Биогеоценоз құрылымы

Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

Қазақ Ұлттық Аграрлық Зерттеу Университеті

Клиникалық ветеринарлық медицина кафедрасы

Ветериная факультеті

Тақырыбы:

Биогеоценоз

Орындаған: Ерік Анель

Вм-302

Тексерген: Кульдеев А.

Биогеоценоз (био…, гео… және гр. Koіnos - жалпы) - тіршілік ету жағдайлары ұқсас, белгілі аумақта өсетін өзара байланысты түрлердің (популяциялардың) тыныс-тіршілік ортасы.

Биогеоценоз

Биоценоз

(зооценоз, Фитоценоз, Микоценоз, Микробоценоз)

Биотоп

(Гидротоп, Климатоп, эдафотоп)

Биогеоценоз

Табиғи биогеоценоз (тоған, орман, т. б. ) - табиғи сұрыпталу нәтижесінде қалыптасатын өздігінен реттелетін күрделі де тұрақты биологиялық жүйе.

Жасанды биогеоценоз - түрлі агрономиялық әдістерді қолдану нәтижесінде алынған агроценоздар. Бұған қолдан жасалатын шалғындықтар, егістіктер мен жайылымдар, қолдан отырғызылатын ормандар жатады.

Табиғи биогеоценоздардың ерекшелігі-олардың салыстырмалы тұрақтылығы.

Табиғи биогеоценоздарда өсімдіктердің жаппай аурулары (эпифитотия) және жануарлар (эпизоотия) болмайды деп саналады.

Флюктік құбылыстар нәтижесінде өрттер, құрғақшылық, су тасқыны және т. б. ) болған жағдайда ғана бұл жағдайларда жануарлардың жаппай қырылуы популяция санын азайтады.

Популяция саны мен жем қоры арасында тепе-теңдік орнатылады.

Бұл популяцияға түрді сақтау үшін қажет төтенше жағдайларда өмір сүруге мүмкіндік береді.

Биогеоценоз құрылымы

Продуценттер

Консументтер

Редуценттер

Автотрофтар

Гетеротрофтар

Биогеоценотикалық патология - биогеоценоз деңгейінде (биогеоценотикалық деңгейде) зерттелген жануарлардың жаппай аурулары туралы ғылым.

Биогеоценотикалық патологияда қолданылатын әдістер.

Ветеринарияда қабылданған.

Биогеоценологияда қабылданған.

Экологияда қабылданған.

Биогеоценологиялық зерттеулер әдетте комплексті турде стационарлық жағдайда жүргізілуі керек.

Ол зерттеу жұмыстары биогеоценоздардың құрылымына және оларда жүріп жатқан процестерге әр түрлі факторлардың әсері туралы болжам жасауға мүмкіншілік береді.

Эндемиялык (гректін еndermos жергілікт) aурулар геохимиялық энзоотияға жатады.

Олар аумақтық биогеохимиялык ерекшелігіне сәйкес мал басын шалдықтырады.

Өсімдіктін (эпифитогия), малдың (эпизоотия) және адамның (эпидемия) эндемиялық ауруы биогеохимиялык коректік тізбекпен тікелей байланысты.

Геохимиялык эпифитомия, эпизоотия және эпидемия жер шарында кенінен тараған, ол коршаған ортадағы химиялық элементтердің мелшерінің жетіспеуіне немесе шектен тыс болуынан туындайды.

Энзоотикалық (эпизоотиялық) биогеоценоздар:

Жайылымдық

Фермалық

Өзендер

Көлдер

Егер жайылымда пайда болған биоценозда жануарлар ауруларының қоздырғыштары немесе векторлары, сондай-ақ ксенобиотиктер болса, онда энзоотия мен улану мүмкін.

Энзоотиялар төменгі, жоғары өсімдіктер мен улардың (микрофлора, улы шөптер мен ксенобиотиктер) немесе жануарлардың (гельминттер, жәндіктер, улы жыландар, тасымалдаушылар - кенелер, моллюскалар) патогендік әсерінің нәтижесінде пайда болуы мүмкін.

Жайылым биоценозының буындары көбінесе топырақ инфекцияларының қоздырғыштары болып табылады: күйдіргі, эмфизематозды карбункул, братзот, сіреспе және т. Б.

Аурудың себебі - жануарларды жасыл конвейердің монокультураларымен бір уақытта тамақтандыру.

Бұл ретте байқалады:

1. Қысқы қара бидай, жүгері, тамыр түйнектерін тамақтандыру кезінде диетадағы кальцийдің болмауы

2. Бір жылдық және көпжылдық бұршақ шөптерін, жүгеріні, тамыр түйнектерін тамақтандыру кезінде фосфордың жетіспеушілігі.

3. Бұршақ немесе жүгері мен тамыр дақылдарын артық тамақтандыру кезінде қант-ақуыз қатынасының бұзылуы.

4. Қышқыл-негіз баламалары бойынша тамақтанудың теңгерімсіздігі. Тамақтанудағы барлық осы кемшіліктер метаболизмнің бұзылуына әкеледі.

Минералды азот, калий және басқа тыңайтқыштарды ұтымсыз қолдану, сондай-ақ басқа ксенобиотиктердің топыраққа енуі жануарлардың улануына әкелуі мүмкін.

Туа біткен ақаулар мен деформациялар (инфантилизм, фримартинизм, гермофрадитизм) ;

Гастроэнтеритпен, бронхитпен, бронхопневмониямен, рахитпен бірге жаңа туылған нәрестелердің гипоавитаминозы;

Жас жануарлардың гипотрофиясы;

Жас жануарлардың макро - және микроэлементтері қозылардың атоксиясы

Популяцияның репродуктивті функциясын басудың себептері әртүрлі:

Ақ бұлшықет ауруына, остеодистрофияға және т. Б.

А) анамнезді жинау және анамнестикалық деректерді талдау;

Б) Ауру жануарларды (өлекселерді), таралымдарды (табындарды), биогеоценоздарды объективті бағалау;

В) клиникалық диагностика және патоморфология әдістері;

Г) организм үстіндегі жүйелерді (таралымдарды, биогеоценоздарды, фермалық, далалық, өзен, көлдік) бағалау;

Д) популяциялық экология әдістері;

е) биоценология әдістері; ж) картографиялық әдіс және т. Б.

Энзоотиялардың биогеоценотикалық диагностикасы белгілі бір реттілікпен жүргізіледі:

Қорытынды кезеңде алынған деректерге жүйелі-экологиялық талдау және биогеоценотикалық диагноз қою жүргізіледі.

Биогеоценотикалық диагноз және болжам-экологиялық негізделген емдеу-алдын алу іс-шараларын әзірлеу үшін негіз болып табылады.

Диагностикалық және профилактикалық жұмыстарға әртүрлі мамандар (агрономдар, агрохимиктер, шалғындықтар, Мелиораторлар, биогеоценологтар, экологтар және т. б. ) тартылады.

* Патбиоценоздар диагностикалық қызығушылық тудыратын биоценоздар, оларда инфекциялық аурулардың қоздырғыштары бар организмдер қатысады.

* Келесі кезең-ағзалық және ағзадан тыс жүйелерді зерттеу кезінде алынған материалдарды талдау және аурудың экологиялық негізделген диагнозын қою.

Жұқпалы аурулардың диагностикасы:

1) Паразитоценоздағы вирустар мен бактериялардың қоздырғыштарын анықтауға; жағдайлары, ерекше аурулары

2) Инфекциялық принциптің әрекетін жүзеге асыратын ауру тудыратындардың болуына ықпал етеді.

Туа біткен ақаулар мен деформациялардың биогеоценотикалық диагностикасы зерттеу объектісін жасушалық, популяциялық және биогеоценотикалық деңгейде бағалауды қамтиды.

Тұқым қуалайтын ауруларды жасушалық және жасушалық деңгейде диагностикалау кезінде хромосомаларды микроскопиялық бағалаудың маңызы зор. Хромосомаларды арнайы (дифференциалды) бояу жүзеге асырылады. Дифференциалды бояу хромосомаларды анықтау, олардың бұзылуын, қайта орналасуын анықтау үшін қолданылады.

Митоз және мейоз патологиясын анықтаудың диагностикалық маңызы зор. Соматикалық жасушаларды зерттеу кезінде анықталған митоздың патологиясы спиралдануды және хромосомалардың деспирализациясын, олардың фрагментациясының бұзылуымен көрінуі мүмкін. Мейоздың негізгі патологиясы, жыныс жасушаларын бағалауда кездеседі, бұл хромосомалардың үйлеспеуі. Бұл кейбір жасушаларда хромосомалардың артық болуына (ft + 1), ал басқаларында жетіспеушілікке әкеледі.

Туа біткен ақауларды диагностикалау кезінде жануарлардың популяциясын (табын) бағалаудың маңызы зор. Популяция деңгейіндегі генетикалық ауруларды диагностикалау кезінде анализдік қиылысу қолданылады, оның көмегімен зерттелетін жануардың генотипін анықтауға болады. Ол үшін генотипі рецессивті гендерден тұратын жануармен қиылысады.

Популяция деңгейінде тұқым қуалайтын ауруларды бағалау кезінде жануарлардың тұқымдары зерттеледі. Тұқымдарды генетикалық талдау кезінде популяциядағы өлімге әкелетін гендердің миграциясына ерекше назар аударылады.

Туа біткен ақаулар мен деформацияларды диагностикалаудың келесі кезеңі биогеоценоздарды - биосфераның элементарлы құрылымдық бірліктерін бағалау болып табылады. БГЦ, ландшафттағы геохимиялық жағдайды бағалаңыз. Қоршаған ортаның ластану деңгейіне ерекше назар аударылады, өйткені көптеген химиялық қосылыстар тератогендер мен мутагендер болып табылады.

Биогеохимиялық энзоотияны оның ішінде эндемиялық ауруларды биогеоценотикалық тәсілмен анықтау үшін:

Малга, онын агзалары, улпалары, торшалары, субторшалык кұрамдарына;

Популяцияга (уйiр, отар, табын) ;

Биогеоценозга (экологиялык, жуйе, ланшафт) баға беруiмiз керек.

Эндемиялық аурулардың симптоматологиясы әр алуан болады. Ол аурудың түріне, себебіне тығыз байланысты келеді. Эндемиялық ayрулардың белгілері әдетте жалпылама келеді, қондылығының, өнімділігінің төмендеуі, теpі мен тері түгінің, кілегей қабықтың өзгеруі және басқалар. Оларды биохимиялық зерттеудегі мағлүматтармен толықтыра отырып ауруларды жіктей аламыз.

Жануарлардың диспансеризациясы:

жануарларды клиникалық тексеру;

зертханалық қан анализі;

зәрді зертханалық зерттеу;

тамақтандыруды талдау;

жануарларды күтіп-баптауды және жұмыста қолдануды талдау;

жануардың мінез-құлқы мен әл-ауқатының ерекшеліктері.

Диспансеризация-бұл аурулардың клиникаға дейінгі және клиникалық белгілерін уақтылы анықтау, олардың алдын-алу және ауру жануарларды емдеу бойынша жоспарланған ветеринариялық-диагностикалық және емдеу-профилактикалық шаралар жүйесі.

ДИАГНОСТИКАЛЫҚ

ТЕРАПЕВТИКАЛЫҚ

ПРОФИЛАКТИКАЛЫҚ