АУДАРМАШЫ ЭТИКАСЫ

Презентация қосу

АУДАРМАШЫ
ЭТИКАСЫ
Орындаған: Әлімжан А.Б.
Тексерген: Асанбаева С.А.
Кез келген мамандық өкілдері өз нормалары мен ережелері бар.
Осы нормалар мен ережелердің көмегімен мамандық қоғамда өз
орнын бекітеді,ал қоғам өз тарапынан кәсіп этикасына әсер етеді.
Кез-келген кәсіпте өзінің моральдық нормалары мен кәсіби мінез-
құлықтың заңдары бар, олар бұзуға болмайды. Адалдық,
міндеттілік, кәсіби өзара көмек кез келген кәсіптің белгісі болды.
Аудармашы мамандығы ерекшелік емес. Көп ғасырлар бұрын пайда
болған ол адамдардың қажеттілігін үнемі дәлелдеп отырды.
Қоғамның оған деген қатынасы өзгерді, этикалық нормалар да
өзгерді. XX ғ. басында олар белгілі бір кескіндерге ие болды және
үнемі XX ғасыр бойы созылды
Аудармашы мамандығы
әртістің мамандығындай.
Бірақ оған қарамастан, әр
мамандықтың өзінің
ерекшелігі болады.
Әртістің міндеті
кейіпкердің образына кіріп,
кейіпкердің іс-қимылын
салып, көрермендерге әсер
ету. Ал аудармашы,
керісінше, аударып жатқан
адамның образына қатысы
болмауы керек.
Аудармашылар этикетінің ерекшелігі басқа мәдениеттердің өкілдерімен
тығыз өзара іс – қимыл сияқты факторлармен анықталады, демек, өз
елінің ғана емес, басқа да елдердің әдет-ғұрпы мен хаттамасын білу
қажет, — Авторлық құқық, жұмыс процесінде тұрған міндеттердің
бірегейлігі мен қайталанбастығы. Аудармашының біліктілігіне жиі
байланысты атмосфера және келіссөздер жетістігі, әсіресе аудармашы
арнайы (бейінді) тілді меңгерген кезде жақсы. Және аудармашыға
қойылатын тағы бір маңызды талап, ол бірінші емес, оған қойылатын-
бұл … елеусіз. Мінсіз аударма-бұл адамдар үшінші тұлға арқылы
сөйлесуді байқамайды аударма.
Аудармашының өз ойларын айтуға мүмкіндігі жоқ, бұл тек
делдал ғана, бірақ ол екі тілде тек қана пікірлердің мағынасын
ғана емес, сонымен қатар олардың эмоциялық түсін,
сөйлеушінің сөйлеу стилін, тіпті сөйлеу екпінін және
интонациялық құрылымды, мүмкіндігінше, әрине, дәл беруге
міндетті. Мұндай қысылу сөзі аударылатын бейнеде
аудармашыдан үлкен физикалық және эмоциялық шиеленісті
талап етеді.
Аудармашы үшін тек аударылатын мәтіннің
мағынасы ғана болуы тиіс және тыңдаушыларда
қандай да бір эмоциялар тудыруы тиіс (күлкі,
ренжіс және т.б.) ол тек қана, ым-қимыл,
интонация, дауыс тоны сияқты бейвербалды
құралдар есебінен емес, мағынаны дұрыс беру
есебінен ғана мүмкін. Аудармашының дауысы мен
барлық мінез-құлқы сөйлеушінің эмоциясына
қарамастан, әрқашан бейтарап болуы тиіс.
Аудармашы айналасындағыларға аудару
кезінде жазылған ақпаратпен бөлісуге
қаншалықты құқылы – өте нәзік мәселе.
Аудармашылардан ақпаратты жарияламау
туралы жазылу, мысалы, сот талқылауы
барысында талап етіледі. Қалған жағдайларда
аудармашының жұмысы, әдетте, құпия емес,
оның нәтижелері не жұмыс уақытында
(конференцияда Ауызша аударма жарияланым
бар), не біраз уақыттан кейін (мақалалар мен
кітаптардың жазбаша аудармасы)
жарияланады. Алайда, аударма құпия болған
жағдайлар әрекет етеді. Мысалы, аудармашы
жеке сөйлесулерге қатысады.
Ресми кездесулер кезінде, егер әрбір тараптың өз
аудармашысы болса, өз делегациясы мүшелерінің
сөзін ғана аудару керек. Екінші тараптың өкілдері
олардың аудармашысын аударады. Бұл ретте
шетелдік әріптесін «түзетуге» болмайды.
Егер тұрып жатқан қабылдауда жұмыс істеу керек
болса (мұндай әдістер «а ля фуршет» деп аталады),
подностары бар даяшылар алаңдатпауы үшін, бірақ
ештеңе ішпеу керек, өйткені тіпті шағын мас болу
мансабының соңы болуы мүмкін.
Жас аудармашыларға Г. Мирам: «… ішуге емес, ішуге
емес, ішуге және ішуге болады. Алдын ала асығыңыз,
достарыңызбен ішіңіз — бұл сіздің ішіңіз емес. Аудармашы
үшін бұл жұмыс және қайталаймын, өте ауыр. Бірақ
истукан, тас беткейімен отыруға болмайды — адамдар
көңілді және сәйкес болу керек.»
Іскерлік тәсілдер кезінде аудармашы сөйлеуі
тиіс адамның сол жағында орналасады. Егер
аудармашының қызметі үстел үстінде әңгіме
жүргізу кезінде талап етілмесе, оны басқа
орынға отырғызады, ол аударуға кірісу қажет
болған кезде ғана кетіп қалады: ол сөйлеуі
аударылуы және аударманы жүзеге асыруы
қажет адамның жағында және артында
тұрады.
Аудармашының моральдық принциптері, яғни
аудармашыға не болатынын және не туралы
мүмкін еместігін анықтау — бұл қарапайым
міндет емес. Бірақ егер жоғарыда
айтылғандарды жалпылай алсақ, онда мұндай
тезистерді бөліп көрсетуге болады:

2. Аудармашының мәтініне қол
1. Аудармашы бір тілде
сұғылмайды. Аудармашы өз
жасалған ауызша немесе
қалауы бойынша аударма
жазбаша мәтінді басқа тілдегі
кезінде мәтінді өзгертуге, оны
мәтінге аударатын
қысқартуға немесе кеңейтуге
ТРАНСЛЯТОР бар.
құқығы жоқ.

3. Аударма кезінде аудармашы
өзіне белгілі кәсіби іс-әрекеттердің
көмегімен әрқашан бастапқы
мәтіннің инвариантын барынша
беруге тырысады.
5. Қалған жағдайларда
4. Кейбір жағдайларда ауызша
аудармашының тараптардың
дәйекті немесе ілеспе аударма
қарым-қатынасына араласуға
жағдайында аудармашы
құқығы жоқ.
дипломатиялық
өкілеттіктермен де (мысалы,
халықаралық байланыстар
кезінде ірі саясаткерлердің
сөздерін аудару кезінде)
жазылған тұлға болып
табылады. Егер осы
6. Аудармашы аударылатын дипломатиялық өкілеттіктер
материалдың мазмұнына аудармашыға мойындалған
қатысты құпиялылықты болса, ол көмекші функцияны
сақтауға және оны қажетсіз орындай отырып, бастапқы
жарияламауға міндетті. мәтіннің дәлдігіне қарсы
қателікке құқылы.

Ұқсас жұмыстар

АУДАРМА КӘСІБІНІҢЛИНГВИСТИКАЛЫҚЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Аударма үрдісінің лингвистикалық ерекшеліктері

Аударма үрдісінің лингвистикалық ерекшелігі

Аударма кәсібінің лингвистикалық қырлары

Аударма үрдісінің психологиялық ерекшеліктері

Аударма сапасына қойылатын талаптар

Жалпы этика

Ұлттық қатынастар этикасы

Психология және кәсіптік қызметтік этикасы

Кәсіпкерлік пәніне жалпы шолу

Пәндер