ЕРІК ЖӘНЕ ЕРІК МІНДЕТІ

Презентация қосу

South Kazakhstan
Ontustik Kazakhstan
medical academy
medicine academic AO
AO«Южно-Казакстанская
«Оңтүстік Қазақстан
медицинская академия».
медицина академиясы».

Презентац
ия
Кафедра« Қазақстан Орындаған: Әбдірахман
тарихы және әлеуметтік Д. Ә.
қоғамдық пәндер» Тобы: ЖМҚБ 02-20.
кафедрасы. Қабылдаған:

Шымкент, 2021ж.
ТАҚЫРЫБЫ:«КӘСІБИ
МАМАННЫҢ ЕРІК ҚАСИЕТТЕРІНІҢ
ДАМУЫ.
ЖОСПАР:

I. КІРІСПЕ;

II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ:

2.1. КӘСІБИ МАМАННЫҢ ЕРІК ҚАСИЕТТЕРІНІҢ ДАМУЫ.

2.2. ЕРІК ЖӘНЕ ЕРІК МІНДЕТІ.

2.3. ЕРІК ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ҰҒЫМ. ЕРІКТІК АМАЛДЫ ТАЛДАУ.
ЕРІК САПАЛАРЫ.

III. ҚОРЫТЫНДЫ;
• IV. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР.
ЕРІК ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
КӘСІБИ МАМАННЫҢ ЕРІК ҚАСИЕТТЕРІНІҢ ДАМУЫ

• ЕРІК - МАҚСАТҚА ЖЕТУ ҮШІН ЕРІКАҚЫЛ-ОЙ БЕЛСЕНДІЛІГІНІҢ
КӨРІНІСІ. ЕРІК МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚТЫ АДАМНЫҢ МҮДДЕЛЕРІ (ОНЫҢ ӨМІРЛІК
МАҚСАТТАРЫ) АРАСЫНДАҒЫ ТҰРАҚТЫТЕПЕ-ТЕҢДІКТЕ ЖӘНЕ ОСЫ ІС-
ӘРЕКЕТТІҢ САЛДАРЫН ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫҚ БОЛЖАУАРҚЫЛЫ
ҚОЙЫЛҒАН ШЕКТЕУЛЕРМЕН, СОНДАЙ-АҚ МОРАЛЬДЫҚ,
ӘЛЕУМЕТТІКНОРМАЛАРМЕН САНАЛЫ РЕТТЕУДІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРАДЫ.
ЕРІК АДАМНЫҢ ЗИЯТКЕРЛІКЖОСПАРЛАУ ЖӘНЕ ӨМІРЛІК
МАҚСАТТАРЫН ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ПРОЦЕСІНДЕ ЖОҒАРЫДЕҢГЕЙДЕГІ
МОТИВТЕРМЕН ҚОЛДАНЫЛАТЫН ҚҰРАЛ ДЕП АЙТУҒА БОЛАДЫ.
ЕРІКБАРЛЫҚ ДЕРЛІК НЕГІЗГІ ПСИХИКАЛЫҚ ФУНКЦИЯЛАРДЫ –
ТҮЙСІКТЕРДІ, ҚАБЫЛДАУДЫ,ҚИЯЛДЫ, ЖАДТЫ, ОЙЛАУДЫ ЖӘНЕ
СӨЙЛЕУДІ РЕТТЕУГЕ ҚАТЫСАДЫ. БҰЛ ПРОЦЕСТЕРДІҢЕҢ ТӨМЕННЕН
ЖОҒАРЫСЫНА ДЕЙІН ДАМУЫ АДАМНЫҢ ОЛАРДЫ ЕРІКТІ
ТҮРДЕБАСҚАРАТЫНДЫҒЫН БІЛДІРЕДІ.ЕРІКТІҢ
• ЕРІКТІҢ МІНДЕТІ – БҰЛ АДАМНЫҢ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫН
БАҚЫЛАУ, ОНЫҢ ҚЫЗМЕТІН САНАЛЫТҮРДЕ РЕТТЕУ,
ӘСІРЕСЕ ҚАЛЫПТЫ ӨМІРГЕ КЕДЕРГІЛЕР ТУЫНДАҒАН
ЖАҒДАЙДА.ЕРІК-ЖІГЕРДІҢ НЕГІЗГІ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ
ФУНКЦИЯСЫ - БҰЛ ІС-ӘРЕКЕТТІ САНАЛЫ
ТҮРДЕРЕТТЕУ НЕГІЗІНДЕ УӘЖДЕМЕНІ НЫҒАЙТУ
ЖӘНЕ ЖЕТІЛДІРУ. ІС-ӘРЕКЕТКЕ ҚОСЫМШАИМПУЛЬС
ТУДЫРАТЫН НАҚТЫ МЕХАНИЗМ – БҰЛ ОНЫ ЖҮЗЕГЕ
АСЫРАТЫН АДАМНЫҢ ІС-ӘРЕКЕТТІҢ МАҒЫНАСЫНДАҒЫ
САНАЛЫ ТҮРДЕ ӨЗГЕРУІ.ІС-ӘРЕКЕТТІҢ МӘНІ
ӘДЕТТЕАҚЫЛ-ОЙ КҮШТЕРІ АРҚЫЛЫ МОТИВТЕР МЕН
ӨЗГЕРІСТЕРМЕН КҮРЕСУМЕН БАЙЛАНЫСТЫ.ЕРІКТІ
ӘРЕКЕТТІҢ ҚАЖЕТТІЛІГІ УӘЖДЕЛГЕН ӘРЕКЕТТІ
ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ЖОЛЫНДАКЕДЕРГІ ТУЫНДАҒАН КЕЗДЕ
ТУЫНДАЙДЫ. ЕРІКТІ АКТ ОНЫ ЖЕҢУМЕН
БАЙЛАНЫСТЫ.АЛАЙДА АЛДЫМЕН МӘСЕЛЕНІҢ МӘНІН
ТҮСІНІП, ТҮСІНУ КЕРЕК
Ерік дегеніміз - адамның өз
мінез – құлқын меңгере алу
қабілеті.
Ерік қимылдарының белгілі бір себепке
байланысты пайда болатындығын
эксперименттік зерттеулер жүргізіп дәлелдеген
ғалымдар:

И.М.Сеченов И.П.Павлов
И.М.Сеченов:

« Кәдімгі ырықты деп аталатын
барлық саналы қозғалыстарымызды
бейнелеу мағынасында ұғыну керек....». «
Адамның кез келген қимылдарының
алғашқы себебі одан тыс болады» деп
еріктің сыртқы ортадан тәуелділігін
және ол ми қызметінің нәтижесі
екендігін көрсеткен болатын.
И.П.Павлов

« ... еріктік қозғалыстың механизімі жоғары
нерв қызметінің барлық заңына бағытталатын
шартты ассоциациятивтік процесс» деп ерікті
мидың уақытша байланыстар принциптерінің
заңына орайлас түіндірді.
ЕРІК-ЖІГЕРДІҢ НЕМЕСЕ ЕРІКТІ АКТІЛЕРДІҢ
ҚАЛЫПТАСУЫНЫҢ КЕЛЕСІ КЕЗЕҢДЕРІНБӨЛУГЕ
БОЛАДЫ: НАҚТЫ ҚАЖЕТТІЛІК
ТУРАЛЫ ХАБАРДАР БОЛУ;НАҚТЫ ҚАЖЕТТІЛІКТІ
ҚАНАҒАТТАНДЫРУ МҮМКІНДІГІ ТУРАЛЫ ХАБАРДАР БОЛУ;ІС-
ӘРЕКЕТ МОТИВТЕРІНІҢ КӨРІНІСІ (МОТИВ –
ЫНТАЛАНДЫРУШЫ КҮШ);ШЕШІМ ҚАБЫЛДАУ ЖОЛЫНДАҒЫ
БЕЛСЕНДІЛІК МОТИВТЕРІНІҢ КҮРЕСІ;НАҚТЫ ШЕШІМ
ТАҢДАУ;
• ТАҢДАЛҒАН ШЕШІМДІ ІСКЕ АСЫРУ ЖОСПАРЫН, СОНЫҢ
ІШІНДЕ ӘДІСТЕРДІҢ, ҚҰРАЛДАРМЕН ӘДІСТЕРДІҢ ТІЗБЕСІН
АЙҚЫНДАУ;БЕЛГІЛІ БІР ҚЫЗМЕТТІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ЖӘНЕ
БАҚЫЛАУ;ҚЫЗМЕТТІҢ АЛЫНҒАН НӘТИЖЕЛЕРІН
БАҒАЛАУ..
• ЕРІК-ЖІГЕРДІҢ ОСЫ БАҒЫТТАРЫНЫҢ ӘРҚАЙСЫСЫНДА ОЛ
КҮШЕЙТІЛЕ ОТЫРЫП,БІРТІНДЕП ЕРІКТІ РЕТТЕУ ПРОЦЕСТЕРІ МЕН
ТЕТІКТЕРІН ЖОҒАРЫРАҚ ДЕҢГЕЙГЕКӨТЕРЕТІН ӨЗІНДІК ЕРЕКШЕ
ӨЗГЕРІСТЕР БОЛАДЫ. МЫСАЛЫ, ТАНЫМ ПРОЦЕСТЕРІНДЕЕРІК
АЛДЫМЕН СЫРТҚЫ СӨЙЛЕУДІ РЕТТЕУ ТҮРІНДЕ ПАЙДА
БОЛАДЫ, СОДАН КЕЙІНСӨЙЛЕУІШІЛІК ПРОЦЕСС ТҰРҒЫСЫНАН.
МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ АСПЕКТІСІНДЕ ЕРІКТІ БАСҚАРУАЛДЫМЕН ДЕНЕНІҢ
ЖЕКЕЛЕГЕН БӨЛІКТЕРІНІҢ ЕРІКТІ ҚОЗҒАЛЫСТАРЫН, СОДАН
КЕЙІНҚОЗҒАЛЫСТАРДЫҢ КҮРДЕЛІ КЕШЕНДЕРІН ЖОСПАРЛАУ
МЕН БАҚЫЛАУДЫ, СОНЫҢІШІНДЕ КЕЙБІР БҰЛШЫҚЕТ
КЕШЕНДЕРІНІҢ ТЕЖЕЛУІН ЖӘНЕ БАСҚАЛАРДЫҢБЕЛСЕНДІЛЕНУІН
БІЛДІРЕДІ. ТҰЛҒАНЫҢ ЕРІКТІК ҚАСИЕТТЕРІН
ҚАЛЫПТАСТЫРУСАЛАСЫНДА ЕРІК-ЖІГЕРДІҢ ДАМУЫ БАСТАПҚЫ
ЕРІКТІ ҚАСИЕТТЕРДЕН ЕКІНШІ ЖӘНЕОДАН КЕЙІНГІ ДЕҢГЕЙГЕ
ДЕЙІНГІ ҚОЗҒАЛЫС РЕТІНДЕ ҰСЫНЫЛУЫ МҮМКІН.
ЕРІКТІҚАСИЕТТЕРДІҢ ДАМУЫ АДАМ САНАЛЫ ТҮРДЕ ӨЗІНЕ ҚИЫН
ЖӘНЕ ҚИЫН МІНДЕТТЕРДІҚОЯТЫНДЫҒЫМЕН ЖӘНЕ ҰЗАҚ УАҚЫТҚА
ЕДӘУІР ЕРІКТІ КҮШ-ЖІГЕРДІ ТАЛАП ЕТЕТІНБАРҒАН САЙЫН АЛЫС
МАҚСАТТАРҒА ҰМТЫЛАТЫНДЫҒЫМЕН КӨРІНЕДІ.
Еріктің
амалдары:

Тілек Қалау
Тілек дегеніміз
не?
Тілек дегеніміз - келешекте
істейтін ісімізді ойға бекуі.
Қалау дегеніміз
не?
Қалау дегеніміз – мақсаттың
айқындығы, оған жеткізетін
тиісті жоспардың жасалуы,
ойдың бекемдігі.
Еріктің сапалары:

Еріктің
Адамгершілік адамның
Еріктің сиымды ерік дербестігінен
күшіне қимылының байқалатын
сапаларына сапаларына
Тоқтамға келгіштік;

Кедергілерді жеңе алу;

Еріктің
күшіне Өзін-өзі меңгере алу;

Батылдық;

Шыдамдылық;
Адамгершілік
сиымды ерік Жеке мүддені ұжым
қимылының еркіне,қоғам мүддесіне бағындыра
сапаларына алуда көрінетін ерік сапалары;
инициатива;

Еріктің
адамның принциптілік;
дербестігінен
байқалатын
сапаларына
тәртіптілік;

жинақылық;
Сабақты қорытындылау

Тест жұмысы:
1.Ерік деген не?
А. Адамға күш беріп, әрекетке ұмтылдыратын,
көтеріңкі сезімдер мен эмоциялар.
В. Ойланып істелетін, алға мақсат қоюды қажет
ететін, кедергілерді жеңе білуден көрінетін қимыл-
қозғалыстар.
С. Субъективтік образдардан қайтадан жаңғырып,
бейнелеуде көрінетін психикалық процесс.
2.Қозғалыс анализаторын құрайтын жүйке
талшықтарын қалай атайды?
А. Пирамидалық жол.
В. Ретикулярлық формация.
С. Рефлекс.
3. Келешекте істейтін істің ойға бекуі?
А. Қалау.
В. Құмарлық.
С. Тілек.
4.Мақсаттың айындығы, оған жеткізетін тиісті
жолдардың жасалуы, ойдың бекемдігі не деп
аталады?
А. Арман
В. Қалау
С. Мақсат
5. Тілек пен қалаудың арасында үйлеспеушіліктің
тууы психологияда қалай аталады?
А. Мотивтер күресі
В. Гармония
С. Дискомфорт
6. Мақсат қою, тілек, қалау, мотивтер күресі
тоқтамға келу, бәрі қосылып еріктік қимылдың
қандай кезеңін қалыптастырады?
А. Соңғы кезеңі.
В. Даярлық кезеңі.
С. Алғашқы кезең.
7. Адамның оқыс қимыл- қозғалыстан, орынсыз
сөйлеуден, бос күйіп-пісуден бойын тежей алу
қабілеті?
А. Тоқтамға келгіштік.
В.Табандылық.
С. Ұстамдылық.
8. Адамның өз қимыл- қозғалыс, ойы мен тілегін әр
уақытта ұжымның ырқына бағындыра алу
қабілеті?
А. Ұстамдылық.
В. Тәртіптілік.
С. Тоқтамға келгіштік.
9. Алға қойған мақсатына шексіз сенген, сол жолда
ақтық демі біткенше бел байлаған, адамгершілік
рухы жоғары аданың ғана қолынан келетін қасиет?
А. Ерлік
В. Ерік
С.Мақсат
10. Адамның небір қиын- қыстау кезеңдерге
қажетті шешімдерге келіп, оны жүзеге асыруға
қабілеттің болуы?
А. Ұстамдылық
В. Ерік
С. Тоқтамғ келгіштік
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР:
• HTTPS://WWW.DOCSITY.COM/RU/K-SIBI-MAMANNY-ERIK-ASIET
TERINI-DAMUY/5516839/

Қ. ЖАРЫҚБАЕВ, О. САҢҒЫЛБАЕВ ПСИХОЛОГИЯ:
ЭНЦИКЛОПЕДИЯЛЫҚ СӨЗДІК-АЛМАТЫ:«ҚАЗАҚ
ЭНЦИКЛОПЕДИЯСЫ»
ЗЕЙІНДЕРІҢІЗГЕ
РАХМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар

Басқару процесіндегі ерік - жігердің орны

БАЛАЛАРДЫ ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРУ ҮРДІСІНЕ ҚОСУ

Дамуында ауытқушылығы бар балалар категорияларының жіктелуі

Арнайы оқу - оқушылардың әдістемелік қамт ерекше білім алу қажеттілікт амасыз ету ерін қанағаттандыру

Еріктің әрекеттері

Стресске тұрақтылық түсінігі

Мектеп жасына дейінгі балалардың логикалық ойлау қабілетін дамытуды педагогикалық тұрғыдан негіздеу

ЕРІК ЖӨНІНДЕГІ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ТЕОРИЯЛАР

Ерік Ерік теориялары

Ерік ұғымы туралы

Пәндер