Асинхронды электрқозғалтқышты қосқыш розетка көмегімен қосу өндірістік сабақ

Презентация қосу

Тақырыбы: «Асинхронды
электрқозғалтқышты қосқыш
розетка көмегімен қосу» өндірістік
сабақ
* Орындаған: Ердібаева Несібелі
*
Сабақ мақсаты:
Білімділік: Студенттерге теориялық біліммен сабақтастыра
отырып оны өндірістік сабақта қолдану.
Электрқозғалтқыштың орамасын жұлдызша және
үшбұрышпен қосуды, қозғалтқыштың айналу бағытын
өзгертуді үйрету.
Дамытушылық: Шеберханада студенттер құралдармен
жұмыс жасағанда техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау
керектігін білу керек
Тәрбиелік: Студенттерді тиянақтылыққа, ұқыптылыққа
үйрету, өз ісіне жауапкершілікпен қарау
Сабақтың материалдық-техникалық жабдықталуы:
Қысқа тұйықталған асинхронды электр қозғалтқыш;
штепсельді розетка, сымдар, электр монтаждау жұмыстарына
арналған құралдар жиынтығы, слайд, бейнефильм,
интерактивті тақта, тапсырмалар
Техника қауіпсіздік ережесі
б ы :
ы р ы
а қ
*Т о н д ы
ин х р л т
с
* А ектрқозғ қыш а
эл қ о с
ш т ы
қы а
о з ет к қ осу
р і м ен
ө м ег
к
*
Өткен сабақ бойынша білім алушылардың білімін тексеру

Кім жылдам?
1 – деңгей
Трансформаторға анықтама бер және оның практикада кең қолданылатын орны.
Электр энергиясын таратуда кернеуге байланысты трансформатордың неше түрі бар?
Трансформатор неше бөліктен тұрады? Магнитоөткізгіш неге керек?
Орамдардың орналасу тәртібіне қарай трансформаторлар неше түрге бөлінеді?
Орамдардың орам санына байланысты жоғарылатқыш,төмендеткіш трансформатор екенін
ажырата аламыз ба?
2 – деңгей
Трансформатордың төлқұжаты дегеніміз не? Қандай өлшем бірліктері көрсетіледі?
Қай орамдағы қуатты пайдалы және пайдаланатын қуат деп бөлеміз? ПӘК қалай
анықталады?
Арнайы трансформаторлардың қандай түрлерін білесің?
3 – деңгей
Трансформатордың жұмыс тәртібінің неше түрі бар? Сыналу тәжірибесінде қай режимдер
қолданылады?
Үш фазалы кернеуді тасымалдау үшін қандай трансформаторлар қолданылады? Орамдары
бір-бірімен қалай жалғанады,қалай белгіленеді?
*
Асинхронды электрлік қозғалтқыш — электр энергиясын
механикалық энергияға түрлендіруге арналған электр машинасы.
Айналу магниттілігі деп аталған құбылысты алғаш рет 1824 ж. француз
физигі Р.Ф. Араго тәжірибе жүзінде көрсетті. Ал бұл құбылыстың ғыл.
негізін 1888 ж. а Г.Феррарис (Италия) пен хорват ғалымы Н.Тесла (АҚШ)
әрқайсысы өз бетінше ашты. Алғашқы үш фазалы Асинхронды
электрлік қозғалтқышты 1889 ж. орыс электротехнигі М.О. Доливо-
Добровольский жасады. Асинхронды электрлік қозғалтқыштың жұмыс
принципі ротор мен статордың магнит өрістерінің өзара әрекетіне
негізделген. Статор орамдары арқылы ток өткенде, айнымалы магнит
өрісі пайда болады. Бұл өріс ротор орамында ток тудырады. Пайда
болған ток айнымалы өріспен әсерлесіп, роторды ілестіре айналдырады.
Оның бұрыштық айналу жылдамдығы полюстер жұбының санын
ауыстырып қосу, қоректік ток жиілігін, ротор тізбегіндегі кедергіні
өзгерту, сондай-ақ бірнеше машинаны тізбекке қосу арқылы реттеледі.
Асинхронды электрлік қозғалтқыштың айналу бағытын статор
орамасының кез келген екі фазасын ауыстырып қосу арқылы өзгертуге
болады. Асинхронды электрлік қозғалтқыштың құрылымы қарапайым
әрі сенімді болғандықтан электр жетегіндегі негізгі қозғалтқыш ретінде
қолданылады. Оның қуаты бірнеше Вт-тан ондаған МВт-қа дейін жетеді.
* Асинхронды машиналар генератор қозғалтқыш, түрлендіргіш, фазареттеуіш,
тахогенератор және автоматика тетігі ретінде пайдаланылады. Асинхронды
машиналардың генератор әлпіндегі. энергетикалық көрсеткіштері қозғалтқыштық
әлпінде қарағанда нашар. Сондықтан асинхронды машиналар негізінен қозғалтқыш
түрінде қолданылады. Электрлік қозғалтқыштардың ішінде ең көп тарағаны да осы
асинхронды қозғалтқыш. Оның себебі: асинхронды қозғалтқыш басқа
қозғалтқыштарға қарағанда құрылысы жағынан қарапайым, қолданымға женіл,
сенімді және арзан. Ал асинхронды қозғалтқыштардың негізгі кемшілігі оның айналу
жиілігін реттеудің салыстырмалы қиындығы.
Дүние жүзінде өндірілетін электр энергиясының 40%-ын асинхронды
қозғалтқыштар тұтынады, ал 2000 жылдарда барлық асинхронды қозғалтқыштардың
қондырғылық қуаты 2 млрд. кВт шамасында болды. Асинхронды қозғалтқыштардың
кернеуі стандарттық кернеулерге есептелген - 10 кВ-ке дейін, ал қуаты бірнеше ваттан
мыңдаған киловатқа дейін барады. Мысалы, ең көп тараған 4А сериялы
қозғалтқыштың қуаты 0.06 кВт-тан 400 кВт- қа дейін, ал кернеуі 200 В - тен 660 В- ке
дейін.
Қозғалтқыштар әр түрлі жұмыстар үшін және әр түрлі ауа райының жағдайында
қолданылатындықтан оларды ылғалға, ыстыққа, аязға төзімді, ал шаңнан, су
тамшыларынан, газдан және бөтен заттардың ішіне түсуінен сақтау үшін қорғалған
жабық тамшыдан қорғалған, қопарылыстан қорғалған етіп жасайды. Кернеудің
фазаларының санына қарай асинхронды машиналар бір фазалы және үш фазалы етіп,
ал ротордың конструкциясына байланысты қысқа тұйықталған және фазалы роторлы
деп аталады.
* Үш фазалы қысқа тұйықталған роторлы асинхронды двигателдің
құрылысы
* 1 – вал,
* 2,6 –
подшипниктер,
* 3,7 – подшипникті
шит,
* 4 – шығыс қорабы,
* 5 – вентилятор,
* 8 – вентилятор
қорабы,
* 9 – қысқа
тұйықталған
ротордың өзекшесі,
* 10 – статордың
өзекшесі,
* 11 – корпус
* Үш фазалы ротордың асинхронды двигателдің құрылысы
1,7 подшипниктер,
2,6 – подшипникті
шит,
3 – корпус,
4 – статордың
өзекшесі,
5 - ротордың
өзекшесі,
8 – вал,
9 – шығыс қорабы,
11 – контактілі
сақина
* Асинхронды электрқозғалтқыштың ақауларды анықтау
әдістері:
Ақау белгілері Себептері
Электр моторы гуілдейді Айгөлектерінің тозуы,қалқанының
қисаюы,біліктің майысуы

Электр моторы гүрілдейді,ротор айналады Ротордың орамында үзік бар, статордың
бірақ фазадағы токтар әр түрлі орамасының басы,соңы дұрыс жалғанбаған

Ротор айналмайды не баяулау,мотор қатты Статор орамы үзілген не орамдық тұйықталу
қызады бар.желдету жағдайы нашарлаған,ластанған.

Статор орамасының оқшаулағышының Оқшаулағыш суланған,ластанған тозған,
кедергісі төмен зақымданған

Электр моторы жұмыс кезінде дірілдейді Біліктер бұзылған,ротордың теңдігі бұзылған

Мотор қатты дірілдейді, сөндіргенде Статордың орамасында қысқа тұйықталу бар.
басылады бірақ гуілдейді, қызады.
* Фазалық роторлы асинхронды машиналар
Ақау белгілері Себептері

Электр моторы қалыпты айналу жылдамдығын Оталдыру реостатының үш фазамен түйісімі бұзылған,
алмайды реостат пен ротор орамасының арасындағы тізбек
бұзылған

Электр моторының айналу жиілігі баяу, ротор қатты Жанасу сақинасы және біліктің арасындағы
қызады. оқшаулағыш бұзылған.

Мотор жүктелген кезде айналу жиілігін үдете алмайды, Ротор орамасының сақинамен қосылып дәнекерленген
гуілдейді, статор соғады. қосылысы бұзылған.

Щетка мен сақина арасынан қатты дыбыс шығады. Щетка кірлеген,щетка қысқыш құрсауында кептелген,
сақина соғады,
* Асинхронды электрқозғалтқышты қосқыш розетка көмегімен қосу
Жұмыстың орындалу тәртібі:
1. Қозғалтқыш паспортының деректерімен танысыңыз. Олардың көмегімен қандай кернеуге қосуға
болатынын анықтаңыз:
* орамаларды жұлдызшамен қосу кезінде;
* орамаларды үшбұрыштап қосу кезінде;
2. Ораманың екі қосылысы және тораптағы кернеудің қалыпты мәнінің кезіндегі паспорттық деректер
бойынша ток күшінің қалыпты мәнін анықтаңыз.
3. Қалқандағы қорғау аппараттарының қандай ток күшіне қондырылғанын біліңіз және қорғау
аппараттарының деректері мен қозғалтқыштың паспорт деректерінің сәйкестігін анықтаңыз.
4. Қосқыш розеткамен танысыңыз. Оның ажыратылған және қосылған жағдайындағы орнықтылығын
тексеріңіз.
5. Кернеуі ажыратылған кездегі электрқозғалтқыштың жағдайын (подшипниктің жай-күйін,
электрқозғалтқыштың жай-күйін, бейтарап тұйықталған қозғалтқыш қаңқасының қосылысының беріктігін,
роторды қолмен бұраған кезде тықылдың болмауын, ораманың шықпа ұштары оқшауламаларының жай
күйін ) тексеріңіз.
6. Статордың орамаларын «жұлдызшамен» қосу сұлбасын сызыңыз. Розетканы ажыратқан кезде осы
сызбаны ток күшін өлшеу үшін амперметрді қолданатын қосу сұлбасын жинаңыз. Техника қауіпсіздігі
бойынша қозғалтқышты қоршаңыз және қорғану құралдарын қолданыңыз.
7. Оқытушы сұлбаны тексеріп болған соң қозғалтқышты 1-2 секунд ішінде түрткімен қосыңыз және айналу
бағытын, іске қосқыш ток күшін, ажырататын құрылғының жұмыс беріктігін тексеріңіз.
8. Ротордың айналу жылдамдығы қалпына келгенше электрқозғалтқышты қысқа мерзімге қосыңыз.
9. Қозғалтқыштың ажыратылғанына көз жеткізіп, фазаларды қосып-ажырату арқылы екі желілік сымды
орындарымен ауыстырыңыз. Қосуды қайталаңыз, ротордың айналу бағытын анықтаңыз. Қозғалтқышты
ажыратыңыз.
10. Амперметрді токтың күшін өлшеу үшін қолданып, статордың орамаларына үшбұрышпен қосылған
қозғалтқыштың қосылу сұлбасын сызыңыз.
Статор орамаларын үшбұрыштап қосу кезінде қозғалтқышты торапқа қосуға дайындап, оқытушының
көмегімен қозғалтқышты қосыңыз. Статордың орамаларын жұлдызшалап және үшбұрыштап қосқан кезде
тоқтың іске қосқыш күшін салыстырыңз.
Жұмысты орындау барысында роторлы қысқа тұйықталған асинхронды электрқозғалтқыштың іске
қосқыш ток күші қалыпты ток күшінен алты-сегіз есе асады. Сондықтан қысқа уақыт ішінде бірнеше рет
еселеп қосу оның қатты қызып, істен шығуына әкеліп соғады.
Назарларыңызға рахмет!!!

Шығармашылық шабыт тілеймін!

Ұқсас жұмыстар

Статор орамасы

СТАТОР РОТОР

Электроқозғалтқыштарды пайдалану

Электр тізбегін құрастыру

Электр тұтынушы

Асинхронды және синхронды ақпаратпен алмасу принциптері

Электр схемасы элементтерінің графикалық белгілері

Автомобильдің беріліс қорабы

Ақпаратпен алмасу принциптері мен режимдері

Элегазды ажыратқыштар

Пәндер