Биогеоценоз құрылымы




Презентация қосу
Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
Қазақ Ұлттық Аграрлық Зерттеу Университеті
Ветериная факультеті
Клиникалық ветеринарлық медицина кафедрасы

Тақырыбы: Биогеоценоз
Орындаған: Ерік Анель
Вм-302
Тексерген: Кульдеев А.
Биогеоценоз (био…, гео… және гр. Koіnos — жалпы)
— тіршілік ету жағдайлары ұқсас, белгілі аумақта
өсетін өзара байланысты түрлердің
(популяциялардың) тыныс-тіршілік ортасы.
Биогеоценоз

Биоценоз
Биотоп
(зооценоз,Фитоценоз,Микоценоз,
(Гидротоп,Климатоп,эдафотоп)
Микробоценоз)
Биогеоценоз

Жасанды биогеоценоз — түрлі
Табиғи биогеоценоз (тоған,
агрономиялық әдістерді
орман, т.б.) — табиғи
қолдану нәтижесінде алынған
сұрыпталу нәтижесінде
агроценоздар. Бұған қолдан
қалыптасатын өздігінен
жасалатын шалғындықтар,
реттелетін күрделі де
егістіктер мен жайылымдар,
тұрақты биологиялық
қолдан отырғызылатын
жүйе.
ормандар жатады.
• Табиғи биогеоценоздардың ерекшелігі-олардың
салыстырмалы тұрақтылығы.
• Табиғи биогеоценоздарда өсімдіктердің жаппай аурулары
(эпифитотия) және жануарлар (эпизоотия) болмайды деп
саналады.
• Флюктік құбылыстар нәтижесінде өрттер, құрғақшылық,
су тасқыны және т.б.) болған жағдайда ғана бұл
жағдайларда жануарлардың жаппай қырылуы популяция
санын азайтады.
• Популяция саны мен жем қоры арасында тепе-теңдік
орнатылады.
• Бұл популяцияға түрді сақтау үшін қажет төтенше
жағдайларда өмір сүруге мүмкіндік береді.
Биогеоценоз
құрылымы

Продуценттер Консументтер Редуценттер

Автотрофтар Гетеротрофтар
Биогеоценотикалық патология – биогеоценоз
деңгейінде (биогеоценотикалық деңгейде)
зерттелген жануарлардың жаппай аурулары
туралы ғылым.
Биогеоценотикалық
патологияда
қолданылатын әдістер.

Ветеринарияда
қабылданған. Экологияда
Биогеоценологияда қабылданған.
қабылданған.
• Биогеоценологиялық зерттеулер әдетте комплексті турде стационарлық
жағдайда жүргізілуі керек.
• Ол зерттеу жұмыстары биогеоценоздардың құрылымына және оларда жүріп
жатқан процестерге әр түрлі факторлардың әсері туралы болжам жасауға
мүмкіншілік береді.
• Эндемиялык (гректін еndermos жергілікт) aурулар геохимиялық энзоотияға
жатады.
• Олар аумақтық биогеохимиялык ерекшелігіне сәйкес мал басын
шалдықтырады.
• Өсімдіктін (эпифитогия), малдың (эпизоотия) және адамның (эпидемия)
эндемиялық ауруы биогеохимиялык коректік тізбекпен тікелей байланысты.
• Геохимиялык эпифитомия, эпизоотия және эпидемия жер шарында кенінен
тараған, ол коршаған ортадағы химиялық элементтердің мелшерінің
жетіспеуіне немесе шектен тыс болуынан туындайды.
Энзоотикалық (эпизоотиялық)
биогеоценоздар:

Көлдер

Өзендер
Жайылымдық

Фермалық
• Егер жайылымда пайда болған биоценозда жануарлар
ауруларының қоздырғыштары немесе векторлары, сондай-ақ
ксенобиотиктер болса, онда энзоотия мен улану мүмкін.

• Энзоотиялар төменгі, жоғары өсімдіктер мен улардың
(микрофлора, улы шөптер мен ксенобиотиктер) немесе
жануарлардың (гельминттер, жәндіктер, улы жыландар,
тасымалдаушылар – кенелер, моллюскалар) патогендік
әсерінің нәтижесінде пайда болуы мүмкін.

• Жайылым биоценозының буындары көбінесе топырақ
инфекцияларының қоздырғыштары болып табылады: күйдіргі,
эмфизематозды карбункул, братзот, сіреспе және т. Б.
1. Қысқы қара бидай, жүгері, тамыр
түйнектерін тамақтандыру кезінде
диетадағы кальцийдің болмауы

2. Бір жылдық және көпжылдық бұршақ
шөптерін, жүгеріні, тамыр түйнектерін
Аурудың себебі –
тамақтандыру кезінде фосфордың
жануарларды Минералды азот, калий және басқа
жетіспеушілігі.
жасыл конвейердің тыңайтқыштарды ұтымсыз
монокультураларым қолдану, сондай-ақ басқа
ен бір уақытта ксенобиотиктердің топыраққа енуі
3. Бұршақ немесе жүгері мен тамыр
тамақтандыру. жануарлардың улануына әкелуі
дақылдарын артық тамақтандыру кезінде
Бұл ретте мүмкін.
қант-ақуыз қатынасының бұзылуы.
байқалады:

4. Қышқыл-негіз баламалары бойынша
тамақтанудың теңгерімсіздігі.
Тамақтанудағы барлық осы кемшіліктер
метаболизмнің бұзылуына әкеледі.
Туа біткен ақаулар мен деформациялар (инфантилизм, фримартинизм,
гермофрадитизм);

Гастроэнтеритпен, бронхитпен, бронхопневмониямен, рахитпен бірге жаңа
туылған нәрестелердің гипоавитаминозы;
Популяцияның
репродуктивті
функциясын
басудың Жас жануарлардың гипотрофиясы;
себептері
әртүрлі:
Жас жануарлардың макро – және микроэлементтері қозылардың атоксиясы

Ақ бұлшықет ауруына, остеодистрофияға және т. Б.
А) анамнезді жинау және анамнестикалық
деректерді талдау;

Б) Ауру жануарларды (өлекселерді), таралымдарды
(табындарды), биогеоценоздарды объективті
бағалау;
Энзоотиялардың
биогеоценотикалық
диагностикасы В) клиникалық диагностика және патоморфология
әдістері;
белгілі бір
реттілікпен
жүргізіледі: Г) организм үстіндегі жүйелерді (таралымдарды,
биогеоценоздарды, фермалық, далалық, өзен, көлдік)
бағалау;

Д) популяциялық экология әдістері;

е) биоценология әдістері; ж) картографиялық әдіс
және т. Б.
• Қорытынды кезеңде алынған деректерге жүйелі-
экологиялық талдау және биогеоценотикалық
диагноз қою жүргізіледі.
• Биогеоценотикалық диагноз және болжам-
экологиялық негізделген емдеу-алдын алу іс-
шараларын әзірлеу үшін негіз болып табылады.
• Диагностикалық және профилактикалық
жұмыстарға әртүрлі мамандар (агрономдар,
агрохимиктер, шалғындықтар, Мелиораторлар,
биогеоценологтар, экологтар және т.б.)
тартылады.
*Патбиоценоздар диагностикалық
қызығушылық тудыратын биоценоздар,
оларда инфекциялық аурулардың
қоздырғыштары бар организмдер
қатысады.

* Келесі кезең-ағзалық және ағзадан тыс
жүйелерді зерттеу кезінде алынған
материалдарды талдау және аурудың
экологиялық негізделген диагнозын қою.
Жұқпалы аурулардың диагностикасы:

1) Паразитоценоздағы 2) Инфекциялық принциптің
вирустар мен бактериялардың әрекетін жүзеге асыратын
қоздырғыштарын анықтауға; ауру тудыратындардың
жағдайлары, ерекше аурулары болуына ықпал етеді.
• Туа біткен ақаулар мен деформациялардың биогеоценотикалық
диагностикасы зерттеу объектісін жасушалық, популяциялық және
биогеоценотикалық деңгейде бағалауды қамтиды.
• Тұқым қуалайтын ауруларды жасушалық және жасушалық деңгейде
диагностикалау кезінде хромосомаларды микроскопиялық бағалаудың маңызы
зор. Хромосомаларды арнайы (дифференциалды) бояу жүзеге асырылады.
Дифференциалды бояу хромосомаларды анықтау, олардың бұзылуын, қайта
орналасуын анықтау үшін қолданылады.
• Митоз және мейоз патологиясын анықтаудың диагностикалық маңызы зор.
Соматикалық жасушаларды зерттеу кезінде анықталған митоздың
патологиясы спиралдануды және хромосомалардың деспирализациясын,
олардың фрагментациясының бұзылуымен көрінуі мүмкін. Мейоздың негізгі
патологиясы, жыныс жасушаларын бағалауда кездеседі, бұл
хромосомалардың үйлеспеуі. Бұл кейбір жасушаларда хромосомалардың
артық болуына (ft + 1), ал басқаларында жетіспеушілікке әкеледі.
• Туа біткен ақауларды диагностикалау кезінде жануарлардың популяциясын
(табын) бағалаудың маңызы зор. Популяция деңгейіндегі генетикалық ауруларды
диагностикалау кезінде анализдік қиылысу қолданылады, оның көмегімен
зерттелетін жануардың генотипін анықтауға болады. Ол үшін генотипі
рецессивті гендерден тұратын жануармен қиылысады.
• Популяция деңгейінде тұқым қуалайтын ауруларды бағалау кезінде
жануарлардың тұқымдары зерттеледі. Тұқымдарды генетикалық талдау
кезінде популяциядағы өлімге әкелетін гендердің миграциясына ерекше назар
аударылады.
• Туа біткен ақаулар мен деформацияларды диагностикалаудың келесі кезеңі
биогеоценоздарды – биосфераның элементарлы құрылымдық бірліктерін бағалау
болып табылады.БГЦ, ландшафттағы геохимиялық жағдайды бағалаңыз.
Қоршаған ортаның ластану деңгейіне ерекше назар аударылады, өйткені
көптеген химиялық қосылыстар тератогендер мен мутагендер болып
табылады.
Биогеохимиялық энзоотияны оның ішінде эндемиялық
ауруларды биогеоценотикалық тәсілмен анықтау үшін:

Малга, онын агзалары,
Биогеоценозга
улпалары,
Популяцияга (уйiр, (экологиялык, жуйе,
торшалары,
отар, табын); ланшафт) баға
субторшалык
беруiмiз керек.
кұрамдарына;

Эндемиялық аурулардың симптоматологиясы әр алуан болады.
Ол аурудың түріне, себебіне тығыз байланысты келеді.
Эндемиялық ayрулардың белгілері әдетте жалпылама келеді,
қондылығының, өнімділігінің төмендеуі, теpі мен тері түгінің,
кілегей қабықтың өзгеруі және басқалар. Оларды биохимиялық
зерттеудегі мағлүматтармен толықтыра отырып ауруларды
жіктей аламыз.
Диспансеризация-бұл аурулардың клиникаға дейінгі және клиникалық белгілерін
уақтылы анықтау, олардың алдын-алу және ауру жануарларды емдеу бойынша
жоспарланған ветеринариялық-диагностикалық және емдеу-профилактикалық
шаралар жүйесі.

Жануарлардың диспансеризациясы:

жануарларды клиникалық тексеру;
зертханалық қан анализі;
зәрді зертханалық зерттеу;
тамақтандыруды талдау;
жануарларды күтіп-баптауды және жұмыста қолдануды талдау;
• жануардың мінез-құлқы мен әл-ауқатының ерекшеліктері.

ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ТЕРАПЕВТИКАЛЫҚ ПРОФИЛАКТИКАЛЫҚ
ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ТЕРАПЕВТИКАЛЫҚ ПРОФИЛАКТИКАЛЫҚ
кезең кезең кезең

1) Жануарларды экономикалық пайдалануды талдау – түрлері, тұқымдары,
Клиникалық және зертханалық
жас құрамы, өнімділігі және т.б бойынша жануарлардың саны; зерттеулердің нәтижелері
Бұл кезеңде конституциясы
2) ұстау жағдайларын – үй-жайларды, олардың гигиеналық нормаларға бойынша жасырын бұзылыстары
күшті, төзімділігі жоғары және
сәйкестігін, жаттығудың ұзақтығы мен сипаттамаларын және т.с.с. бар екінші топтағы жануарларға
Зерттеу; метаболизм процестерінің деңгейі
жеке немесе топтық
3) азықтандыруды талдау – тамақтандыру түрі мен деңгейі, азық бар өнімді жануарлардың өнімділігі
профилактикалық түзету
рационының құрамы, жем мен судың сапасы; жоғары табындарын құруға
4) жануарлардың тіршілігін, өлтірудің жылдық пайызын және оның
(қалыпқа келтіру) терапиясы
бағытталған жоспарланған
себептерін, табынның көбеюін талдау; тағайындалады және оның
ветеринарлық,
5) фермада өткен жылдардағы жануарлардың аурушаңдығын, оның тиімділігін жүйелі түрде
ұйымдастырушылық және
себептерін, сондай-ақ жүргізілген жалпы және арнайы емдеу-алдын алу бақылайды.
шараларын талдау; экономикалық шаралардың тұтас
6) жануарлардың жалпы жағдайын, семіздігін, тәбетін, шырышты кешені жүзеге асырылады. Демек,
Аурудың клиникалық белгілері бар
қабаттарының, лимфа түйіндерінің, шаштың және терінің жай-күйін, осы кезеңде клиникалық тексеру
сүйектерін, тұяқтарын, желінін, жыныс мүшелерін және басқаларын
жануарлар нақты жағдайларға
тек ветеринария қызметкерлерінің
анықтау кезінде клиникалық зерттеу; байланысты барлық қол жетімді
міндеттерінен асып түседі және
7) қан, зәр, сүт және т.б құралдарды (механикалық,
биологиялық тұрғыдан толық,
Жануарларды клиникалық зерттеу кезінде кездейсоқ тексеруден өту керек, физикалық, химиялық,
яғни кейбір жануарларды егжей-тегжейлі тексеруден өткізу керек, әсіресе, сапалы жемшөп базасын құруға,
биологиялық, спецификалық) және
өнімділігі жоғары және құндылығы жоғары, сондай-ақ аз қоректік жануарлардың дұрыс жұмыс
әдістерді (этиотропты,
жануарларды ескеру қажет. Жағдайы, науқас және жиі ауырады. жасауын және оларға жақсы
Жануарларды жалпы зерттеу және жүрек-қан тамырлары, тыныс алу, ас
патогенетикалық,
күтімді ұйымдастыруға
қорыту, несеп-жыныс, жүйке және басқа жүйелерді зерттеу клиникалық симптоматикалық, алмастырушы
бағытталған белсенді
зерттеудің жалпы қабылданған схемасына сәйкес жүзеге асырылады. және стимуляторлы терапия)
ұйымдастырушылық және
Жалпы зерттеу әдістерінен басқа, қажет болған жағдайда арнайы қолдана отырып, жеке немесе
диагностикалық әдістер қолданылады – флюорография, рентгенография, түсіндірме жұмыстарымен
топтық терапияға ұшырайды,
электрокардиография, қан қысымын өлшеу, зертханалық зерттеулер және үйлесуі керек. .
мүмкіндіктер және басқа
басқалар.
жағдайлар …

Ұқсас жұмыстар
Биоценоз және Биогеоценоз
Табиғи сұрыпталу
Синэкология– Бірлестіктер экологиясы
Жұқпалы аурулардың диагностикасы
Биогеоценоз термині
Өсімдіктер қауымы немесе фитоценоз
Ағзаға дейінгі деңгейлер
Экология пәні және оның мазмұны
Жануарлар экологиясы
Биогеоценотикалық зерттеу арқылы эндемиялық аурауларды анықтау
Пәндер