Нәрестелік кезеңнің шартты рефлексі

Презентация қосу

М. Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті

№10 Лекция
Тақырыбы:«Нәрестелік кезеңдегі психикалық
даму негізгі бағыттары»

Орындаған:Иманжан Жаннат
Тобы:Дов 20-1
Оқытушы:Оспанбаева А. Р
Жоспары:
1.Балаларды нәрестелік кезеңінде тәрбиелеу мен оқытудың психологиялық
негізі. Жаңа туған кезең.
2.Нәрестелік кезеңдегі баланың анатомиялық және физиологиялық
ерекшеліктеріне сипаттама. Нәрестелік кезеңдегі баланың психикалық
дамуына шартты және шартсыз рефлекстің ықпалы. Бір жастағы балалрдың
әлеуметтік жағдайы. Жаңа туған кезеңмен салыстырғандағы, өмір
жағдайындағы өзгерістер.
3.Баланың күн тәртібі. Нәрестенің ересектермен қарым-қатынасы және оның
алғашқы сөздері. Нәрестенің ересектердің сөзін түсініп тілдін қарым-қатынас
жасауынын мәні.
• Таным процестерінің дамуы
Нәресте жасының бас кезінде бала жан – жағына
қарап заттарды заттардан , не таныстарды
таныстардан ажырата алғанымен , оның қабылдауы
әлі нашар дамыған . Таным процестеріне байланысты
бөбектің тіліне де әсер етеді . Егер біреудің бізге таныс
емес тілде сөйлеген дауысын естісек , осыған
байланысты дыбыстарды ажырата алмаймыз . Бізге
сол дыбыстар тек шудан тұратындай болып көрінеді .
Мұның себебі үйренгендіктен : ана тілімізде естіген
сөздер тек белгілі тәртіпке бағынатын сияқты . Осыны
фонематикалық есту деп атаймыз . Фонематикалық
есту әркімнің қабылдауының өз тіліне бейімделіп өзге
тілдегі дыбыстарды елемеуі . Осы қасиет тек бөбек
жасынан басталып , олар өз тілінің фонематикалық
есту ерекшелігін өзге тілдерден ажырата бастайды .
И.Павлов барлық рефлекстерді үлкен 2 топқа
жіктегені рас. Олар шартты және шартсыз
рефлекстер болып табылады. Шартты рефлекстер
алғашқы кезде организмнің тірлігін сақтау үшін
қажет. Шартты рефлекстер пайда болған сыртқы
ортаның жағдайы өзгергенде ол рефлекстер
жойылады да, жаңа жағдайда жаңа рефлектер
туындайды.
Нәрестелік кезеңнің шартты
рефлексі
• Зерттеулер көрсеткендей , баланың туа біткен аздаған реакцияларының жиынтыгында
сырткы тітіркендіргіштерге көптеген рефлекстер бар , олардың негiзiнде ештене
дамымайды . Бұл – баланың хайуанаттардың арғы атасынан тұқым қуалайтын
атавизимдік рефлекстер . Жоғарыда аталған туа біткен рефлекстердің ішінде жармасу
рефлексі мен еңбектеу рефлексі осыған жатады . Бұл рефлекстерге тән козгалыс түрлері
бара – бара жойылады . Жармасу рефлексі жұдырық түйген кезде алаканның
тітіркенуінен пайда болады . Баланың психикалық дамуына сырткы дүниемен өзара
әсер теу кабілетін дамытуға қажетті қозғалыстарды жармасу қимылдары негiзiнде емес
, саусақтардың тітіркенуінен пайда болатын кармау негізінде басталады . Жармасу
рефлексі бала қарамауға үйренуден бұрын жойылады . Табанмен тіреп енбектеу
рефлексі де кеңістікте өздігінен қозғалуды дамытудың негізі болып есептелмейді .
Зерттеулер нагыз еңбектеу аякпен итеруден емес , колдың қозғалысыныан
басталатынын көрсетті : бала кеңiлi ауган нәрсеге ұмтылады , қолын « кезек қозғап ,
алга жылжиды
• Кармау мен еңбектеу туган күннен бастап емес , одан едәуір кейін , улкендердін осы
қимылдары үйретуімен , жаттықтырумен қалыптасады.
Нәрестелік кезеңнің шартсыз
рефлексі
• Баланың жаңа жағдайдағы өмірін оның бойына туа біткен механизмдер
қамтамасыз етеді . Оларда әлі де болса жетекшi iс әрекеттер жок .
Шартсыз рефлекстер баланың дамуындағы алғы шарты . Оның түрлері :
– қорғаныс рефлекстері – олар тітіркендіргіштен қашықтауға немесе оның
әрекетін шектеуге бағытталған . ( көзін жыпылдату , түшкіру , жөтелу ).
– бағдарлау рефлексі – басқа тітіркендіргіштерге жанасу реакциясынан
көреміз . ( катты тітіркендіргішке басын бұру ).
– тамақтану рефлексі – бала тітіркендіргіш жаққа басын бұрып , ауызын
ашады . ( ему , сору , жуту )
– қимыл-қозғалыс рефлексі – баланың алақанына бірдеңе тиіп кетсе
жармасу реакциясын тудырады . ( жармасу , жузу , еңбектеу ).
Баланың күн тәртібі
Дұрыс ұйымдастырылған күн тәртібінің баланың өсуі мен денсаулығын нығайтуда маңызы
зор. Сонымен қатар, ол бала бойында жақсы әдеттерді қалыптастыруға, ерік-жігерін
нығайтуға, ұстамдылық, ұқыптылық сияқты басқа да маңызды қасиеттерді жетілдіруге
көмектеседі. Күн тәртібі – балалардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, дұрыс ойластыра
жасалған еңбекке дағдыландыру, демалыс, тамақтандыру ережесі.
Сәбиді белгілі бір уақытта ғана тамақтандыру қажет. Кейбір аналар бұл талаптарды
сақтамайды. Сөйтіп, бала тәрбиесіне белгілі дәрежеде қиындық келтіреді.
• Жас нәрестенің жүйке жүйесі сыртқы ортаның әртүрлі әсеріне өте сезімтал болып келеді.
Балалар тез шаршайды, сондықтан жиі әрі ұзағырақ тынығуды қажет етеді. Демалыстың ең
басты түрі – ұйқы. Егер ұйқысы шала болса, ағза толық тынықпайды. Бұл денсаулыққа зиян
келтіреді. Денсаулығы нашар балалар жасына қарамастан көбірек ұйықтаулары қажет.
Сәбилерді белгілі бір уақытта ұйықтауға, белгілі бір уақытта тұруға үйрету де маңызды.
Ұйықтар алдында алаңсыз ойнағаны жөн, ал жарты сағат серуендеу тіпті пайдалы.
• Кешкі тамақты ең аз дегенде жатардан 1-1,5 сағат бұрын ішу керек. Баланың өзіне арналған
таза, бірақ онша жұмсақ емес төсегі болғаны жөн.
• Бала таза ауада мүмкіндігінше ұзағырақ: жазда
күні бойы, көктемде, күз бен қыста бірнеше сағат
бойы болуы керек. Ауа райы қолайсыз күндерде
серуенге ұзақ болмаса да жиірек шыққан жөн.
Таңертеңгі, түскі, бесіндік және кешкі тамақтану
мерзімдерін бұзбай сақтау қажет.
• Мектеп жасына дейінгі балалардың сурет
салумен, қағаз қиюмен, санақ есеппен, илеп
мүсіндер жасаумен және басқа да істермен
айналысуына арнайы уақыт бөлінеді. Мұндай
істермен 3-4 жастағы балалар 15-20 минут, ал 5-6
жастағы балалар 30-40 минут қана айналысуы тиіс.
Іс-әрекеттерді алмастыра отырып, әрбір 20-25
минут сайын үзіліс жасаған жөн. . Балалардың
жоғарыда аталған жаттығуларын таңертеңгі
тамақтан кейін ұйымдастырған дұрыс. Ал қалған
уақыт ойынға арналады.
Назарларыңызға рахмет

Ұқсас жұмыстар

Нәрестелік кезеңдегі психикалық дамуға шартты және шартсыз рефлекстің ықпалы туралы ақпарат

Нәрестелік кезеңдегі психикалық дамуға шартты және шартсыз рефлекстің ықпалы

Нәрестелік кезеңдегі психикалық дамуға шартты және шартсыз рефлекстердің ықпалы

Жас ерекшеліктері психологиясының зерттеу пәні мен әдістері

Әр жас кезеңінде жас дағдарыстарының болу себептері. Д.Б Эльконин бойынша жас кезеңінің бөлінуі (толық нұсқасы)

Рефлекс түрлері

Нәрестелік кезең аурулары. Нәрестедегі сары ауру

Жүйке жүйесінің морфологиялық субстраты рефлекторлық доға

Ерте сәбилік психикалық шақ

Баланы курациялау, оның нерв- психикалық дене дамуын бағалау

Пәндер