Күшті тип Әлсіз тип

Презентация қосу

Темперамент

Жоспар:
Темперамент туралы жалпы

ұғым.
Темперамент түрлері.
Оқушы темпераментімен

санасу.
Темперамент туралы теориялар

Темперамент жөніндегі ғылымның
ірге тасын қалаған ежелгі грек дәрігері
– Гиппократ. Оның тұжырымы
бойынша, адамдар төрт «дене
сұйықтықтары» қан, шырын, қара өт,
өт обойынша ажыратылады.

Гиппократ – ежелгі ұлы
грек дәрігері. Б.з.д
460 туылған.
Осыған орай темпераменттің көп түрлі типологиясы қалыптасты.
Бұлардың ішінде назар саларлықтай тип – адамның дене құрылымына
байланысты дараланып, тума темперамент қасиеттеріне негізделген –
конституциялық типология (Э. Кречмер). Бұл теорияның мәні: әр адам өз
дене құрылымына орай өзіндік психикалық ерекшелікке ие. Осыдан, дене
мүшелерінің сырттай өлшемдеріне байланысты төрт конституционалды
психикалық тип белгіленген:
1Лептосоматик- бойшаң, нәзік денелі, тар иықты, қол-аяғы ұзын,
сидыйған.
2 Пикник- мығым, сезімшең, кіші не орта бойлы, қарны қампиған,
домалақ бас.
3Атлетик- бұлшық еттері күшті дамыған, денесі мығым, берік, ұзынша не
орта бойлы, кең иықты, жамбас сүйектері тартылған.
4 Диспластик-дене бітімі қисынсыз. Бұл адамдар әрқилы мүшелік
зақымдарға ұшырағандар.
Жоғарыда баяндалған конституциялық типология теориясының негізін
қалаған- неміс психиатры Э. Кречмер. Бұл теория Батыс Европада кең
қолдауын тапты. Ал осы теорияны арықарай жалғастырған У. Шелдон
болды. Сонымен, әр адамның темпераменті әртүрлі, соған байланысты
адамдар да әртүрлі.
Темпераменттің физиологиялық
негіздерін ғылыми тұрғыдан
дәлелдеген орыс физиологі,
академик И.П. Павлов болды.
Жүйке жүйесінің ми
қабығындағы қозу, тежелу
процестерінің үш негізгі
белгісін көрсетті.
1) Күші (жүйке жасушаларының
жұмысына тәуелді);
2) Қоғалғыштығы (бірін-бірі
алмастыра алу қабілеттілігі);
3) Тепе-теңдігі (арасындағы).
Жүйке жүйесінің типтері
(И.П.Павловтың ілімі)

Күшті тип Әлсіз тип
Ұстамсыз тип Ширақ тип Баяу тип
(күшті, қозуы (күшті, қозуы (күшті, қозуы
тежелуінен мен тежелуі мен тежелуі
басым) тең) баяу)
Холерик Сангвиник Меланхолик
Флегматик
Темперамент – бұл жүйке
жүйесінің тума қасиеттерінен
туындайтын адамның жеке
өзгешеліктерінің бірі.
Темперамент адамның жалпы
қозғалысынан, психиканың
күші мен тереңдігінен, көңіл-
күйінің ерекшеліктерінен,
эмоция сезімдерінен жақсы
байқалады.
Темперамент ерекшеліктерін меңгеруді
ауызша бақылау

Темпераменттің негізі болып Күші, тепе-теңдігі,
табылатын үш негізгі белгі? қозғалғыштығы

Ойлауда, сөйлеуде, қарым-
Темперамент көрініс табады …
қатынаста

Темперамент – бұл тума немесе
Биологиялық, тума қасиет
жүре пайда болатын қасиет?

Темперамент – бұл жүйке
жүйесінің тума қасиетінен
Темперамент дегеніміз не? туындайтын адамның жеке
ерекшеліктерінің бірі

Жүйке жүйесінің қай типтері Флегматик, сангвиник,
күшті? холерик
Темперамент түрлері

Холерик Сангвиник Флегматик Меланхолик
Түрлері

Ұстамсыз, Ширақ , жүйке Ұстамсыз, жүйке жүйке жүйесі
жүйесі күшті, жүйесі күшті,
жүйке жүйесі тежелу басым,
әлсіз
қозу мен
күшті, қозу қозғалысы баяу адамдар
тежелуі тең
басым
Ерекшеліктері

Күйгелек, Ашық, Еңбекқор, Өкпелегіш,
тынымсыз, көпшіл, сенімді, пессимист,
шамданғыш, сөзшең, өте сақ, тұйық, баяу
белсенді қайырымды, байсалды,
оптимист салмақты,
бір қалыпты
Темперамент және мамандық

Холериктерге көбіне
біркелкі іс-әрекеттерден
тұратын көп күш
жұмсалатын циклдық
жұмыстар сай келеді.
Темперамент және мамандық

Сангвиниктерді түрлі жұмыстардың
болғаны қызықтырады, яғни онда
үнемі жаңа білімдер жинайды.
Мамандық үнемі адамдармен қарым-
қатынас жасаумен, сонымен қатар
адамдардың іс-әрекеттерін
ұйымдастырумен байланысты болуы
керек.
Темперамент және мамандық

Флегматиктерте
күнделікті әдеттенген
режимдегі, біркелкі еш
өзгеріссіз жұмыс болуы
керек.
Темперамент және мамандық

Меланхоликтерге қолөнерге икемділікті
талап ететін жұмыстар сай келеді.
Жаңалықтарға және қиыншылықтарға
толы мамандықтарды таңдау тыйым
салынады.
Табиғи жағдайда
темпераменттердің “таза”
түрін ажырата білу, көбіне
қиынға соғады. Өйткені олар
адамның өмір барысында
қалыптасатын әр түрлі
ерекшеліктерінің көлеңкесінен
жөнді көрінбей қалуы да
мүмкін.

Ұқсас жұмыстар

Балалардың жоғары жүйке қызметінің типологиялық ерекшеліктері

Темперамент түсінігі

ЖОҒАРҒЫ ЖҮЙКЕ ӘРЕКЕТІ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК

Темперамент жөнінде түсінік

Жоғары дәрежелі нерв әрекеті

Темперамент туралы жалпы ұғым

Сангвиник Ширақ тип Күшті Тепе - тең

Темпераментке байланысты қарым - қатынасқа түсуі

Гуморальді теориялар

Шартты рефлекстің шартсыздан айырмашылығы

Пәндер