Қабырға Төс сүйегі

Презентация қосу

Тірек- қимыл жүйесі және оның жас
ерекшеліктері
Негізгі сұрақтар
• Тірек- қимыл жүйесінің маңызы
• Тірек- қимыл жүйесінің құрылысы және
қызметі
• Тірек- қимыл жүйесінің жас ерекшеліктері
Тірек-қимыл жүйесі:
Қаңқа (грекше: sceletom –
кеберу) адам мен жануарлар
денесіне белгілі пішін берумен
бірге тірек-қимыл және
қорғаныш қызметін атқарады.

Бұлшықет (латынша: musculus
– бұлшық ет) адам мен
жануарлар организмінде
жиырылу қызметін атқарып,
қимыл-қозғалысты қамтамасыз
етеді.
Пішін беріп,оны
сақтайды

Қорғаныштық

Қимыл-қозғалыс
Тірек – қимыл
жүйесінің маңызы
Зат алмасу

Тірек болады

Қан түзілу
Сүйек
Сүйек — тірі ағзаның тірек-қимыл мүшелерінің ішіндегі жұмсақ тіндердің тірегі
және бұлшықеттердің қозуы кезінде рычаг қызметін атқаратын маңызды
құрылым.
Сүйек қабы

Сыртқы Ішкі қабығы
қабығы сүйектердің
тығыз, ішкі өсуін
қабығы жұмсақ, қамтамасыз
борпылдақ ететін клеткалар
дәнекер остеобластар
ұлпасынан болады.
тұрады.

Сүйек қабының қан тамырлары мен
нервтері бар. Сүйектің 1/3 бөлігі
органикалық және 2/3 бөлігі
бейорганикалық заттардан тұрады.
қызметтері
Бейорганикалық заттар Сүйектің мықтылығын қамтамасыз
етеді

Органикалық заттар Сүйектің жылтырлығы мен
серпімділігін қамтамасыз етеді

Сүйектің құрамы атқаратын қызметіне, адамның жасына
қарай әртүрлі келеді. Салмақ көп түсетін сүйектерде, мысалы,
бел омыртқа, жамбас, аяқ сүйектерінде минерал заттары
көбірек болады.
Адам
қаңқасы

Бас Тұлға Аяқ-қол
сүйектері сүйектері сүйектері
Тұлға сүйектеріне

Омыртқа жотасы 12 қос қабыргалар Кеуде сүйегі
Жасы Көрсеткіш
Жаңа туған сәби Омыртқа жотасында физиологиялық
иілімдері болмайды,

2-3 айда Мойыны бекігеннен кейін мойын
лордозы ( лат. лордоз – алға қисаю,
иілу),

6 айда Отыра бастағаңда кеуде және сегізкөз
кифоздары (лат. кифоз — артқа қарай
иілу, қисаю),

1 жаста Бала жүре бастағанда бел лордозы
пайда болады.
Көкірек қуысының сүйектері.

Қабырға Төс сүйегі
Қабырға
Адам денесінде 12 қос қабырғалар бар.

Қабырғаның
басы
мойыны
денесі болады.
І-VІІ-жұп қабырғаларды Шын қабырғалар

VIIІ-Х-жүп қабырғаларды Жалған қабырғалар

ХІ-ХII-жұп Бос қабырғалар
Қол сүйектері

1-Бұғана
2-Жауырын
3-Тоқпан жілік
4-шынтақ сүйек
5-Кәрі жілік
6-Білезік сүйектері
7-Алақан сүйектері
8-Саусақ сүйектері
Жауырын
Жалпақ қос сүйек, ол омыртқа және
қабырға сүйектерімен бұлшық ет арқылы
жалғасқан.

Жауырын сүйектері Қатады

Жігіттерде 19-20 жаста

Қыздарда 18 жаста

Жаңа туған сәбидің жауырын сүйегінің иық, құс тұмсық өсінділерінде, буын бетінде,
омыртқа жақ шетіңде, жоғарғы және төменгі бұрыштарында шеміршектер болады.
Бұғана
Бұғана (латынның) 8 әрпі тәрізді иілген сүйек

Төс жақ сүйектенуі
ұшының

Жігіттерде 24 жаста

Қыздарда 23 жаста

Бұғана (clavіcula) — иық белдеуін құрайтын сүйектің бірі. Адамда
бұғананың ұзындығы 12 — 15 см бір ұшы жауырын басымен жалғасады.
Ми сауыты
Бас
сүйектері
Бет сүйектері
Ми сауыты

• Маңдай
• Жұптасқан төбе
• Шүйде
• Екі самай
• Негізгі сүйектер
• Көз торы сүйектері

Бет сүйектері

• Жоғарғы, төменгі жақ
• Шықшыт-бет
• Таңдай сүйектері
• Кеңірсік желбезегі
• Мұрын сүйегі
• Мұрынның төменгі кеуілжігі
• Көз қуысы сүйектері
Жамбас белдеуі

Ортан жілік

Тізе тобығы
Аяқ сүйектері
Асықты жілік

Шыбық сүйек

Аяқұшы сүйегі
Пайдаланған әдебиет тізімі
• Қ.Дүйсембин,З.Алиакбарова. Жасқа сай
физиология және мектеп гигиенасы.
Алматы,2003 жыл.
• Алиакбарова З.М. Мектеп жасындағы
балалардың анатомиясы, физиологиясы және
гигиенасының негіздері. Алматы, 1993.
• Қабанов А.Н., Чабовская А.П. Мектеп
жасына дейінгі балалар анатомиясы,
физиологиясы және гигиенасы. Алматы,1982.

Ұқсас жұмыстар

Кеуде торының пішінін анықтау

Төс сүйектері

Баланың сүйектерінің ерекшелігі

Тірек – қимыл жүйесі

Анатомия пәні бойынша түсінік

Бүйректі УДЗ

Сіңір созылғанда, буын шыққанда және сүйек сынғанда көрсетілетін алғашқы жәрдем Сүйектің сынуы

Қаңқа сүйектерінің ерекшеліктерін жасына байланысты оқып білу

Қаңқа бөлімдері

Жамбас белдеуі

Пәндер