Қарақұмық жармасын өндіру технологиясы

Презентация қосу

Қарақұмық жармасын өндіру
технологиясы

Тексерген: Азамбекова.А.Н
Орындаған:Сарсенбаева.А.К
Топ: И-323В
Жоспары
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
А) Қарақұмық жармасы түрлері
В) Қарақұмық құрылысы және химиялық құрамы
С) Қарақұмық өндіру технологиясы
Д)Термиялық өңдеусіз қарақұмық алу технологиясы

III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе

Қарақұмықтан жарма жəне ұн алады. Оның жармасы адамға өте
пайдалы диеталық тағам. Оның құрамында лимон, алма, қымыздық

қышқылдары, минералды, фосфор, темір, кальций заттары көп.
Ақуызының құрамында лизиннің мөлшері 8%-ға дейін жететін
болғандықтан, олар тамақты жақсы сіңіруге көмектеседі. Денсаулық
сақтау мамандарының мəлімдемесіне қарағанда қарақұмық ақуызы
өзінің сіңімділігімен жəне басқа да қасиеттеріне байланысты дəнді
дақылдардың ақуызынан əлдеқайда пайдалы, толық құрамды.
Қарақұмық ақуызы ерігіш келеді. Таза суға еритін альбуминдер 58%, ал
тұзда еритін глобулиндер 28%-ға жетеді. Ал оны бидаймен салыстырсақ,
осы ақуыздар бидай дəнінде 5,2-5,8 %-ы ғана болады. Қарақұмықтың
ұрығында тиамин, рибофловин, ниацин дəрумендері көп жəне ол
эндоспермнің орта бөлігінде орналасқан. Сондықтан оны ақтап жарма
алғанда осы пайдалы заттар жарманың құрамында қалып қояды.
Қарақұмық жармасы - бірнеше сұрыпқа ие және олардың атаулары әр түрлі, сыртқы түріне және
қолдануына қарай:

Қарақұмық дәні — ірі, жарма. Бытырап пісетін ботқа үшін дайындалады, жұмыртқа және пиязбен
беріледі.

Буквица — қарақұмық дәнінің оңтүстік орыстардағы, Украина, әсіресе Батыс Украина облыстарындағы
атауы.

Велигорна — майда, бүтін, кейде қарақұмық жармасы. Атауы XVIII ғ-да Литвада, Польшада, Беларусьта
және солармен көршілес жатқан Ресей облыстарында пайда болды.

Смолендік жарма — майда қарақұмық ботқасы. Пирог салмасына қолданылатын сүттегі тәтті және
жартылай тәтті ботқа.

Продел — жармаланған қарақұмық жармасы немесе велигорка қалдығы және сүттегі жартылай тәтті
ботқа. Тұтқыр ботқаны дайындауда қолданылады. Қарақұмық ұнына балаларға пайдалы сүт, қант,
витаминдер араласқан. Жұқа қүймақ дайындауға да қолданылады.
Дəннің құрылысы жəне химиялық құрамы

Қарақұмықтың дəні негізінен үш қырлы, кейде екі, төрт, алты қырлары да кездеседі, жалпақ дəнділер де болады.
Қабығы қатты, түсі сұр, күміс тектес, ақшыл қоңыр, қарақошқыл, кейде қара болады.

Қарақұмықты шаруашылық жағдайында үш топқа бөледі. Олар: 1. Ірі дəндер – ұзыны 5,5-6,0 мм, көлденеңі 4,0-4,5
мм, 1000 дəнінің масса- сы 24-30 г; 2. Ұсақ дəндер – ұзыны 4,5-5мм, көлденеңі – 3,0-3,5 мм, 1000 дəнінің массасы
12-18 г; 3. Орташа дəндер – осы екеуінің арасындағы мөлшерге жатады. Бұл топтарға бөлу, оларды сорттау жəне
ақтау техно- логияларын жасау керек.

Дəннің анатомиялық бөліктері: қабығы 17-25%, қабыршағы 1,5-2,0, алайрондық қабаты 4-5, эндоспермі 55-65,
ұрығы 10-15% шамасында болады.

Қарақұмықты кептіргенде жəне оны ақтау алдындағы ылғал- дау кезінде эндомпермі қоңыр түске боялып
кетеді. Ол оның қабыршақтарында сулап қыздырғанда қоңыр түске айналатын пиг- менттер бар екенің көрсетеді.
Эндоспермі ұн тəріздес, бос борпылдақ. Сондықтан ақтау кезінде аздап үгіліп кетуі де мүмкін.

Ұрығы өте үлкен, S əрпіне ұқсас, эндоспермнің терең ішінде жатады. Қарақұмық дəнінің химиялық құрамы: су –
14, ақуыз – 12, май – 2, крахмал – 55, қант – 1,5, клетчатка – 11, күл беретін заттар – 2% ша- масында. Минералды
заттарда Na-40, Ca-120, Mg -258, Fe -17, К- 530, мг/100г болады.
Қарақұмықтың сабағы да пайдалы. Онда рутин көп, сондықтан одан Р дəруменін алады. Оның тағы бір
медициналық қасиеті, оның құрамында болатын лецитин заттары қан тамырының ауруы холесте- ринге
қарсы тұра алады.

Қарақұмықтың сабаны мен топанын мал азығына пайдаланады. Онда калий көп, сондықтан оның
күлінен поташ (сақар – сабын алуға арналған химиялық қоспа) алуға болады.

Қарақұмықтың өсу дəуірі ерте басталып ( өнгеннен соң 60-70 күннен бастап) гүлдейді де, қысқы аяз
басталып үстіне түскенше созылады. Ең алғашқы пайда болған дəндері ірі, бірақ аз болады. Сондықтан
да бал алуға, қыста үсіп кеткен күздік егістіктердің орнына себуге неме- се малға көк балауса ретінде
пайдалануға өте қолайлы. Қарақұмықтың тамыры жер қыртысындағы күрделі фосфор қоспаларын тез
арада қоректік заттарға айналдырады. Оны айдап тастаса, тыңайтқыш та бола алады.

ТМД елдерінде қарақұмық көп егіледі. Оның 70%-ы Ресейде, 20%-ы Украинада, 5%-ы Беларусия мен
Қазақстанда себіледі.

Басқа елдерде – АҚШ-та, Канадада, Францияда, Польшада, Герма- нияда оның егістігі едəуір көлемде.
Қарақұмық жармасын өндіру технологиясы

Қарақұмықты қайта өңдеуге дайындаудың ерекшелігі –
сепарация кезінде ұшбұрышты саңылаулары бар
елегіштерді кең пайдалану; күрделі бөлінетін
қоспаларды тиімді бөлу үшін астықты фракциялы
тазарту әдісін қолданады. Астықты сепараторларда екі
мәрте өңдеуден кейін жарма елегіш машинасында ірі
және ұсақ фракцияларға бөледі, олардың әрқайсысын
өздігінен сепарациялауға жібереді (4–сурет).
Минералды фракциялар негізінен ұсақ фракцияларда
жиналады, сондықтан оны тастарды бөлу
машиналарына бағыттайды. Ұзын қоспаларды триерде
бөледі. Қарақұмықты дайындау кезінде
гидротермиялық өңдеуді қолданады
Қарақұмық өндірісі келесі кезеңдерден және негізгі
операциялардан тұрады:
- астықты қоспалардан тазарту;
- астықты гидротермиялық өңдеу (бумен пісіру, кептіру және
салқындату);
- астықты калибрлеу және тазарту;
- пиллинг өнімдерін сұрыптау, дәнді бөлу және дәнді
дақылдарды бақылау;
- дәнді дақылдарды тұтынушылық және сауда контейнерлеріне
салу.
Бастапқы кезеңде егістіктен шыққан астық тас тазарту машинасы арқылы
өтеді. Ұсақ тастарды ғана емес, басқа қоқыстарды да алып тастайды.
Қарақұмық дақылын алдын-ала сұрыптау да осы жерде жүргізіледі.

Арамшөптерден тазартылған дән 1 сағатқа бумен пісіруге жіберіледі.
Қарақұмық орналасқан арнайы сыйымдылықта бу 3 атмосфера
қысымымен және + 130 ° С температурада беріледі. Бумен пісірудің
арқасында қарақұмық дәндері қабығынан оңай қабыршақтайды, бұл
өндірушіге қажет.

Қарақұмық дәндерін бумен пісіргеннен кейін олар қабығы мен бөліну
процедураларынан өтеді. Өңдеудің осы сатысында дәндер қабықтардан
тазартылады, олар үрлеу арқылы шығарылады.

Содан кейін қазірдің өзінде аршылған дәнді тордың диаметрі әртүрлі 4
дірілдейтін електен дәйекті өткізеді. Осы кезеңде қарақұмық дәндері 8
фракцияға калибрленеді. Дәндердің мөлшері мен тұтастығына байланысты
сатып алушыларға ұсынылатын қарақұмық жармасының соңғы түрлері
анықталады.
Келесі кезеңде қарақұмық қуырылады: қуатты
желдеткішті пайдаланып, ыстық ауа буланған дәнді
кептіреді. Қарақұмықты кәдімгі қоңыр түсте қалай
алудың құпиясы осында. Әрине, термиялық
өңделген дәнді дақылдарда барлық құнды
қоректік заттар сақтала бермейді.

Қарақұмық жармасының дәстүрлі өндірісіндегі
соңғы кезең - «қара», нашар қабыршақталған
немесе сапасыз дәндерді жою. Оптикалық сенсор
оларды «ұстап алады» және оларды ауа ағынымен
үрлейді. Осылайша, шығу кезінде қабығы мен
қоқыс аршылған калибрленген жарма алынады,
оларды буып-түйіп, бөлшек сауда желісіне
жібереді. содан кейін
Термиялық өңдеулерсіщ алынатын қарақұмық

Бумен пісіру және қуыру - қарақұмықты сатуға дайындаудың жалғыз әдісі
емес. Өткен ғасырдың жетпісінші жылдарында Ресейде жабдық сынақтан
өтті, бұл қарақұмық дәндерін қабықтан буды қолданбай тазартуға
мүмкіндік берді. Сонымен қатар, бұл әдіс дәндердің тұтастығын
мүмкіндігінше сақтай отырып, дәнді дақылдарды мұқият өңдеуге
мүмкіндік береді. Осының арқасында дәстүрлі өңдеуден гөрі шығуда көп
ядролар алынады.

Бұл әдісті қолданған кезде сұрыпталмаған, бірақ тастар мен қоқыстардан
тазартылған, астық резеңкеленген қабықша роликтері арқылы кезең-
кезеңімен төрт рет өтеді. Дәндерді сұрыптауға арналған білікшелер
арасында әртүрлі мөлшердегі торлы дірілдейтін електер орнатылады.
Қарақұмық дәндері калибрлеу кестесіне жетпес бұрын, олар дәнді бөлетін
аспираторлардан өтеді, онда дәндерді үрлеу арқылы олар қабықтан,
қоқыс пен ұннан бөлінеді.
Әр кезеңде сұрыпталған өнім бақылауға жіберіледі. Соңғы кезеңде қарақұмықты бумен пісіруге
арналған ыдысқа жіберуге болады. Ол мұнда соңғы өнім қандай болуы керек екеніне
байланысты 1-6 минут тұра алады. Егер жасыл қарақұмық өндірілсе, кез-келген термиялық
өңдеу сияқты бумен пісіру алынып тасталады.

Олар біз жақсы көретін және бағалайтын қарақұмықты осылайша алады. Өндірушілер қандай
өңдеу әдісін қолданғанына байланысты, жармада азды-көпті пайдалы қасиеттер сақталады.

Қарақұмықтың калориялары - 307 ккал, ол аз емес. Бірақ бәрі қарақұмық пісіруге байланысты,
егер ол ет, сары май бар болса, содан кейін ыдыстың калория мөлшері көтеріледі, ал қарақұмық
суды тек суда дайындайтын болса, ол төмендейді.

Қарақұмықтағы қанша калорияны қызықтырады, диетологтар аздап айтады. Суда қайнатылған
қарақұмық, дұрыс дайындалған, шын мәнінде, төмен калория - 100 г ботқа 105 ккал құрайды.
Егер қарсы көрсетілімдер болмаса, қарақұмық диетаға енгізілуі керек. Сондай-ақ 6 айдан кейін
қосымша тамақ ретінде балалар үстеліне қажет. Ол сондай-ақ арнайы құрғақ сүт формуласының
құрамына кіреді, ол 3 айдан бері қолданылады.
Қарақұмықта глютен жоқ, сондықтан бидай, сұлы, қара бидай, арпа және оларға негізделген барлық
өнімдер немесе олардың қосындысы болып табылады.

Сіз білесіз бе? Қарақұмық - тамаша бал зауыты. Қарақұмық бал - бұл ең бағалы заттардың бірі, ол тән қара
түсті және жеңіл дәмі бар ерекше дәмі бар.Қарақұмық, сондай-ақ қант диабеті бар адамдар үшін де
пайдалы - оның төменгі гликемиялық индексі осы ауруда маңызды болып табылатын қанның қант
деңгейінің баяу өсуін қамтамасыз етеді. Басқаша айтқанда, Диабетиктердің қарақұмықтарын тұтынуы олар
үшін қанттың күрт секірілуіне әкелмейді.

Қарақұмық салмақ жоғалту үшін қажет онсыз диеталық мәзірлерді жасау қымбат емес - салмақ жоғалуына
ықпал ететін төменгі калориялардың құрамымен жоғары қанықтылықты (ұзақ уақыт бойы жегім келмейді)
біріктіреді.

Қарақұмық жарасы анемия, варикоз тамырлары, ревматизм, қалқанша бездің, бауырдың, фурункулездің
және басқа да тері ауруларының белгілі бір ауруларына пайдалы. Қарақұмық тек қолданыстағы ауруларға
ғана емес, сондай-ақ алдын алу және кейбір функцияларды жақсарту үшін де, әсіресе ерлердің
денсаулығы үшін пайдалы. Қолданылуы мырыш пен аминқышқылдары сияқты аргинин, метионин,
треонин сияқты дәруменді және күшті арттырады.
Қорытынды
Емдеуге арналған халықтық рецептілерде қарақұмықтың әр түрлі бөліктері пайдаланылады - гүлдер, тұқымдар, сабақтар,
жапырақтар. Қарақұмық ұн ұнтақ ретінде бұрын қолданылады. Сол ұндан, емдік маска мен қылқаламды емдеуге
арналған шелпек - қайнаған суға немесе түймедақ сығындысымен, қабыршақтатылған жерге қолданылған шиелермен
араластырылған. Анемияны емдеуде ұнды пайдаланыңыз және гемоглобиннің қан деңгейін жоғарылату үшін - 2 ас қасық
алыңыз. л / 4 рет ½ кесе су немесе сүтпен.1 ас қасық - панкреатит ұнын айранмен араластырғанда. л / шыны мен түнде
ішеді.

Ұн-ақ қалқанша безді емдеу үшін пайдаланылады - тең мөлшерде, қарақұмық ұн, қарақұмық бал және туралған жаңғақ
тегіс болғанға дейін араласады. Қоспа пластикалық ыдысқа, шыны банкке салынып, тоңазытқышқа орналастырылады,
содан кейін таңғы асқа, түскі асқа, кешкі асқа аптасына 1 күн - тек қана ішеді, ал таза сумен ғана ішу жақсы.

Қарақұмық жапырақтары жараларды емдеуде қолданылады - жай ғана бетіне қолданылатын және тіркелген.
Жапырақтың шырыны антисептикалық және емдік әсерге ие. Қарақұмық шырыны конъюнктивитты емдеуде
қолданылады - оған ылғалданған тампонды көзді сүртіңіз.+

Қарақұмық жармасы, жапырақтары мен суықтан кейінгі тұтынылған гүлдерден тұрады, антитуссиялық және
экспорттаушы ретінде. Ал суықта, табаға қыздырылған қарақұмық терісі синустарға қолданылатын зығыр сөмкеге
құйылады, осылайша оларды жылытады және қабынуды жеңілдетеді.
Пайдаланылған әдебиеттер

1.Өндірістік биотехнология негіздері: оқу құралы / Аида Серікқызы Кистаубаева; әл-Фараби атын.
ҚазҰУ.- Алматы: Қазақ ун-ті, 2014.- 161, [3] б.

2.Заядан Б.Қ., Өнерхан Г. Тағам биотехнологиясы. Оқу құралы.- Алматы, 2011

3. Есімова А.М. Биотехнология өндірісіндегі сызба нұсқа. Шымкент:ОҚМУ,2006. 160 б.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

ЖАРМА ӨНІМДЕРІН САРАПТАУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ

Күріштен жарма өндіру

Жармалық шикізаттың сипаттамасы және жарманың ассортименті

ҰН, ЖАРМА ЖӘНЕ ЖАРМАЛЫҚ КОНЦЕНТРАТТАРДЫҢ ЖАЛПЫ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Дәнді ақтау

Жарма алудың аппаратуралық - технологиялық схемаларын қарастыру

Шоколад жасау технологиясы

Алғы дақылдар

Қарақұмық жылусүйгіш өсімдік

Қара бидай квас уытын дайындау. Квас туралы түсінік

Пәндер