Көмірсулар қантты заттар

Презентация қосу

Көмірсулар

Молдақасы
м Бақыт 203
Б
Көмірсулар– жартылай
функциональды қосылыстар
Бұлар молекула құрамында көміртек,
сутек және оттек атомдары болатын,
сонымен бірге ондағы сутек пен
оттек атомдарының қатынасы дәл су
молекуласындағыдай (2:1) болып
келетін органикалық заттар.
Көмірсулардың жалпы формуласы
- Сn(H2O)m
• Олар биологиялық үрдістерге қажетті энергиямен
қамтамасыз етеді.
• Ағзадағы жүретін метаболизмдегі синтезделетін
аралық немесе соңғы өнімдер үшін бастапқы
материал болып табылады.
• Көмірсуларға өсімдіктердің құрғақ затының 80% -
ы, жануарларда 20%-ы сәйкес келеді.
• Адам тамағының шамамен 70%-ы көмірсудан
тұрады.
*Адамдар көмірсуларды өте ерте кезден бастап қолданып
келеді, ең бірінші адам танысқан көмірсу (дәлірек айтқанда
көмірсу қоспасы) бал болған.
*Қант қамысының Отаны солтүстік-батыс Үнді-Бенгалия.
Еуропалықтар қант қамысымен Александр
Македонскийдің б.з.д 327 ж. жорықтары нәтижесінде
танысқан.
*Крахмал гректерге ертеден белгілі болған.
1. Қант қызылшасындағы
қантты таза күйінде 1747 ж.
неміс химигі А. Маргграф
2.алған.
1811 ж. орыс химигі Кирхгоф
алғаш рет крахмалды
гидролиздеп глюкоза алған.
3. Алғаш рет глюкозаның дұрыс
эмпирикалық формуласын 1837
ж. швед химигі Я. Берцеллиус
ұсынды. С6Н12О6
4. Көмірсуларды формальдегидтен
Са(ОН)2 қатысында синтездеуді
1861 ж. А.М. Бутлеров жасады.
Көмірсулар = қантты заттар

Күрделі
Жай
(СН2О)n, мұнда n=3-9
моносахаридтер
Дисахаридтер Полисахаридтер
глюкоза С12Н22О11 Сx(Н2О)y
фруктоза С6 - гексозалар
галактоза
крахмал
сахароза
2 гликоген
рибоза С5 - пентоза лактоза полигексоза
гексозалар целлюлоза
дезоксирибоза мальтоза
хитин
Көмірсулардың молекулалық массасы артқан сайын, олардың
суда ерігіштігі азаяды және дәмінің тәттілігі де кемиді.
Көмірсулардың жіктелуі

Моносахаридтер
Полисахаридтер
Дисахаридтер

Глюкоза Сахароза (қант Крахмал
қызылшасы
( жүзім қанты) Целлюлоза
немесе қант
Фруктоза қамысы қанты) Гликоген
Рибоза Лактоза (сүт (С6Н10О5)n
қанты)
С6Н12О6 (моносахаридтерд
С12Н22О11 ің бірнеше (көп)
(гидролизден-
молекуласына
( 2 молекула
бейді) гидролизденеді)
моносахаридке
гидролизденеді)
*Сахароза (кәдімгі тағамдық қант).
Ол қант қызылшасы мен қант
қамысында көп мөлшерде кездеседі.
Мальтоза (солод қанты)
Мальтозаны солод құрамындағы крахмалды
ферменттер қатысында гидролиздеу арқылы алуға
болады.
Крахмал – көптеген
өсімдіктердің қорлық
полисахариді
Өнеркәсіпе оны
картоптан алады. Бұл
ақ түсті ұнтақ.
Гликоген – жануар крахмалы, ол
бауырда жинақталады және
жануарлар мен адам ағзасының
қор заты болып табылады.
*Қатты, кристалды зат
*Түссіз
*Тәтті дәмі бар
*Суда жақсы ериді
1.Көпатомды спирт ретіндегі
қасиеттері
( – ОН топқа байланысты),
2. Альдегид ретіндегі қасиеттері
( -СОН топқа байланысты),
3. Глюкозаның өзіне тән қасиеттері.
1) Спирттік ашу
С6Н12О6 → 2СН3-СН2ОН + 2СО2↑
Этил спирті
2) Сүт қышқылдық ашу
С6Н12О6 → 2СН3-СНОН –СООН
Сүт қышқылы
3) Май қышқылдық ашу
С6Н12О6 → С3Н7СООН + 2Н2↑ + 2СО2↑
4) Толық тотығуы
С6Н12О6 +6О2 → 6Н2О + 6СО2
*Олигосахаридтер
Күнделікті
Күнделіктіазықтың
азықтың 60%-ы
60%-ыкөмірсудан
көмірсудантұрады
тұрады

Құрамы Күрделі
Күрделі
Көмірсулар
Көмірсулар Құрамыбойынша
бойынша крахмал
жіктеледі
жіктеледі крахмал(С
(С6НН10ОО5)n)
6 10 5 n

Азық
Азық құрамында
құрамында Олардың
Олардың құрамында
құрамында екі
екі
көмірсудың
көмірсудың функциональды
функциональдытоп топболады:
жетіспеушілігі
жетіспеушілігі Жай
Жай болады:
зиян және ол 1)1) Гидроксо топ, құрылымдық
Гидроксо топ, құрылымдық
зиян және ол глюкоза
глюкоза (структуралық)
ағзадағы нәруыз (структуралық)формуласы
формуласы -ОН
-ОН
ағзадағы нәруыз СС6НН12ОО6 2)2)Карбониль топ, құрылымдық
бен майлардың Карбониль топ, құрылымдық
бен майлардың 6 12 6
(структуралық)
энергиясын
энергиясын (структуралық) формуласы
формуласы - -
қарқынды НС=О
НС=О
қарқынды Көмір
Көмірқышқыл
қышқыл
пайдалануға
пайдалануға газыСО
газыСО2 2 Тағам құрамындағы
Тағам құрамындағы
әкеледі.
әкеледі. Олардың мен
менсуға
суғаНН2О ыдырайды көмірсулардың
Олардың 2О ыдырайды көмірсулардың көпболуы
көп болуызиян,
зиян,
ыдыруы
ыдыруы глюкоза
глюкоза және
жәнеэнергия
энергиябөледі
бөледі ол семіздікке әкеледі. Қантты
(1 ол семіздікке әкеледі. Қантты
нәтижесінде
нәтижесінде адам
адам СС6HH12O
O6 (1 г. көмірсу –4,1
г. көмірсу – 4,1 мөлшерден
мөлшерден тыс
тыс көп
көп қабылдау
қабылдау
ағзасына 6 12 6 ккал.)
ағзасына зиянды
зиянды ккал.) ішек
ішек микрофлорасы
микрофлорасы
заттар саны функциясына
заттар саны функциясына керікері әсер
әсер етіп,
етіп,
артады.
артады. Көмірсулар адам ағзасында холестериннің алмасуын бұзады
Көмірсулар адам ағзасында холестериннің алмасуын бұзады
және
және қан
қан сары
сары суында
суында оның
қорға
қорғажиналуы
жиналуымүмкін!
мүмкін! мөлшерінің
оның
мөлшерініңкөбеюіне
көбеюінеәкеледі.
әкеледі.

Ұқсас жұмыстар

Көмірсулардың алмасуы

Көмірсулардың құрамы, құрылысы

ГЛЮКОЗА ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚАСИЕТТЕРІ

Адам тініндегі негізгі көмірсулар және олардың биологиялық мәні. Көмірсулар - жасушаның құрылымдық - функционалдық компоненттері

Альдегидтен алынуы

СЕМІЗДІКТЕН НЕ СЕБЕПТЕН СУСАМЫР АУРУЫ ТУЫНДАЙДЫ

АШЫТҚЫ ЖАСУШАЛАРЫ

Қантты заттар

Зат алмасу

Көмірсулар биохимиясы

Пәндер