Сәкен Жүнісов атыдығы

Презентация қосу

Сәкен Жүнісов
Еш балама табылмайды – қазақ туған Сәкенге-
Сәкен ғана – Ай секілді –Көкшетаудай мекенге,
Сексен көлдің ортасынан серпіп ұшқан қанатын
Қасиетті пірдің құсы – Ұшпайды Аққу бекерге!

Өтежан Нұрғалиев
Сәкен жүнісов
(1934-2006)
Сәкен Нұрмақұлы Жүнісов
1934 жылы 11 ақпанда
Көкшетау облысы, Қызылтау
ауданы, Кішкенекөл ауылында
туған. Сәкен Жүнісовтің
әкесі – Нұрмақ өз ортасына
ғұмыр бойы жарық сепкен,
елі үшін аянбай еңбек еткен
белгілі педагог болған.
Өмірбаяны
• ҚазҰУ-ін бітірген (1957).
• "Пионер" (қазіргі "Ақжелкен") журналында (1957 - 59)
• Қазақ драма театрында (1960 - 64) әдебиет бөлімінің
меңгерушісі
• Қостанай педагогикалық институтында оқытушы
(1964)
• "Қазақ әдебиеті" газетінде бөлім меңгерушісі (1964-68)
• КСРО Әдеби қоры Қазақ бөлімшесінің директоры,
Қазақстан жазушылар одағының хатшысы (1988-92)
қызметтерін атқарған.
Шығармалары
• Әжем мен емші дәрігер: Повесть, әңгімелер.-Алматы: ҚМКӘБ, 1961.
• Кімнің мекені жақсы.-Алматы: ҚМКӘБ,1961.
• Өшпейтін іздер: Әңгімелер мен повестер.- Алматы: Жазушы, 1968.
• . Жапандағы жалғыз үй: Роман.- Алматы: Жазушы,1973.
• . Ақан сері: 1-кітап: Роман.-Алматы: Жазушы,1971.
• . Ақан сері: 2-кітап: Роман.-Алматы: Жазушы,1977.
• Қызым саған айтам...: Пьесалар.-Алматы: Жалын, 1979.
• Таңдамалы шағармалары: Екі томдық.- Алматы: Жазушы, 1981.-Т.1: Ақан сері: Роман.-
• Т.2: Ақан сері: Роман.
• Кімнің мекені жақсы?:кітап., 1983 ж.
• Өліара: Пьесалар мен мақалалар.-Алматы: Өнер,1985
• Заманай мен Аманай: Повестер мен әңгімелер.- Алматы: Жазушы, 1987.
• . Ақырғы бәйге: Әңгіме.- Алматы: Жалын,1988.
• Жапандағы жалғыз үй: Роман, повесть.-Алматы: Жазушы, 1990.-
• Мұхтар Әуезовтің абайтану туралы лекциясынан студент Сәкен Жүнісовтің конспектісі.-Алматы:
Санат,1991, 1996.
• . Төрт томдық шығармалар жинағы.- Алматы: Жазушы,1995.-
• Т.1. Роман, повесть.
• . Сәкен сері-Ел жайында. Ел-Сәкен Сері жайында: Көркемсөз, ой толғаныстар мен арнау өлеңдер.-
Алматы: ҒОПбк «GAUHAR», 2000
• . Ақан сері: Роман. 1-кітап.-Алматы: Жазушы, 2003
• Ақан сері: Роман. 2-кітап.-Алматы: Жазушы, 2008.
• .. Көп томдық шығармалар жинағы. 1-том: Пьесалар.-Алматы: Қазығұрт, 2005
• . Көп томдық шығармалар жинағы. 2-том: Пьесалар.-Алматы: Қазығұрт, 2005.
• . Жапандағы жалғыз үй: Роман.-Алматы: Ан-Арыс, 2010
• . Қылмыскер: Пьеса. //Жұлдыз.-2006.
Ерекше айтып кетемін...
• Балаларға арналған "Сонарда" деп аталатын
алғашқы кітапшасы 1959 жылы шықты. Бұдан соң,
1961 жылы жас жеткіншектер үшін "Әжем мен
емші және дәрігер", 1962 жылы "Кімнің мекені
жақсы?", 1983 жылы "Сақау бәтеңке" сияқты т.б.
кітаптары жарық көрді. "Өшпейтін іздер" повесін,
1965 жылы "Жапандағы жалғыз үй"романын жазып,
орыс тіліне 1968 жылы аударылған. "Ақан сері"
дилогиясының бірінші кітабы 1971 жылы жарық
көрсе, 1977 жылы екінші кітабы оқырмандарына
жол тартты, ал 1979 жылы орыс тіліне аударылды.
Мақалалары
• Президентпен болған екі күн: [Жазушы жолжазбасы] //Егемен
Қазақстан.-1996.- 4 мамыр.
• . Жаңа Астана жаңа ат //Жас Алаш.-1997.-17 мамыр.
• . Біз Мұқаңа өмір бойы шәкірт боп қаламыз: [М.Әуезов туралы
естелік] //Қазақ әдебиеті.-1997.-қыркүйек.
• Анкарада – Абай паркі: Жазушы жолжазбасы //Егемен Қазақстан.-
1998.- 7 тамыз.
• Ашық ауыздықты доғара тұрғанымыз жөн //Қазақ әдебиеті.-1999.-
15 қаңтар.
• Хан мен Президент //Қазақ әдебиеті.-1994.-ақпан.
• Жақсы әйел азаматты жасытпайды //Егемен Қазақстан.-2003.-
• 8 наурыз.
• Басымен ойлайтындардан аяғымен ойнайтындар асып тұр //Қазақ
әдебиеті.-2004.-14-20 мамыр.-1,4-5б.
Кітаптары

Сәкен Жүнісовтың
кітаптары электронды
түрде ғаламторда бар.
Сәкен Жүнісов атыдығы...
o Көшелер -Көкшетау қаласында
o Мектеп - Көкшетау қаласындағы №18
орта мектебі

Жазушының Астана
қаласындағы тұрған үйіндегі
ескерткіш тақта.
«Ақан сері» фильмі

«Ақан сері» деректі фильмі
1993 ж. түсірілді.
(«Қазақфильм»)
«Заман-ай» фильмі

"Аманай мен Заманай" романының желісі бойынша 1987 жылы
"Заманай" атты көркем фильм түсірілді. («Қазақфильм»)
Өмірі мен шығармашылығы туралы ...
• Әшімбаев С. Торыны таң асырып мінген сері // Екі томдық шығармалар жинағы.-
Астана,2006.-Т.2: Әдеби сын.-74-90б.
• Ергөбек Қ. Қос жанрда қатар шапқан: [С.Жүнісовтің шығармашылығы
туралы] //Арыстар мен ағыстар.-Астана, 2003.-105-112б.
• Ерғалиев Ж. Суреткер сыры немесе рухы мықты жазушы: [Сәкен Жүнісов
туралы] //Астана ақшамы.-2004.-3 ақпан (№17).-3б.
• Жұмабек.С.Е. Шырғалаң кезең шындығы: [С.Жүнісов туралы] // Жұмабек С.Е.
Сын әуені.-Астана, 2001.-135-142б.
• Жүнісов С. //Қазақ совет энциклопедиясы: 4-том.-Алматы,1974.-530б.
• Жүнісов С. //Қазақ ССР: Қысқаша энциклопедиясы: 4-том.-Алматы,1988.
• Жүнісов С. Өмірі мен шығармашылығы жайлы // Қазақ әдебиетінің тарихы: Он
томдық.-Алматы: Қазақақпарат, 2005.-12-18 мамыр.-15б.
• Жүнісов С. //Қазақ театрының тарихы: Екі томдық.Т.2.-
• Алматы: Ғылым,1978.
• Шапауов Ә. Драматургия мәселелері: //Шапауов Ә. Сәкен Жүнісов – драматург:
Оқу құралы.-Павлодар, 2002.-76б.
«Қазақтың Сәкен серісі – қара сөздің
өресі»
2014 жылы 12 ақпанда Ж.Мусин атындағы педагогикалық колледжінің
салтанат залында филология бөлімінің ұйымдастыруымен Қазақстанның халық
жазушысы, драматург, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Сәкен Нұрмақұлы
Жүнісовтің 80 жылдық мерейтойына арналған «Қазақтың Сәкен серісі – қара
сөздің өресі» атты аймақтық ғылыми-практикалық конференция болып өтті.
«Айналайын халқымнан Сері атаған»

Алматыдағы №4 орталық
кітапханада
Қазақстанның халық
жазушысы, Мемлекеттік
сыйлықтың иегері,
драматург Сәкен
Жүнісовтің 80 жылдық
мерейтойына арналған
«Айналайын халқымнан
Сері атаған» атты
әдеби-сазды кеш өтті.
Кетіп жатыр қатарлар бірге жүрген,
АрнауСөз дегенің неткен жұтаң... іздегенге таптырмас,
Тым ертерек қоштасып гүлді өмірмен. Әншейінде бақ-бақ етіп, көлге жылқы жаптырмас.
Алғы күнде жолығу жоқ енді деп, Сәкен деген шалқар дария. Қазақтың кең дариясы,-
Аялайсың соларды бір көңілмен. Қазір – дауыл... қазір – аппақ... ашық аспан дақ
Қатарым-ай қарайтын қабағыма, тұрмас.
Шуақ сыйлап жүретін жанарыма.
Ескіні де есіркеп бір көңілмен, Сері менен серкеліктің айырмасы бола ма?
Бір жүрекпен сүюші ек жаңаны да. Ерлік пенен еркеліктің айырмасы бола ма?
Басымыздан бұл дәурен өтер дедік Осы төрт сөз шынжыр құсап біріккенің өзінде
Бірімізге-біріміз сүйеніш боп, «Сәкен сері» деген сөзге бола алмайды балама!
Бірімізді-біріміз жетектедік.
Алдан үміт көп күттік арды баспай, Еш балама табылмайды – қазақ туған Сәкенге-
Көрінуші ең көзіме мәңгі жастай Сәкен ғана – Ай секілді –Көкшетаудай мекенге,
Сырласушы ек,бауырым, сыйласушы ек Сексен көлдің ортасынан серпіп ұшқан қанатын
Аға-інідей немесе жан құрдастай. Қасиетті пірдің құсы – Ұшпайды Аққу бекерге!
Бәйге алдынан қашанда сені көрдім, Өтежан Нұрғалиев
Көп еді ғой қиялға берілер күн.
Қазақтағы біз білген Сәкен сері, Өмір сүйдің, сүйдің аққу өлеңді,
Соңы болып жүрмегей серілердің. Күнің таяп, жүрек жаулап өртенді.
Қашаннан-ақ халықтың тарланды ері Сонда дағы халқыңа сен арнадың,
Жылаттың-ау жанымды таңнан бері Өлең деген жұмсақ жылы көркіңді.
Ән шырқасаң әніңе қосылатын
Орман-көлі қазақтың арман жері. Жазушы едің жастайыңнан азулы,
Той емес-ау өмірдің арты кілең, Сүйдің әркез заман жайлы жазуды.
Тауға шықтың тағдырдың тәртібімен. Бірақ, бірақ ұмытпадың бір сәтке
Шын жігітке берілер сегіз қырдың Жүректегі өлең деген аруды.
Бәрі сенде бар еді артығымен.
Кейде солып көңілдің гүл талабы, Бұл өмірдің көріп небір азабын,
Биікті де қайтерсің бұлт алады. Шын жүректен тебірене жазамын.
Рухың халқыңмен бірге жасап, Дәл өзіңдей мен де бір күн жан болам
Талай шыңға шығасың шырқап әлі. Сүйетұғын, сыйлайтұғын қазағын!
Тұманбай Молдағалиев Болат Көкнұр
Таба алмай тұрмын теңеуін,
Тірі жұлдыз сөнді бүгін,
Жалғаннан неғып жөнедің?!
Жарқылын шашқан жан-жаққа.
Сеңгірдей көкпен таласқан,
Шықты Астана сүйікті ұлын,
Серінің соңы сен едің.
Шығарып жолға салмаққа.
Көз жұмды өнер пырағы,
Биікте тұлғаң – ең шынар,
Қазақтың ғажап дүлдүлі.
Өмірде саған енші бар.
Самғаған қыран құлады,
Заманмен жаңа заңдасқан,
Сайраған бұлбұл тынды үні.
Серінің басы сен шығар.
Шаршы топ тұрар бас иіп,
Сол еді-ау жігіт озығы.
Ақан серінің өзі едің,
Заңғарға жетті ең биік,
Ата-тегімнің көзі едің
Сөз гүлін төгіп өз үні.
Жапанда жалғыз қарағай,
Тұлпар десең тұлпар сол,
Өрт шалып кеткен өзегін
Бәйге жоқ оны қарсы алмас.
Ән-күйге ынтық, іңкәр сол,
Құлагер мұнда құлаған,
Алдына тірі жан салмас.
Сорлы Ақан сонда жылаған.
Құлагер мұңын қозғаған,
Байқайсыңдар ма ағайын,
Шұрқырап шықты құлындай.
Ұқсап тұр соған – бұл адам!
Болса да Ақан өз бабам,
Түсінбес бәлкім хас надан,
Жалғасты Сәкен ұлындай.
Бөлек қой бағаң басқадан.
Таппады тыныс бір ауық,
Әр саққа терең бойлады,
Сұм жалған еккен шырмауық,
Шырматпай оны қоймады.
Асығып жеткен
Өксікті тұрсам жоя алмай,
Астанаң,
Кетпессің бауырым көңілден.
Астанаң-
Ұйқыда жатып оянбай,
Мәңгі баспанаң!
Қапыда кеттің өмірден.
Серік Тұрғынбекұлы
Кәкімбек Салықов
Жылдар...Жылдар...Жылдар...

1954 1955 1962 1972

Қуатты толқынның бір тобы:
К.Смаилов, Ә.Мәмбетов,
Ш.Мұртаза, Ә.Тарази, Сәкен сері,
Қ.Жұмаділов
Париж. ЮНЕСКО. Коллоквиум
алдындағы кеңес: Сәкен сері,
Ш.Айтматов, М.Әуезов

Сәкен сері жары Марина, ұл-
қыздары:Гүлмира, Ақбота,
Жанботамен. 1987 жыл

Қыздары Марал мен Гүлнәр. 1983 жыл
Сәкен сері Елбасы Н.Ә.Назарбаевпен.
1996 жыл

Сәкен сері И.Тасмағамбетовпен.
1997 жыл

«Ақан сері» романындағы кейіпкерлер:
Ақтоқтының баласы Жәйлау мен автор.
Көкшетау. Қызыл сая. 1970 жыл
Науан хазыреттің ұлы Ғазизтай мен автор Сәкен сері.
Көкшетау. 1970 жыл
С.Жүнісов ұстаздан да, шәкірттен де жолы
болған қаламгер
Әдебиет әлемінің асқар шыңын бағындырған классик М.Әуезов ұстазы болса
асқар Алтайдың кербұғысы атанған Оралхан Бөкей шәкірті еді.

Оралхан Бөкей

Мұхтар Әуезов

Ұқсас жұмыстар

Ақан Сері

Қарахан және Қарақытай мемлекеті

Ақан сері Қорамсаұлы өмірі мен шығармашылығы

Сәкен Сейфуллин Наурыз

КӨКШЕТАУ СӘКЕН

Сыр сандық өлеңі

Сәкен Сейфуллин "Сыр сандық" өлеңі

Сейфуллиннің шығармалары

Сәкен Сейфуллин Ақсақ киік

Үш бәйтерек: тағдыр мен тағылым

Пәндер