке (адам) тұлғалар арасындағы шиеленіс.

мекемелер аралық шиеленістер

Шиеленіс-тің жіктелуі:

Ішкі жеке шиеленіс. Бұның дисфункционалды әлеуетті (потенциалы) басқа қайшылықтың нақты түрімен жасалады. Бұл үлгінің кең тараған үлгісі ретінде - рөлдік басқару қарастырылады және адамдардың істеген жұмыстарының нәтижесінде қарама - қарсы талаптар қойылады.

Жеке (адам) тұлғалар арасындағы шиеленіс. Шиеленістің бұл үлгісі өте кең таралған. Көбінесе басшылардың өздерінің шектеулі ресурстары, капиталы, жұмыс күші, құрал - жабдықты пайдалану уақытына байланысты күрестері.

Адамдардың мінез - құлықтары, көзқарастары, рухани және мәдени байлықтары әр түрлі болғандықтан, да олар бір - бірімен тіл табыса алмайды.

Жеке тұлғамен топ арасындағы шиеленістер.

Өндірістік топтар жоғарыда айтылғандай, өздерінің ережелері мен (беталыс) мінез - құлықтарын қалыптастырады. Әр адам осы ережелерді орындауы қажет, сол кезде оның әлеуметтік қажеттілігі де қанағаттандырылады. Бірақ топтың күтуі жеке адам күтуі біріне қарама - қарсы болса қайшылық пайда болады.

Шиеленістің келесі кезеңі оларды басқару болып табылады.

Енді қайшылықтар мен шиеленістерді басқарудың бірнеше әдістерін қарастырамыз.

Біріншісі - мәселе тек қана шешім қабылдауға екі жақты да адамдардың қатынасуы. Бұл екі жақтың бір - біріне қарсылығын, жауласушылықты жояды.

Бесінші салдар - шешімдердің орындалуына баға беретін критерийлер.

Төртінші салдар - шешімдердің альтернативасының (баламасының) болуы.

Үшінші салдар - топтың ой пікірлері.

Екінші салдар - екі жақты бірлесіп қоян - қолтық жұмыс істеуі.

Қақтығыс, талас, шиеленіс көріністері жалпы өмірде кездесіп, жиі байкалады. кез- келген ұйымда көптеген шиеленістер кездесуі мүмкін. Әр шиеленісте тұлғаның ең бір басты мақсаты - бұл қарсылықтың мотивын, ягни, себептерін білу. Көбінесе конфликт себептеріне адамның билік білдіруі, өзін-өзі көрсеткісі келуінен. шығып жатады. Шиеленіс үстінде оның себептері айтылмайды және олар сезілмеуі де мүмкін. Бірақ, келешекте бұндай шиеленістің алдын алу үшін, тұлға оның себептерін білуі керек.

Барлық шиеленістердің пайда болуының бірнеше себептері бар. Олардың негізгілері төмендегідей:

Бөлуге қажетті қорлардың шектеулілігі;

Тапсырмалардың өзара тәуелділігі;

Мақсаттардағы айырмашылықтар;

Құндылықпен түсініктер (ұсынулар) айырмашылықтар;

Мінез - құлық үлгісі, өнегесіндегі өзгешіліктер;

Білім деңгейіндегі өзгешілік;

Нашар байланыс (коммуникация)

Қорытынды:

Әрбір стресс, шиеленіс, басөа да психиологиялық әрекет, сигнал адам денсаулығына кері әсерін береді. Конфликтіге (латын тілінде conflictus --- қақтығыс) қазақ тілінде нақты бір атаумен айдар тағуға келе бермейді. Қазақ тілінде «дау»: егес, керіс, жанжал деген мағынаны берсе, «шиеленіс» сөзі талас-тартыс, айтыс-тартыс деген мағыналар береді.

Басқару теориясында көптеген түсініктердегі шиеленістердің, өзгерістердің, стресстердің де өз алдында анықтамалары мен талқылаулары бар. Шиеленіс дегеніміз - екі немесе одан да көп жақтардың арасындағы келіспеушілік. Қақтығыс, талас, шиеленіс көріністері жалпы өмірде кездесіп, жиі байкалады. Жалпы ұйымда көптеген шиеленістер кездесуі мүмкін. Әр шиеленісте тұлғаның ең бір басты мақсаты - бұл қарсылықтың мотивын, ягни, себептерін білу.