Азаматтық және ашаршылық қозғалыс

Презентация қосу

Қ.ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК
УНИВЕРСИТЕТІ

«Азаматтық және ашаршылық
қозғалыс»

Орындаған: Мұратбай Нұрдаулет
Қабылдаған: Айнұр Жақыпқызы
Қазақ тарихының 1921-22 жж
ашаршылық көріністері
Жаңа заманда Қазақстан тарихында екі алапат
ашаршылық халық жадында қатты сақталған.
Олардың алғашқысы — 1921/22 жылы болған
ашаршылық. Оның басты екі себебі бар:
алғашқысы — Ресейдегі Азамат соғысының
кесірінен Қазақ даласындағы
шаруашылықтардың күйзеліске ұрынуы (қ.
Азық-түлік отрядтары, Азық-түлік салғырты),

Екіншісі — табиғи апат, қолайсыз ауа райы
салдарынан орын алған жұт.
1921-1922 жылдардағы аштық қазақ халқының
басына түскен аса ауыр нәубет. Қаншама
азаматтарымыз аштықтан көз жұмып, ай
далада көмусіз қалды. Қаншама қазақтың
ошағы сөнді. Бір үзім нанға зар болып, қолын
жайып, қайыр тілеп, ауыл-ауылды аралап,
қала көшелерінде тентіреп, босып шет жұртқа
кете барды

Қазақ жерінде аштыққа ұшыраған Орынбор,
Ақтөбе, Орал, Қостанай, Бөкей губерниялары
мен Адай уезінің жағдайы аса ауыр болды. Бұл
өңірлер осы уақытқа дейін де көп
қиыншылықты бастан кешірген еді. Кеңестік
жүйе орнағанға дейін патша үкіметінің
қыспағын көрген, жерінен айырылған,
отарлаушыларға кіріптар болса, ал азамат
соғысы кезінде ақтар мен қызылдардың қанды
қылышына ілікті.
Жұқпалы аурудың тарауы
Сол жылдары сүзек, тырысқақ, оба, дінгене секілді жұқпалы аурулар тарай
бастады. Бұл дертке шалдыққандар республиканың емдеу мекемелерінің
мүмкіндіктерінен едәуір асып кетті. Ашаршылық, эпидемия, ауруханада
орынның жетіспеуі өлім санын одан әрі көбейтті. Мысалы, Қостанай
губерниясында аштар мен аурулардың 75%-ке жуығы көз жұмды.
Бесеудің хаты — қазақ
зиялыларының БК(б)П Қазақ
өлкелік комитетінің бірінші
хатшысы Ф.И. Голощекинге
жолдаған хаты (1932 ж. 4
шілде). Бастапқыда И.В.
Сталинге арналып жазылған.
Бесеудің хаты республикадағы
мал шаруашылығының
күйрегендігі салдарынан елді
алапат ашаршылық
жайлағандығын айтып
сақтандырған алғашқы
дабылдардың бірі болды.
Бұл 1929-1933 жылдардағы
ашарщылықта жазылған өткір хат.
Оның себебі – Қазақстанда жүргізілген
сталиндік-голощекиндік реформа.
1921-1922 жылдардағы аштықтан қазақтың
отбасы тұтастай қырылды. Аман қалғандары
босып шет мемлекеттерге кетті.
Қазақстандағы ашаршылық ұлт зиялыларын
бей-жай қалдырмады. Барлығы қолынан
келгенше халықтың аман қалуын тілеп,
жоғары үкімет орындарына, Орталық
үкіметке хат жолдап, көмек сұрады. Өздері
елді аралап, ашыққандарға арналған
асханалар ашу, оларды азық-түлікпен
қамтамасыз етуге бар күштерін
жұмылдырды.
Қазақ халқы осындай ауыр кезеңдерді бастан өткерген дана, қайсар халық.
Халық үшін қам жеп, өмірлерін қиып, бостандықтарынан айырылған ұлт
зиялыларының арқасында бұл күндер де артта қалды. Қазір біз тәуелсіз
елдің ұрпағымыз!

Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Кеңестік қоғамның саяси әлеуметтік экономикалық дағдарысы

Қайта құру бағытының қарама - қайшылығы

Жаһандану, ғаламдану

Саясат дегеніміз не Саясат не үшін керек Саясаттың қоғамға тигізетін ықпалы қандай

Жаңа экономикалық саясат және Семей өңірінің қоғамдық- саяси өмірі

1917 ЖЫЛҒЫ АҚПАН, ҚАЗАН ТӨҢКЕРІСІ

Жер бетінде адамзат баласы санының демогр

Жаһандық теңсіздік

Ашаршылық туралы

ҰЖЫМДАСТЫРУДЫҢ ЗАРДАПТАРЫ

Пәндер