Меристемалар немесе түзуші тканьдер

Алиакбарова Мафтуна ЖХБ-011

Өсімдік органдарының тканьдерінің негізгі клеткаларын түзетін, сонымен қатар толықтыратын клеткалардың тобын жасаушы немесе түзушi ткань, яки меристема деп атайды

меристеманың клетка қабықшасында клетчатка (целлюлеза) аз болып шыққан, оның қабырғаларының 92, 5 проценті су, 7, 5 проценті клетканың құрамында кездесетін көбінесе органикалық зат - пектин, шала клетчатка (гемицеллюлеза), аздаған целлюлеза, одан басқа да кейбіp полисахарид түрлер протеин және т. б. болады.

промеристемалық клеткадан тұрады

Оның клеткалары бөліне келіп өзi сияқты жас клеткалар түзеді де, әрмен қарай меристемалық қасиетін жоғалтпай, сақтап қала береді; ондай клеткаларды инициалдың клетка деп атайды. Осы инициалдық клеткалар бөліне, өсе келіп алғашқы жасаушы ткань түрлерін түзеді.

жасаушы ткань

Қыстырмалы меристема - кейбір өсімдік сабағының буын аралығы түбінде, қайсыбір өсімдік жапырағы түбіне қарағай (жыланқияқ) орналасады да, өсімдік соның есесінен бойлап, ұзарып өседі.

Бой немесе өсу конусы

Алғашқы түзуші тканьдер өсімдіктердің тамыры мен сабағынын және бұдан өciп шыққан бұтақтарының, өркендерінің ұшында орналасады; бұл жерді бой немесе өсу конусы деп атайды. Бой конусының дәл төбесін өсу нүктесі дейді. өсу нуктесінің клеткалары кариокинез жолымен бөліне келіп, олардан көптеген жас клеткалар пайда болады. Бұлар сабақ (өркен) пен тамырдың ұшынан артқа қарай сырлыға береді. Осы жолмен пайда болған бой конусының барлық клеткалары мөлшері және пішіні жағынан біркелкі келеді, олардың қабықшалары өте жұқа және клетчаткадан ғана тұрады; вакуолялары жоқ, егер болған кезде де олар тым ұсақ; ядролары ipi болады. Бірінен-бірін ажыратуға болмайды