Тауардың бәсекеге қабілеттілігі




Презентация қосу
«Фармацевттік өндірістің технологиясы» кафедрасы

Тақырыбы:Фармацевтикалық нарықтағы қазақстандық
өнімнің бәсекелестік қабілетін қамтамасыз ету

Орындаған: Абылаева А.С

Тобы: В-ФӨТҚБ-
306-18

Қабылдаған: Утегенова
Г.И.
Шымкент 2021
Жоспар:

Кіріспе
Негізгі бөлім
• Бәсекеге қабілеттіліктің мәні
• Бәсекеге қабілеттілік факторлары
• Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін анықтайтын фактор
ретінде сапаны сипаттау
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе

• Нарықта әр компания өз қызметін
бәсекелестердің нақты немесе болжамды
қызметімен байланыстыруға мәжбүр.
• Компанияның экономикалық
портфолиосы барлық қатысушыларға
бөлінген нарық сыйымдылығына назар
аударады.Бұл бәсекелестікті зерттеудің
маңыздылығы мен қажеттілігін
анықтайды.
• Бәсекелестерді анықтау, олардың
әлеуетті мүмкіндіктерін бағалау, олардың
іс-әрекеттерін және бәсекелестік қауіптің
дәрежесін болжау маңызды.
Бәсекелестіктің маркетингтік
талдауының мақсаттары мен міндеттері

• Бәсекелестік нарықтың түрін анықтау
• Нақты және ықтимал бәсекелестерді анықтау, олардың санын,
бәсекелес фирмалардың түрі мен мөлшерін анықтау
• Бәсекелестер алатын нарық үлесін есептеу
• Бәсекелестіктің қарқындылығы мен бағытын сипаттау (бәсекелестік
артықшылықты бағалау)
• Нарықтағы негізгі қарсыластардың мүмкіндіктері мен бәсекеге
қабілеттілігін анықтау (олардың күшті және әлсіз жақтары,
стратегиялары, олардың тауарларының бәсекеге қабілеттілігі)
• Бәсекелестердің нарықтағы мінез-құлқын, олардың белгілі бір
маркетингтік әрекеттерге реакциясын талдау және болжау
Бәсекеге қабілеттіліктің мәні

• Бәсекелестік (лат. сопсигге-
соқтығысу) - бәсекелестік
механизмі, нарықтық
құрылымдардың өз сатып
алушысын табу құқығы үшін
және өз тауарларын ең тиімді
шарттарда сату мүмкіндігі
үшін, демек, максималды
пайда алу үшін күресі.
Қазіргі уақытта ғалымдар бәсекелестікті
түсіндірудің төрт тәсілін ұстанады

1.Мінез-құлық тәсілі (бәсекелестікті сатып алушының ақшасын
оның қажеттіліктерін қанағаттандыру арқылы күрес деп санайды).
2.Құрылымдық тәсіл (сатушы мен сатып алушының еркіндік
дәрежесін, нарыққа кіру және одан шығу тәсілін анықтау үшін
нарық құрылымын талдауға негізделген).
3.Функционалдық тәсіл (ескі тәсілдің жаңасымен бәсекелестігін
болжайды, онда функционалдық қасиеттері жақсартылған басқа
ұйымдар немесе тауарлар ауыстырылады).
4.Жүйелі тәсіл (бір мақсатқа қол жеткізу үшін бәсекелестермен
күресте субъектіні өзінің артықшылықтарымен басқару процесін
көздейді).
Тауардың бәсекеге қабілеттілігі

Бәсекеге қабілеттілік - белгілі бір әлеуметтік
қажеттілікке сәйкестік дәрежесі бойынша және
оны қанағаттандыру шығындары бойынша
бәсекелес тауарлардан оның айырмашылығын
көрсететін Өнімнің сипаттамасы (сатылу
мүмкіндігі)
Бәсекеге қабілеттілік шарты:max
тұтынушысының пайдалы әсері / шығындары
Бәсекелестік түрлері

Қолданылатын әдістерге сәйкес бәсекелестік болады :
Тауар сапасын арттыру критерийі негізінде (бағалық емес).
Тауар сервисінің сапасын арттыру критерийі негізінде.
Бағаны төмендету негізінде (бағалық).
Тауарды тұтынушының пайдалану шығындарын азайту
негізінде.
Объектінің және субъектінің барлық бәсекелестік
артықшылықтарын пайдалану негізінде (интегралдық).
Бәсекеге қабілеттілік факторлары

• Өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің негізгі құрамдас бөлігі
оның сапасы болып табылады, ол көптеген компоненттерді
қамтиды:сапаның техникалық-экономикалық көрсеткіштері
оны дайындау технологиялары пайдалану сипаттамалары.
• Мысалы, дәрі-дәрмектер үшін бұл таблетка дәрілік
формаларының ыдырауы болуы керек; дисперсия, жұмсақ
дәрілік формалардың біркелкілігі және т. б.
Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін анықтайтын
фактор ретінде сапаны сипаттау

• Нарықта бәсекеге қабілетті
объектіге қол жеткізу және оны
үнемі қолдау үшін алынған
бәсекелестік артықшылықтарды
қолдау, жаңаларын іздеу және іске
асыру қажет.
• Бәсекелестік артықшылық-бұл
экономикалық, техникалық және
ұйымдастырушылық салалардағы
бәсекелестерден артықшылық
беретін ерекше құндылыққа ие
жүйе.
Тауардың бәсекеге қабілеттілігін
бағалау
• нарықты зерттеу (нарықтың мамандануы және оның географиялық орналасуы,
нарықтың сыйымдылығы және ондағы кәсіпорынның мүмкін үлесі, ондағы
тауарлық және корпоративті құрылымдар, бәсекелестіктің ауырлығы);
• бәсекелестерді зерттеу (нарықтың үлкен үлесі бар негізгі бәсекелестер,
бәсекелестердің сауда белгілері, бәсекелес тауарлардың ерекшеліктері,
бәсекелес тауарлардың орамасының түрі мен ерекшеліктері, сату нысандары
мен әдістері, сұранысты қалыптастыру және сатуды жылжыту, бәсекелестердің
жарнамалық материалдары);
• сатып алушының қажеттіліктерін зерттеу (нарықты сегментациялауды ескере
отырып, ықтимал сатып алушылар, сатып алушылардың тауарды пайдаланудың
типтік бағыттары мен тәсілдері, осы өнімді сатып алуға ынталандыру, сатып
алу преференцияларының қалыптасу факторлары, осы түрдегі тауарлардың
қанағаттандырылмаған қажеттіліктері);
• салыстыру үшін базаны таңдау-жоғары және тұрақты сұранысқа ие өнім
үлгісізерттелетін және негізгі тауарларды бағалау параметрлерін зерттеу
Маркетинг тұрғысынан өнімнің
сапасы

Тауардың сипаттамалары мен
қасиеттерінің жиынтығы, ол
төлеуге дайын бағаны ескере
отырып, сатып алушының
қажеттіліктері мен
күтулерінің жиынтығына
сәйкестік дәрежесі (еңбек
нәтижесі).
Қызмет сапасының компоненттері

• Құзыреттілік: фирма қызмет көрсету үшін қажетті дағдылар мен
білімге ие.
• Сенімділік: фирма тұрақты жұмыс істейді, талап етілетін деңгей
әрдайым және барлық жерде қамтамасыз етіледі; қабылданған
міндеттемелер орындалады.
• Жауапкершілік: қызметкерлер клиенттің сұрауларына тез,
әрдайым және барлық жерде жауап беруге тырысады. Жүйе
әдеттен тыс сұраулар кезінде істен шықпайды.
• Қол жетімділік: компания қызметкерлерімен физикалық және
психологиялық байланыс оңай және жағымды болуы керек.
• Түсіну: фирма клиенттің нақты қажеттіліктерін мүмкіндігінше
жақсы түсінуге және оларға бейімделуге тырысады.
Қызмет сапасының компоненттері

• Байланыс: компания клиенттерге ұсынылатын қызметтер туралы
мақсатты топтың ерекшеліктеріне бейімделген тілде хабарлайды.
• Сенім: фирманың беделі айқындалады, оның адалдықпен,
кепілдіктермен елеулі қарым-қатынастағы клиенттер.
• Қауіпсіздік: клиенттер тәуекелден, физикалық, қаржылық және
моральдық жағынан қорғалған.
• Әдептілік: сыпайылық, сыйластық, ұқыптылық және
қызметкерлердің достығы.
• Көрнекілік: көрсетілетін қызметтердің материалдық растауы-үй-
жайлар, қызметкерлер және т. б.
• Қазақстандық фармацевтикалық өнеркәсіп дамып келе жатқан сала
бола отырып, жалпы саны 79 кәсіпорыннан тұрады. Олардың
қатарында ірі де, ұсақ та медициналық өнімдерді шығаратын өндірістер
бар. Сонымен бірге Қазақстанда шығарылатын дәрілердің 90 пайыздан
астамы неғұрлым ірі 6 зауыттың үлесіне тиеді. Олардың қатарында
“Химфарм” АҚ, “Глобал Фарм БК”, “Нобел АФФ” АҚ, “Ромат” фарма­­
цевтикалық компаниясы, “Нұр-Май Фарм” ЖШС, “Қарағанды фар­ма­
цевтикалық кешені” тәрізді кәсіпорындар бар. Медициналық
жабдықтар шығаратын өндірісі аяқталған циклдағы бірден-бір
кәсіпорын – “Ақтө­бе­рент­ген” АҚ-ты да осы тұрғыда атап өтуге болады.
Фармацевтикалық өнеркәсіпте
өндіріс көлемі
• Фармацевтикалық өнеркәсіпте өндіріс көлемі 2020 ж.
қаңтар-қыркүйекте 93,4 млрд. теңгені құрады (НКИ –
139,8%). Өсу благодаря отандық өндірушілердің ТМККК
шеңберінде мемлекеттік сатып алуларға қатысуы, сондай-ақ,
бөлшек сауда нарығында сұраныстың өсуі нәтижесінде
болды. • Өңірлік кесінде отандық фармацевтикалық өндіріс
көшбасшылары Шымкент қ. (33,3%), Алматы облысы
(24,3%), Алматы қ. (22,4%) және Қарағанды облысы (13,1%).
Қорытынды

• Бәсекелестік қоғам дамуының қозғаушы күші болып табылады. Бұл қабілеттер мен білімді
жақсырақ пайдалануды, адам игіліктерін жақсарту мен алуан түрлілікті, сатушылар мен
сатып алушылардың ұтымды мінез-құлқын нарықта өмір сүрудің қажетті шарты ретінде
тудырады.
• Бүгінгі таңда қазақстандық фармацевтикалық кәсіпорындар осындай өнім шығаратын
шетелдік өндірісшілерімен қатаң бәсе­келестікке түсуге мәжбүр. Қазақстандағы
медикаменттердің жиынтық рыногы шамамен 6 мың атауларды құрайды. Сарапшылардың
бағалауынша, 2009 жылы ақшалай көріністе алғанда медикаменттер рыногының көлемі 1
миллиард долларды құрады. Сонымен бірге мұнда ІЖӨ өсі­мі­нен орташа есеппен бір
жарым-екі есе асып түсетіндей өсу тенденциясы байқалып отыр.
Пайдаланған әдебиеттер

• 1. «Экономика промышленности». Учебное пособие. Колотаева Л.П.,
Айдарова А.Б.-Алматы 2012. -«Экономика баспасы»- 380с.
• 2. Шертаева , К. Д. Фармация экономикасы : оқулық ; ҚР Денсаулық
сақтау және әлеуметтік даму Министрлігі. ОҚМФА. - Шымкент : [б.
и.], 2016. - 211б. С
• 3. Управление и экономика фармации. Наркевич И.Н.- Москва, 2017. -
928с
• 4. Арыстанов, Ж. М. Управление и экономика фармации учебник -
Алматы :Эверо, 2015
• 5. Шертаева, К. Д. Экономика фармации учебник - Шымкент : , 2015
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар
ӨНІМНІҢ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
АРТТЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
ӨНІМНІҢ БӘСЕКЕЛЕСТІК ҚАБІЛЕТТІЛІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
Бәсеке нысандары
Бәсекелік күрес деңгейін талдау
Ұсыныстар заңы
Бағаны қалыптастыру әдістері
Бәсекенің пайда болу шарттары
Отандық өнім сапасы
Кәсіпкерлік аясындағы бәсеке мен бәсекеге қабілеттілік
Пәндер