Отындардың химмотологиясы және мұнай мен газды талдау

Презентация қосу

Отындардың химмотологиясы және мұнай мен газды талдау

13 апта

Тақырып: Газ тәріздес отындар

ДАЙЫНДАҒАН: ХТОВ-31 ТОБЫ СТУДЕНТІ КАПИЗОВ М.С
ТЕКСЕРГЕН: САТАЕВА С.С
Газ тәріздес көмірсутектерді көптеген
қазандықтарға, электр станцияларында,
өнеркәсіптік пештердегі, қыздырғыштарға арналған
отын ретінде қолданылады. Газ отын ретінде тек
өнеркәсіпте ғана емес, күнделікті өмірде де
қолданылады.
Газ тәріздес отынды пайдалану мынадай артықшылықтарға ие:
химия өнеркәсібіндегі ең құнды химиялық шикізат – мұнайды сақтауға мүмкіндік беретін,
қосымша энергетикалық тасымалдаушыны қолдану саласына енгізу мүмкін болады;
пайдаланылған газдардың уыттылығы төмендейді, бұл ірі қалалардағы Автокөлікдердің
ағымдық концентрациясына қарағанда әуе бассейнін едәуір жақсартады;
карбюраторлы қозғалтқыштардың цилиндрлі-поршенді топтарының (ЦПГ) тозуы азаяды
және мотор майының қызмет ету мерзімі ұзарады, өйткені газды-ауа қоспасы цилиндрлік
айнадан май қабатын кетірмейді және картердегі майды сұйылтпайды;
газ тәріздес отынның жоғары детонацияға төзімділігі қозғалтқыштың қысу коэффициентін
арттыруға, демек, оның қуатын және отынды қорыту тиімділігін арттыруға мүмкіндік
береді;
цилиндрлер бойынша жанғыш қоспаның таралуының біртектілігі жақсарады
Табиғи газ

Табиғи газ - мұнай мотор отындарының орнына
арналған ықтимал алмастырғыштардың бірі. Табиғи газдың
негізгі компоненті метан болып табылады (CH4), оның
құрамы газға және газ конденсатын кен орындарына
байланысты жалпы көлемнің 50-ден 98% -ға дейін, мұнай
кен орындарында 30-дан 80% -ға дейін болады.
Табиғи газда басқа да газ тәрізді көмірсутектер - этан
(C2H6), пропан (C3H8), бутан (C4H10) бар.
Кейбір кен орындарында азот (N2), көмірқышқыл газы
(СО2), күкіртсутек (H2S) сияқты және басқа газдар, соның
ішінде гелий, аргон және т.б. сияқты табиғи газдар кездеседі
Сұйытылған көмірсутекті (мұнай) газдар (СКГ) (СМГ) негізінен мұнайдан
алынған пропан мен бутаннан тұрады. Сұйытылған мұнай газдары мұнай
өңдеу кезіндегі жанама өнім ретінде, негізгі өнімнің 2-3% мөлшерінде
алынады.

Сұйытылған газдарды өндіруге арналған шикізат:
ілеспе мұнай газдары, газконденсатты кендердің майлы газдары;
МӨЗ-дегі өңдеу газдары;
МХӨ-дегі мұнай-химия процестерінің газдары;
Мотор отыны ретінде сұйытылған мұнай газдары бірқатар артықшылықтарға ие:
- детонацияға қарсы жоғары қасиеті (шамамен 110);
- жанармай жанудың кеңістігі;
- ауамен жақсы араласады және цилиндрде толығымен жанып кетеді;
- күйік көп қалыптаспайды, сондықтан олар көп қолданылады.
Нәтижесінде сұйытылған газдардың уыттылығы қозғалтқыш бензиндерімен
салыстырғанда 4-5 есе аз.
Сұйытылған газдардың кемшіліктері қозғалтқышқа жанармай берудің қиындықтары,
олардың жоғары құбылмалылығы мен жарылғыштығы болып табылады.
Бензин қозғалтқыштарын газ тәрізді отынға айналдыру үшін қарапайым жабдықты
орнату қажет.
СМГ-дың негізгі компоненттері - пропан мен бутан, пропилен. Пропан мен
пропилен газ цилиндріндегі қаныққан булардың оңтайлы қысымын қамтамасыз
етеді.
СМГ-дың бутан құрамдас бөлігі - калориялы және оңай қысылатын
компоненті болып табылады. Жазда, әсіресе ыстық климатта болатын жерлерде,
СМГ-дың құрамында бутан фракцияларының жоғары мөлшері болуы ықтимал.
СМГ ерекшелігі - оларды сұйық күйде сақтайды және тасымалдайды, бірақ газ
тәріздес күйде қолданады. Автокөлікде СМГ газ баллонында ең жоғарғы жұмыс
қысымында 1,6 МПа сақталады.
Кесте 10 – Газ тәріздес отындардың физикалық
және химиялық қасиеттері

Сұйытыл
Сығылға
Өлшем ған
Индекс н табиғи
бірлігі мұнай
газ
газы
Жылу бөлу қасиеті кДж /кг 48500 46000
Стехиометриялық қатынас - 17 16
Тығыздық* Кг/м3 143 545
3.3 литрлік күштеп жану қозғалтқыштың әрбір 100 км
л 16,5 18,2
жолының шығындары
* отын тығыздығы тұтынушының бак және баллондағы сақталған кездегі агрегаттық күйіне
сәйкес келеді
Сығылған табиғи газдың маркалары

ТШ 51-166-83 (РФ) сәйкес газ машиналарына
екі СТГ «А» және «В» маркалары шығарылады.
Олар құрамындағы метан мен азоттың
мөлшерімен ғана ерекшеленеді
Сұйытылған мұнай газдарының маркалары

МЕСТ 20448-80 сәйкесінше сұйытылған газдың екі
маркасы шығарылды:
СПБТЗ – 75% кем емес пропан мен 20% -дан астам
бутан бар, пропан және бутан қысқы техникалық
қоспасы;
СПБТЛ – 34% пропан мен 60% астам бутан бар,
пропан және бутан жазғы техникалық қоспасы;
Газбаллонды Автокөлікдер екі нұсқада шығарылады: арнайы газ
қозғалтқыштарының қысу коэффициенті 1...2 бірлікке дейін (ЗИЛ-138, ЗИЛ-
138В, ЗИЛ-ЛиАЗ-45023, ГАЗ-53-07, ЛиАЗ-677Г, ЛАЗ-695П), және әмбебап
моторлар (ГАЗ-52-07, ГАЗ-52-08, ГАЗ-24-07).
Газ қозғалтқышының отын нарығы белсенді дамуда (8-сурет). Қазіргі
уақытта біздің елімізде 3000-нан астам жанармай құю станциясы және 1
миллионнан астам газбаллонды көлік бар

Сурет 8 – Газ қозғалтқышының отын нарығы

Ұқсас жұмыстар

Көліктегі сутегі

Биобутанол - екінші буындағы биоотын

ОКСИГЕНАТТАР ТАҚЫРЫП

Май присадкалары

Көмірді гидрогендеу процесі

Биологиялық мониторинг

Сұйытылған газ

Кен орнындағы ШГН пайдаланатын ұңғымаларды гидродинамикалық зерттеу

ГАЗ ТУРБИНАЛЫҚ ОТЫНДАР

Ластанған ауаның зиянды әсері

Пәндер