Мәдени-гигиеналық дағдылар мен өзін-өзі қызмет етуді қалыптастыру: мектепке дейінгі балаларды тәрбиелеу

“М. ТЫНЫШПАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ КӨЛІК ЖӘНЕ КОММУНИКАЦИЯЛАР АКАДЕМИЯСЫ”АҚ

“АҚТӨБЕ КОЛЛЕДЖІ” ЖШС

Тақырыбы:Мәдени-гигиеналық дағдылар және өзіне-өзі қызмет ету

Орындаған:До-21студенті Тлеужан Фариза

Тексерген: Гулзира Мусенова

Мәдени-гигиеналық дағдылар.

Мәдени-гигиеналық дағдылар маңызды компонент өзін-өзі ұстау мәдениеті. Бетті, денені, шашты, киімді, аяқ киімді таза ұстаудың ұқыптылық қажеттілігі гигиена талаптарымен ғана емес, сонымен қатар адамдар арасындағы қатынастардың нормаларымен де белгіленеді. Балалар осы ережелерді сақтау басқаларға деген құрметті білдіретінін, кір қолды ұстау немесе жинақы киімге қарау ешкімге жағымсыз екенін түсінуі керек. Өзіне, сыртқы келбетіне, іс-әрекетіне қалай қарау керектігін білмейтін салақ адам, әдетте, өз жұмысына салғырт қарайды.

Мәдени-гигиеналық дағдыларды тәрбиелеу балаларды әлеуметтендірудің табысы үшін ғана емес, сонымен бірге олардың да маңызы зор денсаулық .

Мәдени-гигиеналық білім мен гигиеналық дағдылар баланың денсаулығын нығайтуға, сонымен қатар баланы әдептілікке, саналылыққа баулиды. Баланы жеке бас гигиенасының талаптарын сақтауға баулу олардың саналы түрде қоғамға қажетті негізгі ережелерді сақтап жүруін қалыптастырады. Баланы ең алғашқы гигиеналық дағдыларға ата-анасы үйретсе, гигиеналық білім, тәрбие берудің негізі бала-бақшадан басталады.

Балаларды жеке және қоғамдық гигиеналық дағдыларына тәрбиелеу - олардың денсаулықтарын қорғауда тұрмыстық, қоғамдық мінез-құлықтарының дұрыс қалыптасуында маңызды орын алады. Балалардың гигиеналық ережелері және мінез-құлық нормаларына қажетті білім мен дағдыларын үйреніп - орындаулары, денсаулықтарына да өте пайдалы. Балалармен күнделікті жұмыс процесінде олардың жеке гигиена ережелерін орындаулары үйреншілік әдетке айналып, ал есейген сайын гигиеналық дағдылар үнемі жетілуі керек.

Балаға жастайынан қол жууға үйретіледі. Сонымен, жылы ясли тобы (1-2 жаста) баланың қолын күтуші немесе мұғалім жуады. Бірінші кіші топта (2-3 жаста) бала қолын өзі жууға тырысады, ересек адам оған көмектеседі және мұны тамақтанар алдында және кірлегеннен кейін жасау керектігін үнемі ескертеді.

Екінші кіші топта (3-4 жаста) мұғалім баланы қолын дұрыс жууға үйретеді. Бала жеңін түріп, қолын сумен сулап, көбік пайда болатындай етіп көбіктенуі керек, содан кейін жақсылап шайып, қолын сүлгімен құрғатыңыз. Жолда мұғалім сабын көпіршігі кірді жақсы кетіретінін түсіндіреді. Келесі жас тобында (4-5 жас) бұл дағды бекітіледі. Мұғалім баланың қолын жуған кезде осы дағдыны құрайтын барлық элементтердің орындалуын қамтамасыз етуі керек.

5 жасқа дейін бала қолыңызды мұқият жууды үйренуі керек. 6 жасқа дейін мектеп жасына дейінгі балалар қолды жуудың дұрыс техникасын меңгеріп қана қоймай, тамақтанар алдында да, дәретханаға барғаннан кейін де, жануарлармен ойнағаннан кейін де осы гигиеналық процедураны орындау қажеттілігін түсінуі керек.

Балабақшадағы ортаңғы және ересек топ жасындағы балалар жеке гигиена ережелерін орындауға жетік түсіне қарауы қажет. Өз беттерімен қолдарын жуу, көбік шықанша сабындау және құрғата сүрту, жеке орамал, тарақ, ауыз шаятын стақанды қолдану және барлық заттарды таза болуын қадағалауы керек. Жеке гигиеналық дағдыларын қалыптастыру - баланың үнемі ұқыпты боуын, киіміндегі ақаулықты өздігінен немесе ересектің көмегімен жою икемдігілігін жорамалдайды. Гигиеналық тәрбие және үйрету мен мәдени мінез-құлық тәрбиесі тығыз байланысты. Сондықтан сәбилер тобынан бастап балалар тамақтану кезінде үстел басында дұрыс отыруға, тамақты мұқият және баяу шайнап, асхана аспаптары мен сүлгілерді қолдана алулары үйретіледі.

Мәдени-гигиеналық дағдыларды сәбилер тобының балалары арнайы бағытталған ойын әрекеттері арқылы оңай меңгереді, ал ересек тобында сөздік және көрнекілік тәсілдер арқылы, алуан түрлі мазмұнды картинкалар, белгілер арқылы үйретіледі. Мәдени-гигиеналық тәрбие дене тәрбие, айналамен таныстыру және экология сабақтары арқылы өткізіледі, онда көбінесе дидактикалық, мазмұнды-рөлдік ойындар және кішкене қойылым, рөлдерді бөлісіп ойнау әдіс-тәсілдері қолданылады. Мектеп жасына дейінгі балаларға тәрбиеші немесе кезкелген ересек адам үлгі екенінде ұмытпаған жөн. Сондықтан ересектердің жағынан балаларға қойылатын талап бірдей болуы керек.

Ұқсас жұмыстар

М.Монтессори педагогикасын мектепке дейінгі ұйымдарда тәрбиелеу және оқыту процесіне енгізу

Өзін-өзі тану пәні: тұлғаны қалыптастыру және өзін-өзі тәрбиелеудің құрылымы

Мұғалімнің өзін-өзі тәрбиелеу және өзін-өзі білімдендіру арқылы кәсіби дамуды жоспарлау

Менеджерлердің өзін-өзі басқаруы: сапа блоктары мен негізгі дағдылар

Өзін-өзі тәрбиелеу: теориясы, әдістері және педагогикалық маңызы

Ұлы педагогтардың өзін-өзі тәрбиелеу идеялары және болашақ мұғалімдерді өзін-өзі тәрбиелеуге дайындау тәсілдері

Өзін-өзі тәрбиелеу: тұжырымдама, қағидаттары және педагогикалық әдістері

Халық ойындары арқылы мектеп жасына дейінгі балаларды ұлттық мәдениетке тәрбиелеу

Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарындағы ережелер, жұмыс тәртібі және гигиеналық талаптар

LEGO конструкторының мектепке дейінгі балаларды оқыту және дамытудағы ықпалы

Пәндер