Проблемалық оқыту технологиясы: мақсаттары, талаптары және әдістері

ПРОБЛЕМАЛЫҚ ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Проблемалық оқыту

Проблемалық оқыту - ойлау операциялары (талдау, жинақтау, қорытындылау және тағы басқа) мен білім алушылардың ізденіс әрекетінің заңдылықтарын (проблемалық ситуация, танымдық қызығушылығының, қажетсінуінің және тағы басқа) ескере отырып жасалған оқыту жүйесі. Сондықтан проблемалық сабақ білім алушылардың ойлауын дамытады және сенімдерін қалыптастыруды қамтамасыз етеді.

Проблемалық оқыту технологиясының дамуына үлес қосқан педагог-ғалымдар:

Жан-Жак Руссо

Сократ

Адольф Дистервег

Константин Ушинский

Проблемалық оқытудың мақсаты -

ғылыми таным нәтижелерін, білімдер жүйесін ғана меңгеріп қоймай, сонымен бірге бұл нәтижелерге жету жолының өзіне де, процесінде меңгеру, студенттердің таным дербестігін қалыптастырып, оның шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Проблемалық оқыту технологиясының мақсаттары:

Оқу материалдарында баланы қызықтыратындай мәселе туғызу;

Оқудың бала өмірімен байланыстылығы;

Оқушылардың беелсенділігін арттыру;

Оқушыны өз бетімен ізденуге үйрету, олардың танымдық және шығармашылық икемдіктерін дамыту.

Проблемалық жағдайларға қойылатын негізгі талаптар:

Оқу ақпаратының сәйкестігі;

Проблеманың күрделі болуы;

Оқушылардың танымдық әрекетімен дербестікті дамытуға бағытталуы;

Жаңа жағдайда талдауда қайшылықтардың кездесуі.

Проблемалық жағдаяттарды құрастыру әдістері:

- өмірлік жағдайларды пайдалану

- құбылыстарды түсіндіру

- пәнаралық байланыстарды түсіндіру

- міндеттерді (тапсырмаларды)

ауыстырып отыру, сұрақтарды

өзгертіп отыру

- фактілерді, әрекеттерді салыстыру

және қарсы қойып салыстыру

арқылы оқушыларды талпындыру,

осының нәтижесінде проблемалық

жағдаятты туғызу.

Проблемалық оқытудың мақсаты -

Проблемалық оқыту бала бойындағы

«Материалды проблемалы баяндау кезінде проблемалы ситуациялар ойдан шығарылмай, талданатын мәселедегі проблемалы қайшылықтардан шығуы қажет. Оқытушының міндеті - сол қайшылықтарды білім алушылардың көре, түсіне білуіне, белгілі бір тиімді шешімге келуіне жәрдемдесу».

Ғ. Қалиев.

Қорытынды Проблемалық оқыту нәтижесінде туындайтын белсенділіктің мәні оқушы берілген материал негізінде өз бетімен жаңа ақпараттар тауып, оны талдап және іс жүзінде, яғни тәжірибеде қолдана алуымен айқындалады. Басқаша айтқанда, оқушылардың бұрыннан қалыптасқан, меңгерген білімдерін пайдалану арқылы білімді одан әрі жетілдіру, тереңдету және дамыту болып табылады. Оқушыға бұрыннан игерген білімдерін жаңа проблемалық жағдайды шешуде қалай пайдалану керектігін оқытушы да көрсетіп бере алмайды, кітаптан да ала алмайды. Ол тек оқушының өзіндік іс-әрекеті арқылы ғана іске асатын үрдіс. Жаңа проблемалық жағдайды шешу үшін оқушы өзі ізденеді, зерттейді, анықтайды, жаңа мәселелердің түйінін шешеді.