Сыртқы субъективті кедергілер

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯ ФАКУЛЬТЕТІ

ӨЗІН - ӨЗІ ДАМЫТУДАҒЫ КЕДЕРГІЛЕР
Жоспар:

1. Өзін-өзі дамыту тетіктері
2. Педагогтың кәсіби өзін-өзі дамытудағы кедергілер, оларды
жою жолдары.
3. Өзін - өзі дамытудағы кедергілер
Даму — қайталанбайтын, заңды және бағытты өзгерістерді
білдіретін философиялық ғылыим категория.Ол қалыптасу
категориясымен салыстырғанда анағұрлым нақты. Оның 5
кезеңін қарастыруға болады.

Қосымша ақпарат:
https://youtu.be/SQQ
gkN9DlN0
Дамудың 5 кезеңі
1) Тұлғаның әлеуметтік жүйеде қалыптасуы, жаңа қарым-
қатынастың қалыптасуы.
2) Сыртқы және ішкі факторлардың әсерінен болатын
өзгерістердің болуы.
3) Әлеуметтік-экономикалық жағдайлардың өзгерісі.
4) Адамның танымдық-шығармашылық іс-әрекетіндегі
дүниетанымы, көзқарасы мен сенімінің кеңеюіндегі орын
алатын сандық және сапалық өзгерістердің өзара тығыз
байланысты процесі.
5) Ұзақ жүретін қарама-қайшы процесс.
Кедергі
«Кедергі» ұғымы «белгілі іс-әрекетті орындаудағы ішкі
тосқауыл, жағдаятты, фактілерді,заңдылықтарды түсіну мен
олардың дұрыс бағасын беруге кедергі келтіретін өткен
тәжірибесінің жағымсыз әсері» ретінде анықталады.
Өзін-өзі қабылдау және өзін-өзі жорамалдауы. Бұл өзін мойындаудың және өзінің бітім-болмысына сөзсіз сүйіспеншілігін білдіреді,
«өзі-өзіне құрметтеуге лайық, өз бетімен таңдау жасай алатын тұлға ретінде қарау» (Роджерс К.) өзіне, өзінің мүмкіндіктеріне сену, өз
табиғатына, өзінің организміне сенімдік таныту. Әсіресе соңғысын ерекше атап өткен жөн, себебі бұл жерде өзіне өзі сену деген тек қана
өзінің мүмкіндіктеріне сенуді білдірмейді (әсіресе өз зердесі тұрғысынан ғана) тұтас организм санадан көрі мәнді, парасатты болуы
мүмкіндігін және жиі солай болып шығатынын түсінуді де білдіреді.
Өзін-өзі дамыту – саналы түрде өзінің ерекшеліктерін
сақтау және саналы түрде, мақсатты түрде өзінің кейбір
қасиеттерін дамыту, шығармашылықпен өзгерту. Өзін-өзі
танып білу - өзін бағалай білу, өзін-өзі дұрыс қабылдауы,
өзін-өзі сыйлауы.
Фрейд пен оның ізбасарларының психологиядағы еңбектерінің арқасында
адамның өзінің психологиялық қорғанысын жеңе алмауынан туындайтын
кедергілер жақсы зерттелген.

Психоанализ өкілдерінің пікірінше, бір
жағынан, сана үшін қолайсыз импульстар,
көбінесе жыныстық және агрессивті
бейнеқосылғылар бейсаналыққа ауысады, бірақ
із-түссіз жоғалып кетпейді, бірақ мен оған әсер
етуді жалғастыра отырып, оны қолайсыз
қажеттіліктерді қанағаттандыруға
"итермелейді". Қорғаныстың болуы өзін-өзі
тануға, әсіресе жеке басының ерекшеліктері
мен бейімділігіне байланысты жарақат алуға
кедергі келтіретіні түсінікті.
Педагогикалық жоғарғы оқу орындарының студенттерінің кәсіби өзін-өзі
жетілдіруі барысында кездесетін кедергілерді шартты түрде болады:
студенттің жағымсыз бағдарымен түсіндірілетін психологиялық кедергілер
(Д.Узнадзе, Л. Подлеская), ойлау процесіне байланысты танымдық
кедергілер (Б.Кедров, И.Бурганова), тұлғалық сапалардың
жеткіліксіздігімен анықталатын тұлғалық кедергілер.

Педагогтың кәсіби өзін-өзі дамытуындағы кедергілердің психологиялық-
педагогикалық тұрғыдағы жағымсыз әсері адамды деребстігінен айырып,
орындаушыға айналдыратындығында.
Сыртқы объективті кедергілер:
* Ең төменгі өмірді қанағаттандыра алмайтын төмен жалақы
қажеттіліктері; мұғалім қалыптасқан жағдайларға
байланысты жұмыс істейді, бірақ ол жоғары ақы төленетін
жұмысты тапқаннан кейін оқу орнынан кетеді;
* Үлкен отбасы, балаларыңызға және туыстарыңызға
қамқорлық жасау қажеттілігі-мұның бәрі бұл көп уақытты
қажет етеді, енді кәсіби өзін-өзі жетілдіруге болмайды;
* Жұмыстағы үлкен жүктеме -1,5-2 ставка (жұмыс істейтін
ешкім жоқ), ол қалдырмайды өзін-өзі дамыту үшін уақыт пен
мүмкіндіктер;
* Денсаулық жағдайы нашар, оны сақтау қажеттілігі
бұғатталады
Сыртқы субъективті кедергілер:
* Оқу орнында қолайлы жағдай жасау үшін әдейі жағдайлар
жасалмайды
педагогтардың өзін-өзі дамытуы;
* Дұшпандық, қызғаныш және қоршаған ортаның қысымы
(басшылық, әріптестер), болуы жанжалдар мұның бәрі
белгілі бір адамның өзін-өзі дамытуға деген ұмтылысын
блоктайды;
* Бұл мәселеде әкімшіліктің қолдауы мен көмегінің болмауы
шығармашылық, өзін-өзі дамытатын мұғалімдер қажет емес
("оларды басқару қиын").
Ішкі объективті кедергілер:
* Өзін-өзі дамыту қабілетінің болмауы, шаблондар мен
стереотиптерге деген адалдық;
* Өзін-өзі дамыту мотивтері мен қажеттіліктерінің болмауы;
* Өзін-өзі тану мен өзін-өзі дамытудың психологиялық
тетіктерінің дамымауы:
сәйкестендіру және рефлексия, өзін-өзі қабылдау және өзін-
өзі болжау;
* Өзін-өзі дамыту мен өзін-өзі тәрбиелеудің
"технологияларын" нашар меңгеру.
Ішкі субъективті кедергілер:
* Өз бойындағы , жалқаулық, қабілетсіздік және өзін
жұмылдыруға құлықсыздық өзгерістер, жеке өсу;
* Кәсіптің сәтсіздіктен көңілі қалуы, кәсіпті ризашылықсыз
деп қабылдау, өмірлік қанағаттануды бермейтін нервтердің
сарқылуы;
* Өзін-өзі сенімділік: "мен де білемін, бәрін жасай аламын,
маған өсу құрылымы», өзгерістерге ұмтылуды блоктау;
* Инновацияның барлық түрлеріне теріс көзқарас (жаңасын
енгізу), олар әдеттегі өмір салтын бұзады және өздерін жұмыс
істеуге мәжбүр етеді; адам барлық инновациялар білім беру
жүйесінде зиянды және қажет емес екеніне сенім білдіреді.
Өзін-өзі дамыту кедергісі Жайлылық аймағы
Жайлылық аймағы – бұл көптеген жылдар бойы таныс болған
және Сізден қосымша күш талап етпейтін барлық нәрсе. Бұл
аймақтың ішінде бәрі сізге таныс, сіз өз жолыңызда болуы мүмкін
барлық нәрсені жеңе алатындығыңыз бар. Сіз мұны бұрын
жасадыңыз, сондықтан қазір оңай жеңе аласыз. Жайлылық
аймағынан тыс жерде жүру сіздің сенімдеріңізге және үміттеріңізге
қарсы тұруды білдіреді. Бірақ аймақтан тыс жерде жүру сіздің одан
әрі дамитыныңызды білдіреді.
Оливер Вендель Холмс айтқандай:"адамның миы жаңа
идеядан кеңейген кезде, ол енді бұрынғы күйіне
оралмайды".Барлық кедергілер-бұл тек кедергілер. Өзіңізді
дамытуға кедергілер бірдей. Олар сізді тоқтата алады, бірақ егер сіз
оларға жол бермесеңіз, олар мүмкін тоқтар . Оларды жай ғана біліп,
әрі қарай жүріңіз. Өзін – өзі дамыту-әркімнің таңдауы. Бақытты
және қанағаттанарлық өмір сүру үшін Сіз үнемі өсіп отыруыңыз
керек.
• Әдебиет:

• Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың
«Қазақстан-2050» Жолдауы

• Философиялық энциклопедиялық сөздік. М., 1989 ж.

• Үлкен заманауи сөздік Минск, 2005 ж

• Қазақстанның педагогикалық ойларының антологиясы.
Құрастырған:Қ.Жарықбаев,С.Қ.Қалиев Алматы, 1995 ж.
Назарларыңызға рахмет

Ұқсас жұмыстар

Қазіргі таңдағы мектептің тәрбие үдерісіне педагогикалық қолдау

Мотивациялық ниет істің ішкі қозғаушы

ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚОЛДАУ

Микроорганизмнің кедерлік құрылымдары

Мультипликативті қателік - шамасы өлшенетін шамаға пропорционал қателік

Ұйымдағы коммуникация ұғымы

Ақпаратты қабылдаушы Ақпаратты беруші

Қоршаған орта түсінігі және сипаттамасы

Еріктің кезеңдері

Ұйымдағы коммуникация мәселелері

Пәндер