ШЕГІРШІНДЕР ТҰҚЫМДАСЫ ШЕГІРШІНДЕР

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Ауылшаруашылығы министрлігі
Қазақ Ұлттық Аграрлық университеті

ШЕГІРШІНДЕР ТҰҚЫМДАСЫ
ШЕГІРШІНДЕР
Ильмовые-Ulmaceae
Шегіршіндер Тұқымдасы (Ulmaceae) – қос
жарнақты гүлді өсімдіктер негізінен ағаш,
сирек бұталарда кездеседі.

• діңдері жуан, қабығы қара сұр түсті, жыл өткен сайын
қалыңдай береді;
• биіктігі 10 – 35 м-дей;
• өзен жағаларында, сортаң топырақты жерлер мен шөлде,
қорымтасты беткейлерде, құмда, жартастарда, жыраларда
қаптап өседі
• Шегіршін Тұқымдасы 500 жылға дейін өсіп тұрады
• Жер шарында 6 туысы белгілі;
• Қазақстанда 2 туысы (шегіршін, таудаған), 7 түрі өседі.
Шегіршін тұқымдастарының
әлемде таралуы
Қазақстанда кездесетін шегіршін
туыстары:
қарағаш және таудаған.
Қарағаш-Ильм-Ulmus
Әлемде 30 түрі кездеседі, көп тарағаны түрі жылтыр
қарағаш. Емдік пайдасы бар және сүрегі қатты тығыз,
қатты болғандықтан құрылыс материалдарын
жасайды.

Таудаған-Каркас-Celtis
Әлемде 70 түрі бар. Ағаш бұйымдарын жасауда
пайдаланады, малазықтық өсімдік, қабығы тері илеу
үшін пайдаланылады.
Шегіршін туысы
Шегіршін – Ulmus – Вяз - биіктігі 35 м-
дей. Бұтақ шоғыры қалың, жарты шар
пішінді, диаметрі 60 – 80 см. Жай жапырақ
жүйкелерінің ұшы жапырақ жиектеріне
тіреле аяқталады. Бөбешік жапырақтары
ерте қурап түсіп қалады.
Қарағаш туысының түрлері:
1. Ұсақ жапырақты Қ. – В. Мелколистый –
Parvifolia U.
2. Бұтақты Қ. – В. Приземистый – Pumila U.
3. Андросов Қ. – В. Андросова – Androsowii U.
4. Тығыз Қ. – В.Густой – Densa U.
5. Жылтыр Қ. – В.Гладкий – Laevis U.
6. Дала Қ. – В.Полевой – Campestris U.
7. Таулық Қ. – В.Шершавый – Scabra U.
Түрі Тіршілік Жапырағы Жапырағ Жапырағы Жапырағ Таралу
формасы ының ның ының аймағы
көлемі орналсуы формасы
Ұсақ Бұта Жұмыртқа, Ұзындығы Сағақты Тісшелі Қытай,
жапырақт эллипс 1 см Корея
ы Қ. – И. тәрізді
Мелколис
тый
Ұсақ жапырақты Қ.- В.
Мелколистый
Түрі Тіршілік Жапырағ Жапырағ Жапырағ Жапырағ Таралу
формасы ы ының ының ының аймағы
көлемі орналасу формасы
ы
Бұтақты Қ. Ағаш, Жұмыртқа Ұзындығы Сағақты тісшелі Қиыр
– В. кейде тәрізді 3-5-7см, Шығыс
Приземис бұтақ ланцетті, ені 2-3 см елдерінде
эллипс
тый тәрізді
ланцетті
Бұтақты Ш. – В.Приземистый
Түрі Тіршілік Жапырағ Жапырағ Жапырағ Жапырағ Таралу
формасы ы ының ының ының аймағы
көлемі орналасу формасы
ы

Андросов Ағаш Эллипс, Ұзындығ Сағақты Тісшелі Түркменс
Қ. – В. жұмыртқ ы 5-7 см, тан,
Андросо а тәрізді ені 2-4 см Өзбекста
н, Қытай
ва
Андросов Қ. – В. Андросова
Түрі Тіршілік Жапырағ Жапырағ Жапырағ Жапырағ Таралу
формасы ы ының ының ының аймағы
көлемі орналасу формасы
ы

Тығыз Қ. Ағаш Ұзартылға Ұзындығ сағақты Ұшы Орта Азия
– В. н- ы 3-7 см, өткір, аумағы
Густой жұмыртқ ені 2-4 с тісшелі
а тәрізді, м
ұзартылға
н-
ланцетті
Тығыз Ш. – В. Густой
Түрі Тіршілік Жапырағ Жапырағ Жапырағ Жапырағ Таралу
формасы ы ының ының ының аймағы
көлемі орналасу формасы
ы

Жылтыр Ағаш Аударылғ Ұзындығ Сағақты Ұшы Кавказ,
Қ. – В. ан ы 12 см, өткір, Кырым,
Гладкий жұмыртқ ені 8 см- қосарлы Батыс
а тәрізді ге дейін тісшелі және
Орталық
Европа,
Англия
Жылтыр Ш. – В.Гладкий
Түрі Тіршілік Жапырағ Жапырағ Жапырағ Жапырағ Таралу
формасы ы ының ының ының аймағы
көлемі орналасу формасы
ы

Дала Қ. – Ағаш Жіңішке, 3-12 см сағақты Шетінен Қырым,
В. немесе эллипс, ұзындығ ұшына Кавказ,
Полевой бұта жұмыртқ ы, ені 1-9 дейін Батыс
а тәрізді см дейін тісшелі, Европа
ұшы өткір
Дала Ш. – В. Полевой
Түрі Тіршілік Жапырағ Жапырағ Жапырағ Жапырағ Таралу
формасы ы ының ының ының аймағы
көлемі орналасу формасы
ы
В. Ағаш Кері Ұзындығ Сағақты Ара тісті, Қытай,
Сродный жұмыртқ ы 2-8 см, ұштары Жапония
а тәрізді ені 1,5- өткір Монғолия
2см
Түрі Тіршілік Жапырағ Жапырағ Жапырағ Жапырағ Таралу
формасы ы ының ының ының аймағы
көлемі орналасу формасы
ы
Таулық Ағаш Ұшына Ұзындығ Сағақты 2-3 Қырым,
Ш. қарай ы 15- қосарлы Кавказ
жіңішкерг 20см, ені ара
ен, 9-12 см, тәрізді
жұмыртқ
а тәрізді,
теріге
ұқсас
Таулық Ш. – В. Шершавый
Таудаған – Каркас – Celtis
Таудаған - Celtis) – кенепшөп тұқымдасына
жататын ағаш. Қазақстанда Жетісу (Жоңғар), Іле,
Күнгей Алатауында, Батыс Тянь-Шаньда тараған.
Тастақты тау баурайында, жартас бетінде
өсетін туыспен аттас бір түрі (кавказ таудаған)
бар. Биіктігі 4 – 7 м. Діңі жылтыр, қабығы сұр
түсті. Жапырағы қыртысты, жұмыртқа пішіндес,
кезектесіп орналасқан, жиегі бүтін не ирек
болады.
Түрі Тіршілік Жапырағ Жапырағ Жапырағ Жапырағ Таралу
формасы ы ының ының ының аймағы
көлемі орналасу формасы
ы

Кавказ Бұта Жұмыртқа Ұзындығы Сағақты Өткір Орталық
таудағаны немесе тәрізді 4-10см, тісшелі, Азия,
ағаш ені 2,5-5 өткір Ауғанстан,
см Түркия
Кавказ Т. – К. Кавказский

Ұқсас жұмыстар

ОРМАН ЖӘНЕ ЖАРЫҚ

Қос жарнақтылар класы

Қазақстанның биоресурстары жөнінде жалпы сипаттама

Гүл формуласы

Гүлінің формуласы

Жабықтұқымды өсімдіктер

Жаңғақ тұқымдасы. Бұршақ тұқымдасы. Раушан гүлділер

Түр Орман шамшаты

Шөптесін өсімдік

Шәмшаттар тұқымдасы

Пәндер