Қаздың қайтуы табиғат ескерткıшı

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БIЛIМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛIГI
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТI

"Қаздың қайтуы"
табиғат ескерткıшı
АЛМАТЫ 2021 ЖЫЛ
«ҚАЗДЫҢ ҚАЙТУЫ» ТАБИҒИ ЕСКЕРТКІШІ
ПАВЛОДАР ОБЛЫСЫНДА, ЕРТІС ӨЗЕНІНІҢ ОҢ
ЖАҚ ЖАҒАЛАУЫНДА, ПАВЛОДАР ҚАЛАСЫНЫҢ
СОЛТҮСТІГІНДЕ, ТЕМІР ЖОЛ КӨПІРІНЕН 500 М
ОҢТҮСТІККЕ ҚАРАЙ ОРНАЛАСҚАН. ЕСКЕРТКІШ 1928
ЖЫЛЫ МӘСКЕУЛІК ПАЛЕОНТОЛОГ Ю.А. ОРЛОВПЕН
АШЫЛҒАННАН КЕЙІН, БҰЛ ЖЕРДЕ 1929-1930
ЖЫЛДАРЫ ПАЛЕОНТОЛОГИЯЛЫҚ ҚАЗБАЛАР
ЖҮРГІЗІЛГЕН. ҚАЗБА НӘТИЖЕСІНДЕ БІРНЕШЕ МЫҢ
СҮЙЕК ҚАЛДЫҚТАРЫ ТАБЫЛҒАН, БҰЛ СҮЙЕКТЕР
ПЛИОЦЕН-МИОЦЕН КЕЗЕҢІНДЕГІ ЖАНУАРЛАРҒА
(ҚАЗІРГІ АФРИКАЛЫҚ ФАУНАНЫҢ АТА ТЕГІ) ТӘН
БОЛАТЫН.

"ҚАЗДЫҢ
ҚАЙТУЫ"
Палеонтологиялық институт ш ағын ғана жерге қазба
жүргıзген кезде бұғының 20 түрı, керıктıң 40 түрı,
мүйıзтұмсықтың 130 түрı, гиппариондардың 200 түрı
және т.б. тапқан. Палеонтологиялық жаңалық «Қаздың
қайтуы» ескерткıшıне палеозоолог мамандардың үлкен
назарын аудартты. Өкıнıшке орай, табылған барлық
палеоматериал ғалымдармен бıрге олардың зерттеу
институттарына кетıп қалды, себебı, бıрıншıден,
Павлодарда ол кездерı өлкетанулық мұражай болмады,
ал екıншıден, палеонтологиялық қалдықтарды сақтауды
қамтамасыз ететıн ғылыми ұйым болмады.
Орловтың бастамасын 1960 жылы ҚазССР ҒА Зоология
институтының палеобиология бөлıмıнıң экспедициясы
жалғастырды. Електен ортаңғы және төменгı қабаттарды
жуып-шаю кезıнде омыртқалылардың үлкен
коллекциясы табылды. Олардың арасында қояндар,
шақылдақтар, қосаяқтар және кıш кентай құстар болды.

Ескерткıш қала аумағында болғандықтан,
«Қаздың қайтуы» ескерткıшıне павлодарлықтардың
да, қала қонақтарының да тарапынан келушıлер
саны өте көп.
«Қаздың қайтуы» неоген дәуıрı жануарларының ең
танымал және эталонды жерлену орны болып саналады.
"ҚАЗДЫҢ ҚАЙТУЫ" КЕЗІНДЕ ТАБЫЛҒАН ТАРИХЫМЫЗҒА
ДЕЙІНГІ ЖАНУАРДЫҢ ҚАҢҚАСЫ. «Қаздың қайтуы» бойынша әлемдегı барлық осы
дәуıр жерленулерı салыстырылады. Қазıргı күнı қазба
жұмыстары жерıнде ашық аспан астындағы мұражай
кейпıндегı саябақ кешенı жоспарануда, кез келген
адам қазба жұмыстарының өту үрдıсıн бақылай алатын
болады.
Ф.А. ТЛЕУБЕРДИНА В. В. ЛАВРОВ,
Л. Л. ГАЙДУЧЕНКО ЖӘНЕ Т. Б.
АТСАЛЫСУЫМЕН СҮЙЕКТІ
МАТЕРИАЛДАРДЫ ЖИНАУ БІРНЕШЕ РЕТ
ӨТКІЗІЛДІ, ПАВЛОДАР ТАРИХИ-ӨЛКЕТАНУ
МҰРАЖАЙЫНЫҢ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІ
КӨТЕРГІШ МАТЕРИАЛДАРДЫ ЖИНАУ
АРҚАСЫНДА, С О Ң Ғ Ы С Ы Н Ы Ң
ҚАБЫРҒАЛАРЫНДА "ҚАЗДЫҢ ҚАЙТУЫНА"
АРНАЛҒАН Э КС ПОЗ ИЦ ИЯ
ҰЙЫМДАСТЫРЫЛДЫ. 1971 ЖЫЛҒЫ 7
ЖЕЛТОҚСАНДА ҚАЗ КСР МИНИСТРЛЕР
КЕҢЕСІ ӘЛЕМГЕ Ә ЙГІЛІ
ПАЛЕОНТОЛОГИЯЛЫҚ ЕСКЕРТКІШТІҢ
МАҢЫЗДЫЛЫҒЫН ЕСКЕРЕ ОТЫРЫП,
"ҚАЗДЫҢ ҚАЙТУЫ" ТАБИҒАТ ЕСКЕРТКІШІ
БОЛЫП ЖАРИЯЛАНДЫ ЖӘНЕ МЕМЛЕКЕТТІҢ ҚАЗДЫҢ ҚАЙТУЫ КЕЗІНДЕГІ ӨЗЕН ЖАРТАСЫНДАҒЫ
ТАРИХЫМЫЗҒА ДЕЙІНГІ ЖАНУАРДЫҢ КЕСІЛГЕН
ҚОРҒАУЫНА АЛЫНДЫ. КСРО ЫДЫРАҒАННАН
СҮЙЕГІ
КЕЙІН, 2001 ЖЫЛЫ ЕСКЕРТКІШ ҚАЙТАДАН
РЕСПУБЛИКАЛЫҚ МӘРТЕБЕГЕ ИЕ БОЛДЫ.
Практикалық маңыздылығы. Ескерткıш
бıрнеш е рет жүргıзıлген қазба жұмыстарына
қарамастан, бүгıнгı күнге дейıн жойылған жоқ. Жыл
сайын Ертıс өзенı төгıлıп, көктемгı су тасқынынан
туындаған жағалау сызығы құлағаннан кейıн мұнда
сүйектı көкжиек ашылады. Ескерткıште Павлодар
қаласы мектептерıнıң оқу сабақтары үнемı
өткıзıледı. Ескерткıш қала ш егıнде
орналасқандықтан, ол Павлодар қаласының
тұрғындары, сондай-ақ қала қонақтары мен
туристерı көп келетıн орын болып табылады.
"Қаздың қайтуы" табиғат ескерткıшı неоген
кезеңıндегı жануарлардың ең танымал жерлеу
орны болып табылады. Бүкıл әлемге белгıлı
анықтамалық ескерткıш , сол кездегı жойылып
кеткен жануарлардың барлық зерттелген
жерлеулерıн салыстыру жүргıзıледı.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР
1.ГУСИНЫЙ ПЕРЕЛЁТ // КАЗАХСТАН. НАЦИОНАЛЬНАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ.
— АЛМАТЫ: ҚАЗАҚ ЭНЦИКЛОПЕДИЯСЫ, 2005. — Т. II. — ISBN 9965-9746-
3-2.
2.ГАЙДУЧЕНКО, Л. Л., В. И. ЖЕГАЛЛО, В. С. ЗАЖИГИН. ПАВЛОДАРСКОЕ
МЕСТОНАХОЖДЕНИЕ ГИППАРИОНОВОЙ ФАУНЫ «ГУСИНЫЙ
ПЕРЕЛЕТ». // БЮЛЛЕТЕНЬ МОИП. ОТД. ГЕОЛ 53.4 (1978): 147.
3.АЛИЯСОВА, В. Н. ПАЛЕОНТОЛОГИЧЕСКИЙ ПАМЯТНИК
ПРИРОДЫ
«ГУСИНЫЙ ПЕРЕЛЕТ». // БИОЛОГИЧЕСКИЕ НАУКИ КАЗАХСТАНА. (2002):
4.HTTPS://SILKADV.COM/EN/CONTENT/GUSINYY-PERELYOT
5.HTTPS://VISITKAZAKHSTAN.KZ/RU/GUIDE/PLACES/VIEW/109/
6.HTTPS://RU.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/%D0%93%D1%83%D1%81%D0%B8%D0%B
D%D1%8B%D0%B9_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%91%D1
%82

Ұқсас жұмыстар

Табиғат ескерткіштері

Дүниежүзінің табиғат ресурстары

Шартты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем

Инвазиялық ауруға ұшыраған құс ұшасын ветсан сараптауға арналған

Компресстің түрлері

ҚҰС ТҰҚЫМДАРЫ

Түйе құс

Тыңдалмаған сөз жетім

ТМД елдері территориясында өсімдіктер мен жануарлардың таралуы және олардың заңдылықтары

Халықаралық еңбек бөлінісі

Пәндер