Жерге орналастыру

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Факультет: «География және табиғатты пайдалану»
Кафедра: «Жерге орналастыру»

ЖҚЗ ғарыштық аппараттарының орбиталық
элементтерін есептеу

Алм
аты 2021
Мазмұны:
Кіріспе
Жерді қашықтықтан зондтаудың (ЖҚЗ) технологиясы мен ғарыштық құрылғыларын құру және дамыту
әлеуметтік-экономикалық және ғылыми мақсатта ғарыштық техниканы пайдаланудың қазіргі кездегі
маңызды бағыттарының бірі болып саналады. Әлемде ондаған түрлі ЖҚЗ (ҒА) ғарыштық аппараттары
ойдағыдай пайдаланылуда.

Ғарыштан Жерді қашықтықтан зондтау тәсілдері кез-
келген мәселені жаңа, жоғары деңгейде шешуге
мүмкіндік туғызады, яғни төтенше жағдайларды (ТЖ),
ТЖ әкелетін құбылыстарды сонымен қатар оның
салдарын бағалауға мүмкіндік береді.

Қойылған мақсатқа жету үшін келесі міндеттер шешіледі:
- Жердің цифрлық моделін құру үшін ғарыш суреттерін алу үшін және өңдеу үшін
Envi, ArcMap және Arcsatalog бағдарламаларын қолдану;
- алынған ақпаратты талдау.
Қазақстан Республикасында ЖҚЗ қолдану салалары
мен міндеттерінің жалпы сипаттамасы

Мемлекет экономикасының тиімді дамуын қамтамасыз ету үшін ғарыш техникасы мен
технологияларын пайдаланудың маңызды бағыттарының бірі Жерді қашықтықтан зондтау
(ЖҚЗ) болып табылады.

Жерді қашықтықтан зондтау - бұл жерден келетін
электромагниттік сәулеленуді тіркеу жолымен онымен
тікелей байланыссыз жер беті (онда орналасқан
объектілерді қоса алғанда) туралы ақпарат алу.

Спутниктерден қоршаған ортаны қашықтықтан мониторингілеу мүмкіндіктерін
зерттеу соңғы он жыл бойы көптеген елдердің ғылыми топтары мен ұйымдарымен
белсенді түрде жүргізіледі. Қашықтықтан зондтау (ҚЗ) аспаптарының дамуы қоршаған
ортаны жедел жаһандық бақылау мүмкіндіктерін кеңейтуге әкелді.
Ғарыштық қашықтықтан зондтау жүйесін үнемі жетілдіру неғұрлым күрделі міндеттерді шешуге
және алынған деректерді қолдану саласын ұлғайтуға мүмкіндік береді. Жерді қашықтықтан
зондтау деректерін пайдалану салалары:
– ауыл шаруашылығы-ауыл шаруашылығы алқаптарын түгендеу; топырақтану; ауыл шаруашылығы
дақылдарының өнімділігін, дамуын және өнімділігін бағалау; ауыл шаруашылығы дақылдарының
ауруларын анықтау; ауыл шаруашылығы гидрологиясы және ауыл шаруашылығы әлеуетін талдау;

– орман шаруашылығы-ормандарды картографиялау; орман екпелері мен басым тұқымдылардың
типтерін анықтау; жалпы алаңды өлшеу және биомассаны сандық бағалау; орман материалдарының
қорларын бағалау; ормандардың жойылуын бақылау; өрттерді және өзге де қауіптерді анықтау және
оларды қадағалау; орман шаруашылығы;

- климатология және метеорология-парник әсерін тудыратын газдардың құрамын бақылау; жердің жалпы
радиациялық балансын бақылау; тропосферада және атмосферада озонның құрамын мониторингілеу;
бұлт жабынын бақылау; температураны өлшеу және теңіз бетін топографиялау; температураның тік
бейінін өлшеу; метеорологиялық болжау;

- пайдалы қазбалар мен энергия тасығыштарды іздеу-шолу және өңірлік ауқымдағы геологиялық барлау
міндеттері (линеаменттерді, жыртылған бұзушылықтарды, жарықшақтықты анықтау; құрылымдық-
заттық кешендерді, ірі блоктарды және сопақ-сақиналы құрылымдарды карталау; шолу тектоникалық,
неотектоникалық және мұнай-газогеологиялық аудандастыру);
Қашықтықтан зондтау технологиясы қоғам үшін
көптеген тікелей және жанама пайда береді:
- әуе фототүсірілімдері сияқты салыстырмалы ақпараттың баламалы көздерімен
салыстырғанда жоспарлау, пайдалану және мониторинг бойынша қызмет салаларының
кең ауқымында үнемділік пен тиімділікті арттыруға негізделген шығындар мен уақытты
үнемдеу;

- табиғи апаттарға қарсы күресте пайдаланылуы мүмкін ақпаратты ұсыну нәтижесінде
адам құрбандарының санын азайту;

- азық-түлік қауіпсіздігін нығайту және экологиялық және табиғи ресурстарды неғұрлым
ұтымды басқару нәтижесінде өмір сүру сапасын арттыру;

- шешім қабылдаудың жалпы үдерісіндегі белгісіздікті одан әрі қысқарту
ЖҚЗ қолданатын негізгі салалар
Ғарыш түсірілімдерін практикалық
пайдаланудың басты бағыттары:

қар мен мұз жамылғысының Каспий теңізі акваториясының
түсуінің ғарыштық мұнай ластануының ғарыштық
мониторингі; мониторингі

су тасқыны мен су
өрттің ғарыштық
тасқындарының өтуіне
мониторингі
ғарыштық мониторинг
ЖҚЗ-ның кез келген заманауи
жүйесі екі сегменттің көздейді:

ғарыштық (орбиталық) жерүсті бірлескен жұмыс

Жер үсті сегменті келесі құрылымдық элементтерді қамтиды:

- бірнеше арнайы станцияларды біріктіретін орбиталық сегменттің
жұмысын басқару орталығы;

- ЖҚЗ деректерін жинауға арналған өңірлік және жергілікті
қабылдау станцияларының бөлінген желісі;

- ақпараттық орталық: ЖҚЗ деректерін өңдеу орталықтары,
деректерді сақтау және есепке алу үшін орталықтандырылған
және жергілікті мұрағаттар, ақпараттық өнімдерді таратуды және
тұтынушыларға қызмет көрсетуді қамтамасыз ететін қызметтер.
ЖҚЗ ғарыштық жүйесінің
құрылымы
Қазақстан Республикасы территориясындағы
дифференциалды түзетулердің негізгі станциялары
Түсіру аппаратурасының және
ғарыштық суреттердің
сипаттамалары
Түсірілім аппаратурасы мен қалыптасатын бейненің маңызды
сипаттамалары:

кеңістіктік рұқсат; уақытша рұқсат (РР).

радиометриялық рұқсат (РР); спектрлік рұқсат
Әр түрлі кеңістіктік ажыратымдылықтағы
аэрофотосуреттердің мысалдары: 0,6 м
(жоғары), 2 және 6 м (төменгі))
Бүгінгі таңда орташа кеңістіктік рұқсатының
суреттері – табиғи ортаның мониторингі үшін
негізгі дерек көзі.

Кеңістіктік рұқсат неғұрлым жоғары болса,
оның сандық мәні соғұрлым аз.

Ажыратады жүйесі:
- төмен ( R 1км);
- орташа (100 м R 1км)
– жоғары (R 100м) кеңістіктік рұқсат.
ЖҚЗ ҒА қолдану салалары үшін шолу жиілігіне
және кеңістіктік рұқсатқа қойылатын талаптар
Цифрлық ғарыштық суреттердің радиометриялық рұқсаты қолданылатын датчиктің
динамикалық диапазонының енімен, яғни мүлдем қара жарықтан абсолютті ақ түске
ауысуға сәйкес дискретизация деңгейінің санымен анықталады. Радиометриялық
рұқсат бит санымен көрсетіледі.

Ғарыштық суреттердің радиометриялық рұқсаты

Спектрлік рұқсат электромагниттік спектр диапазондарының санына және түсіру
аппаратурасымен тіркелетін түсіру аймағының мөлшеріне сәйкес келеді
Оптикалық-электрондық және радарлық
спутниктердің төмен рұқсат етілген
сипаттамалары
Жердің цифрлық моделін ғарыштық
суреттердің көмегімен алу
Қорытынды
Спутниктерден қоршаған ортаны қашықтықтан мониторингілеу мүмкіндіктерін зерттеу
соңғы он жыл бойы әр түрлі елдердің ғылыми топтары мен ұйымдарымен белсенді түрде
жүргізіледі. Қашықтықтан зондтау (ДБ) аспаптарының дамуы қоршаған ортаны жедел
жаһандық бақылау мүмкіндіктерін кеңейтуге әкелді. Қашықтықтан зондтау (ДДЗ) деректері
өрттің салдарын анықтау және бағалау, орман ағашы кесілген жерлерді бақылау, табиғи
экожүйелер шекараларының өзгеруін мониторингілеу, жерді пайдалануды бақылау, жер
бетінің деформациялануы мен шөгуін анықтау және басқа да бірқатар қосымшалар үшін
пайдаланылады.

Жер бетінің деформациялануы мен шөгуін мониторингтеу үшін жылу диапазонында
радиолокациялық әдіспен алынған суреттер неғұрлым объективті болып табылады.
Қашықтықтан зерттеу әдістерін пайдалану, атап айтқанда қайталама ғарыштық түсірулер
қазіргі уақытта мониторинг жүргізу үшін неғұрлым перспективалы болып табылады.

Ұқсас жұмыстар

Жерге орналастырудың құрылымы

Шаруашылық аралық жерге орналастырудың дамуы және мазмұны

ОРНАЛАСТЫРУДЫҢ ТАРИХИ КЕЗЕҢДЕРІ

ПРЕЗЕНТАЦИЯ ІШКІ ШАРУАШАЛЫҚ ЖЕРГЕ ОРНАЛАСТЫРУ

Кәсіпорында атқарылған жұмыстар

Жерге орналастыру саласындағы заманауи геодезиялық аспаптар

ЖЕР ҚАТЫНАСТАРЫ, ЖЕРГЕ ОРНАЛАСТЫРУ ЖӘНЕ ЖЕР КАДАСТРЫ

Жер қатынастары, жерге орналастыру және жер кадастры ұғымдары

Жер ресурсын басқарудың негізгі әдістері

ЖЕРДІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖАҒДАЙЛАРЫ

Пәндер