Жұлын нервтері өрімдерінің түзілуі, олардың топографиясы және нервтендіру аймақтары

Презентация

Тақырыбы: Жұлын нервтері өрімдерінің түзілуі, олардың топографиясы және нервтендіру аймақтары. Жастық ерекшеліктері.

Орындаған: Алишер М. Қ

Тобы: В-ЖМҚБ-03-20

Қабылдаған: Оспанов Д. Т

<<Онтүстік Қазақстан Медицина академиясы

АО<<Южно-Казахстанская Медицинская академия>>

Қалыпты анатомия кафедрасы

Жоспар

Кіріспе

Негізгі бөлім 1. Жұлын 2. Жұлынның ақ заты 3. Жұлынның сұр заты 4. Жұлынның ақ және сұр заты

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиет

Кіріспе

Жүлын, medulla spinalis (myelos), омыртка бағанасының өзегінде жатады, оның жоғарғы шекарасы - бірінші омыртқаның жоғарғы жиегі, төменгісі - екінші бел омыртқаның жоғарғы жиегі немесе бірінші бел омыртқасы. Үш айлык үрықта ол бесінші бел омыртқа, нэрестеде үшінші бел омыртка түсында аякталады.

Жұлын

Жүлын өзінің жоғарғы бөлімінде ешқандай кенет шекарасыз сопакша миға, medulla oblongata, өтеді. Бүл шекара I мойын жүлын нервісінің шығу жеріне сәйкес; скелетопиясы үлкен шүйде тесігінің томенгі жиегі мен бірінші мойын омыртқасының * жоғарғы жиегіне сәйкес келеді. Жүлын томенгі бөлігінде ми конусына, conus medullaris, (немесе соңғы конус, conus terminalis), өтеді, ол ені 1 мм-дей жэне жүлынның төменгі редуцирленген бөлігінің қалдығы саналатын соңғы жіпке, filum terminate, жалгасады. Соңғы жіптің жоғарғы учаскесінен басқа жерлерінде нерв тіні жоқ, жүлынның қатты кабығымен, dura mater spinalis, бірге сегізкөз өзегіне кіретін дэнекер тінді қүрылым. Бүл жерде олар бітеледі жэне өзектің шетіне бекиді.

Жүлын омыртка бағанасы өзегінің қуысын түгел толтырмайды, өзек қабырғась мен жүлынның арасында майлы тінмен, қантамыр өрімдерімен, ми қабықтарымен және жүлын сүйықтығымен толтырылған кеңістік қалады. Кеңістіктің мөлшері эр деңгейде әртүрлі. Жүлынның ұзындығы ересектерде 40- 45 см, ені 1-1, 5 см, салмағы 30 г-дай тұраксызданады. Жүлынның төрт бетін: кішкене жалпайған алдыңғы, кішкене шығыңқы артқы және дөңгелек екі бүйір бетін ажыратады.

Жүлын нервтерінің таралу жерлері бойынша жүлынды төрт бөлікке: мойын бөлігі, pars cervicalis, кеуде бөлігі, pars thoracica, бел бөлігі, pars lumbalis, жэне сегізкөз бөлігі, pars sacralis, деп бөледі. Бүл бөліктердің әрбіреуіне белгілі бір сегменттер саны кіреді, яғни жүлын нервтерінің бір жүбы басталатын жүлынның учаскесі. Жүлынның диаметрі барлық деңгейде бірдей емес. Төменнен жоғары оның қалыңдығы аздап ұлғаяды.

Жұлынның ақ және сұр заты

Жүлынның көлденең кесіндісінде ақ жэне сұр заттың орналасу қатынасы көрінеді. Жүлынның сүр заты кобелек немесе Н пішіндес, орталык бөлікте орналаскан. Ақ заты сүр заттың айналасында, жұлынның перифериясында орналасады.

Жұлынның ақ заты

Жүлынның ақ заты, substantia alba теdullae spinalis, өзінің негізгі салмағымен эртүрлі ұзындықтағы жэне нерв талшықтарының миелинді жэне миелинсіз қалыңдықтағы, тірегіш нерв тіні - нейроглия, сонымен қатар дэнекер тінмен қоршалған кантамырлар күрделі жүйесі ретінде-қарастырылады.

Жүлынның бір жартысының ақ заты басқа жартысының ақ затымен өте жіңішке, орталық өзектің алдында көлденеңінен жүретін, алдыңғы ак дэнекермен, commissura anterior alba, байланысқан. Ақ затта нерв талшықтары будаларға жиналған.

Жұлынның сұр заты

Жұлынның сүр заты кұрамының негізгі бөлігі - нерв жасушалары жэне олардың өсінділері. Сонымен қатар, сұр затта жүлын мен мидың баска учаскелерінде жататын нерв жасушаларының өсінділері, нейроглия жэне кан тамырлар, олармен қосарлана жүретін дэнекер тін бар. Нерв жасушалары жұлын орталыктарын немесе ядроларын түзеді. Сұр затта екі бүйір бөлік бар, олар жұлынның эрбір жартысында алдан артқа орналаскан жэне оларды бір-бірімен косатын жіңішке көпірше түрінде көлденең бөлігі - орталык сүр зат, substantia grisea centralis, ажыратылады. Орталык сұр затта орталык аралык затты, substantia intermedia centralis, жэне латералді

Орталык сүр заттың ортаңғы бөлімінде жіңішке қуыс-жүлынның орталық өзегі, саяalis centralis medullae spinalis, орналасады, оның көлемі мен пішіні жүлынның эр деңгейінде эртүрлі; мойын жэне бел буылтықтары аймағында сопакша пішіндес, кеуде бөлімінде - дөңгелек, диаметрі 0, 1 ммдей. Ересектерде өзек куысының кейбір учаскелер бітелуі мүмкін. Орталык өзек жүлынның бар үзындығында орналасып, жоғарыда IV карынша қуысына өтеді. Ол төменде ми конусы аймағында кеңірек жэне ені орташа 1 мм-ге жетеді; орталық өзектің осы учаскесі соңғы карынша, ventriculus terminalis, атауын алады.