КӘСІПОРЫННЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ

Презентация қосу

КӘСІПКЕРЛІК
ҚЫЗМЕТТІҢ
ТИІМДІЛІГІН
ТАЛДАУ ЖӘНЕ
БАҒАЛАУАЛДАУ
ЖӘНЕ БАҒАЛАУ
К Ә С І П К Е РЛ І К Қ Ы З М Е Т Т І Ң Т И І М Д І Л І Г І Н
Б А Ғ А Л АУ Қ А Ғ И Д А Л А Р Ы , Ә Д І С Т Е Р І М Е Н
ТӘСІЛДЕРІ

• Кәсіпекерлік қызметтің тиімділігін бағалау – ол
кәсіпорынның қаржы – экономикалық жағдайын
интегралды ( рейтингтік) бағалауды білдіреді.
Кәсіпорынның қаржы- экономикалық жағдайын
объективті бағалауға өндірістік – шаруашылық
қызметке қатысушылырдың барлығы мұқтаж.
•Кәсіпорынның менеджерлері үшін олар қабылдайтын шешімдердің , сондай-
ақ , материалдық, еңбек, қаржы ресурстарын пайдалану тиімділігін және
алынған соңғы қаржылық нәтижелерді бағалау үшін маңызды.
•Меншік иелеріне ( соның ішінде акционерлер) бизнеске салынған
қаражаттың қайтымдылығы, кәсіпорынның рентабельділігі, сондай- ақ
экономикалық тәуекелдің деңгейі және капиталды жоғалту ықтималдылығы
қандай дәрежеде екендігін білу маңызды.
•Жеткізушілер үшін олардың жеткізген материалдық ресурстары,
орындаған жұмыстары мен көрсеткен қызметтері үшін төлем жасау
мүмкіншілігін бағалау маңызды.
•Кредиторлар мен инвесторлар берілген несиелерді қайтару мен
инвестициялық жобаларды іске асыру мүмкіндігін бағалау қызықтырады.
•Кәсіпорын тиімділігін анықтауға арналған құралдар ретінде әртүрлі
көрсеткіштер кеңінен қолданылады.
•Тиімділік көрсеткіштерінің құрамы кәсіпкердің алдына қойған
мақсаттарымен анықталады.
•Кәсіпкерлік қызметтің тиімділігін нәтижелердің шығындарға қатынасы
көмегімен көрсетуге болады. Ол үшін әртүрлі көрсеткіштер (қор
қайтарымдылығы, материалқайтарымдылығы,еңбек өнімділігі т.б.)
қолданылады.
КӘСІПОРЫННЫҢ ӨНДІРІСТІК –
Ш А Р УА Ш Ы Л Ы Қ Ж Ә Н Е Қ А Р Ж Ы -
Э К О Н О М И К А Л Ы Қ Қ Ы З М Е Т І Н ТА Л Д АУ
• Кәсіпорынның өндірістік- шаруашылық және қаржы- экономикалық
қызметін талдау оның өндірістік әлеуеті мен қаржылық жағдайын
бағалау, сондай-ақ, қызметінің негізгі көрсеткіштеріне әртүрлі ішкі және
сыртқы факторлардың ықпалын анықтау үшін қажет.
• Шаруашылық қызметті талдаудың негізгі мақсаты кәсіпорын қызметтің
даму стратегиясын таңдау, дұрыс шешім қабылдау үшін менеджерлер
мен басқа да мүдделі адамдарға ақпарат беру болып табылады.
ТА Л Д АУ М Ы Н А Д А Й Б А Ғ Ы Т ТА Р
БОЙЫНША ЖҮРГІЗІЛЕДІ:
1 . Ө Н І М Ө Н Д І Р У М Е Н С А Т У Д Ы Т А Л Д А У.
М Ұ Н А Д А Й Т А Л Д АУД Ы Ң Н Е Г І З Г І
К Е З Е Ң Д Е Р І М Ы Н А Л А Р Д А Н Т Ұ РА Д Ы :
- өнім өндіру көлемін талдау.
- өнім ассортиментін талдау.
- өнім сапасын талдау.
- өндірістің ырғақтылығын талдау.
-өнімді сатуды талдау.
Н Е Г І З Г І Ө Н Д І Р І С Т І К Қ О РЛ А РД Ы
Т А Л Д А У. М Ұ Н Д А Й Т А Л Д А УД Ы Ң
НЕГІЗГІ КЕЗЕҢДЕРІ КЕЛЕСІЛЕР:
• Негізгі құралдарың құрылымы мен динамикасын талдау.
• Негізгі құралдарды пайдалану тиімділігін талдау.
• Негізгі құралдарға салынған инвестициялардың тиімділігін
талдау.
• Құрал – жабдықтарды ұстау және пайдалану шығындарын
талдау.
К Ә С І П О Р Ы Н Н Ы Ң М АТ Е Р И А Л Д Ы Қ
Р Е С У Р С Т А Р Ы Н Т А Л Д А У. М А Т Е Р И А Л Д Ы Қ
Р Е С У Р С ТА Р Ы ТА Л Д АУ К Е З І Н Д Е М Ы Н А Д А Й
К Е З Е Ң Д Е Р І Б Ө Л І П К Ө Р С Е Т УГ Е БОЛ А Д Ы :

• Материалдық – техникалық жабдықтау жоспарының сапасын
талдау.
• Материалдық ресурстарды пайдалану тиімділігін бағалау.
• Кәсіпорынның материалдық ресурстарға қажеттілігін бағалау.
КӘСІПОРЫННЫҢ ЕҢБЕК
Р Е С У Р С Т А Р Ы Н Т А Л Д А У. Е Ң Б Е К
Р Е С У Р С Т А Р Ы Н Т А Л Д АУД Ы Ң Н Е Г І З Г І
КЕЗЕҢДЕРІ:

• Жұмыс күшін пайдалану жағдайын талдау.
• Еңбек өнімділігін талдау.
• Еңбек ақы төлеу жағдайын талдау
Ө Н І М Н І Ң Ө З І Н Д І К Қ Ұ Н Ы Н Т А Л Д А У.
Ө З І Н Д І К Қ Ұ Н Д Ы Т А Л Д АУ К Е З І Н Д Е
К Е Л К С І К Е З Е Ң Д Е РД І Б Ө Л І П
К Ө Р С Е Т У Г Е БОЛ А Д Ы :

• Өткізілген өнімнің 1 теңгесінен кеткен шығындарды
талдау.
• Тікелей материалдық және еңбек шығындарын
талдау
• жанама шығындарды талдау.
ПАЙДА МЕН ТАБЫСТЫЛЫҚ
( Р Е Н Т А Б Е Л Ь Д І Л І К ) Д Е Ң Г Е Й І Н Т А Л Д А У.
ПАЙДАНЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ МЕН
П А Й Д А Л А Н УД Ы Т А Л Д АУ Т Ө М Е Н Д Е Г І Л Е РД І
ҚАМТИДЫ:
• Пайданың құрамы мен динамикасын талдау.
• Негізгі қызмет түрлерінің қаржылық нәтижелерін талдау.
• Өзге де ызмет түрлерінің қаржылық нәтижелерін талдау.
• Кәсіпорынның табыстылығын ( рентабельдігін) талдау.
КӘСІПОРЫННЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ
Ж А Ғ Д А Й Ы Н Т А Л Д А У. Қ А Р Ж Ы Л Ы Қ
Ж А Ғ Д А Й Д Ы ТА Л Д АУ К Е Л Е С І
К Е З Е Ң Д Е РД І Қ А М Т И Д Ы :

• Шаруашылық субъектінің экономикалық және қаржылық
жағдайына алдын-ала шолу жасау.
• Кәсіпорынның мүліктік жағдайын бағалау
• Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау.
• Бағалы қағаздар нарығындағы жағдайын бағалау.
Сонымен кәсіпорынның өндірістік – шаруашылық және
қаржы – экономикалық қызметін талдау оның қаржылық
нәтижелерінің объективті және нақты көрінісін ,
экономикалық ресурстарды пайдалану тиімділігін,
өндірістік әлеуетінің мөлшерін көрсетеді. мөлшерін
көрсетеді.
КӘСІПОРЫННЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ
Ж А Ғ Д А Й Ы Н Б А Ғ А Л АУ К Ө Р С Е Т К І Ш Т Е Р І

Кәсіпорынның қаржылық жағдайы деп оның өз қызметін
қаржыландыру мүмкіншілігін (қабілетін) айтамыз. Ол
кәсіпорынның дұрыс жасауы үшін қажетті қаржылық
ресурстармен қамтамасыз етілуін, оларды ұтымды
орналастыру мен тиімді пайдалануды, басқа жеке және заңды
тұлғалармен қаржылық өзара қарымө қатынасын, төлем
қабілеттілігі мен қаржылық тұрақтылыған сипаттайды.
КӘСІПОРЫННЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН
Б А Ғ А Л АУ К Е З І Н Д Е Б І Р Қ АТА Р Н А Қ Т Ы
КӨРСЕТКІШТЕР ЖҮЙЕСІ ПАЙДАЛАНЫЛАДЫ.
О Л А РД Ы Т Ө М Е Н Д Е Г І Д Е Й Т О П Т А Р Ғ А Б Ө Л І П
Қ А РА С Т Ы Р У Ғ А Б О Л А Д Ы :

1. Кәсіпорынның мүліктік жағдайын бағалау көрсеткіштері;
2. Кәсіпорынның өтімділігін бағалау көрсеткіштері;
3. Кәсіпорынның қаржы тұрақтылығын бағалау көрсеткіштері;
4. Кәсіпорынның іскерлік белсенділігін бығалау көрсеткіштері;
5. Кәсіпорынның рентабельділігін бағалау көрсеткіштері
КӘСІПОРЫННЫҢ МҮЛІКТІК ЖАҒДАЙЫН
Б А Ғ А Л АУ К Ө Р С Е Т К І Ш Т Е Р І
Көрсеткіштер Есептеу формуласы
1. Негізгі қорлардың жаңару коэффициенті 1. Кезең ішінде келіп түскен негізгі қорлар құны/ кезең
соңындағы негізгі қорлардың бастапқы құны

2. Негізгі қорлардың тозу коэффициенті 2. Негізгі қорлардың тозу соммасы/ негізгі қорлардың
бастапқы құны

3. Негізгі қорлардың жарамдылық 3. Негізгі қорлардың қолдық құны/ негізгі қорлардың
коэффициенті бастапқы құны
4. Негізгі қорлардың істен шығу 4. Есепті кезенде есептен шыққан негізгі қорлар құны/
коэффициенті кезең басындағы негізгі қорлардың бастапқы құны
5. Негізгі қорлардың активті бөлігінің 5. Негізгі қорлардың активті бөлігі/ барлық негізгі қорлар
үлесі құны
КӘСІПОРЫННЫҢ ӨТІМДІЛІГІН
Б А Ғ А Л АУ К Ө Р С Е Т К І Ш Т Е Р І
Көрсеткіштер Есептеу формуласы

1. Абсолютті өтімділік 1. Кәсіпорынның ақшалай қаражаттары+ қысқа мерзімді
қаржылық салымдары/қысқа мерзімді міндеттемелер
коэффициенті
2. Жедел өтімділік
2. Ақшалай қаражаттар+қысқа мерзімді қаржылық
коэффициенті (аралық жабу
салымдар ( бағалы қағаздар) + қысқа мерзімді дебиторлық
коэфиценті) берешек/ қысқа мерзімді міндеттемелер
3. Ағымдағы өтімділік 3. Ағымдағы активтер/ Ағымдағы ( қысқа мерзімді)
коэффициенті міндеттемелер
КӘСІПОРЫННЫҢ ҚАРЖЫ
Т Ұ РА Қ Т Ы Л Ы Ғ Ы Н Б А Ғ А Л А У
КӨРСЕТКІШТЕРІ
Көрсеткіштер Есептеу формуласы

• 1. Меншікті капиталды 1. Меншікті капитал/ кәсіпорын
шоғырландыру коэффициенті капиталы
( тәуелсіздік коэффициенті)
2. Қарыздық капитал/ кәсіпорын
• 2. Қарыздық капиталды
шоғырлагдыру коэффициенті
капиталы
• 3. Қаржылық тәуелділік 3. Кәсіпорын капиталы ( баланс
коэффициенті валютасы/ меншікті капитал
• 4. Ағымдағы берешек • 4. Қысқа мерзімді міндеттемелер/
коэффициенті кәсіпорын капиталы
• 5. Қарыздарды меншікті • 5. Меншікті капитал/ қарыздық
капиталмен жабу капитал
коэффициенті
• 6. Қаржылық леверидж • 6. Қарыздық капитал/меншікті
коэффициенті капитал
• 7. Тұрақты өаржыландыру • 7. Меншікті капитал+ ұзақ мерзімді
коэфициенті міндеттемелер/ кәсіпорын капиталы
К Ә С І П О Р Ы Н Н Ы Ң І С К Е РЛ І К
Б Е Л С Е Н Д І Л І Г І Н Б Ы Ғ А Л АУ
КӨРСЕТКІШТЕРІ
Көрсеткіштер Есептеу формуласы
• 1. Активтердін айналымдылық • 1. Өнімді сатудантүскен табыс/ есепті кезендегі
коэффициенті активтердің орташа жылдық құны

• 2. Айналымнан тыс активтердің • 2. Өнімді сатудантүскен табыс/ есепті кезендегі
айналамдылық коэффициенті активтердің орташа жылдық құны
• 3. Ағымдағы активтердің • 3. Өнімді сатудантүскен табыс/ есепті кезендегі
айналымдылық коэффициенті активтердің орташа жылдық құны
• 4. Меншікті капиталдың • 4. Өнімді сатудан табыс/ меншікті капиталдың
орташа жылдық құны
айналымдылық коэффициенті
• 5. Сатылған өнімнің өзіндік құны/ өндірістік
• 5. Тауарлы – материалдық
қорлардың ( шикізаттар мен материалдардың,
қорлардың (өндірістік аяқталмаған өндірістің , дайын өнімнің) орташа
қорлардың) ай жылдық құны

• 6. Дебиторлық берешектін • 6. Өнімді сатудан түскен табыс/ дебиторлық
берешектің орташа жылдық құны
айналымдылық коэффициенті
налымдылық коэффициенті
• 7. Өнімді сатудан түскен табыс/ кредиторлық
• 7. Кредиторлық берешектін
берешектің орташа жылдық құны
айналымдылық коэффициенті
КӘСІПОРЫННЫҢ РЕНТАБЕЛЬДІЛІГІН
БАҒАЛАУ КӨРСЕТКІШТЕРІ
Көрсеткіштер Есептеу формуласы

• 1. Активтердің ( табыстылығы) • 1. Салық салынғанға дейінгі (таза пайда)/ есепті кезкңдегі активтердің
орташа жылдық құны
рентабельдігі
• 2. Салық салынғанға дейінгі пайда (таза пайда) / ағымдағы активтер құны
• 2. Ағымдағы активтердің
• 3. Салық салынғанға дейінгі ( таза пайда) / меншікті капиталдың орташа
рентабельдігі
жылдық құны
• 3. Меншікті капиталдың • 4. Жалпы пайда ( таза пайда) / өнімді сатудан түскен табыс
рентабельдігі
• 5. Таза пайда ( операциялық қызметтен түскен пайда) / өнімнің толық
• 4. Сатудың рентабельдігі өзіндік құнына

• 5. Өнімнің рентабельдігі • 6. Таза пайда / негізгі өндірістік қорлар+айналым қарларының орташа
жылдық құны
• 6. Өндіріс рентабельдігі

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпорынның қаржылық жағдайын есепке алу және талдау

Қаржы ресурстарын басқару туралы ақпарат

Кәсіпорын жарғысымен, қызметтік міндеттерімен танысу

Кәсіпорынның қаржылың ресурстары

ҚАРЖЫ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫН ТАЛДАУ

Кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру

Кәсіпорынның қаржылық ортасы

Өнімнің өзіндік құнын төмендету, пайда, рентабельділікті арттыру әдістер

ҚАРЖЫЛЫҚ МЕНЕДЖМЕНТТІҢ МАҚСАТЫ ЖӘНЕ МІНДЕТТЕРІ

Қаржылық талдау мақсаты және міндеттері

Пәндер