Өсімдік химиялық құрамы




Презентация қосу
Өсімдік химиялық құрамы
Өсімдік

Құрғақ зат Су

Органикалық вегетативтік
Минералды дәнінде
қосылыстар мүшелерінде
тұздар 5-10% 5-15%
90-95% 70-95%

Органогенді Күлді
элементтер элементтер
С, Н, О2, N2 Р, К, Са,Мg,Na,S,Fe, Mn и др.
Дақылдар Су N КүЛ P2O5 K2O Na2O CaO MgO
Жаздық бидай 14,3 3,40 2,32 0,85 0,60 0,06 0,05 0,22
Күріш: дєні 12,0 1,20 5,26 0,81 0,32 0,12 0,07 0,18
Соя: дәні 10,0 5,80 2,84 1,04 1,26 0,03 0,17 0,25
сабаны 14,0 1,20 3,23 0,31 0,50 0,07 1,46 0,05
Ќант ќызылшасы:
тамыры 75,0 0,24 0,57 0,08 0,25 0,07 0,06 0,05
жапырағы 83,0 0,35 1,42 0,10 0,50 0,30 0,17 0,11
Күнбағыс:
10,0 2,61 3,30 1,39 0,96 0,10 0,20 0,51
ұрыѓы
Картоп 75,0 0,32 0,97 0,14 0,60 0,02 0,03 0,06
жапырағы 77,0 0,30 2,49 0,10 0,85 0,10 0,80 0,21
Қызанақ 95,0 0,26 0,70 0,07 0,33 - 0,04 0,06
Жоңышќа 16,0 2,60 5,29 0,65 1,50 0,11 2,52 0,31
Құрғақ зат жеке химиялық
элементтерден турады. 74 астамы
өсімдіктерден табылып отыр.
• Өсімдікке қажетті элементтер
бөлінеді:
• 20 элемент міндетті түрде
қажетті: Н, Na, K, Cu, Mg, Ca, Zn, B,
C, N, P, V, O, S, Mo, Cl, I, Mn, Fe, Co

• 12 элемент шартты түрде қажетті:
Li, Ag, Sr, Cd, Al, Si, Ti, Pb, Cr, Se, F,
Ni
Өсімдік құрамындағы
элементтер бөлінеді:
• Макроэлементтер – өсімдік құрамындағы
мөлшері бірнеше проценттен,
проценттің жүздік бөлігіне дейін болса
(0,01-100%)
Микроэлементтер – мөлшері проценттің
мыңнан бір бөлігі мен он мыңнан бір
бөлігінің аралығында болса (0,001-
0,00001%)
Ультрамикроэлементтер – ал өсімдік
құрамында қоректік элемент мөлшері 10-
5-12% болса
Даќылдардың дәндерінің құрамындағы
органикалық заттардың мөлшері
Даќылдар Белок Крахмал Май Клетчатка Ќант
Бидай 15 60 1,9 2,8 4,3
Ќара бидай 12 65 1,7 2,2 5,0
Сұлы 11 45 5,5 14,0 2,0
Арпа 9 55 2,0 6,0 4,0
Жүгері 9 70 4,6 2,1 3,0
Күріш 7 63 2,3 12,0 3,6
Тары 12 58 4,6 11,0 3,8
Асбұршаќ 25 43 1,2 6,0 8,0
Соя 35 3 20,0 5,0 10,0
Сиыр жоңышќа 25 43 2,3 6,0 4,8
Бұршаќ 25 42 1,3 6,0 6,0
Фасоль 20 55 1,8 3,8 5,2
Көкөніс және жеміс дақылдарының құрамында органикалық
заттардың
орташа мөлшері (шикі массаға шақанда процент есебімен)
Органикалық Аскорбин
Азотты
Дақылдар Қант қышқылд Клетчатка қышқылы
заттар
ар мг/100г
Ақ қауанды капуста 4,0 0,3 1,3 0,8 30
Түсті капуста 3,0 0,1 2,5 1,2 100
Қызанақ 3,0 0,5 0,6 0,2 30
Тәтті бұрыш 4,0 0,2 1,5 1,0 200
Баклажан 3,0 0,2 0,9 1,0 5,0
Қияр 1,5 0,005 0,8 0,5 5
Пияз 10,0 0,2 1,6 0,6 7
Сарымсақ 0,5 0,2 7,0 1,0 15
Алма 9,0 0,7 0,4 1,0 23
Жүзім 18 0,7 0,7 0,2 6
Бүлдірген 18 1,4 1,4 1,2 50
Ќарлыѓан 7,0 2,0 0,8 2,3 35
Өсімдік қоректенуі
Қоректену – сыртқы ортамен зат
алмасуы.
• Тірі организмдердің қоректенуінің
• 2 түрі бар:
• – автотрофты
• - гетеротрофты
Өсімдіктің қоректенуінің 2 түрі бар:
• - ауа арқылы
• - тамыр арқылы
• Өсімдіктің ауа арқылы қоректенуі

• 6CO2+6H2O+674*4,187кДж С6Н12О6+6О2

Өсімдік құрамындағы заттарды талдағанда 90-95% фотосинтез процесінің
арқасында түзелетіні анықталды

• Өсімдік тамыр арқылы қоректенуі

• Тамырдың негізгі 3 аймағы болады:
- Өсу немесе бөліну
- Тамыр түкшелері немесе сору
- Созылу аймағы
Өсімдіктің қоректенуіне сыртқы орта
факторлардың әсері

Топырақ ерітіндісінің концентрациясы
Макро- и микроэлементтердің арақатынасы
Топырақ ылғалдылығы
Аэрация
Жылу
Жарық
Топырақ ерітіндісінің реакциясы
Өсімдік өмірінде 2 түрлі
қоректенуі кезеңдері
ажыратылады:
Жауапты кезең – өсімдіктердің өсіп-
дамуының бастапқы фазаларына сәйкес
келеді, бұл кезеңде қоректік элементтердің
сіңірілуі шектеулі болады, бірақ өсімдіктер
қоректік элеметтердің жетіспеушілігі мен
артықшылығына өте сезімтал болып келеді
Мейілінше көп пайдалануы – қоректік
элементтердің қарқынды сіңірілуі немесе
пайдалануы, (өсімдіктердің өсіп-дамуының
соңғы фазаларына сәйкес келеді)
Топырақ құрамы
• Топырақ ауасы (СО2 0,3-1 және 3% дейін)
• Топырақ ауасы (тұздар 0,05%, 2%
қауіпті мөлшері)
• Топырақтың қатты фазасы
(органикалық, минералдық
бөліктері)
• Топырақ биотасы
(микроорганизмдер,өсімдіктер)
Топырақтың сіңіру
қабілеті
• Биологиялық –өсімдік тамыры, микроорганизмдер
• Механикалық – топырақ қуыс денелер сияқты,
өзінен өткен судың құрамында заттарды ұстап қалады
• Физикалық – сыртқы тарту күшінің әсерінен топырақ
бөлшектерінің әртүрлі заттардың молекулаларын сіңіріп, өз
бойында ұстап тұру қабілеті (оң және теріс адсорбция)
• Химикалық – химиялық реакциялар нәтижесінде
пайда болған суда қиын еритін немесе ерімейтін
қосылыстарды ұстап тұру
• Физико-химиялық – теріс зарядты майда
дисперсті минералдық және органикалық коллоидты
бөлшектердің топырақ ерітіндісіндегі катиондарды сіңіруін
айтады
литература
• 1 Агрохимия (Елешев Р.Е.,
Бекмағамбетов)
• 2 Агрохимия (под ред. Минеева
В.Г.) - М., 2001
• 3 Почвоведение (под
ред.И.С.Кауричева) – М., 1989

Ұқсас жұмыстар
Өсімдіктің химиялық құрамы
Өсімдіктердің минералды қоректенуі
Құрамында жүрек гликозидтері бар өсімдіктерге жататын дәрілік өсімдіктер тізімі
Құрамында витаминдері бар дәрілік шикізаттар
Бейорганикалық дәрілердің жіктелуі
Жасуша жайында
ӨСКЕМЕН ҚАЛАСЫНЫҢ ТОПЫРАҒЫНЫҢ ЖӘНЕ АГРОЦЕНОЗЫНЫҢ ЛАСТАНУЫН БАҒАЛАУ
ӨСІМДІК ЖАСУШАСЫ
Көмірді өндіру жұмысы
Топыраққа қойылатын ветеринарлықсанитарлық гигиеналық баға
Пәндер