БҰЙРАТАУ ҰЛТТЫҚ ТАБИҒИ ПАРКІ ТОБЫ




Презентация қосу
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

“СУ, ЖЕР ЖӘНЕ ОРМАН РЕСУРСТАРЫ” ФАКУЛЬТЕТІ

ТАҚЫРЫБЫ: “БҰЙРАТАУ ҰЛТТЫҚ ТАБИҒИ ПАРКІ”

ТОБЫ :
ОРЫНДАҒАН: СЕЙДАХМЕТОВА ТОМИРИС
ТЕКСЕРГЕН:
Мемлекеттiк ұлттық табиғи
парк — ерекше экологиялық,
ғылыми, тарихи-мәдени және
рекреациялық құндылығы бар
мемлекеттiк табиғи-қорық
қорының бiрегей табиғи
кешендерi мен объектiлерiнiң
биологиялық және ландшафтық
саналуандығын сақтауға,
оларды табиғат қорғау,
экологиялық-ағартушылық,
ғылыми, туристiк және
рекреациялық мақсаттарда
пайдалануға арналған табиғат
қорғау және ғылыми мекеме
мәртебесi бар ерекше
қорғалатын табиғи аумақ.
Қазақстанда қазіргі уақытта 12
ұлттық парк ұйымдастырылған.
Бұйратау
Жоңғар
Баянауыл Алатауы

Көлсай көлдері
Іле Алатауы

Алтынемел
Ұлттық Сайрам-Өгем

парктер
Шарын

Көкшетау

Катонқарағай
Қарқаралы

Бурабай
«Бұйратау» мемлекеттік
ұлттық табиғи паркі
«Бұйратау» бағы Ақмола облысы Ерейментау
ауданы (60814 га) мен Қарағанды облысы
Осакаров ауданы (28154 га) аумағында
орналасқан. Оның жалпы ауданы 88 968 га.
Жалпы мағлұмат

Ауданы 88 968 га

Құрылған уақыты 11 наурыз 2011 жыл

Басқаратын ұйым ҚР АШМ Орман шаруашылығы және
жануарлар дүниесі комитеті

Сайты http://gnpp-buiratau.kz/kk

Орналасуы
(G) (O) (Я) (T)

Ел Қазақстан

Аймақтар Ақмола облысы, Қарағанды облысы

Аудандар Ерейментау ауданы, Осакаров
ауданы
Парк туралы
• Мемлекеттік ұлттық табиғи паркі «Бұйратау» Біріккен Ұлттар
Ұйымының Жаһандық экологиялық қор (БҰҰДБ/ҒЭҚ)
бағдарламасы«Далалық экожүйелерді сақтау мен тұрақты
басқару» жобаның қолдауымен, «2011-2014 жылдарға
арналған Жасыл Даму» салалық бағдарламасы жүзеге асыру
аясында 2011 жылдың 11 наурыз ҚР АШМ Орман және
аңшылық шаруашылығы комитетімен құрылды.
• «Бұйратау» ұлттық паркі (қазақшадан - «Кудрявые горы») орманды
дала экожүйелерінің (қайың тоғайлары, қандыағаш) бірлесе отырып
аумағында бірегейлігі әкеледі, қоңыржай құрғақ және құрғақ дала
зона арасындағы өтпелі аймағында орналасқан.
• Ұлттық табиғи паркінің аумағы Республикалық маңызы табиғат
қорғау және ғылыми мекеме мәртебесімен бар ерекше қорғалатын
табиғи аумақтардың, екінші санатына жатады, ерекше экологиялық,
ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық құндылығы бар
Мемлекеттік табиғи-қорық қорының объектілер, биологиялық және
ландшафттық әртүрлілікті сақтау, табиғат қорғау, экологиялық білім
беру, ғылымдық, туристтік және рекреациялық мақсаттарда бірегей
табиғи кешендерді пайдалану үшін арналған.
• Жер бедері. «Бұйратау» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің жер
бедерінің негізгі түрлері төмен таулар (төбелі), жоғары (жотасы) ұсақ
шоқылықтар, төмен (төбелі және адырлы-бөктерлі), сондай-ақ тауаралық
пен төбеаралықтар жазықтардың әртүрлі түрлері – көлбеу, толқынды,
кедір-бұдырлы, жалпақ болып табылады. Бедерінің тән элементтері
уақытша су ағысының алқаптар, кішкентай өзендердің өзен аңғары және
көл қазан шұңқыры болып табылады. Биік жоталы ұсақ шоқылар негізінен
дара, оқшауланған тік құламалы жоталар, биіктігі 100 — ден 130 м-ге
дейін, ең жоғарғы абсолюттік биіктігі-698 м (қалмақ қ. - Қожа). Жоталар
меридионалды және салыстырмалы түрде қатаң солтүстіктен оңтүстікке
бағытталған (Мыңшұңқыр, Бозашқыртау, Қалмаққожа).
• Климат. «Бұйратау» ұлттық паркі Азия құрлығының ортасында
орналасқан. Сондықтан, климаты күрт құбылмалы. Олардың жазғы өте
зормен атмосфералық жауын-шашынның мөлшері жеткіліксіз және
тұрақсыз жылдар бойынша және жыл бойы айтарлықтай желден қызметі,
жоғары жазғы және төмен қысқы температуралар, арктика, қалыпты және
оңтүстік ендіктерден ауа массаларының әсері көктем-жаз кезеңнің
құрғақшылықты қамтамасыз етеді.
• Ішкі сулары. Ұлттық парк алып жатқан жер телімінде негізінен суы
кермек көптеген тұйық қазанщұңқыр кездеседі. Басты көлдері Әжбай
және Бозайғыр . Көлдің тереңдігі үлкен емес және орта есеппен 1-1,5 м
аспайды. Көлдер су жануарлар суару үшін ғана жарамды. Су жетістіруінің
басты және ең сенімді көзі жер асты сулары болып табылады, тұщы
сулардың артезиандық бассейндар карбонды мен мезозой ойпатында
қалыптасқан. Қарабұлақ сияқты шағын өзені бар. Судың жылдық
ағысының басым бөлігі (70-90%) көктемнің 1,5-2,5 аптасының үлесіне
тиеді. Әулие Бұлақ атты бұлағы бар, суы жыл бойы, тіпті қыста да
қатпайды. Бұлақ жартастар арасымен қарағайлы орман арқылы ағады,
жағалауы тасты, биік өткелді болып келеді. Кварциттарда жарықшақты
суы кең таратылған. Жер асты су арынсыз және 1,1-17 м. тереңдіктерде
астам көлбей жатады. Аңғар баурайын етегінде, 0,1- 4 с/л дейін дебитпен
бұлақтардың шығу жыра-сай бойынша байқалайды. Сапасы бойынша суы
тұщы болады. Тұтас алғанда аймақтың сумен қамтамасыз етуы жақсы.
• Топырақ. Топырақ-географиялық аудандастыруға сәйкес зоналық қара
қоныр топырқтары басым, орташа-құрғақ дала зона ішінде парктің аумағы
орналасқан. Ол топырақтың қиыстыру және топырақ жамылғысының
күрделі құрылымымен ерекшеленеді. Бұйратау аумағы аса бай фауна және
флорасымен ерекшеленеді.
• Флора. «Бұйратау» ұлттық бағының флористикалық құрамында 450 түрден астам
жоғарғы тамыр өсiмдiктерi бар. Мұнда ботаникалық географиялық тұрғыдан
маңызы бар Орталық Қазақстан Үстіртінің ерекше флорасының бестен бір бөлігі
сақталады. Флораның құрамында қандыағаш, қырыққұлақ, қалампыршөп, көктем
жанаргүлі, жаушымылдық, жабысқақ мысықот, Геснер қызғалдағы сияқты сирек
кездесетін және ареалы шектеліп жатқан 30-н астам түрлер кіреді.
• Фауна.Бақтың фаунасына 5 топ және 15 тұқымдастарға жататын сүтқоректілердің
45 түрі кіреді, бұл Қазақстан таксондары санының сәйкесiнше 71 % және 39 %-н
құрайды. Бақтың аумағында Қазақстанның таулы өлкелерін мекен ететін басқа
популяциялардан жекеленген және саны 200-ге жететін арқардың Ерейментаулық
популяциясы мекен етеді. Сонымен қатар соңғы жылдары саны 100-ге жететін
маралдың акклиматизациясы жөнінде жұмыс ойдағыдай жүргізіліп жатқандығын
атап өту керек.
• Орнитофаунасы құрамына құстардың 227 түрі кіреді (барлық орнитофаунаның 46
%-ы), олардың iшiнде 127 ұялайтын құстар қатарына жатады. Орнитологиялық
кешендер қатарынан далалы, бұталы, петрофилді, орманды, шабындық және сулы-
батпақты кешендер басым. Бақтың аумағында Қазақстанның Қызыл кiтабына енген
жалбағай, сұңқылдақ аққу, ақбас үйрек, кәдімгі тұрпан, дала қыраны, тазтырна,
дуадақ, безгелдек, тарғақ, үкі сияқты ұялайтын құстардың 13 түрі кездеседі.
Сондай-ақ Қызыл кітапқа енген шыбын-шiркейдiң 17 түрі бар.
«Бұйратау» МҰТП» Жануарлардың қызыл кітабына
кіргізілген түрлері
Жануарлардың қызыл кітабына кіргізілген түрлерінен
паркінің аумағында келесі түрлер кездеседі (олардың
паркте болуы сипаты көрсетуімен, кест. қараңыз):
Фотогаларея
Пайдаланылған әдебиеттер

1. Карамышева З.В., Рачковская Е.И. Орталық Қазақстанның
далалық бөлігінің ботаникалық географиясы. - Л.: Наука, 1974. -
279 б.

2. Қашықтықтан зондтау және геоақпараттық жүйелер
орталығы »ЖШС. Жоба. «Бұйратау» мемлекеттік ұлттық
табиғи паркін құрудың жаратылыстану ғылымы мен
техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеу. - Алматы:
Терра, 2009 .-- 164 б.

3 . https://gnpp-buiratau.kz/kk/page/park-turaly

4. https://qazaqstan3d.kz/kz/place/view?id=28

5. https://ortalyq.kz/12092020001-2/

Ұқсас жұмыстар
Конвенциясының орындалуы
Велосипед туризмі, өзіндік туризмнің түрі - жұмыстарының жиынтығы
Ерекше қорылатын табиғи территориялар – қоршаған ортаны қорғау шараларының бір түрі
Исландия
Қазақстанның туризм географиясы
Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны пайдаланудың ғылыми негіздерін жасау – биосфераны ноосфераға айналдырудың міндетті сатысы
Павлодар облысы
Посио - өлшенген және экологиялық таза саяхатты бағалайтын туристер үшін тамаша орын
ШЫМКЕНТ ДЕНДРОПАРКІ
Белсенді және белсенді емес туризм
Пәндер