Газ алмасу

Презентация қосу

Жапырақ

Орындаған: Өркен Айсулу БГ-11
Тексерген: Айнагулова Ғ.С.
Жапырақ- өсімдіктің
вегетативті мүшелерінің бірі.
Өсуі шектелген өокенің
бүйірлік мүшесі болып келеді.
Ағаштар мен бұталардың
уақытша органы.
Қызметі:
Фотосинтез
Судың булануын реттеу
Газ алмасу
Артық қор заттары жиналады
Кейде вегетативті көбейеді
Біржылдық жапырақтардың өмір
сүру ұзақтығы сабақтікімен бірдей,
ал көпжылдық өсімдіктерде ол
қысқа. Өсімдіктердің көбісінің
жапырақтары бір – бір жарым жыл
жарым, одан да аз уақыт өмір
сүреді. Мәңгі жасыл өсімдіктердің
жапрағы 1-5 жыл, ал
кейбіреулерінде 10-15 жыл өмір
сүреді. Тек Африка вельвичияның
жапырағы тұрақты орган 90-100
жыл өмір сүреді.
ЖАПЫРАҚТЫҢ МОРФОЛОГИЯЛЫҚ
ҚҰРЫЛЫСЫ
Жапырақтың бірнеше бөлімдері болады: жапырақ тақтасы, сағағы,
жапырақ негізі және жапырақ серігі.
Жапырақ сағағы – жапырақ негізі мен тақтасының арасында
орналасады. Жапырақты сабаққа бекітеді, тірек және өткізгіш
қызметтерін атқарады. Сонымен қатар жапырақ тақтасын күнге
бағыттайды. Сағағы бар жапырақты сағақты, жоқ болса сағақты
деп атайды.
Жапырақ серігі – жапырақ негізінде пайда болатын жұп бүйірлік
өсінділер. Әр өсімдікте жапырақ серігі пішіні мен өлшемі
бойынша әртүрлі болады.
Жапырақ тақтасында түтікті талшықты өткізгіш шоқтар болады.
Осы шоқтар жапырақ бойына қоректік заттарды тасымалдайды
Жүйкелену
Жапырақ тақтасына түтікті талшықты шоқтардың орналасуына
байланысты 4 түрі бар
Параллельді – жүйкелер бір-біріне параллель орналасады;
Доғалы – жүйкелер жапырақта тақтасына параллель доғалар түзеді;
Қауырсынды – жүйкелер қауырсын тәрізді, яғни жапырақ ортасында
бір негізгі жүйке өтеді, одан жанама жүйкелер өтеді де, олар тағы
тарамдалады да ұсақ жүйкелер торын түзеді;
Саусақты – сағақтан бірнеше жүйкелер шығып, жанына қарай
тарамдалады.
Анатомиялық құрылысы

Жапырақ тақтас эпидермадан, мезофилден өткізгіш шоқтардан тұрады.
Жапырақтың үстіңгі эпидермасының клеткаларының кутикуласы астыңғы
эпидермасының кутикуласынан қалың болып келеді.
Үстіңгі эпидермасында устьица аппараттары болмайды.
Үстіңгі эпидерма мен астыңғы эпидерма арасында ассимиляциялық паренхимадан
тұратын тұратын мезофилл болады.
Оның жоғары эпидермаға жақын орналасқан клеткаларының формасы ұзынша
созылған, тығыз орналасқан және клетка аралық қуыстары болмайды.Бұл бағаналы
паренхима.
Онда негізінен фотосинтез жүреді.
Астыңғы эпидермаға жақын жерде аралық қуыстары үлкен, дөңгелектеу болып
келген клеткалар борпылдақ паренхима орналасады. Оның негізгі қызметі – газдың
алмасуын және судың булануын реттеу.
Жапырақ ұлпасына атқаратын қызметіне қарай
ассимиляциялық, жабындық және өткізгіш деп
бөлінеді.
Ассимиляциялық – онда фотосинтез процесі
жүреді;
Жабындық – судың булануын және газ алмасуды
реттейді;
Өткізгіш – заттарды өткізеді.
Қолданылған әдебиеттер:

Ботаника – Әметов Ә.Ә. 2005 ж
Ботаника лабораториялық практикум – Нұрмұхамбетова Ғ.С.,
Айнагулова Ғ.С., Қауысбекова А.Ж.
https://kk.wikipedia.org/wiki/Жапырақ

Ұқсас жұмыстар

Өкпедегі газ алмасу

Масса алмасу

Атмосфералық қысымды өлшеу

Анаэробты тыныс алу

Өкпе мен тіндегі газ алмасу

Иттің тыныс алу мүшесінің морфологиясы

Ауа жолдары

Құстардың тыныс алуы және газ алмасуы

Биологиялық жүйедегі зат алмасу. Фотосинтез фазалары

Қанмен отегінің тасымалдануы

Пәндер