Мазасыздық реакциясының кезеңі

Презентация қосу

Стресс концепциясының
негізгі ережелері Г.Селье
және олардың дамуы
«Күйзеліс "атауын медицинаға Канада
ғалымы Ганс Селье алғаш XX ғ.60-шы
жылдары енгізді.
Ағзалар түрлі тітіркендіргіштерге

бактериялық инфекциялар

интоксикация тудыратын
фармакологиялық және
химиялық заттар,
әсер еткенде, тек нақты реакциялар ғана
жоғары және төмен
байқалмайды , сонымен қатар стандартты емес
температура
реакцияларда байқалады. Бұл реакция Селье
тірек-қимыл ішкі ағза құрамының тұрақтылығын сақтауға
белсенділігінің бағытталған бүкіл ағзаның адаптивті реакциясы
жоғарылауы ретінде бағаланып, жалпы немесе жалпыланған
бейімделу синдромы деп аталды. Селенің
рентген сәулесі
пікірінше, бейімделу қабілеті өмірдің ең негізгі
белгісі, ал бейімделу әрқашан ерекше күш-
нейро-эмоционалды жігердің (немесе шиеленістің) нәтижесі болып
соққы табылады (Селье, 1972).
Бүкіл стресс синдромы немесе жалпы бейімделу синдромы үш кезеңнен өтеді:

Мазасыздық
реакциясының
кезеңі
Қарсылық
немесе
бейімделу
кезеңі

Шаршау
немесе өлім
кезеңі
Мазасыздық реакциясының кезеңі (соққы және
қарсы соққылар фазаларына бөлу арқылы) -
дененің қорғанысын белсендіруге арналған
жалпы шақырудың көрінісі. Бұл кезеңде
физиологиялық және биохимиялық
процестерде айтарлықтай ауытқулар
байқалады, зақымдану белгілері де, қорғаныс
реакциясы да көрінеді. Бұл кезеңде негізінен
әртүрлі қосылыстардың ыдырау процестері
байқалады. Қорғаныс реакцияларының мәні,
олар пайда болатын зақымдарды жоюға
(бейтараптандыруға) бағытталған. Егер соққы
тым көп болса, онда алғашқы сағат ішінде
денесі алаңдаушылық кезеңінде өледі. Егер бұл
болмаса, реакция екінші фазаға өтеді.
Қарсылық немесе бейімделу кезеңі. Екінші
кезеңнің көрінісі мазасыздық реакциясын
сипаттайтыннан мүлдем өзгеше. Атап
айтқанда, егер ұлпаларда алаңдаушылық
кезеңінде әртүрлі қосылыстардың ыдырау
процестері күшейтілсе, онда қарсылық
сатысында - синтез процестері. Бұл кезеңде
ағза өмірдің жаңа жағдайларына
бейімделеді немесе зақымдану күшейеді.
Қолайсыз жағдайлардың баяу дамуына дене
оңай бейімделеді. Бейімделу кезеңі
аяқталғаннан кейін дене қолайсыз
жағдайда, әдетте бейімделген күйде,
процестердің жалпы деңгейі төмендейді.
Бұл кезең теріс әсердің ұзақ уақыттық деструктивті әсер
ету жағдайында дамиды. Бұл фазада қайтымсыз деструктивті
өзгерістер байқалады, гидролитикалық процестер
күшейтіледі, энергия өндіретін және синтетикалық
реакциялар басылады, гомеостаз бұзылады. Шаршау
кезеңінің белгілері таңқаларлық реакцияны еске түсіреді.
Бірінші кезеңде дененің жалпы бейімделу синдромын
тудыратын стресске қарсы тұрақтылығы нормадан төмен
түседі. Содан кейін, қарсылық кезеңінде ол нормадан едәуір
жоғарылайды, ал таусылу сатысында ол қайтадан құлайды.
Стресс (агрессия) мен бейімделудің арасындағы жағдай
эволюция кезінде стресстің неғұрлым күрделі интегралды
бейімделу механизміндегі қажетті спецификалық емес буын
ретінде пайда болғандығының дәлелі болып табылады.
Стрестен толық арылу, Сельенің пайымдауынша, өлімді
білдірер еді. 1982 жылы Селье стрессті кез-келген күшті,
төтенше әсерден туындаған және дененің бейімделгіш
күштерін қайта құрумен қатар жүретін стереотипті
филогенетикалық бағдарламаланған дене реакцияларының
жиынтығы ретінде анықтады. (Никонов, 2002).
Стрессті 2 түрге ажыратты

Эустресс пайдалы стресс болып
табылады, өйткені ол денені Дистресс (ағылш. Күйзеліс - шаршау,
жұмылдыруды тудырады, тіршілікті бақытсыздық, қайғы) - жағымсыз
жоғарылатады, өзін-өзі жүзеге асыруға тәжірибемен байланысты және
мүмкіндік береді. Алайда, егер стресс психосоматикалық өзгерістердің дамуына
коэффициенті тым күшті болса немесе әкелетін зиянды стресс. Қиындықтар
оның әсері тым ұзақ болса және оны адамның толықтай бейімделуіне дейін
жеңуге бізде ресурстар жетіспесе, бұл теріс әсер етуі мүмкін.
дистресстің дамуына әкеледі.
Стресті тудыратын
әсерлерге қарай

1. физиологиялық 2. психологиялық
• Психологиялық стресті мәліметтік және эмоциялық стресс деп атайды.
Тосыннан жағымсыз хабар естігенде мәліметтік стресс пайда болады.
Адам дұрыс жауап таба алмай, қатты қиналады, не істерін білмей,
абыржып қалады. Ал эмоциялық стресс қауіп туғанда немесе оқыс
қорыққанда, не біреуден қатты көңілі қалғанда байқалады. Мұндайда
жоғарғы жүйке әрекетінде тежеулі серпінісі қанат жаяды. Соның
нәтижесінде іс-қимыл әрекеті немесе сөйлеген сөзі бұзылады.
• Физиологиялық тетігі гипоталамус - гипофиз бүйрек үсті безі жүйесінің
рефлекторлық қызметіне негізделген. Стресс кезінде қанда
глюкокортикоидтар мен катехоламиндердің, серотониннің мөлшері оқыс
көбейеді. Ғылымның жаңа деректері бойынша оған қосымша
самототропин және самотомединдер де стрестің, әсіресе оның үрейлену
кезеңінің өрлеуіне себеп болады. Самототропин иммундық жүйенің
қызметін белсендіріп, организмнің стреске қарсы тұру төзімділігін
арттырады
Стресстің физиологиялық механизміне шағын бейнеролик
Қорытынды
Осылардың бәрін айта келе біз күйзеліс деген не ол қайдан пайда
болатынын және оның қанша түрі бар екенін анықтадық Ал енді оларға жол
бермес үшін біз:
1 Өз бойыңызға жаман эмоцияларды жинамаңыз. Егер сіз ашуға булықсаңыз,
сабырлық сақтаңыз және оны қоршаған ортаға шығармаңыз.
2 Өз өміріңдегі шешімін таппаған кезеңдерді анықта, және ол туралы есіңе алып,
мазасызданба. Өзіңнің жасаған қателіктеріңді есіңе түсіріп, өз-өзіңді жазалай берме.
Тек қана осындай жағдайлардың екінші рет қайталануына жол берме.
3 Күйзелістен құтылудың жолы өзің сүйетін істермен және спортпен шұғылдану.
Денені шынықтыру бойды сергітіп, көңіл-күйді жақсартады. Дүкендерге бару да көңіл-
күйді көтеруге көмектеседі. Өзіңе бірнеше ұсақ-түйек заттарды сатып ал.

Күйзеліске түсе бермей – әрдайым оны шешудің жолдарын тауып,
бақытты әрі ұзақ өмірдің жолын іздейік, достар.

Ұқсас жұмыстар

Ерітіндідегі ион алмасу реакциялары

Жекелік қасиеттердің психодиагностикасы

Жасушалық регенерация

5- сынып оқушыларын пәндік оқуға бейімдеу

Оқушыларды оқу - танымдық қызметі арқылы ынталандыру

Көкжөтел

Принимать индивидуальность ребенка

ЖЫЛДАРДАҒЫ ИРАН

Физиологиялық адаптация

Микробиологияның шығу тегі

Пәндер