Экологиялық кодекста қаралған мәліметтер




Презентация қосу
ЭКОЛОГИЯЛЫ
Қ КОДЕКС
ЖӘНЕ
ЭКОЛОГИЯЛЫ
Қ ЗАҢДАР
Экологиялық құқық
• Экологиялық құқық — экологиялық-заңдылық нормалардың
(тәртіп ережелері) жиынтығы. Ол қоршаған ортаны корғау,
экологиялық зияндардың зардаптарын алдын ала ескерту,
адамды қоршаған табиғи ортаны сауықтыру және сапасын
арттыру жолында адам мен табиғаттың өзара қоғамдық (
экологиялық) қатынасын ретгейді.[1]
• Экологиялық Құқықтың негізгі көздері:
• Қазақстан Республикасының Конституциясы (1995)
• Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (1999),
• Қазақстан Республикасының Жер кодексі (2003),
• Қазақстан Республикасының Су кодексі (2003),
• Қазақстан Республикасының Орман кодексі (2003),
Қазақстан Республикасының “Жануарлар дүниесін қорғау, ұдайы
өсіру және пайдалану туралы” (1993) ,
• “Әуе кеңістігін пайдалану және Қазақстан Республикасы
авиациясының қызметі туралы” (1995),
• “Экологиялық Кодекс” (1997),
• Қазақстан Республикасы Президентінің “Мұнай туралы” заң күші
бар Жарлығы (1997),
Экологиялық
кодекс 2007 жылы
қабылданған, 326
баптар тұрады.
• Қоршаған ортаға тигізген зардап деп, қоршаған
ортаның сапасына жағымсыз өзгерту алып келген
әсерлердің жиынтығын айтады.
Зардаптың екі түрлі формасын ажыратады:
• залал (табиғи ортаның, ресурстардың, сандық
немесе сапалық кемуі, яғни, экологиялық залал);
• шығын (табиғат пайдаланушы үшін экономикалық
тиімсіз салдарлар).
Экологиялық құқық бұзғандар әкімшілік,
азаматтық-құқықтық, дисциплинарлық, материалдық
(мүліктік),
қылмыстық жазаларға тартылады.
Экология саласы бойынша мамандар 1997 жылы 15 маусымда
қабылданған «Қоршаған табиғи ортаны қорғау» Заңын басшылыққа
алады. Бұл заң бойынша мемлекеттік меншікке төленетін айыппұл
Бағалы ағаштар - 1 дана - 20792 теңге;

Жеке тұрған ағаш - 1 дана - 14776 теңге 1 кг үшін;

Бұталар - 1 дана - 775 теңге 1 кг;
Ағаш шарбақ - 593 теңге 1 кг;
Гүл өсіретін алаң - 1 м³ - 593 теңге 1 кг;
Бүлдірген - 4000 теңге 1 кг үшін;
Бөріқарақат - 5000 теңге 1 кг;
Өрік - 1000 теңге 1 кг;
Алмұрт - 2000 теңге 1 кг;
Алма - 1000 теңге 1 кг;
Жаңғақ - 2000 теңге 1 кг;
Саңырауқұлақтар - 1000 теңге 1 кг;
Дәрілік өсімдіктерді жинау - 500 теңге 1 кг.
Қазақстан Республикасының
экологиялық кодексi
• 1) ағынды сулар - табиғи немесе жасанды су объектiлерiне немесе жергiлiктi
жер бедерiне жiберiлетiн пайдаланылған немесе ластанған аумақтан келген су;
2) биологиялық ресурстар - өсiмдiк және жануарлар дүниесiнiң ресурстары,
организмдер мен олардың бөлiктерi, популяциялар немесе өз-өзiн жаңғыртуға
қабiлеттi және қоршаған ортаның бөлiгi болып табылатын экологиялық
жүйелердiң кез келген басқа да биотикалық компоненттерi;
3) генетикалық түрлендiрiлген организмдер - адам организмiн қоспағанда,
генетикалық материалдың гендiк инженерия әдiстерiн пайдалану көмегiмен
алынған жаңа комбинациясы бар кез келген организмдер;
4) генетикалық түрлендiрiлген өнiмдер - генетикалық инженерияның
пайдаланып табылған өсiмдiк және (немесе) жануарлар тұрғысынан шыққан
өнiмдер;
5) инерттiк қалдықтар - қауiптi қасиетi жоқ қалдықтар;
6) коммуналдық қалдықтар - елдi мекендерде, оның iшiнде адамның өмiрi мен
қызметi нәтижесiнде жиналатын тұтыну қалдықтары, сондай-ақ құрамы
жағынан және жиналу сипаты бойынша осыларға ұқсас өндiрiс қалдықтары;
7) қалдықтарды есепке алу - қалдықтардың сандық және сапалық
сипаттамалары және олармен жұмыс iстеу тәсiлдерi туралы ақпаратты ұдайы
құжаттамалық көрсету жүйесi;
8) қалдықтарды жою - қалдықтарды көму және жою жөнiндегi операциялар;
9) қалдықтарды кәдеге жарату - қалдықтарды қайталама материалдық
немесе энергетикалық ресурстар ретiнде пайдалану;
10) қалдықтарды көму - қалдықтарды шектеусiз мерзiм iшiнде қауiпсiз сақтау
үшiн арнайы белгiленген орындарға орналастыру;
• 11) қалдықтарды қайта өңдеу - қалдықтардың көлемiн немесе қауiптi қасиеттерiн азайту үш iн
олардың сипатын өзгертетiн, олармен жұмыс iстеудi жеңiлдететiн немесе оларды кәдеге
жаратуды жақсартатын сұрыптауды қ oca алғанда, физикалық , жылу, химиялық немесе
биологиялық процестер;
12) қалдықтарды залалсыздандыру - механикалық, физикалық-химиялық немесе
биологиялық өңдеу жолымен қалдықтардың қауiптi қасиеттер iн азайту немесе жою ;
13) қалдықтардың қауiптiлiк паспорты - қалдықтардың шығу көзi бойынша жиналу
процестерiнiң, олардың сандық және сапалық көрсеткiштерiнiң, мұндай қалдықтармен жұмыс
iстеу ережелерiнiң, оларды бақылау әдiстерi, бұл қалдықтардың қоршаған ортаға, адам
денсаулығына және (немесе) тұлғалар мүлкiне зиянды әсер ету түрлер iн iң стандартталған
сипаттамасы, өндiрiстiк қалдықтарды өндiрушiлер, меншiгiнде қалдықтар бар өзге де тұлғалар
туралы мәлiметтер қамтылған құжат;
14) қалдықтар жiктелiмi - қалдықтар жiктелiмiнiң нәтижелерi бар, қолданбалы сипаттағы
ақпараттық-анықтамалық құжат;
15) қалдықтардың түрi - шығу көзiне, қасиеттерiне және жұмыс iстеу технологиясына сәйкес
жалпы белгiлерi бар, қалдықтар жiктелiмiнiң негiзiнде белгiленетiн қалдықтар жиынтығы ;
16) қалдықтармен жұмыс істеу - қалдықтар жиналуының алдын алу және азайту, есепке алу
мен бақылау, сондай-ақ қалдықтарды жинау, кәдеге жарату , залалсыздандыру , тасымалдау ,
сақтау (қоймада сақтау), көму және жоюды қоса алғанда, қалдықтармен байланысты қызмет
түрлерi;
17) қауiптi қалдықтар - құрамында қауiптi қасиеттерi (уыттылығы, жарылыс қауп i, өрт шығу
қаупi, жоғары реакциялық қабiлетi) бар зиянды заттар болатын не дербес немесе басқа
заттармен байланысқа түскен кезде қоршаған ортаға және адам денсаулығына т iкелей немесе
әлеуеттi қауiп төндiретiн қалдықтар;
18) қолайлы қоршаған орта - табиғи объектiлерiнiң жай-күйi экологиялық қауiпсiздiктi және
халықтың денсаулығын сақтауды, биоәртүрл iл iктi сақтауды , ластануға жол бермеуд i,
экологиялық жүйелердiң тұрақты жұмыс icтeуi, табиғи ресурстарды молықтыруды және ти iмд i
пайдалануды қамтамасыз ететiн орта;
19) қоршаған орта - табиғи объектiлердiң, өзара қарым-қатынастағы атмосфералық ауаны,
Жердiң озон қабатын, жер бетiндегi және жер асты суларды, жердi, жер қойнауын , жануарлар
мен өсiмдiктер дүниесiн, сондай-ақ климатты қоса алғанда жиынтығы;
20) қоршаған ортаға келтiрiлетiн залал - қоршаған ортаны ластау немесе табиғи ресурстарды
белгiленген нормалардан тыс не экологиялық рұқсатсыз және (немесе) Қазақстан
Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен табиғи ресурстарды алуға арналған
құқығының берiлуiнсiз алу;
Қазақстан Республикасының
экологиялық заңнамасы
• 1. Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасы Қазақстан
Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Кодекстен, және
осы кодексте ескерiлген Қазақстан Республикасының өзге де нормативт i
құқықтық актiлерден тұрады.
2. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттар осы
Кодекстiң алдында басым болып табылады және халықаралық шартта оны
қолдану үшiн заң шығару қажет болатын кезден басқа жағдайларда т iкелей
қолданылады.
3. Осы Кодекс пен қоршаған ортаны қорғау саласындағы қатынастарды
реттейтiн нормалары бар өзге де заңнамалық акт арасында қайшылық болған
жағдайда, осы Кодекстiң ережелерi қолданылады. Экологиялық құқықтың
Қазақстан Республикасының заңнамасында қамтылған және осы Кодекст iң
нормаларына қайшы келетiн нормалары осы Кодекске тиiстi өзгерiстер
енгiзiлгеннен кейiн ғана қолданыла алады.
4. Қоршаған орта объектiлерiн, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды
қорғау және пайдалану мәселелерi осы Кодекспен реттелмеген бөл iгiнде
Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық акт iлер iмен
реттеледi.
5. Қалдықтармен жұмыс iстеу саласындағы қарым-қатынастар осы
Кодекспен реттеледi. Көрсетiлген қарым-қатынастар осы Кодекспен
реттелмеген бөлiгiнде Қазақстан Республикасының өзге де нормативт iк
құқықтық актiлерiмен реттеледi.
• • 1996 жылы Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігі
тұжырымдамасы қабылданды. Бұл құжатта экологиялық қауіпсіздік
"қоршаған ортаға шамадан тыс антропогендік әсер ету салдарынан,
сондай-ақ дүлей апаттардың, өнеркәсіптік кездейсоқ оқиғалар мен
күйреулердің зардаптарынан жеке адамдардың, қоғам мен
мемлекеттің қорғалу дәрежесі" ретінде қарастырылады.
• • 1997 жылы 15 шілдеде қабылданған: "Қоршаған ортаны қорғау
туралы" ҚР Заңы табиғатты қорғау саласындағы басты заң болып
табылады. Бұл заң қазіргі және болашақ ұрпақтың мүддесі үшін
қоршаған ортаны қорғаудың құқықтық, экономикалық және
әлеуметтік негіздерін анықтайды, сонымен қатар ол экологиялық
қауіпсіздікті қамтамасыз етуге, адамның шаруашылық және өзге
қызметінің табиғи экологиялық жүйеге зиянды әсерінің алдын
алуға, биологиялық әртүрлілікті сақтау мен табиғатты тиімді
пайдалануды ұйымдастыруға бағытталған.
• • 1997 жылы 15 шілдеде "Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар
туралы Қазақстан Республикасынын Заңы қабылданды. Қазақстанда
қорықтар мен қорықшаларды сақтау бұл заңды қабылдаудың
мақсаты болып табылды. Осы заңға сәйкес ерекше қорғалатын
аумақтардың мынадай түрлері белгіленді: мемлекеттік табиғи
қорықтар, мемлекеттік ұлттық табиғи саябақтар, мемлекеттік
табиғат ескерткіштері, мемлекеттік қорықтық аймақтар,
мемлекеттік табиғи қорықшалары және т.б.
• • 1997 жылы 18 наурызда "Экологиялық сараптама туралы" ҚР
Заңы қабылданды. Бүгінгі күнде экологиялық сараптаманың оң
қорытындысы болмайынша қандай да бір шаруашылық қызметті
жүзеге асыруға рұқсат етілмейді.
• • 1993 жылы 21 қазанда қабылданған "Жануарлар әлемін қорғау,
өсіру және пайдалану туралы" ҚР Заңының маңызы зор.
Жануарлар әлемі мемлекеттің меншігіне жатады. Елді
мекендердің құрылыстарын салғанда, өсімдіктерді қорғау үшін
химиялық дәрілерді қолданған кезде, өндірістік процесстерді
жүзеге асырған кезде, табиғат апаттары кезінде, жабайы
андардың қоныс аудару және олардың тіршілік ету ортасын
өзгерту кезінде осы заң бойынша белгілі бір талаптар қойылады.
Мұның бәрі орындалуы керек. Аң, балық аулау үшін арнайы
тәртіппен пайдалану квотасы мен шектері белгіленеді.
• Қорытынды
• Қазақстанда табиғатты қорғау қызметін реттейтін арнайы
кодекстер бар. Олар: 2003 жылы 20 маусымда қабылданған "Жер
кодексі", 2003 жылы 9 шілдеде қабылданған "Су кодексі; 2003
жылы 8 шілдеде қабылданған "Орман кодексі",
• • 2002 жылы 11 наурызда "Атмосфералық ауаны қорғау туралы"
ҚР Заңы қабылданды. Бұл заң әрбір қазақстандыққа қоршаған
ортаны ластағаны үшін кәсіпорынды сотқа беруге мүмкіндік
береді.
Бақылау сұрақтары
1. Қоршаған ортаны қорғау бойынша Қазақстан
конститутциясында қарастырылған баптар;
2. Экологиялық кодекста қаралған мәліметтер
3. Экологиялық кодекстің талаптарының
орындалуы

Ұқсас жұмыстар
Дәрілік препараттар өндірісін мемлекеттік нормалау мен сапасын бақылаудың негізгі бағыттары
ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ ЭКОЛОГИЯСЫ
Тұрғындардың мүгедектігі
Экологияның негізгі заңдылықтары мен принциптері
Жеті жетім
Арал теңізі туралы
Аурушаңдық көрсеткіштері
Қоршаған орта жағдайын бақылау және жағдайын бақылау және экологиялық мониторинг кологиялық мониторинг
ЭЛЕКТРОНДЫ ДЕНСАУЛЫҚ ТӨЛҚҰЖАТЫ
ТУБЕРКУЛЕЗ ЭПИДЕМИОЛОГИЯСЫ. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТУБЕРКУЛЕЗ ЭПИДЕМИОЛОГИЯСЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Пәндер