Шудың физикалық және гигиеналық сипаттамасы




Презентация қосу
Өндірістік шу мен діріл,
С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Униерситеті

олардың ағзаға
әсері.Шудың физикалық
және гигиеналық
сипаттамасы
Орындағандар:
Жансая Жусупалиева
Аушенова Аружан
Күзембаева
Мейіргүл
Хаирова Мөлдір
Жоспар
ы
1. Шудың кәсіптік қауіп ретінде маңызы. Шу көзі
2. Шудың түрлері
3. Өндірістік шудың физикалық және гигиеналық сипаттамасы
4. Шу спектрі туралы түсінік
5. Дыбыстық толқындардың үй-жайларда таралу заңдары
6. Есту қабылдаудың биофизикасы
1.Шудың кәсіптік қауіп ретінде маңызы. Шу көзі

Шу – ортаның механикалық
тербелісі. Шу деп кез келген
жағымсыз дыбысты немесе
организме қолайсыз әсер
көрсететін, жұмыс істеуге және
демалуға кедергі жасайтын
түрлі жиіліктегі және
қарқындылығы түрлі болатын
ретсіз құралатын дыбыстар
жиынтығы.
Қалыпты еститін адам
қабылдайтын 16 Гц – 20 кГц
жиіліктегі акустикалық
тербелістер дыбыстық, 16 Гц-тен
төмен – инфрадыбыс, 20 кГц-тен
жоғары – ультрадыбыс деп
аталады. Шудың әсерінен кәсіптік
кереңдік дамиды және
организмнің басқа да жүйелері
зардап шегеді. Шудың гигиеналық
нормативтері бар.
Өндірістегі шу көздері:
жұмыс машиналары мен
механизмдері
электр құралдары
электр машиналары
компрессорлар престеу,
көтеру-тасымалдау,
қосалқы жабдықтар
(желдеткіш қондырғылар,
кондиционерлер) және т.б.
Шудың түрлері
Шудың
түрлері

Тұрғын
Өндірісті Көлік
үйлердег
к шу шуы і шу
Өндірістік
Өндірістік шудың
шудың физикалық
физикалық және
және
гигиеналық
гигиеналық сипат
сипат т
т амасы-
амасы-
Гигиеналық
Гигиеналық тұрғыдан
тұрғыдан алғанда
алғанда шу шу
дегеніміз
дегеніміз – жағымсыз дыбыс немесе адам
– жағымсыз дыбыс немесе адам
денсаулығына қолайсыз әсер
денсаулығына қолайсыз әсер ететін ,ететін ,
оның
оның жұмысы
жұмысы мен мен демалысына
демалысына кедергі
кедергі
келтіретін
келтіретін дыбыстар жиынтығы ..
дыбыстар жиынтығы
Физикалық
Физикалық тұрғыдан
тұрғыдан қарағанда
қарағанда шу шу
дегеніміз
дегеніміз – тығыз орта ( газ , сұйық ,,
– тығыз орта ( газ , сұйық
қатты
қатты )) бөлшектерінің
бөлшектерінің толқын
толқын тәрізді
тәрізді
таралған механикалық тербеліс
таралған механикалық тербеліс
қозғалысы
қозғалысы .. Оның
Оның көзі
көзі болып
болып сыртқы
сыртқы
күштің тұрақты жағдайынан
күштің тұрақты жағдайынан шыққан шыққан
қандай
қандай дада бір
бір тербелісте
тербелісте болатын
болатын дене
дене
Өндірістік
Өндірістік шудың
шудың гигиеналық
гигиеналық нормасы
нормасы
Жұмыс
Жұмыс істейтін
істейтін орындарда
орындарда берілетін
берілетін шу
шу деңгейі
деңгейі ..
Гигиеналық
Гигиеналық нормалау
нормалау шудың
шудың қолайсыз
қолайсыз әсерінің
әсерінің алдын
алдын
алудың
алудың арнайы
арнайы бір
бір жолы
жолы .. Гигиеналық
Гигиеналық нормалаудың
нормалаудың
мақсаты
мақсаты функционалды
функционалды бұзылыстар
бұзылыстар мен
мен аурулардың
аурулардың
туындауын
туындауын шеттету
шеттету ,, өндірістік
өндірістік ортадағы
ортадағы қайталап
қайталап және
және
қысқаша
қысқаша уақыт
уақыт әсер
әсер ететін
ететін қолайсыз
қолайсыз факторлардан
факторлардан пайдапайда
болатын
болатын еңбекке
еңбекке қабілеттіліктің
қабілеттіліктің төмендеуі
төмендеуі мен
мен шектен
шектен тыстыс
қажуды
қажуды болдырмау
болдырмау .. Шу
Шу факторында
факторында қолданылатын
қолданылатын
гигиеналық
гигиеналық нормалар
нормалар талаптарды
талаптарды сақтау
сақтау жұмыс
жұмыс істейтін
істейтін
орындарда
орындарда оптимальды
оптимальды еңбек
еңбек жағдайын
жағдайын жақсартады
жақсартады
Қазіргі
Қазіргі уақытта
уақытта ҚР
ҚР мынандай
мынандай нормативті
нормативті құжат
құжат бар
бар ::
Санитарные
Санитарные нормы
нормы допустимых
допустимых уровней
уровней шума
шума на
на рабочих
рабочих
местах ”
Шу спектрі туралы түсінік
Шу деп адам ағзасына қолайсыз әсер ететін оның жұмысына және демалуына
кедергі жасайтын кез-келген жағымсыз дыбысты немесе осындай дыбыстың
жиынтығы.
Физикалық мәні бойынша шу толқын тәрізді таралатын серпімді ортаның (газ,
сұйық және қатты), заңды түрде ретсіз кездейсоқ сипаттағы механикалық
тербелістің қозғалысы. Оның көзі, уақытша күшпен тұрақты жағдайынан
шығарылған, кез-келген тербелістегі дене. Дыбыс толқынын сипаттайтын негізгі
физикалық параметрлері тербеліс амплитудасы, таралу жылдамдығы және дыбыс
жиілігі.
Тербеліс көзіне тікелей жанасып жатқан ауа арқылы берілуі кезінде ауа бөлшектері
тербеліс үрдісіне қатысады да ауа қысымының ырғақты жоғарылауына және
төмендеуіне әкеп соғады. Атмосфералық қысымға қосымша пайда болатын бұл
қысым дыбыс қысымы деп аталады.
Дыбыстық толқындардың үй-жайларда таралу заңдары

Дыбыстың таралуының негізгі
заңдылықтарына оның
● әр түрлі ортаның шекарасында шағылу мен
сыну заңдылықтары,
● сондай -ақ дыбыстың дифракциясы мен
● біртекті емес ортада және тасымалдаушылар
арасындағы интерфейстерде шашырауы
жатады.
Әр түрлі ортадағы дыбыс толқыны
ұзындығы
• Дыбыстың таралуы – дыбыс
толқындары
• Дыбыс көзі – тербелістегі денелер.
• Дәл осы ортада дыбыс көзінен
тербелістер – дыбыс толқындары
таралады. Дыбыс барып жетуі үшін
дыбыс таралатын материялық ортаның
болуы міндет. Егер ауа насосымен
қоңырау астындағы ауа сорылып
алынса, онда біз сырттары электр
қоқырауының шылдырын естімейміз.
Есту қабылдаудың биофизикасы

– Адамның есту функциялары бұзылған кезде, естуді ынталандыру үшін көбірек энергия қажет, яғни
оның табалдырықтары жоғары болады және сәйкесінше қалыпты қисықтан сәл жоғары болады. Бұл
жағдайда децибелмен көрсетілген есту қабілетінің жоғалуы әр тонды қалыпты табалдырықпен
салыстыру арқылы анықталады.

– Есту қабілетінің табалдырықтары деп аталатын естілетін дыбыстардың ауданы екі қисықпен
шектеледі: төменгі қисық есту шегін анықтайды, яғни әр түрлі жиіліктегі әрең естілетін дыбыстардың
күші, жоғарғы, табалдырық ауырсыну, яғни есту мүшесінің ауыр тітіркенуі кезінде қалыпты есту сезімі
өтетін дыбыс күші
Назарларыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар
Шудан қорғану
Қоршаған ортаның антропогенді физикалық факторы мен адам денсаулығына әсері
САНИТАРЛЫҚ - ҚОРҒАУ АЙМАҒЫ
Діріл ауруы
Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін
Инфрадыбыстың биологиялық әсері
ӨНДІРІСТІК ШУДАН ҚОРҒАНУ
Шу мен дірілдің ультрадыбыстың адам организмне әсері.Статикалық электр тоғы.Жайратқыштарды есептеу.Электр тоғы зақымынан қорғаудан техникалық әсері
КӘСІПТІК АУРУЛАР
Шуыл мен дірілден қорғану
Пәндер