Комплексті қосылыстар: құрылымы, қасиеттері және биологиялық маңызы

СӨЖ

Тақырыбы:Комплексті қосылыстар және олардың биологиялық маңызы.

Орындаған: Тексерген: Сәрсенбекова А. Ж.

Қарағанды 2010

Қарағанды Мемлекеттік Медицина Университеті Химия және фармацевтика кафедрасы

Комплексті қосылыстар деп кристалдық күйде де, еріген кезде де құрамында бірнеше лиганд тобымен байланысқан орталық атомнан тұратын, комплексті ион деп аталатын құрылым түзетін күрделі химиялық қосылыстарды айтады. Комплексті қосылыстарды алғаш рет А. Вернер 1893 жылы зерттеді.

Ішкі координациялық сфера дегеніміз комплексті ионның өзі, ол комплекс түзуші-орталық атомнан және оның маңайында орналасқан лиганд топтарынан тұрады. Олар молекула не ион болу мүмкін, H2O, NH3, Cl, Br, F, J, CN тағы басқалардан тұрады.

Орталық атомды қоршаған лигандалар саны координациялық сан деп аталады.

Комплекс түзуші ретінде негізінен ең қабілетті d-элементтер, лантаноидтар, актиноидтар алынады.

Комплекс ионның заряды комплекс түзуші мен лигандалар зарядтарының алгебралық қосындысына тең.

Комплексті қосылыстың диссоциациясы өтетін сатысы

Маңыздылығы

1-ші сатысы

Электролит катион мен анионға ыдырайды.

2-ші сатысы

Комплексті ион әлсіз электролит сияқты диссоциаланады.

Изомерия деп құрамы және молекулалық массасы бірдей, ал молекула құрылысы, химиялық және физикаллық қасиеттері әр түрлі қосылыстар болатын құбылысты айтады.

Изомерия

түрлері

Геометриялық

Кординациялық

Ионизациялық

Гидраттық

Оптикалық

Қорыта келгенде, ішкікомплексті қосылыстар аналитикалық химияда маңызы зор.

Ішкікомплекстердің адам ағзасының тіршілігі үшін аса маңыздысы гемоглобиннің күрделі молекулалары. Оның қызметі алдында айтылғандай, екіатомды оттекті өкпеден ұлпаларға жеткізу. Гемоглобин өзінің құрамында простетикалық топтардан тұрады. Онда комплекстүзуші ролін темір металы атқарса, ал лигандалар ретінде пиррол сақиналары болады.