1985-1991 жж. Кеңестік Қазақстанды қайта құру әрекеттері: дағдарыстар, қайшылықтар және Желтоқсан оқиғасы

Тақырыбы:Кеңестік Қазақстанды қайта құру әрекеттері ( 1985-1991 жж. )

Орындаған:Нұрғалиева А. , Ерімбетова К.

Темешова Д. , Сибат С.

Тексерген:Ахметова Ш. К.

Дағдарыс алдындағы қоғамның жағдайы

Қайта құру бағытының қарама-қайшылығы

Қоғамның саяси және әлеуметтік-экономикалық өміріндегі қайшылықтар

Дағдарыс:

Саяси сала:

Басшылықтың өзгерістерді жүзеге асыру қажеттігін түсінуге қабілетсіздігі;

Қоғамдық өмірдің, экономикалық қызметтің, азаматтардың жеке өмірінің бір орталықтан басқарылуы;

Партиялық және мемлекеттік қызметтердің бірігуі мен төрешілденуі;

Заңдылықтың бұзылуы;

Жариялылықтың болмауы

2. Экономикалық сала:

Шаруашылықты жүргізудің шығындық тәсілі;

Ғылыми-техникалық және технологиялық прогресте артта қалушылық;

Бақылаусыз басқару аппараты;

Шығындық тәсіл;

Инфляция;

Тауар зәрулігі.

3. Әлеуметтік сала:

Тұрмыс деңгейінің нашарлауы;

Әлеуметтік әділеттіліктің жиі бұзылуы;

Күнделікті тіршіліктің бұрмалануы;

Ұлтаралық қатынастардағы шиеленістер;

Қоғамға жат әрекеттердің орын алуы

1985 жылғы сәуір КОКП ОК Пленумында әлеуметтік-экономикалық өмірдің мәселелеріне жаңаша қарауға әрекет жасаланды.

М. С. Горбачев саясатының ұрандары:

жариялылық;

жеделдету;

қайта құру.

Қайта құру бағытының қарама-қайшылығы:

Жеделдету бағыты анық бағдарламасыз негізде жүргізілді;

Әлеуметтік және экономикалық дағдарысты мемлекеттік жүйені қайта құру арқылы емес, жекелеген шаралардың көмегімен жоюға болады деп есептеді;

Жеделдету бағыты жекелеген басшылар болып жарияланды.

1988 жылғы маусым -КОКП -ның ХІХ Бүкілодақтық конференцияда қоғамның әлеуметтік-экономикалық жүйесіне талдау жасалды. Шешімдері:

Саяси жүйеге реформа жүргізудің қажеттігі;

демократияландыру мен жариялылық;

төрешілдікке қарсы күрес;

халықтық реформа жүргізу;

әлеуметтік әділеттілік ұстанымдарын жүзеге асыру.

1986 жыл ақпан -наурыз -Қазақстан Компартиясының ХVІ съезі әлеуметтік-экономикалық дағдарыстың себептеріне талдау жасамай, жекелеген кемшіліктерді сынаумен шектелді;

1986 жылғы 16 желтоқсан -Қазақстан Компартиясы ОК -нің VПленумында ұйымдастыру мәселесі қаралды. Шешімі:

КОКП ОК хатшысы Д. А. Қонаев қызметінен алынды;

Қазақстан үкіметінің басшылығына Г. В. Колбин тағайындалды (1986-1989 жж) .

Қоғамда жарияланған мақсаттар мен нақты өмір сүру арасындағы күрделі қайшылық нәтижесі 1986 жылғы Алматыдағы желтоқсан оқиғасына әкеліп тіреді.

1986 ж. 17 желтоқсан - Алматыда жаппай толқу басталды. Басты себебі: орталықтың өктемдік әрекеттері мен қайта құру жариялаған демократиялық ұстанымдар арасындағы қарама-қайшылықтар